تحلیل بنیادی شراز – شرکت پالایش نفت شیراز

در این مقاله تحلیل شراز به‌عنوان یکی از شرکت‌های ‌فعال در صنعت فرآورده‌های نفتی کشور انجام شده است. هدف از تاسیس شرکت پالایش نفت شیراز، پالایش نفت خام و تولید انواع فرآورده‌های نفتی مورد نیاز کشور خصوصا تامین نیازهای مناطق مرکزی و جنوب کشور است. در حال حاضر این شرکت جزو واحدهای تجاری فرعی شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان می‌باشد. در ادامه علاوه بر تحلیل بنیادی شراز به تحلیل صنعت پالایشی و تحولات آن پرداخته شده است. محاسبه سود هر سهم، نسبت پی بر ای تحلیلی و بررسی جایگاه این شرکت در صنعت از جمله موارد بررسی‌شده در این مقاله است.

• برای آشنایی با انواع روش‌های تحلیلی بنیادی مقاله تحلیل بنیادی چیست پیشنهاد می‌شود.

بررسی صنعت پالایشی

نفت و گاز از جمله مهم‌ترین منابع انرژی در دنیا بوده و هر کدام به‌ترتیب سهم 37 و 21 درصدی از تامین انرژی در دنیا را به خود اختصاص داده‌اند. بیشترین تقاضای جهانی بین فرآورده‌های نفتی مربوط به محصولات سبک با ارزش افزوده بالاتر است، به‌همین دلیل بنزین و نفت گاز (گازوئیل) پرتقاضاترین محصولات در جهان هستند.

آمریکا، چین و روسیه با ظرفیت پالایش 42 میلیون بشکه در روز، سهم 41 درصدی از پالایش نفت در دنیا را دارند. ایران با ظرفیت پالایش 2٫2 میلیون بشکه، 2٫15 درصد از ظرفیت جهان را به خود اختصاص داده و در جایگاه هشتم این صنعت قرار دارد.

ارزش روز بازار صنعت پالایشی در بازار سرمایه مجموعا 649 همت است که شرکت پالایش نفت اصفهان (تحلیل شپنا) بیشترین ارزش بازار را دارد.

جایگاه شراز در صنعت پالایشی

شرکت پالایش نفت شیراز در صنعت فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای فعالیت می‌کند. ظرفیت اسمی تقطیر نفت خام شراز در بدو تاسیس 40 هزار بشکه در روز  بوده که با افزایش جمعیت، هم‌اکنون این رقم به 60 هزار بشکه در روز افزایش یافته است. شراز به‌طور میانگین 3/3 درصد از کل نیاز فرآورده‌های نفتی کشور را تامین می‌کند. در حال حاضر 10 شرکت پالایشی در زمینه پالایش نفت خام و میعانات گازی فعالیت دارند. شرکت‌های پالایش نفت آبادان، پالایش نفت اصفهان، پالایش نفت بندرعباس و پالایش نفت تهران ازجمله این شرکت‌ها هستند. شرکت پالایش نفت شیراز در رقابت با شرکت‌های پالایشی داخل کشور رتبه 8 را به خود اختصاص داده‌ است.

ترکیب سهامداران شراز

جدول زیر سهامداران بالای یک درصد به‌همراه ارزش آن‌ها در تحلیل شراز را نشان می‌دهد. بیش از 50 درصد از سهام شرکت در اختیار شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان می‌باشد. تحلیل این شرکت را می‌توانید در مقاله تحلیل بنیادی پارسان مطالعه کنید.

شرکت‌های گروه گسترش نفت و گاز پارسیان، سرمایه‌گذاری هامون سپاهان، سرمایه‌گذاری مهرگان تامین پارس و چند شرکت دیگر زیرمجموعه‌ی سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح هستند؛ در نتیجه این سازمان با مالکیت حدود 55 درصد به‌صورت تلفیقی سهامدار عمده در تحلیل بنیادی شراز است.

فرآیند تولید شرکت پالایش نفت شیراز

در فرآیند تولید شرکت پالایش نفت شیراز ابتدا خوراک ورودی پالایشگاه شامل میعانات گازی و نفت خام وارد تجهیزات نمگ‌گیر شده تا املاح به‌طور کامل از آن زدوده شوند. پس از آن نفت‌ خام جهت گرمایش کامل وارد کوره شده و دمای آن به 340 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. در این مرحله نفت خام به‌صورت 2 فازی درآمده و ترکیبی از مایع و بخار می‌شود. سپس نفت خام وارد برج تقطیر شده و متناسب با نقطه جوش هر یک از محصولات، برش‌های نفتی مختلف از یک‌دیگر جدا می‌شوند. دما در بالای برج تقطیر 20 درجه و در قسمت پایین 340 درجه است. برش‌های سبک‌تر نفتی از قسمت‌های بالایی برج و برش‌های سنگین‌تر از قسمت پایین برج خارج می‌شوند. همچنین جریان‌های خروجی از برج تقطیر به حالت بخار هستند و پس از عبور از کندانسورها به حالت مایع تبدیل می‌شوند.

قیمت‌گذاری و روش‌های توزیع شراز

توزیع و فروش 5 فرآورده اصلی و سوخت‌های هوایی مانند بنزین، گاز مایع، نفت سفید، نفت کوره و همچنین سوخت سبک و سنگین توسط شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و نرخ‌گذاری آن‌ها بر اساس فرمول‌های ارائه شده توسط وزارت نفت انجام می‌شود. سایر محصولات شرکت تحت عنوان فرآورده‌های ویژه از طریق بورس کالا و بورس انرژی عرضه می‌شوند. در جدول زیر قیمت محصولات شرکت پالایش نفت شیراز نمایش داده شده است. در تحلیل شراز نرخ فروش بنزین برابر با نرخ اکتان 87 و نرخ فروش گاز مایع برابر با میانگین آخرین نرخ پروپان و بوتان اعلامی دفتر ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی هستند.

مقدار و مبلغ فروش در تحلیل بنیادی شراز

شرکت پالایش نفت شیراز محصولات متنوعی از نفت خام تولید می‌کند. از محصولات این شرکت می‌توان به گاز مایع، بنزین موتور معمولی، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره سبک و سنگین، انواع حلال و نفتای سبک و سنگین اشاره کرد. مقدار فروش فرآورده‌های شرکت در سال مالی 1401، 3٬093٬457 مترمکعب بوده است. پیش‌بینی‌می‌شود مقدار فروش شرکت در سال مالی 1402، 3٬079٬845 مترمکعب باشد.

مبلغ حاصل از فروش محصولات در دوره مذکور حدود 48٬268 میلیارد تومان بوده است. افزایش 53 درصد در مبلغ فروش نسبت به مدت مشابه سال 1400 ناشی از افزایش قیمت فرآورده‌ها در بازار جهانی و افزایش نسبی نرخ تسعیر ارز در سال 1401 است. در تحلیل شراز مبلغ حاصل از فروش محصولات در پایان سال مالی 1402 حدود 57٬697 میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود.

شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، شرکت نفت پاسارگاد، شرکت پتروشیمی شازند، شرکت معماران تجارت و شرکت‌های پتروشیمی از مشتریان شرکت پالایش نفت شیراز هستند.

 

قیمت‌گذاری مواد‌ اولیه شرکت پالایش نفت شیراز

نفت خام مصرفی شراز متشکل از 87 درصد نفت سنگین و 13 درصد نفت سبک است. این شرکت نفت سنگین خود را از میدان نفتی گچساران و نفت سبک خود را از میدان نفتی سروستان تامین می‌کند. نرخ نفت خام سنگین و سبک و میعانات گازی طبق فرمول‌های زیر محاسبه می‌شوند.

• نفت سنگین= (میانگین (نفت عمان، نفت دبی و میانگین وزنی نفت برنت) – 6) * 95%
• نفت سبک= (میانگین (نفت عمان، نفت دبی و میانگین وزنی برنت) _ 5) * 95%
• نرخ میعانات گازی تحویلی به پالایشگاه=میعانات گازی پارس جنوبی – 2 دلار بر بشکه

مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه در تحلیل شراز

شراز در دوره 12 ماهه منتهی به اسفندماه سال 1401 مقدار 3٬075٬357 مترمکعب مواد اولیه مصرف کرده است. مبلغ هزینه‌شده برای تامین این مقدار مواد مصرفی 42٬808 میلیارد تومان بوده است که نسبت به دوره مالی سال گذشته 44 درصد افزایش یافته است. در جدول زیر مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه برای 5 دوره‌ مالی گذشته نشان داده شده است.

سربار شراز

اقلام سربار شامل حقوق و مزایا، استهلاک، سوخت و هزینه مواد مصرفی هستند. هزینه سربار شراز در پایان سال مالی 1401 مبلغ 1٬020 میلیارد تومان بوده است که عمده آن مربوط به سوخت می‌باشد. باتوجه به افزایش نرخ سوخت در سال 1402 (20٬000 ریال بر مترمکعب) مبلغ سربار این شرکت در تحلیل بنیادی شراز تا پایان سال مالی 1402، 1٬011 میلیارد تومان برآورد می‌شود.

صورت سود و زیان در تحلیل بنیادی شراز

بهای تمام‌شده در تحلیل شراز در دوره 12 ماهه منتهی به 1401/12/29 مبلغ 43٬340 میلیارد تومان بوده است. این مبلغ به دلیل افزایش جمع هزینه‌های ساخت به‌خصوص قیمت نفت خام در بازارهای جهانی و همچنین افزایش نرخ تسعیر ارز نسبت به سال مالی گذشته خود 50 درصد افزایش یافته است. همچنین سود ناخالص در همین دوره 4٬928 میلیارد تومان بوده است. پیش‌بینی می‌شود شراز در پایان سال مالی 1402 از 57٬697 میلیارد تومان درآمد عملیاتی شرکت مبلغ 2٬610 میلیارد تومان سود خالص بسازد.

سود مجمع (DPS) شراز

سود خالص و سود نقدی شرکت پالایش نفت شیراز برای سه سال متوالی (از سال 1398 تا 1400) مطابق جدول زیر است.

سال مالی منتهی	سود خالص (ریال)	سود نقدی (ریال)	درصد تقسیم سود
1400/12/29	2٬480	1٬850	74٫5
1399/12/30	20٬178	14٬130	70
1398/12/29	980	700	71

زمان‌بندی و نحوه پرداخت سود شراز برای سال مالی 1400 به‌شرح زیر است:

1. سهامداران حقیقی دارای کد سجام از تاریخ 1401/06/07 و سهامداران حقوقی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری از تاریخ 1401/08/18 از طریق سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار
2. سهامداران حقیقی فاقد کد سجام دارای مانده مطالبات سال جاری و سنواتی از تاریخ 1401/10/10 در کلیه شعب بانک تجارت
3. سهامداران حقوقی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری فاقد کد سجام در تاریخ 1401/09/01 لغایت 1401/12/28
4. سهامداران حقوقی عمده از تاریخ 1401/07/01 در شش قسط به شماره حساب معرفی‌شده

محاسبه EPS و P/E تحلیلی منتهی به 1402/12/29

در تحلیل بنیادی شراز طبق فرمول‌های ذکر شده نرخ نفت خام و میعانات گازی 78 و 71 دلار بر بشکه هستند. اگر نرخ افزایش حقوق و دستمزد و میانگین دلار در سال 1402 به‌ترتیب برابر با 30 درصد و 400٬000 ریال در نظر گرفته شود، EPS  تحلیلی شراز 2٬374 ریال برآورد می‌شود. برای ارزش‌گذاری قیمت روز این سهم در تاریخ 1402/03/24 در سایت TSE تقسیم بر EPS آن، نسبت P/E فوروارد در تحلیل شراز 7٫2 محاسبه شده است.

در سایت تحلیل بنیادی انیگما این امکان وجود دارد که مفروضات تحلیلی مد نظر خود را وارد کرده و تحلیل شخصی‌سازی شده خود را بر اساس این داده‌های مشاهده کنید.

• مراحل انجام تحلیل بنیادی در مقاله آموزش تحلیل بنیادی به‌صورت گام به گام توضیح داده شده است.

نمودار قیمتی در تحلیل شراز

سهام شراز در تاریخ 1402/02/16 در بالاترین قیمت 22٬200 ریال و به ارزش بازار 24٬420 میلیارد تومان بوده است. در حال حاضر با توجه به قیمت روز این سهم در تاریخ 1402/03/24 (17٬110 ریال) ارزش بازار شراز 18٬964 میلیارد تومان است. با توجه به نمودار قیمتی شراز در تصویر زیر، سهم این شرکت در این بازه زمانی 22 درصد افت قیمتی داشته است.

---

سوالات متداول