تحلیل بنیادی چیست؟ آموزش کامل تحلیل بنیادی (فاندامنتال)

تحلیل بنیادی چیست سوالی است که این روزها به واسطه افزایش دانش در بازار سرمایه برای افراد مطرح می‌شود. تحلیل بنیادی که به آن تحلیل فاندامنتال نیز گفته می‌شود، یکی از روش‌‌های تحلیل بورس است. بررسی‌ها نشان می‌دهد اشخاصی که در سرمایه‌گذاری بلندمدت بازدهی بالایی داشته‌اند، همگی از تحلیل بنیادی استفاده کرده‌اند. اگرچه این تحلیل پیش‌نیازهای بیشتری لازم دارد و نسبت به سایر تحلیل‌ها دشوارتر است، اما می‌تواند سودآوری شرکت‌ها را به‌صورت دقیق‌تر برآورد کند و برای سرمایه‌گذاری مفید باشد.

•  در انتهای این مقاله نیز لیستی از ارزنده‌ترین شرکت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری براساس تحلیل بنیادی ارائه شده است که به‌صورت ماهانه به‌روزرسانی می‌شود.

---

---

تحلیل بنیادی چیست؟ (Fundamental Analysis)

تحلیل بنیادی (فاندامنتال) روشی است که در آن تحلیلگران ارزش ذاتی هر سهم را با بررسی عوامل مؤثر بر آن مانند اقتصاد، صنعت، وضعیت مالی و سودآوری شرکت، محصولات تولیدی و تأمین‌کنندگان، چشم‌انداز بازار و… به‌دست می‌آورند. هریک از تحلیلگران درک متفاوتی از ارزش ذاتی یک سهم دارند و قیمت هر سهم در بورس همواره حول ارزش ذاتی خود نوسان می‌کند و در گذر زمان به آن میل خواهد کرد.

در نمودار زیر روند نوسانات قیمت یک سهم حول ارزش ذاتی آن نمایش داده شده است. این نمودار نشان می‌دهد که اگر قیمت یک سهم در بورس از ارزش ذاتی محاسبه‌شده کمتر باشد (نقطه C)، احتمال افزایش قیمت آن وجود دارد و سهم مورد نظر برای خرید مناسب می‌باشد. اگر قیمت سهم بیشتر از ارزش ذاتی آن باشد (نقطه A)، امکان کاهش قیمت سهم برای رسیدن به ارزش ذاتی آن وجود دارد؛ بنابراین خرید آن سهم پیشنهاد نمی‌شود و بهتر است در صورتی که سرمایه‌گذار سهم مورد نظر را در پرتفوی خود دارد، آن را بفروشد.

حالت سوم (نقطه B) قیمت معاملاتی سهم نزدیک به ارزش ذاتی خود و در تعادل است. در این حالت احتمالا سهم مورد نظر برای سرمایه‌گذار بازدهی مثبت یا منفی ایجاد نخواهد کرد. در این شرایط بهتر است سرمایه‌گذار به دنبال سهامی باشد که کمتر از ارزش ذاتی خود در حال معامه‌اند و با جایگزینی آن سودآوری خود را افزایش دهد.

باتوجه به مطالب فوق، اگر تحلیلگر بنیادی دقت بالایی در تحلیل خود داشته باشد، برآورد بهتری از ارزش ذاتی سهام داشته و درنتیجه موفق‌تر عمل می‌کند.

 

 

رویکردهای تحلیل بنیادی

برای انجام تحلیل بنیادی دو رویکرد وجود دارد. رویکرد اول که اصطلاحا به آن رویکرد بالا به پایین یا نگاه کل به جز گفته می‌شود؛ در این رویکرد تحلیلگر ابتدا اقتصاد جهان و عوامل موثر بر آن را تحلیل می‌کند. سپس اقتصاد ایران و مواردی مانند قیمت دلار، تصمیمات سیاسی که بر اقتصاد کشور تاثیرگذار است و بسیاری دیگر از موارد را مورد بررسی قرار می‌دهد. در مرحله بعد صنعت‌های موجود در کشور را بررسی و صنعتی که با توجه به اقتصاد کلان و اقتصاد کشور از شرایط مطلوب‌تری برخوردار باشد، انتخاب می‌کند. پس از بررسی تمام موارد ذکر شده، شرکت‌های فعال در آن صنعت و جایگاه شرکت در زنجیره آن صنعت را مورد بررسی قرار می‌دهد و سپس شرکت موردنظر را با بررسی عملکرد آن از طریق صورت‌های مالی منتشر شده تحلیل می‌کند.

در رویکرد دوم که به آن رویکرد پایین به بالا گفته می‌شود، این روند به صورت عکس پیش می‌رود. به این صورت که ابتدا یک شرکت از نظر عملکرد و میزان سودآوری مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس صنعت آن شرکت و در نهایت اقتصاد داخلی و جهانی و تاثیرات هر یک بر صنعت و شرکت مورد نظر بررسی می‌شود.

ارزش‌گذاری سهام در تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیلگران بنیادی محاسبه ارزش ذاتی هر سهم را بر اساس متدهای مختلفی انجام می‌دهند. در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره شده است.

ارزش‌گذاری مبتنی بر دارایی‌ها

در روش ارزش‌گذاری مبتنی بر دارایی‌ها ارزش ذاتی یک سهم از طریق محاسبه ارزش دفتری سهام، ارزش جایگزینی یا خالص ارزش دارایی‌ها (NAV) برآورد می‌شود.

ارزش‌گذاری با استفاده از ضرایب

در ارزش‌گذاری به روش ضرایب، سهام با استفاده از برخی نسبت‌های مالی نظیر نسبت قیمت به درآمد، قیمت به سود عملیاتی، قیمت به سود خالص و قیمت به ارزش دفتری ارزش‌گذاری می‌شوند.

ارزش‌گذاری مبتنی بر تنزیل جریان‌های وجوه نقد

در این متد، سهام در بازه‌های زمانی طولانی از روش‌های FCFF ،FCFE و DDM ارزش‌گذاری می‌شوند.

ارزش‌گذاری مقایسه‌ای

در این روش می‌توان ارزش یک شرکت را با شرکت مشابه آن مقایسه کرد.

برای تحلیل بازار سرمایه با هریک از متدهای فوق، باید وضعیت و شرایط مالی شرکت بررسی شود. برای این کار تحلیلگران باید با مفاهیم حسابداری، صورت‌های مالی، فرایندهای تولید محصولات، زنجیره ارزش صنعت و.. آشنا باشند. در ادامه تلاش شده است تا طریقه دستیابی به اطلاعات ذکرشده، مطرح گردد.

 حسابداری چیست؟

حسابداری به شناسایی، اندازه‌گیری، ثبت و گزارش شفاف اطلاعات مالی بنگاه‌های اقتصادی گفته می‌شود؛ این گزارش‌ها به گونه‌ای است که امکان قضاوت و تصمیم‌گیری آگاهانه را به تمامی استفاده‌کنندگان می‌دهد. حسابداران با فراهم کردن اطلاعات لازم کمک می‌کنند مدیران و سهامداران نسبت به مسائل اقتصادی شرکت آگاه باشند و بتوانند با استفاده از این اطلاعات تصمیمات و سیاست‌های مناسب را اتخاذ کنند. همچنین این اطلاعات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا پیش از سرمایه‌گذاری از وضعیت مالی و عملکرد شرکت‌ها مطلع شوند و طبق آن تصمیم‌گیری کنند.

• در حسابداری قانونی وجود دارد که به آن معادله اساسی حسابداری گفته می‌شود. درک این قانون بسیار ساده است و بیان می‌کند که در یک شرکت کل میزان دارایی‌ها با جمع بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام برابر است.

به‌طور مثال شخصی برای تأسیس و راه‌اندازی یک شرکت 200 میلیون تومان پول نیاز دارد، به این مبلغ کل دارایی شرکت گفته می‌شود. حال فرض کنید شخص خودش 150 میلیون تومان پول دارد و 50 میلیون تومان مابقی را از بانک وام دریافت می‌کند یا از شخص دیگری این مبلغ را قرض می‌گیرد. در این‌جا بدهی شرکت 50 میلیون تومان و حقوق صاحبان سهام نیز 150 میلیون تومان است. طبق معادله اساسی حسابداری دارایی شرکت (200 میلیون تومان) با مجموع بدهی (50 میلیون تومان) و حقوق صاحبان سهام آن شرکت (150میلیون تومان) برابر است.

جزئیات اطلاعات مالی بنگاه‌های اقتصادی مانند سرمایه، بدهی و… بسیار گسترده هستند و توسط حسابداران ثبت می‌شوند. حسابداران این گزارش‌های مالی را به‌صورت جامع در قالب صورت‌های مالی ارائه می‌دهند. شرکت‌های بورسی موظف‌اند این اطلاعات را در سامانه جامع اطلاعات ناشران بورسی کدال (codal.ir) منتشر کنند تا همه بتوانند به آن دسترسی داشته باشند. امکان دسترسی به این اطلاعات در بسیاری از سایت‌های دیگر نیز وجود دارد.

صورت‌های مالی اساسی کدام‌اند؟

شرکت‌ها فعالیت‌های خود را در دوره‌های زمانی مختلف به ‌صورت گزارش‌های مالی دوره­‌ای (سه ماهه، شش ماهه، نه ماهه و سالانه) ارائه می‌دهند که به آن صورت‌های مالی منتهی به دوره مورد گزارش گفته می‌شود. برای مثال صورت‌‌های مالی سال مالی منتهی به 1399/12/30، صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای 9 ماهه منتهی به 1399/09/30 و صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای 6 ماهه منتهی به 1399/06/30 نمونه‌هایی از صورت‌های مالی شرکت فولاد مبارکه اصفهان هستند که در سامانه کدال منتشر شده‌اند. صورت‌های مالی اساسی عبارت‌اند از:

ترازنامه

ترازنامه وضعیت و موقعیت مالی هر بنگاه را در انتهای دوره مالی نشان می‌دهد. به این معنی که شرکت چه دارایی‌هایی دارد و این دارایی‌ها از چه محلی (بدهی‌ها و سرمایه) تأمین شده است. ترازنامه بر اساس معادله اساسی حسابداری و از دو ستون تشکیل شده است. در ستون سمت راست انواع دارایی‌ها و در ستون سمت چپ بدهی‌ها و سرمایه صاحبان بنگاه آمده است. طبق معادله اساسی حسابداری این دو ستون همواره باید برابر باشند. در حقیقت ترازنامه در هر لحظه تصویری از تمام حساب‌های مالی تجمیع‌شده شرکت را نمایش می‌دهد.

صورت سود و زیان

صورت‌ سود و زیان عملکرد مالی شرکت را در یک دوره مالی نشان می‌دهد. در صورت سود و زیان با استفاده از درآمدها و هزینه‌ها سود شرکت محاسبه می‌شود. سود خالص برابر کلیه درآمدها منهای کلیه هزینه‌های شرکت در یک دوره مالی است. درآمد در اینجا شامل هرگونه درآمد نقدی و غیرنقدی حاصل از ارائه خدمات، فروش کالا و… می‌باشد. همچنین هزینه به معنی تمام وجوه نقدی و غیرنقدی است که برای مواردی مانند خرید مواد اولیه، حقوق کارکنان، مالیات و… پرداخت می‌شود.

همان‌طور که گفته شد در فرمول بالا تمام درآمدها و هزینه‌های نقدی و غیرنقدی مدنظر است. باتوجه به اینکه وجه نقد و گردش آن در بنگاه‌های اقتصادی اهمیت زیادی دارد، باید صورت مالی دیگری برای آن وجود داشته باشد.

صورت جریان وجوه نقدی

جریان وجوه نقدی یکی از صورت‌های مالی است که پول نقد در حال جریان، یعنی دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی را در پایان دوره مالی نشان می‌دهد. وجوه نقد در این صورت مالی می‌تواند شامل وجه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه‌گذاری‌ها و تأمین مالی باشد.

گزارش فعالیت هیئت‌مدیره چیست؟

گزارش فعالیت هیئت‌مدیره گزارشی است که سالیانه پس از پایان سال مالی شرکت‌ها همراه با صورت‌های مالی حسابرسی شده در سامانه کدال منتشر می‌شود. این گزارش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و مواردی مانند اعضای هیئت‌مدیره، وضعیت عمومی شرکت، جایگاه شرکت در صنعت، فرصت‌ها و تهدیدها، وضعیت درآمدی، چشم‌انداز شرکت و… در آن آمده است. از آنجا که آینده شرکت در سرمایه‌گذاری مهم است، افراد با مطالعه گزارش هیئت‌مدیره علاوه بر اطلاعاتی که از طریق صورت‌های مالی به دست می‌آورند، درباره آینده شرکت و طرح‌ها و برنامه‌های اقتصادی آن نیز مطلع می‌شوند.

فرض کنید شرکتی برای واردکردن برخی مواد اولیه موردنیاز خود به دلایلی مانند تحریم به مشکل برخورده باشد و تصمیم بگیرد با راه‌اندازی واحدی جدید، خود آن ماده خاص را تولید کند. اگر شرکت در طرح خود موفق عمل کند سود زیادی خواهد کرد. موضوعاتی مانند مثال ذکر شده در گزارش هیئت‌مدیره مطرح می‌شود و افراد می‌توانند با دید بهتری درباره سرمایه‌گذاری در آن شرکت تصمیم بگیرند.

---

← ویدئو آموزش آشنایی با ابزارهای تحلیل بنیادی

---

مزایا و معایب تحلیل بنیادی چیست؟

از مهمترین مزایای تحلیل بنیادی می‌توان به دقیق بودن آن اشاره کرد. همچنین تحلیل فاندامنتال برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت بسیار مناسب است. یکی دیگر از مزیت‌های تحلیل بنیادی کاربرد خوب آن برای سرمایه‌های بالا است. بنابراین تحلیل بنیادی برای سرمایه‌گذارانی با سرمایه زیاد که به دنبال کسب سود در بلندمدت هستند، کاربرد زیادی دارد.

تحلیل فاندامنتال در کنار مزایای خود، دارای معایبی نیز می‌باشد که از این معایب می‌توان به دشوار و زمان‌بر بودن آن اشاره کرد. همچنین همانطور که مطرح شد افراد برای انجام این تحلیل نیاز به اطلاعات مالی و حسابداری دارند. در تحلیل بنیادی باید عوامل زیادی مانند شرایط اقتصاد داخلی و بین‌المللی، جایگاه شرکت در زنجیره صنعت، وضعیت مالی و سوددهی شرکت‌ها و… بررسی شود. برخلاف تحلیل تکنیکال، بررسی تمام این موارد و انجام تحلیل بنیادی برای تمام شرکت‌ها به تخصص‌ و صرف زمان زیادی نیاز دارد و برای تمام افراد امکان‌پذیر نیست. می‌توانید در مقاله‌ها تحلیل تکنیکال چیست با این تحلیل بیشتر آشنا شوید.

چرا باید از تحلیل بنیادی استفاده کرد؟

تفاوت تحلیل تکنیکال و بنیادی در این است که در تحلیل تکنیکال تنها روند قیمتی سهم مورد بررسی قرار می‌گیرد. اما باید توجه کرد هنگامی‌که سرمایه‌گذار سهمی را می‌خرد، مالک آن شرکت می‌شود. اگر ارزش شرکت و دارایی‌های آن افزایش یا کاهش داشته باشد، در ارزش سهام فرد نیز تأثیرگذار است. همچنین فرد به نسبت سهام خود از سود شرکت بهره می‌برد یا از زیان آن ضرر خواهد کرد. پس داشتن اطلاعات دقیق و جامع از شرایط اقتصادی، سوددهی، برنامه‌ها و… یک شرکت برای سرمایه‌گذاری بسیار مهم و تأثیرگذار است. تحلیل بنیادی، تحلیلی است که همه این اطلاعات مهم را بررسی کرده و با توجه به آن قیمت سهم را محاسبه می‌کند.

انیگما با تیمی از متخصصان، تحلیل بنیادی تمامی شرکت‌ها را انجام داده و در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. افراد می‌توانند با خرید تحلیل بنیادی به این اطلاعات دسترسی داشته و با سرمایه‌گذاری مناسب، سود زیادی کسب کنند. در انتها نیز لیست ارزنده‌ترین سهام از دیدگاه تحلیل بنیادی توسط تیم تحلیلی انیگما معرفی شده است.

در مقاله آموزش تحلیل بنیادی مراحل انجام تحلیل بنیادی به‌صورت گام به گام توضیح داده شده است.

ارزنده‌ترین شرکت‌ها از دیدگاه تحلیل بنیادی چیست

یکی از معیارهای مهم  جهت تشخیص ارزنده بودن یک سهم از لحاظ بنیادی میزان P/E آن شرکت می‌باشد. در واقع فاصله نسبت  P/E از میانگین آن می‌تواند نشان‌دهنده ارزنده بودن، به قیمت بودن و یا گران بودن یک سهم باشد. در ادامه لیست 8 شرکت تولیدی ارزنده در بورس به‌همراه EPS و P/E فوروارد هر یک در تاریخ 22 آبان 1401 نمایش داده شده است.

نماد	EPS تحلیلی (ریال)	P/E تحلیلی
شبندر	2,688	3/4
شاوان	5,689	3/6
فولاژ	2,068	3/8
سپاها	2,561	3/9
شراز	2,929	4/2
شیراز	18,706	4/2
سخوز	5,613	4/2
شپنا	1,677	4/3

شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز از طریق نسبت P/NAV مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در جدول زیر لیستی از 8 شرکت سرمایه‌گذاری با پایین‌ترین نسبت P/NAV در تاریخ 16 بهمن سال 1401 معرفی شده است.

نماد	nav (ریال)	p/nav
وخارزم	15,691	25/7%
وسپهر	24,137	33%
پترول	6,156	33/1%
وملی	405,262	34/6%
وتوشه	13,105	37/8%
ثمسکن	11,102	28/8%
وکادو	36,602	43/8%
وبشهر	14,368	44/3%

برای کسب اطلاعات بیشتر و ارتباط با تحلیلگران انیگما اطلاعات خود را در قسمت نظرات وارد کنید.

سوالات متداول