سود هر سهم (EPS) چیست؟

افراد برای ورود به عرصه بازار سرمایه و تصمیم‌گیری‌های درست نیازمند آشنایی با برخی مفاهیم و اصطلاحات مهم در تحلیل بنیادی هستند. یکی از این اصطلاحات مهم EPS به معنای سود هر سهم است. ای پی اس اطلاعات مهمی از میزان سودآوری شرکت، روند فعالیت‌ها و همچنین رشد آن در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. در ادامه به تعریف کامل EPS، انواع آن و همچنین تفاوت‌های آن با DPS پرداخته شده است.

تعریف سود هر سهم (EPS)

EPS مخفف کلمه Earning Per Share به معنی سود هر سهم است. هر شرکت موظف است در پایان سال مالی خود، پس از کسر مالیات و سایر هزینه‌ها از درآمدهای عملیاتی، سود خالص را محاسبه کند. سود خالص یکی از مهم‌ترین معیارهای ارزش‌گذاری شرکت و بررسی عملکرد قیمت سهام در طی زمان است. این سود نشان‌ می‌دهد شرکت طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایه‌های خود را به درستی استفاده کرده است و در نهایت چه میزان سود یا ضرر محقق شده است. در ادامه با تقسیم سود خالص بر تعداد کل سهام، درآمد هر سهم یا همان EPS به دست می‌آید.

سود هر سهم یکی از پارامترهای مهم در تحلیل بنیادی محسوب می‌شود که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌های فعال در بازار بورس تاثیر می‌گذارد. همانطور که گفته شد، ای پی اس معیاری برای ارزیابی عملکرد شرکت و مقدار سود حاصل در یک سال مالی است. بنابراین هر چه سود خالص شرکت بیشتر باشد، ارزش آن شرکت بالاتر خواهد بود.

فرمول سود هر سهم

برای محاسبه EPS از فرمول زیر استفاده می‌شود.

تعداد کل سهام شرکت / سود خالص = EPS

عدد حاصل از این فرمول میزان سود به دست آمده به ازای هر سهم را نشان می‌دهد. برای مثال در نظر بگیرید شرکتی در پایان سال مالی خود دارای 100٬000٬000 ریال سود خالص و تعداد یک میلیون سهم است. با تقسیم سود خالص بر تعداد سهام، EPS تحلیلی معادل 100 ریال محاسبه می‌شود.

لازم به ذکر است از این فرمول می‌توان برای محاسبه انواع EPSها استفاده کرد که در ادامه هر یک از آن‌ها به طور مختصر توضیح داده شده است.

EPS گذشته‌نگر یا تحقق‌یافته

ای پی اس تحقق‌یافته یا ttm به سودی گفته می‌شود که شرکت در پایان 4 فصل گذشته به دست آورده است. این سود بر اساس اعداد و ارقام واقعی موجود در صورت سود و زیان هر شرکت محاسبه و مشاهده می‌شود. EPS گذشته‌نگر اهمیت زیادی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران دارد زیرا با توجه به قیمت روز سهم و سود حاصل، قادر به محاسبه P/E خواهند بود. برای شناسایی ارزندگی سهام یک شرکت از پارامتر P/E فوروارد استفاده می‌شود.

EPS پیش‌بینی ‌شده

نوع دیگری از سود هر سهم، EPS پیش‌بینی شده نام دارد. سود فوروارد به سودی گفته می‌شود که انتظار می‌رود شرکت در سال مالی جاری یا آتی خود حاصل کند. این سود از طریق دو روش محاسبه می‌شود. در روش اول تحلیلگران EPS را برای سال مالی جاری محاسبه می‌کنند ولی در روش دوم سود خالص هر سهم برای 4 فصل آینده پیش‌بینی می‌شود.

لازم به ذکر است این سود برآوردشده عدد دقیقی نیست و در یک سال مالی ممکن است با توجه به عملکرد شرکت، تغییر مفروضات یا اتفاقات غیر قابل پیش‌بینی تغییر کند.

نحوه مشاهده سود هر سهم شرکت‌ها

برای مشاهده EPS شرکت‌ها می‌توان از طریق زیر اقدام کرد.

• با سرچ نماد مورد نظر در سایت TSETMC.COM وارد صفحه اصلی نماد منتخب شوید. با انتخاب بخش EPS، سود هر سهم تحقق‌یافته یا همان EPS ttm مطابق تصویر زیر قابل مشاهده است.

• با مراجعه به سایت کدال و سرچ نماد مورد نظر می‌توان به صورت‌های مالی از جمله صورت سود و زیان دسترسی پیدا کرد و سود خالص به ازای هر سهم نماد مربوطه را مشاهده کرد.
• روش آخر مراجعه به سایت انیگما است. با استفاده از محصول کدال پلاس در این سایت، امکان مشاهده سود هر سهم تمام نمادهای فعال در بازار سرمایه وجود دارد.

تحلیل EPS و تاثیر آن در انتخاب سهم

EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد کوتاه مدت نیست. زیرا هزینه فرصت سرمایه را در نظر نمی‌گیرد و ممکن است با اقدامات کوتاه مدت این عدد بالاتر یا پایین‌تر نشان داده شود. بنابراین بهتر است برای تفسیر EPS با دیدگاهی بلند مدت به عملکرد گذشته و آتی شرکت پرداخته شود. همچنین باید توجه کرد برای ارزش‌گذاری شرکت‌ها با استفاده از سود هر سهم، اگر شرکت تولیدی، سودی را از فروش یک زمین یا سود غیرعملیاتی حاصل کند، آن سود به معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیت‌های اصلی نیست.

از این رو برای تحلیل یک شرکت بهتر است نسبت P/E آن در نظر گرفته شود. با استفاده از نسبت P/E می‌توان شرکت‌های فعال در یک صنعت را از جهات مختلف با یکدیگر مقایسه و ارزنده‌ترین شرکت‌ها را برای خرید شناسایی کرد .

تفاوت سود خالص هر سهم (EPS) و سود نقدی (DPS) در چیست؟

بخشی از سود هر سهم شرکت که میان سهامداران تقسیم می‌شود DPS یا سود تقسیمی نام دارد. بنابراین اگر شرکتی در پایان یک سال مالی سودآوری داشته باشد می‌بایست حداقل 10 درصد آن را به عنوان سود نقدی به سهامداران خود پرداخت کند و مابقی را با توجه به تصمیمات و برنامه‌های شرکت به حساب اندوخته واریز ‌کند. هر چه مبلغ DPS نیز بالاتر باشد، افراد بیشتری را برای سرمایه‌گذاری جذب می‌کند و باعث افزایش قیمت سهام شرکت می‌شود. عموما مقدار DPS از EPS کمتر است ولی در مواردی که شرکت قصد دارد علاوه بر سود تقسیمی بخشی از سود باقی‌مانده از سال‌های قبل را نیز پرداخت کند، مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد بود.

در نهایت می‌توان نتیجه گرفت EPS میزان سود هر سهم در پایان سال مالی و DPS میزان سود پرداختی آن شرکت به سهامداران را نشان می‌دهد. عموما بررسی EPS پیش از سرمایه‌گذاری توسط معامله گران انجام می‌شود و بالابودن آن با توجه به سرمایه شرکت، نشان‌دهنده سودآوری قابل قبول شرکت است اما DPS میزان سود تقسیمی میان سهامداران را مشخص می‌کند.