سود هر سهم (EPS) چیست؟ + فرمول محاسبه و تحلیل آن

سود هر سهم یا همان EPS یکی از مفاهیم مهم در تحلیل بنیادی است. ای پی اس اطلاعات مهمی از میزان سودآوری شرکت، روند فعالیت‌ها و همچنین رشد آن در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. در ادامه به تعریف کامل EPS، انواع آن و همچنین تفاوت‌های آن با DPS پرداخته شده است.

• می‌توانید با مطالعه مقاله تحلیل بنیادی با مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با این تحلیل بیشتر آشنا شوید.

تعریف سود هر سهم (EPS)

EPS مخفف کلمه Earning Per Share به معنی سود هر سهم است. هر شرکت موظف است در پایان سال مالی خود، پس از کسر مالیات و سایر هزینه‌ها از درآمدهای عملیاتی، سود خالص خود را محاسبه کند. سود خالص یکی از مهم‌ترین معیارهای ارزش‌گذاری شرکت و بررسی عملکرد قیمت سهام در طی زمان است. این سود نشان‌ می‌دهد شرکت طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایه‌های خود را به درستی استفاده کرده است و در نهایت چه میزان سود یا ضرر محقق شده است. در ادامه با تقسیم سود خالص بر تعداد کل سهام، سود هر سهم یا همان EPS به دست می‌آید.

سود هر سهم یکی از پارامترهای مهم در تحلیل بنیادی محسوب می‌شود که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌های فعال در بازار بورس تاثیر می‌گذارد. همانطور که گفته شد، ای پی اس معیاری برای ارزیابی عملکرد شرکت و مقدار سود حاصل در یک سال مالی است. بنابراین هر چه سود خالص شرکت بیشتر باشد، ارزش آن شرکت بالاتر خواهد بود.

فرمول سود هر سهم

برای محاسبه EPS از فرمول زیر استفاده می‌شود:

تعداد کل سهام شرکت / سود خالص شرکت = EPS

عدد حاصل از این فرمول میزان سود به دست آمده به ازای هر سهم را نشان می‌دهد. برای مثال اگر شرکتی در پایان سال مالی خود 100٬000٬000 ریال سود خالص بسازد و تعداد سهم‌های آن معادل یک میلیون باشد، با تقسیم سود خالص بر تعداد سهام، EPS تحلیلی معادل 100 ریال محاسبه می‌شود. یعنی شرکت در آن سال به ازای هر سهم 100 ریال سود خالص ساخته است.

لازم به ذکر است از این فرمول می‌توان برای محاسبه انواع EPSها استفاده کرد که در ادامه هر یک از آن‌ها به طور مختصر توضیح داده شده است.

EPS گذشته‌نگر یا تحقق‌یافته

ای پی اس تحقق‌یافته یا ttm به سودی گفته می‌شود که شرکت در پایان 4 فصل گذشته به دست آورده است. این سود بر اساس اعداد و ارقام واقعی موجود در صورت سود و زیان هر شرکت محاسبه و مشاهده می‌شود. EPS گذشته‌نگر اهمیت زیادی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران دارد زیرا با توجه به قیمت روز سهم و سود حاصل، قادر به محاسبه P/E گذشته‌نگر خواهند بود.

EPS تحلیلی یا پیش‌بینی ‌شده

نوع دیگری از سود هر سهم، EPS پیش‌بینی شده(EPS Forward) نام دارد. ای پی اس فوروارد به سودی گفته می‌شود که انتظار می‌رود شرکت در سال مالی آتی خود به دست می‌آورد. این سود از طریق دو روش محاسبه می‌شود. در روش اول تحلیلگران EPS را برای سال مالی جاری محاسبه می‌کنند ولی در روش دوم سود خالص هر سهم برای 4 فصل آینده پیش‌بینی می‌شود. لازم به ذکر است این سود برآوردشده عدد دقیقی نیست و در یک سال مالی ممکن است باتوجه به عملکرد شرکت، تغییر مفروضات یا اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی تغییر کند.

نحوه مشاهده سود هر سهم شرکت‌ها

برای مشاهده EPS شرکت‌ها می‌توان از طریق زیر اقدام کرد:

• با سرچ نماد مورد نظر در سایت TSETMC.COM وارد صفحه اصلی نماد مدنظر شوید. مطابق تصویر زیر سود هر سهم تحقق‌یافته یا همان EPS ttm در قسمت کادر قرمز قابل مشاهده است.

• همچنین می‌توان با مراجعه به سایت کدال و سرچ نماد مورد نظر و انتخاب صورت سود و زیان، سود خالص به ازای هر سهم نماد مربوطه را مشاهده کرد.
• روش آخر مراجعه به سایت انیگما است. با استفاده از محصول کدال پلاس در این سایت، امکان مشاهده سود هر سهم تمام نمادهای فعال در بازار سرمایه وجود دارد.

تحلیل EPS و تاثیر آن در انتخاب سهم

EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد کوتاه مدت نیست. زیرا در آن هزینه فرصت سرمایه در نظر گرفته نمی‌شود و ممکن است با اقدامات کوتاه مدت این عدد بالاتر یا پایین‌تر نشان داده شود. بنابراین بهتر است برای تفسیر EPS با دیدگاهی بلندمدت به عملکرد گذشته و آتی شرکت پرداخته شود. همچنین باید توجه کرد برای ارزش‌گذاری شرکت‌ها با استفاده از سود هر سهم، اگر شرکت تولیدی، سودی را از فروش یک زمین یا سود غیرعملیاتی حاصل کند، آن سود به معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیت‌های اصلی نیست.

از این رو برای تحلیل یک شرکت بهتر است نسبت P/E آن در نظر گرفته شود. با استفاده از نسبت P/E می‌توان شرکت‌های فعال در یک صنعت را از جهات مختلف با یکدیگر مقایسه و ارزنده‌ترین شرکت‌ها را برای خرید شناسایی کرد .

مقاله پیشنهادی برای آشنایی با نسبت پی بر ای و نحوه ارزش‌گذاری سهام: نسبت P/E در بورس

تفاوت سود هر سهم (EPS) و سود نقدی سهام (DPS) در چیست؟

بخشی از سود هر سهم شرکت که میان سهامداران تقسیم می‌شود DPS یا سود تقسیمی نام دارد. بنابراین اگر شرکتی در پایان یک سال مالی سودآوری داشته باشد، بنابر تصمیمات اتخاذ شده در مجمع عمومی عادی سالیانه درصدی از آن را به عنوان سود نقدی به سهامداران خود پرداخت می‌کند و مابقی را با توجه به تصمیمات و برنامه‌های شرکت به حساب اندوخته واریز ‌کند. هر چه مبلغ DPS نیز بالاتر باشد، افراد بیشتری را برای سرمایه‌گذاری جذب می‌کند و باعث افزایش قیمت سهام شرکت می‌شود. عموما مقدار DPS از EPS کمتر است ولی در مواردی که شرکت قصد دارد علاوه بر سود به دست آمده در سال مالی، بخشی از سود باقی‌مانده از سال‌های قبل را نیز پرداخت کند، مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد بود.

در نهایت می‌توان نتیجه گرفت EPS میزان سود هر سهم در پایان سال مالی و DPS میزان سود پرداختی آن شرکت به سهامداران را نشان می‌دهد. عموما بررسی EPS پیش از سرمایه‌گذاری توسط معامله‌گران انجام می‌شود و بالابودن آن با توجه به سرمایه شرکت، نشان‌دهنده سودآوری قابل قبول شرکت است اما DPS میزان سود تقسیمی میان سهامداران را مشخص می‌کند.