تحلیل بنیادی شجم «شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید»
در این مقاله تحلیل شجم به عنوان یکی از شرکت‌های فعال در حوزه محصولات شیمیایی انجام شده است. شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید در نیمه اول سال 1394 به بهره‌برداری رسید. این شرکت بزرگترین تولیدکننده محصول استایرن بوتادین رابر (SBR) و پلی بوتادین رابر (PBR) در کشور با ظرفیت اسمی 92 هزار تن در سال است که مواد اولیه صنایع لاستیک‌سازی و سایر صنایع الاستومتری را تامین می‌کند. در ادامه به تحلیل بنیادی شجم و محاسبه EPS و P/E تحلیلی منتهی به شهریورماه 1404 آن پرداخته شده است.
- برای آشنایی با تحلیل بنیادی و درک مفاهیم آن مطالعه مقاله تحلیل بنیادی چیست پیشنهاد میشود.
جایگاه شجم در صنعت محصولات شیمیایی
ظرفیت اسمی تولید PBR در دنیا برابر با 5 میلیون تن است که تنها حدود 70 درصد آن فعال است. منطقه شمال شرق آسیا با محوریت چین، 52 درصد از ظرفیت اسمی تولید را به خود اختصاص داده است.
در حال حاضر رقبای شرکت در داخل کشور، شرکت‌های پتروشیمی شازند با ظرفیت اسمی 26 هزار تن و پتروشیمی بندر امام با ظرفیت اسمی 40 هزار تن در سال هستند. شرکت پتروشیمی بندر امام صرفا گروه محصولات SBR و پتروشیمی شازند نیز تنها گروه محصولات PBR را تولید و به فروش می‌رسانند، اما شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید تولیدکننده و عرضه‌کننده هر دو گروه محصولات است.
شجم در دوره 9 ماهه منتهی به خردادماه 1403 در بین شرکت‌های فعال در این صنعت به ترتیب با حجم فروش 59٬135 تن و با درآمد عملیاتی 35٬801٬610 میلیون ریال در رده اول فروش قرار دارد.
سرمایه و ترکیب سهامداران شجم
در حال حاضر سرمایه ثبتی شرکت مبلغ 6٬500 میلیارد ریال است. آخرین افزایش سرمایه شرکت در سال 1399 از محل مطالبات حال‌شده سهامداران و آورده نقدی با 44 درصد افزایش نسبت به سرمایه قبلی بوده است.
شرکت طراحی و تامین قطعات صنایع پتروشیمی با مالکیت 37٫51 درصد و شرکت پی آی تی کیش با مالکیت 23٫34 درصد از سهامداران عمده شجم محسوب می‌شوند. در ادامه سایر سهامداران بالای یک درصد این شرکت به همراه ارزش آن‌ها در تحلیل بنیادی شجم آورده شده است.
بانک ایران زمین در حالت تلفیقی به واسطه زیرمجموعه‌های خود بیش از 61 درصد از سهام شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید را در اختیار دارد. همچنین آقای محمدعلی فاطمی نیز با حدود 11 درصد از سهام شجم در جایگاه دوم سهامداران تلفیقی قرار دارد.
با مراجعه به مرجع تحلیل بنیادی انگیما امکان مشاهده سهامداران تمامی شرکت‌ها به همراه ارزش آن‌ها وجود دارد. در این سامانه علاوه بر سهامدارن بالای یک درصد، امکان دسترسی به سهامداران زیر یک درصد که در کدال گزارش شده است نیز وجود دارد.
ظرفیت و مقدار تولید محصولات شجم
به‌منظور تولید محصول SBR امکان تولید یک ماده (محصول) مکمل میانی به‌نام STP (styrenated phenol) وجود دارد. با توجه به راه‌اندازی واحد تولید در داخل شرکت، تولید این محصول نسبت به خرید آن 70 درصد صرفه اقتصادی برای شرکت ایجاده کرده است. همچنین علاوه بر صرفه اقتصادی، این ماده نیز قابلیت فروش به عنوان محصول اصلی را دارد. در جدول زیر ظرفیت عملی و تولید محصولات در تحلیل بنیادی شجم آمده است.
| گروه محصولات | ظرفیت اسمی (تن در سال) | ظرفیت عملی (تن در سال) | تولید واقعی در دوره 9 ماهه منتهی به خردادماه 1403 (تن در سال) |
|---|---|---|---|
| SBR و STR | 30٬000 | 35٬000 | 25٬281 |
| PBR | 62٬000 | 45٬000 | 32٬509 |
| جمع | 92٬000 | 80٬000 | 57٬790 |
نحوه قیمت‌گذاری محصولات داخلی و صادراتی
قیمت فروش محصولات داخلی در بورس کالا بر پایه نرخ‌های اعلامی دفتر صنایع پایین‌دستی پتروشیمی تعیین میشود. قیمت‌های اعلام‌شده برای هر کیلوگرم محصول PBR و SBR در هفته آخر خردادماه به ترتیب 782٬956 ریال و 780٬994 ریال بوده است. فروش‌های خارج از بورس کالا نیز عمدتا مربوط به فروش محصول PBR1202 بوده است.
قیمت فروش محصولات صادراتی نیز بر اساس اطلاعات موجود در نشریات معتبر بین‌المللی بر پایه وضعیت بازار جهانی، بررسی گزارش بهای تمام‌شده محصولات، احتساب حاشیه سود مناسب و پس از تائید کمیته فروش تعیین میشود.
مقدار، قیمت و مبلغ فروش در تحلیل بنیادی شجم
شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید در دوره 9 ماهه منتهی به 1403/03/31 بیش از 59 هزار تن از محصولات خود را به فروش رسانده است. مبلغ حاصل از فروش این محصولات 3٬580 میلیارد تومان شده است. این مبلغ، حاصل از فروش محصولات داخلی و صادراتی است. پیش‌بینی میشود شجم در دوره باقی‌مانده از سال مالی 1403 حدود 21 هزار تن به مبلغ 1٬800 میلیارد تومان فروش داشته باشد. در جدول زیر مقدار، قیمت و مبلغ فروش محصولات داخلی و صادراتی این شرکت برای دوره‌های گذشته و پیش‌بینی آن تا پایان سال مالی 1404 آورده شده است.
بهای تمام‌شده در تحلیل شجم
بهای تمام‌شده شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید متشکل از مواد مستقیم مصرفی، دستمزد مستقیم و سربار تولید است. این شرکت در دوره 9 ماهه منتهی به 1403/03/31 مبلغ 3٬195 میلیارد تومان برای بهای تمام‌شده هزینه کرده است که بیش از 62 درصد از آن متعلق به مواد مستقیم مصرفی و 35 درصد از آن مربوط به هزینه‌های سربار تولید بوده است. در ادامه نمودار ترکیب بهای تمام‌شده شجم آورده شده است.
مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه در تحلیل بنیادی شجم
خوراک اصلی مصرفی شجم بوتادین 3-1 است که عمدتا از شرکت‌های پتروشیمی امیرکبیر (با خط لوله) و پتروشیمی جم (با تانکر) بر پایه نرخ دفتر صنایع پایین دستی پتروشیمی (وابسته به شرکت ملی صنایع پتروشیمی) و قراردادهای فی‌مابین بلندمدت تامین میشود. همچنین استایرن و سویل از دیگر خوراک‌های اصلی این شرکت هستند که عمدتا از شرکت‌های پتروشیمی پارس و نفت ایرانول تهیه میشود. در ادامه مقدار، نرخ و مبلغ مصرف هر یک از مواد اولیه اصلی برای دوره‌های مالی گذشته آورده شده است.
سربار شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید
هزینه سربار شجم در دوره 9 ماهه منتهی به خردادماه 1403 مبلغ 1٬126 میلیارد تومان بوده است که در مقایسه با دوره مشابه سال مالی گذشته 40 درصد رشد را تجربه کرده است. با توجه به افزایش 30 درصدی نرخ حقوق و دستمزد در سال 1404 و نرخ 54 هزار ریالی سوخت در این سال، هزینه سربار در دوره 12 ماهه منتهی به شهریورماه 1404 بیش از 2 هزار میلیارد تومان برآورد میشود.
صورت سود و زیان در تحلیل شجم
گام بعدی در تحلیل بنیادی شجم، بررسی صورت سود و زیان آن است. با توجه به درآمدهای عملیاتی شجم در دوره 9 ماهه منتهی به 1403٫03٫31 و با کسر بهای تمام‌شده از آن، سود خالص شرکت در این دوره بیش از 488 میلیارد تومان محاسبه شده است. تصویر زیر جزئیات صورت سود و زیان این شرکت را در برای دوره‌های مالی گذشته و همچنین پیش‌بینی سال مالی 1404 نشان می‌دهد. مطابق تصویر زیر، سود ناخالص شجم در پایان دوره 12 ماهه منتهی به شهریورماه 1404 مبلغ 414 میلیارد تومان برآورد میشود که با کسر سایر هزینه‌ها، سود خالص این شرکت در این دوره بیش از 190 میلیارد تومان خواهد بود.
بررسی حاشیه سود در تحلیل بنیادی شجم
پس از بررسی صورت سود و زیان شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید، در این قسمت به بررسی حاشیه سود ناخالص، خالص و عملیاتی در سال‌های گذشته و همچنین سال جاری پرداخته شده است. همانطور که ملاحظه میشود سود خالص شرکت در سال مالی 1402 نسبت به سال مالی 1401 حدود 10 درصد کاهش یافته است.
| حاشیه سود | دوره 12 ماهه منتهی به 1401/06/31 | دوره 12 ماهه منتهی به 1402/06/31 | پیش‌بینی دوره 12 ماهه منتهی به 1403/06/31 |
|---|---|---|---|
| حاشیه سود ناخالص | ٪25 | ٪13 | ٪12 |
| حاشیه سود عملیاتی | ٪21 | ٪10 | ٪8 |
| حاشیه سود خالص | ٪20 | ٪10 | ٪7 |
سود مجمع (DPS) شجم
شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید در پایان سال مالی منتهی به 1402/06/31 به ازای هر سهم مبلغ 505 ریال سود خالص ساخته است. مجمع عمومی سالیانه این دوره شرکت در تاریخ 1402/09/04 برگزار شد. در این مجمع بیش از 89 درصد از سود خالص معادل 450 ریال به‌عنوان سود نقدی میان سهامداران تقسیم شد. در ادامه نحوه پرداخت سود این شرکت در مجمع شجم به طور کامل به همراه محاسبه بازده نقدی سهم آورده شده است.
محاسبه EPS و P/E تحلیلی منتهی به 1404/06/31
در تحلیل بنیادی شجم، نرخ محصول SBR برابر با میانگین آخرین نرخ اعلامی SBR1502 و SBR1712 دفتر توسعه پتروشیمی و نرخ محصول PBR برابر با آخرین نرخ اعلامی PBR1220 دفتر توسعه پتروشیمی در نظر گرفته شده است. حال اگر افزایش نرخ تورم در سال 1404، 30 درصد و میانگین دلار معادل 60 هزار تومان فرض شود، EPS تحلیلی 293 ریال برآورد میشود. برای ارزش‌گذاری سهم شجم، با تقسیم قیمت روز شجم در تاریخ 1403/06/13 در سایت www.tsetmc.com (4٬205 ریال) بر ای پی اس تحلیلی، P/E فوروارد در تحلیل شجم 14٫4 واحد محاسبه میشود. همچنین در این چارت مقدار EPS و P/E محاسبه‌شده توسط تحلیلگران انیگما آورده شده است.
- مقاله پیشنهادی : آموزش تحلیل بنیادی
روند قیمتی در تحلیل شجم
قیمت سهام شجم مطابق چارت زیر در تاریخ 1400/06/06 به بالاترین مقدار خود رسید. سپس با توجه به نوسانات بازار قیمت سهام شجم کاهش یافت. در حال حاضر در تاریخ 1403/06/13 قیمت شجم 4٬205 ریال است. ارزش بازار شرکت صنایع پتروشیمی تخت جمشید در این تاریخ 2٬708 میلیارد تومان است.
سوالات متداول
ای پی اس فوروارد در تحلیل بنیادی شجم برای سال مالی 1404 مبلغ 293 ریال برآورد شده است.
این شرکت در پایان دوره 12 ماهه منتهی به شهریورماه 1402 به ازای هر سهم 450 ریال سود نقدی تقسیم کرد.
با تقسیم قیمت روز سهم در زمان نگارش این مقاله بر ای پی اس تحلیلی، نسبت P/E فوروراد معادل 14٫4 واحد محاسبه میشود.
