تحلیل بنیادی شبندر – شرکت پالایش نفت بندرعباس

در این مقاله تحلیل شبندر به‌عنوان یکی از شرکت‌های فعال در صنعت پالایش و تولید فرآورده‌های نفتی انجام شده است. فعالیت اصلی شرکت پالایش نفت بندرعباس انجام عملیات پالایش نفت خام و سایر هیدروکربورها است که با پالايش روزانه 350 هزار بشكه نفت خام و ميعانات گازی حدود 16 درصد از سوخت مورد نياز كشور را تامين می‌کند. این شرکت در سال 1390 در فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس درج و در تیر ماه سال 1391 عرضه شد. در ادامه علاوه بر تحلیل بنیادی شبندر به بررسی صنعت آن نیز پرداخته شده است. جایگاه شبندر در صنعت پالایشی و همچنین پیش‌بینی EPS و P/E فوروارد آن از دیگر موضوعات بررسی‌شده در این مقاله هستند.

• شما می‌توانید برای آشنایی بیشتر با تحلیل بنیادی مقاله تحلیل بنیادی چیست را مطالعه کنید.

بررسی صنعت پالایشی

نفت و گاز ازجمله مهم‌ترین منابع انرژی در دنیا هستند و هرکدام به‌ترتیب سهم 37 و 21 درصدی از تامین انرژی در دنیا را دارند. صنعت پالایشی یکی از بزرگ‌ترین صنایع دنیا محسوب می‌شود. در سال 2022 آمریکا با تولید 11٫8 میلیون بشکه نفت روزانه، در صدر بیشترین تولیدکنندگان نفت قرار گرفته است. پس از آن عربستان و روسیه به‌ترتیب با 11 و 10 میلیون بشکه نفت در روز در جایگاه دوم و سوم قرار دارند. ایران نیز با تولید 2٫5 میلیون بشکه نفت در روز رتبه دهم این جایگاه را در اختیار دارد.

در جهان شرکت‌های پالایشی عملیات پالایش و پخش را باهم انجام‌ می‌دهند. اما در کشور ایران شرکت‌های پالایشگاهی به پالایش نفت پرداخته و فروش محصولات آن‌ها برعهده شرکت پالایش و پخش است.

ترکیب تولیدات به عوامل مختلفی شامل ضریب پیچیدگی شرکت‌های پالایشی، نوع و کیفیت خوراک دریافتی، تکنولوژی تولید، حجم و توان تولیدی شرکت، نیاز شرکت به نقدینگی و همچنین برنامه‌ها و نیازهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران بستگی دارند.

جایگاه شبندر در صنعت پتروشیمی

در حال حاضر در میان 10 شرکت پالایشی فعال در کشور براساس ظرفیت پالایش، شرکت پالایش نفت بندرعباس در رده چهارم قرار گرفته است. لازم به ذکر است که این شرکت تنها شرکت قادر به پالایش نفت خام سنگین است. در در تحلیل شبندر نمودار ظرفیت پالایش شرکت‌های پالایشی ایران برحسب بشکه در روز نمایش داده شده است.

مهم‌ترین سهامداران شبندر

طبق جدول زیر در ترکیب سهامداران شبندر سه بانک رفاه کارگران، صادرات و تجارت مجموعا 40٫72 درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارند. شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان نیز با داشتن 15٫25 درصد از سهام این شرکت در رده دوم لیست سهامداران شبندر قرار دارد که تحلیل آن را می‌توانید در مقاله تحلیل پارسان مطالعه کنید.

در مرجع تحلیل بنیادی انیگما سهامداران تمامی شرکت‌ها به‌صورت عادی و تلفیقی نمایش داده می‌شوند. جدول زیر بخشی از سهامداران شبندر را به‌صورت تلفیقی نشان می‌دهد. در تحلیل بنیادی شبندر سازمان تامین اجتماعی به‌صورت تلفیقی 34٫82 درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد. شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی نیز در قالب سهام عدالت نمایش داده شده‌اند.

فرآیند تولید محصولات

در فرآیند تولید شرکت پالایش نفت بندرعباس، ابتدا خوراک ورودی پالایشگاه شامل میعانات گازی و نفت خام وارد واحد تقطیر در جو شده و محصولات اصلی پالایشگاه مانند گازمایع، بنزین معمولی، بنزین جت، نفت سفید، نفت گاز (گازوئیل) و نفت کوره بر حسب حرارت داده‌شده از این برج استخراج می‌شوند. باقی‌مانده مواد در انتهای برج تقطیر در جو، وارد برج بعدی (برج تقطیر در خلا) شده و فرآورده‌های سنگین‌تر مانند وکیوم سیلاپس، آیروزیسایکل، آیزوفید و قیر استخراج می‌شوند.

محصولات و نحوه توزیع شرکت پالایش نفت بندرعباس

در حال حاضر، بازار اصلی محصولات شركت، داخلی بوده و براساس قانون، شركت مكلف است پنج فرآورده اصلی به علاوه سوخت هوايی خود را به شركت ملی پالايش و پخش فرآورده‌های نفتی ايران تحویل دهد. شركت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ايران نیز باتوجه به فروش فرآورده‌ها، نسبت به تسهيم و اعلام ميزان فروش داخلی، صادراتی، بنكرينگ، ارزی و مرزی و مبالغ فروش هر يک از پنج فرآورده اصلی به علاوه سوخت هوايی اقدام می‌کند. محصولات ويژه توليدی شركت نيز در بورس‌های كالا و انرژی عرضه می‌شوند و مشتريان عمده اين فرآورده‌ها شركت‌های قيرسازی و توليدكننده انواع روانكارها هستند.

فرآورده‌های اصلی شرکت شامل بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره، گاز مایع و سوخت‌های هوایی سبک و سنگین است که جهت توزیع به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران تحویل داده می‌شود. فرآورده‌های ویژه شرکت نیز شامل نفتا، وکیوم باتوم، وکیوم سلاپس، لوبکات، آیزوریسایکل، گوگرد، انواع حلال‌ها و پروپان هستند که از طریق بورس کالا و انرژی عرضه می‌شوند. در ادامه جدول فرآورده‌های اصلی شرکت پالایش نفت بندرعباس نمایش داده شده است.

نام فرآورده‌ها	واحد	سال 1401
بنزین	متر مکعب	4٬565٬211
نفت گاز	متر مکعب	6٬730٬231
نفت سفید	متر مکعب	643٬150
نفت کوره	متر مکعب	4٬566٬367
گاز مایع	متر مکعب	353٬959
سوخت جت	متر مکعب	215٬591
جمع	متر مکعب	17٬074٬509

مقدار، قیمت و مبلغ فروش در تحلیل بنیادی شبندر

پس از شناخت محصولات شبندر، مقدار فروش هر یک از این محصولات در 4 دوره مالی گذشته و پیش‌بینی آن تا پایان سال 1402 مورد بررسی قرار گرفته است.

در تحلیل شبندر نرخ فروش بنزین این شرکت برابر با نرخ بنزین اکتان 91 یورو 5 طبق فرمول زیر بااستفاده از نرخ‌های آخرین نشریه پالایشی پلتس محاسبه شده است.

بنزین 91 یورو 5 = بنزین 95 سنگاپور -2/3*(بنزین 95 سنگاپور – بنزین 92 سنگاپور)

نرخ فروش گاز مایع نیز برابر با میانگین آخرین نرخ پروپان و بوتان اعلامی دفتر ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در نظر گرفته شده است. نرخ فروش سوخت سنگین جت برابر با آخرین نرخ نفت سفید خلیج‌فارس به اضافه‌ی 1 دلار بر بشکه لحاظ شده است. همچنین نرخ فروش نفت سفید برابر با آخرین نرخ نفت سفید خلیج‌فارس اعلامی نشریه پالایشی پلتس است. در ادامه جزئیات قیمت فروش محصولات این شرکت و پیش‌بینی آن برای سال 1402 قابل مشاهده است.

درآمد حاصل از فروش محصولات شبندر در دوره 12 ماهه منتهی به 1401/12/29 مبلغ 315٬546 میلیارد تومان بوده است. این مبلغ نسبت به دوره مشابه سال 1400 حدود 60 درصد افزایش یافته است. پیش‌بینی می‌شود شبندر در پایان سال مالی 1402 از فروش محصولات خود بیش از 393 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کند.

میزان، قیمت و مبلغ مواد اولیه مصرفی در تحلیل شبندر

عمده نفت خام مصرفی شرکت پالایش نفت بندرعباس، نفت سنگین است که از خارک تامین می‌شود و کمتر از 1 درصد نفت سبک از هنگام دریافت می‌شود. همچنین این شرکت میعانات گازی خود را از سرخون و عسلویه تهیه می‌کند. شبندر در پایان سال مالی 1401 مقدار 125٬782٬327 بشکه مواد اولیه مصرف کرده است که مبلغ هزینه‌شده برای تامین این مقدار 273٬235 میلیارد تومان بوده است.

سربار شبندر

آیتم‌های سربار شبندر ازجمله حقوق و مزایا، استهلاک و هزینه مواد مصرفی است. شرکت پالایش نفت بندرعباس در دوره 12 ماهه سال مالی 1401 مبلغ 4٬275 میلیارد تومان هزینه سربار داشته است. عمده هزینه سربار این شرکت مربوط به حقوق و مزایا است. باتوجه به افزایش نرخ 30 درصدی حقوق و مزایا در سال جاری هزینه سربار شرکت در پایان سال مالی 1402 حدود 5 هزار و 200 میلیارد تومان پیش‌بینی می‌شود.

صورت سود و زیان در تحلیل شبندر

برای تحلیل بنیادی شبندر ، صورت سود و زیان آن در 4 دوره مالی گذشته و پیش‌بینی آن تا پایان سال مالی 1402 نمایش داده شده است. درآمد عملیاتی شرکت در دوره 12 ماهه منتهی به اسفندماه 1401 بیش از 315 هزار میلیارد تومان بوده است که از این میزان حدود 39 هزار و 300 میلیارد تومان را به سود ناخالص تبدیل کرده است. پیش‌بینی می‌شود اگر این شرکت در سال 1402 بیش از 393 هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته باشد با کسر سایر هزینه‌ها بیش از 36 هزار میلیارد تومان سود خالص خواهد داشت.

تغییرات مبلغ فروش نسبت به دوره مشابه سال 1400 به‌دلیل افزایش میزان خوراک، افزایش نرخ فروش بین‌المللی خوراک و تولیدات، افزایش نرخ تسعیر ارز است.

سود مجمع (DPS) شبندر

مطابق صورت سود و زیان در تحلیل شبندر در بخش فوق سرمایه فعلی شرکت مبلغ 134٬341٬992 میلیون ریال است. در جدول زیر سود شبندر و سود نقدی منتهی به سال‌های 1400، 1399 و 1398 شبندر آورده شده است.

سال مالی منتهی	سود خالص (ریال)	سود نقدی (ریال)	درصد تقسیم سود
1400/12/29	1٬693	1٬350	٪79٫7
1399/12/30	4٬673	3٬850	٪82
1398/12/29	920	420	٪45٫6

مجمع عمومی عادی سالیانه منتهی به سال مالی 1400 شبندر در تاریخ 1401/04/29 برگزار شد.

DPS سهامداران حقیقی شبندر در تاریخ 1 شهریور 1401 از طریق سامانه سجام توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب آن‌ها واریز شد. سهامداران حقیقی که در سامانه سجام ثبت‌نام نکرده‌اند، می‌توانند از ابتدای آبان ماه 1401 طی مهلت قانونی با مراجعه به شعب بانک رفاه، سود سهام خود را دریافت کنند.

سود سهامداران حقوقی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز در تاریخ 1401/08/02 به حساب معرفی شده آن‌ها در سامانه سجام واریز شده است. همچنین برخی از اشخاص حقوقی که فاقد کد سجام هستند، لازم است نامه رسمی ممهور به مهر شرکت با ذکر شماره و تاریخ ثبت، کد سهامداری، شماره حساب بانکی و همچنین آخرین روزنامه رسمی دارندگان امضا مجاز به آدرس شرکت پست کنند.

همچنین سود سهامداران عمده نیز از تاریخ 1401/07/01 به‌صورت اقساطی و طی 6 ماه به حساب معرفی‌شده از سوی سهامداران واریز شد.

محاسبه EPS و P/E تحلیلی منتهی به 1402/12/29

در تحلیل بنیادی شبندر نرخ نفت دبی و عمان 77 دلار بر بشکه در نظر گرفته شده است. با در نظر گرفتن 30 درصد تورم در سال 1402 و همچنین دلار 40 هزار تومانی، سود پایه هر سهم (EPS تحلیلی) شبندر در سال مالی 1402، 2,717 ریال پیش‌بینی شده است. طبق قیمت روز این سهم در تاریخ 1402/04/04 در سایت www.tsetmc.com نسبت P/E فوروارد در تحلیل شبندر 5٫1 محاسبه شده است.

• مقاله پیشنهادی: آموزش تحلیل بنیادی

نمودار قیمتی در تحلیل بنیادی شبندر

چارت زیر روند قیمتی سهام شرکت پالایش نفت بندرعباس را نشان می‌دهد. طبق این نمودار قیمت سهام شبندر اولین بار در تاریخ 1399/05/05 به بالاترین میزان خود رسید. سپس قیمت این سهم کاهش یافت اما مجدد روند صعودی قیمت سهام این شرکت آغاز شد و در تاریخ 1402/03/03 به دومین قله قیمتی (14٬780 ریال) رسید. در حال حاضر سهام شبندر در تاریخ 1402/04/04 در محدوده 13٬870 ریال معامله می‌شود. در تحلیل شبندر ارزش بازار در تاریخ مذکور 187 هزار میلیارد تومان است.

---

سوالات متداول