تحلیل بنیادی شسپا – شرکت نفت سپاهان

در این مقاله تحلیل شسپا به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده روغن‌پایه در خاورمیانه انجام شده است. پالایشگاه نفت سپاهان در سال 1371 به­‌عنوان یکی از واحدهای پالایشگاه اصفهان آغاز به فعالیت کرد. این واحد پالایشگاهی در ابتدای مهر ماه سال 1378 به‌صورت یک شرکت سهامی خاص تحت عنوان شرکت تصفیه روغن اصفهان به ثبت رسید. ظرفیت اسمی شرکت نفت سپاهان تولید سالانه 459 هزار تن انواع روانکار و 323 تن محصولات جانبی است. این شرکت با نماد شسپا در رتبه 24 بین 190 ناشر بورسی فعال در بازار دوم شناخته می‌شود. در ادامه برای تحلیل بنیادی شسپا، به بررسی عوامل موثر و محاسبه سود خالص یا همان EPS و P/E تحلیلی شرکت پرداخته شده است.

• برای آشنایی با مفاهیم تحلیل بنیادی و انواع رویکرد‌های آن مطالعه مقاله تحلیل بنیادی چیست پیشنهاد می‌شود.

موضوع فعالیت شرکت

موضوع فعالیت شرکت نفت سپاهان، تاسیس و ایجاد کارخانجات، به‌منظور ساخت روغن‌های پایه جهت تولید انواع روغن‌های موتور موردنیاز خودروهای گوناگون و ماشین‌آلات صنعتی، کشاورزی، محصولات جانبی و مشتقات حاصله از آن‌ها مانند گریس، حشره‌کش، روغن موتور، انواع افزودنی‌ها، ضدیخ و… جهت عرضه و فروش در داخل و خارج از کشور است. همچنین واحد تولید پارافین صنعتی نیز با ظرفیت تولید ۲۰,۰۰۰ تن پارافین و ۱,۰۰۰ تن گریس در سال، از سال ۱۳۹۷ در اشتهارد شروع به فعالیت کرده است. در حال حاضر این واحد در سطح حجم تولید ۱,۵۰۰ تن در ماه فعال است. تولید ضدیخ نیز توسط شرکت فرعی اوجان شیمی تبریز انجام می‌شود.

جایگاه شسپا در صنعت

شرکت نفت سپاهان به‌لحاظ نوع فعالیت در صنعت روانکارها دسته‌بندی می‌شود و باتوجه به حجم بالای تولید فروش محصولات روغن پایه در بازارهای صادراتی، توان ارزآوری بالا و اجرای پروژه‌های بزرگ سرمایه‌ای، بزرگ‌ترین شرکت حوزه روانکار در ایران و یکی از بازیگران اصلی بازارهای صادراتی هدف محسوب می‌شود.

این شرکت به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و تامین‌کننده روغن پایه گروه یک در خاورمیانه سهم مناسبی از بازارهای صادراتی را اختیار دارد که باتوجه به رشد نرخ ارز، فرصت مناسبی برای کسب سود فراهم می‌آورد. یکی از اهداف شرکت نفت سپاهان، کاهش خام‌فروشی و تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر و کسب جایگاه مناسب برای برند اسپیدی در بازارهای داخلی است.

شرکت نفت سپاهان در مقایسه با تکنولوژی دیگر شرکت‌های داخلی از دیدگاه Energy conservation (حفاظت انرژی) و تولید واکس حاوی روغن کمتر، در شرایط بهتری قرار دارد. همچنین پروژه چهار مرحله‌ای شدن فیلتراسیون (Trippl effect) و ریکاوری حلال، فقط در شرکت نفت سپاهان اجرا شده است.

سرمایه و ترکیب سهامداران شسپا

سرمایه اولیه شرکت در بدو تاسیس، مبلغ ۱۰ میلیون ریال بوده که طی چند مرحله افزایش سرمایه به‌شرح جدول زیر به مبلغ فعلی 56٬000 میلیارد ریال رسیده است.

تاریخ	سرمایه قبلی (میلیون ریال)	سرمایه فعلی (میلیون ریال)	درصد افزایش سرمایه	محل افزایش سرمایه
1385/09/12	10	600٬000	5999900٪	سود انباشته
1390/06/15	600٬000	1٬050٬000	75٪	مطالبات و آورده نقدی
1398/07/07	1٬050٬000	6٬000٬000	471٪	سود انباشته
1399/12/02	6٬000٬000	9٬500٬000	58٪	سود انباشته
1400/04/21	9٬500٬000	56٬000٬000	489٪	مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها

سهامدار اصلی شرکت نفت سپاهان، گروه پتروشیمی تابان می‌باشد. شرکت پالایش نفت اصفهان نیز 17٫31 درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد. در ادامه سهامداران بالای یک درصد در تحلیل شسپا قابل مشاهده است.

صندوق بازنشستگی نفت به‌صورت تلفیقی به‌همراه زیرمجموعه‌های خود 68٫50 درصد از سهام شسپا را در اختیار دارد. در جدول زیر سهامداران تلفیقی بالای یک درصد در تحلیل بنیادی شسپا نمایش داده شده است.

محصولات شرکت نفت سپاهان

محصولات اصلی شرکت، شامل انواع روغن‌های پایه، روغن موتورهای صنعتی، موتوری بنزینی و گازسوز، روغن‌های موتوری دیزلی، انواع روغن‌های هیدرولیک، دریایی، کمپرسور، انواع اسلاک وكس، انواع اکستراکت، پارافین و محصولات جانبی شامل ضدیخ و… است. محصولات این شرکت از دو طریق عرضه در بورس کالا و خارج از بورس براساس قواعد اینکوترمز صادر می‌شود. همچنین فروش در بازارهای داخلی از طریق بورس کالا، عاملین و بازاریابی، توزیع و فروش به‌صورت مویرگی از طریق شرکت فرعی کیمیا اسپیدی قشم انجام می‌شود.

مقدار، قیمت و مبلغ فروش در تحلیل بنیادی شسپا

بخش وسیعی از محصولات شرکت نفت سپاهان اعم از محصولات پایه و روغن‌های موتوری و صنعتی، به کشورهای امارات متحده عربی، هند، پاکستان، چین و برخی بازارهای اروپا و آفریقا صادر می‌شود. شسپا در دوره 9 ماهه منتهی به 1401/09/30، مقدار 197 هزار تن انواع محصولات در بازار داخلی کشور و 351 هزار تن در بازار جهانی به‌فروش رسانده است. مقدار فروش محصولات شرکت در پایان سال مالی 1402 حدود 730 هزار تن برآورد می‌شود.

نرخ محصول اصلی شرکت در بازارهای جهانی بر اساس عرضه و تقاضای کل تعیین می‌شود. قیمت‌گذاری محصولات اصلی داخلی نیز بر اساس مجوزهای صادره از سوی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تعیین می‌شوند. در جدول زیر قیمت فروش محصولات برای دوره‌های مالی مختلف در تحلیل شسپا قابل مشاهده است.

شسپا در دوره مالی منتهی به 30 آذرماه 1401 درآمدی بالغ بر 13 هزار و 500 میلیارد تومان داشته است. این درآمد حاصل از فروش خالص 548 هزار تن انواع محصولات داخلی و صادراتی می‌باشد. پیش‌بینی می‌شود این شرکت تا پایان سال مالی 1402 بیش از 23 هزار و 700 میلیارد تومان فروش داخلی و صادراتی از محصولات روانکار و سایر محصولات جانبی خود داشته باشد. در ادامه روند و پیش‌بینی مبلغ فروش محصولات در جدول زیر آورده شده است.

مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه مصرفی در تحلیل شسپا

عمده لوبکات مصرفی شرکت توسط پالایشگاه نفت اصفهان تامین می‌شود. نرخ این محصول برابر با میانگین آخرین نرخ لوبکات مرغوب سبک و سنگین اعلامی دفتر ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در نظر گرفته می‌شود. مابقی خوراک این شرکت نیز توسط پالایشگاه بندرعباس تامین می‌شود. از این رو نوسانات نرخ ارز و نفت خام، تاثیر انکارناپذیری بر بهای تمام‌شده و میزان سودآوری شرکت خواهند داشت. مبلغ هزینه‌شده برای تامین مواد اولیه مصرفی شسپا در دوره 9 ماهه منتهی به 1401/09/30، 9٬553 میلیارد تومان بوده است.

سربار شسپا

هزینه سربار در تحلیل بنیادی شسپا در دوره 9 ماهه ابتدای سال مالی 1401 مبلغ 781 میلیارد تومان بوده است. این مبلغ نسبت به دوره مشابه سال 1400 بیش از 75 درصد افزایش یافته است. در تحلیل شسپا حقوق و مزایای این شرکت باتوجه به نرخ افزایش حقوق و دستمزد در سال 1402 (40 درصد) حدود 338 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. در ادامه دیگر هزینه‌های سربار شسپا شامل هزینه‌هایی مانند استهلاک، سوخت و… آمده است.

صورت سود و زیاد در تحلیل شسپا

سود ناخالص، سود عملیاتی و سود خالص شرکت نفت سپاهان در دوره 9 ماهه منتهی به 30 آذرماه 1401 نسبت به دوره مشابه سال 1400، به‌ترتیب 5%، 4% و 4% افزایش یافته است. شرکت پالایشگاه نفت سپاهان در سال 1400 حدود 13 هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته است. باتوجه به اینکه این شرکت در دوره 9 ماهه اول سال 1401 حدود 13 هزار و 560 میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته، پیش‌بینی می‌شود تا انتهای سال مالی 1402 حدود 23 هزار و 700 میلیارد تومان درآمد داشته باشد. همچنین در سال مالی 1402 باتوجه به افزایش بهای تمام‌شده شرکت پیش‌بینی می‌شود از این میزان 18٬466 میلیارد تومان به سود ناخالص تبدیل شود. با کسر سایر هزینه‌های این شرکت سود خالص پیش‌بینی شده در تحلیل بنیادی شسپا برای سال جاری 5 هزار میلیارد تومان است.

سود نقدی (DPS) شسپا

سود خالص شرکت نفت سپاهان برای سال مالی 1400 مبلغ 612 ریال به ازای هر سهم می‌باشد. تاریخ برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه شسپا 1401/04/15 بود. مطابق تصمیمات صورت‌گرفته در این مجمع سود نقدی شسپا به ازای هر سهم 600 ریال تصویب شده است. به‌عبارتی شسپا 98 درصد از سود خالص را میان سهامداران خود تقسیم کرده است.

زمان‌بندی و نحوه پرداخت سود شسپا به‌شرح جدول زیر است:

سهامداران	زمان شروع پرداخت	نحوه پرداخت
سهامداران حقیقی	1401/06/08	از طریق سامانه سجام
سهامداران حقیقی که موفق به دریافت سود سهام خود نشده‌اند	1401/08/08	از طریق شعب بانک تجارت
سهامداران حقوقی	1401/09/30	از طریق سامانه سجام

محاسبه EPS و P/E  تحلیلی دوره مالی منتهی به 1402/12/29

در تحلیل بنیادی شسپا قیمت انواع روانکار داخلی حدود 36 هزار میلیارد تومان بر تن و میانگین قیمت دلار در سال 1402، 40٬000 تومان در نظر گرفته شده است. همچنین با در نظر گرفتن 30 درصد تورم در این سال، میزان سود خالص شسپا به ازای هر سهم 911 ریال پیش‌بینی شده است. باتوجه به قیمت سهام این شرکت در تاریخ 1402/03/09 در سایت www.tsetmc.com (6٬110 ریال)، نسبت قیمت به EPS تحلیلی ( P/E فوروارد) در تحلیل شسپا 6٫7 محاسبه شده است.

• مقاله پیشنهادی: آموزش تحلیل بنیادی

نمودار قیمتی در تحلیل بنیادی شسپا

چارت زیر بیانگر روند قیمتی سهم شسپا می‌باشد. این شرکت روند صعودی قیمت سهم خود را با شیب کمی حفظ کرده است تا جایی‌که در بهمن‌ماه 1401 شیب افزایش قیمت شسپا زیاد شده است. شسپا در تاریخ 1402/02/09 به بالاترین قیمت (7٬460 ریال) با ارزش بازار 41٬776 میلیارد تومان رسید. در حال حاضر سهام شسپا حول قیمت 6٬000 ریال در نوسان است.

---

سوالات متداول