تحلیل بنیادی صنعت سیمان در ایران

سیمان یکی از کالاهای مهم و استراتژیک در هر کشور است و عموما ارتباط مستقیمی میان حجم مصرف سیمان در یک کشور و میزان توسعه یافتگی آن کشور وجود دارد. در ایران نیز صنعت سیمان از ابتدای دهه 40 فعالیت جدی خود را آغاز کرده است و امروزه به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سیمان در جهان تبدیل شده است. در این مقاله به تحلیل بنیادی صنعت سیمان پرداخته شده است.

صنعت سیمان در ایران

مطابق آمار انتشار یافته در سال ۲۰۲۰، بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سیمان در جهان کشورهای چین، هند، ویتنام، ایالات متحده آمریکا و اندونزی هستند. در این لیست ایران با تولید ۶۰ میلیون تن سیمان در سال ۲۰۲۰ در رتبه هفتم بوده است. در ادامه نمودار روند راه‌اندازی واحدهای سیمانی جدید ایران در دهه‌های مختلف نشان داده شده است.

طبق نمودار فوق می‌توان دید که از مجموع 86 میلیون تن ظرفیت اسمی صنعت سیمان در کشور، در هر دهه چند میلیون تن به این ظرفیت اضافه شده است.

همچنین در ادامه نمودار مصرف سیمان در کشور طی یک دهه گذشته بر حسب میلیون تن نمایش داده شده است.

طبق نمودار فوق مصرف سیمان در کشور به شکل فزاینده‌ای در حال رشد است. پیش‌بینی می‌شود با این شیب رشد مصرف سیمان، حتی در صورت ممنوعیت صادرات سیمان در کشور نیز تا سال 1405 با کمبود سیمان مواجه خواهیم بود. با در نظر گرفتن ظرفیت عملی 70 میلیون تنی سیمان در کشور که 64 میلیون تن آن مصرف و 6 میلیون تن آن صادر می‌شود، عملا سال‌های بعد با توجه به این که طرح‌های توسعه جدی‌ای نیز در کشور وجود ندارد با افزایش مصرف به بالای 70 میلیون تن به کمبود سیمان خواهیم رسید.

بررسی بحران صنعت سیمان

از علل اصلی رشد تقاضای سیمان می‌توان به افزایش قیمت شدید شمش فولادی اشاره کرد. این افزایش قیمت موجب شده تا سازه‌های فلزی برای ساختمان‌های مسکونی متوسط و کوچک مقرون به صرفه نباشد و مصرف سیمان در کشور افزایش یابد.

همچنین با توجه به اینکه هزینه حمل سیمان در مسافت‌های طولانی صرفه اقتصادی ندارد و هیچ‌کدام از کشورهای اطراف و همسایه ایران نیز صادرات قابل‌توجهی ندارند، امکان واردات سیمان نیز عملا امکان‌پذیر نیست. بنابراین نمی‌توان کمبود سیمان را با واردات جبران کرد. این مشکلات می‌تواند به شکل بی محابایی باعث افزایش قیمت سیمان شود.

راهکار عملی پیشگیری از وقوع بحران صنعت سیمان

تنها راه‌حل پیشگیری از مشکل کمبود سیمان، بالا رفتن قیمت سیمان است. بالا رفتن قیمت سیمان باید به‌گونه‌ای باشد که راه‌اندازی واحدهای سیمانی جدید صرفه اقتصادی داشته باشد. در حال حاضر هزینه راه‌اندازی یک واحد یک میلیون تنی سیمان حدودا معادل 120 میلیون دلار است. این واحد به طور میانگین می‌تواند در هر سال 8 میلیون دلار سود خالص داشته باشد. اکنون با قیمت‌های فعلی سیمان در کشور، راه‌اندازی چنین پروژه‌هایی توجیه اقتصادی ندارد.

نکته مهم دیگر در خصوص این صنعت طی سال‌های آتی، خارج شدن واحدهای قدیمی و مستهلک از مدار تولید است که واحدهای جدید و طرح‌های توسعه نیز، توان پر کردن این خلا را ندارند. که این مسائله خودش می تواند طی دهه جاری بر شدت این بحران بیافزاید.

شرکت‌های سیمانی در ایران

جدول زیر لیست شرکت‌های سیمانی حاضر در بورس با پایین‌ترین P/E در تاریخ 1400٫10٫27 بر اساس تحلیل تیم انیگما است. شرکت سیمان شرق با ظرفیت اسمی تولید 2,000,000 تن سیمان و پی به ای 3٫4 در ردیف اول این شرکت‌ها قرار دارد. ظرفیت اسمی تولید سیمان سفانو نیز 936,000 تن می‌باشد.

می‌توانید در بخش دیدبان بنیادی انیگما لیست شرکت‌های تولیدی را به صورت کلی یا به تفکیک صنعت مشاهده کنید.