صندوق سهامی چیست؟ بهترین صندوق سهامی
افراد عموما به‌دنبال راهی مناسب و مطمئن برای سرمایهگذاری هستند. سرمایهگذاری در بورس یکی از انواع سرمایه گذاری است که به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود. در سرمایهگذاری مستقیم شخص سرمایه‌گذار کد بورسی دریافت کرده و معاملات خود را در پرتال کاربری خود انجام می‌دهد. اما در روش غیرمستقیم افراد مدیریت سرمایه خود را به اشخاص دیگر، برخی شرکت‌های سبدگردان یا صندوقهای سرمایهگذاری می‌سپارند. صندوقهای سرمایهگذاری یکی از راه‌های سرمایهگذاری غیرمستقیم است که انواع مختلفی دارد. صندوق سهامی یکی از انواع این صندوق‌ها است که در این مقاله علاوه بر معرفی آن، لیست بهترین صندوقهای سرمایهگذاری در سهام نیز معرفی شده است.
صندوق سرمایهگذاری چیست؟
صندوق سرمایه گذاری یک ابزار مالی است که تحت نظر سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کند. صندوق سرمایهگذاری به‌عنوان یک واسط، سرمایه‌های خرد و کلان اشخاص حقیقی و حقوقی را جمع‌آوری کرده و در دارایی‌های مختلف همچون سهام، اوراق درآمد ثابت و غیره سرمایهگذاری می‌کند. صندوقهای سرمایهگذاری توسط مدیران حرفه‌ای و کارآمد مدیریت می‌شوند تا بازده مناسبی داشته باشند و هر فرد با خرید و فروش واحدهای سرمایهگذاری در سود و زیان فعالیت‌های صندوق سهیم می‌شود.
تعریف صندوق سرمایهگذاری در سهام
صندوق سرمایهگذاری در سهام همان صندوق سرمایهگذاری مشترک است. صندوقهای سرمایهگذاری سهامی عمده سرمایه جمع‌آوری‌شده از وجوه سرمایه‌گذاران (حداقل 70 درصد) را در بورس اوراق بهادار و 10 الی 30 درصد باقی‌مانده را در سایر دارایی‌های درآمد ثابت سرمایهگذاری می‌کنند. این صندوق‌ها استراتژی‌های مختلفی جهت بازدهی بیشتر به‌کار می‌برند و تمرکز اصلی آن‌ها روی سرمایهگذاری در سهام شرکت‌ها است. در حال حاضر 106 صندوق سرمایهگذاری در سهام مجوز فعالیت دارند. صندوقهای سرمایهگذاری آرمان آتیه درخشان مس، آرمان رایا یکم، آسمان آرمانی سهام، آهنگ سهام کیان از صندوقهای سرمایهگذاری در سهام هستند.
انواع صندوقهای سرمایهگذاری سهامی
عموما صندوقهای سهامی به دو دسته قابل‌معامله و غیرقابل معامله تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح هر یک پرداخته شده است.
صندوق سهامی قابل معامله (ETF):
در صندوقهای سهامی ETF، خرید و فروش واحدهای سرمایهگذاری از طریق کارگزاری و در تابلو معاملات بورس انجام می‌شوند. عرضه و تقاضا در این معاملات بر قیمت واحدهای صندوق سرمایهگذاری تاثیر دارد؛ یعنی تفاوت قیمت خرید و فروش می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش قیمت هر واحد صندوق شود. بنابراین در این نوع صندوق‌ها علاوه بر دریافت سود نقدی (DPS) و سود حاصل از افزایش قیمت سهام، ممکن است سرمایه‌گذار از افزایش قیمت واحدهای صندوق نیز بهره‌مند شود.
صندوق سهامی صدور و ابطالی:
در این روش خرید و فروش واحدهای سرمایهگذاری عادی در تابلو معاملات سازمان بورس امکان‌پذیر نیست و سرمایه‌گذار باتوجه به شرایط صندوق، به‌صورت حضوری یا از طریق مراجعه به سایت صندوق، نسبت به خرید و فروش (صدور و ابطال) واحدهای آن اقدام می‌کند. برای مشارکت در این نوع صندوق‌ها باید حداقل یک واحد سرمایهگذاری خرید که قیمت یک واحد در هر صندوق باتوجه به عملکرد آن متفاوت است.
ترکیب دارایی‌ها در صندوق سهامی
در ادامه به‌طور دقیق‌تر به ترکیب دارایی‌های صندوقهای سرمایهگذاری در سهام پرداخته شده است. این صندوق‌ها فقط می‌توانند در دارایی‌های ریالی داخل کشور سرمایهگذاری کنند و سرمایهگذاری خارجی (ارزی) به هر شکلی غیرمجاز است. هر صندوق باتوجه به اختیارات و استراتژی‌های خود می‌تواند در دارایی‌هایی به‌شرح جدول زیر سرمایهگذاری کند:
| شرح | نسبت به کل دارایی‌های صندوق |
|---|---|
| سرمایهگذاری در سهام و حق تقدم پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و واحدهای سرمایهگذاری (صندوقهای سرمایهگذاری غیر از اوراق بهادار) که در بورس تهران یا فرابورس پذیرفته شده‌اند. |
حداقل 70 درصد از دارایی‌های صندوق |
| سهام و حق تقدم سهام منتشرشده از طرف یک ناشر 1. پذیرفته شده در بورس تهران 2. پذیرفته شده در بازار اول یا دوم فرابورس ایران |
حداکثر 10 درصد از دارایی‌های صندوق حداکثر 5 درصد از دارایی‌های صندوق |
| سهام، حق تقدم سهام و واحدهای سرمایهگذاری (صندوقهای سرمایهگذاری غیر از اوراق بهادار) طبقه‌بندی شده در یک صنعت |
حداکثر 30 درصد از کل دارایی‌های صندوق |
| سهام و حق تقدم پذیرفته شده در بازار اول و دوم فرابورس ایران | حداکثر 20 درصد از کل دارایی‌های صندوق |
| واحدهای سرمایهگذاری (صندوقهای سرمایهگذاری غیر از اوراق بهادار) | حداکثر 5 درصد از کل دارایی‌های صندوق |
ریسک صندوقهای سرمایهگذاری در سهام
صندوقهای مختلف باتوجه به نوع دارایی خود، دارای ریسک و بازده متفاوتی هستند. برای مثال صندوقهای درآمد ثابت یکی از کم‌ریسک‌ترین صندوقهای سرمایهگذاری هستند. همانطور که پیش‌تر گفته شد، عمده سرمایه‌گذاری‌های صندوقهای سهامی در سهام شرکت‌های بورسی است؛ بنابراین باتوجه به ریسک موجود در بازار بورس، این صندوق‌ها نسبت به صندوقهای درآمد ثابت یا صندوق سرمایهگذاری مختلط ریسک بیشتری دارند.
صندوق‌ها همواره در تلاش هستند تا سودآور باشند؛ اما باتوجه به نوع فعالیت خود دارای ریسک‌هایی نیز هستند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره شده است:
ریسک کاهش ارزش دارایی‌های صندوق
قیمت اوراق بهادار در بازار تابع عواملی مانند وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و صنعت سرمایهگذاری است. باتوجه به اینکه ممکن است تمام یا بخش زیادی از دارایی این نوع صندوق در اوراق بهادار سرمایهگذاری شده باشد، اگر قیمت اوراق در بازار کاهش یابد ممکن است صندوق دچار ضرر شود.
ریسک کاهش ارزش بازاری واحدهای سرمایهگذاری صندوق
عموما انتظار می‌رود قیمت واحدهای سرمایهگذاری صندوق نزدیک به ارزش خالص دارایی (ان ای وی) آن‌ها باشد؛ اما گاهی ممکن است قیمت بازاری واحدهای سرمایهگذاری به‌دلیل عرضه و تقاضا، بیشتر یا کمتر از ارزش خالص دارایی واحدهای سرمایهگذاری شود.
ریسک نکول اوراق بهادار
صندوق سهامی در اوراق مشارکتی سرمایهگذاری می‌کند که سود و اصل سرمایه توسط یک موسسه معتبر تضمین شده است ولی احتمال این وجود دارد که ناشر به تعهدات خود در پرداخت به‌موقع سود و اصل اوراق مشارکت عمل نکند و از این رو صندوق دچار زیان شود.
ریسک نقدشوندگی
در صندوق سرمایه گذاری سهامی این امکان برای سرمایه‌گذاران وجود دارد تا هر زمان که تمایل دارند واحدهای سرمایهگذاری خود را به قیمت بفروشند و تبدیل به وجوه نقد کنند؛ اما ممکن است براساس قوانین موجود در سازمان بورس، معاملات صندوق تعلیق یا متوقف شود و در این شرایط سرمایه‌گذاران نتوانند واحدهای سرمایهگذاری خود را نقد کنند.
مزایای صندوق سهامی
در ادامه این مقاله به بررسی مزایا و معایب صندوق سرمایه گذاری در سهام پرداخته شده است:
مدیریت دارایی توسط تیم متخصص
باتوجه به اینکه سرمایهگذاری مستقیم در بورس به تخصص و زمان زیادی برای تحلیل بازار نیاز دارد؛ با استفاده از صندوقهای سهامی می‌توان به‌واسطه تیمی از متخصصین در بورس سرمایهگذاری کرد.
حفظ ارزش دارایی در برابر تورم
در شرایط تورمی کشور باید به‌دنبال راهی بود که علاوه بر حفظ دارایی، سرمایه اولیه رشد کند و منجر به کسب سود شود. سرمایهگذاری در بورس در صورتی که آگاهانه و با مدیریت حرفه‌ای انجام شود، منجر به کسب سود و حفظ دارایی در برابر تورم می‌شود؛ اما دسترسی به اطلاعات دقیق و امکان خرید سهام ارزنده برای تمامی افراد ممکن نیست. در این شرایط صندوق سهامی که عملکرد خوبی داشته‌اند، می‌توانند گزینه مناسبی برای افراد باشند تا به‌صورت غیرمستقیم در بورس سرمایهگذاری کنند و از این طریق ارزش دارایی خود را در برابر تورم حفظ کنند.
نقدشوندگی بالا
گاهی ممکن است فروش سهم به‌دلایلی مانند صف فروش، بسته‌شدن سهم به‌دلیل برگزاری مجمع، افشای اطلاعات یا موارد دیگر، امکان‌پذیر نباشد. اما با سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری در سهام، می‌توان هر زمان نسبت به نقدکردن دارایی خود اقدام کرد.
کم ریسک بودن نسبت به سرمایهگذاری مستقیم در بورس
همانطور که گفته شد صندوقهای سهامی نسبت به صندوقهای درآمد ثابت دارای ریسک بیشتری هستند. اما باتوجه به محدودیت‌های سازمان بورس اوراق بهادار به‌عنوان نهاد ناظر و همچنین نظارت بر فعالیت‌های صندوق و ایجاد محدودیت‌هایی جهت حفظ منافع سپرده‌گذار دارای ریسک کمتری نسبت به سرمایهگذاری مستقیم در بورس است.
از سوی دیگر نقدشوندگی بالای صندوقهای سرمایهگذاری که در بخش پیش مطرح شد، منجر به کاهش ریسک سرمایه‌گذار نسبت به سرمایهگذاری مستقیم در بورس می‌شود.
صرفه به مقیاس
عموما هزینه‌های لازم برای سرمایهگذاری موفق در بورس زیاد هستند. صندوقهای سرمایهگذاری دارای تیم مدیریتی، تحلیل، حسابداری و… هستند. بنابراین افراد با سرمایهگذاری در صندوق‌ها با هزینه‌ای بسیار کمتر از تیم حرفه‌ای سرمایهگذاری بهره‌مند می‌شوند.
معایب صندوق سهامی
این صندوق‌ها علاوه بر مزایایی که دارند، دارای معایبی نیز هستند. همانطور که پیش‌تر گفته شد بخش عمده سبد دارایی این صندوق‌ها در اوراق بهادار سرمایهگذاری می‌شود و در این بازار ریسک سرمایهگذاری بالا است؛ در نتیجه ریسک صندوقهای سهامی نسبت به صندوقهای درآمد ثابت یا مختلط بیشتر است.
از دیگر معایب این صندوق‌ها می‌توان به نوسان داشتن بازدهی باتوجه به تغییر مدیران صندوق اشاره کرد.
روش انتخاب بهترین صندوق سرمایهگذاری در سهام
افراد در سرمایهگذاری دارای اهداف و ویژگی‌های متفاوتی هستند. ریسک‌پذیری و افق زمانی سرمایهگذاری از موارد مهمی است که سرمایه‌گذار باید به آن‌ها توجه کند. افراد می‌توانند در سایت فیپیران بازدهی صندوق های سهامی بورس را در بازه‌های زمانی متفاوت بررسی کنند و باتوجه به آن و میزان ریسک‌پذیری و افق زمانی سرمایهگذاری، بهترین صندوق سرمایه گذاری در سهام را انتخاب کنند.
از سوی دیگر سایز صندوق یا به‌عبارتی ارزش خالص دارایی آن از دیگر موارد مهم در بررسی صندوقهای سرمایهگذاری است. زیرا در صورتی که دارایی سرمایه‌گذار زیاد باشد، خرید و فروش آن در صندوق‌هایی با سایز کوچک دشوار است. بنابراین برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه گذاری سهامی باید به ارزش خالص دارایی آن، استراتژی‌های معاملاتی، میزان ریسک‌پذیری و… توجه کرد. در ادامه پربازده‌ترین صندوقهای سهامی در یک سال گذشته معرفی شده‌اند.
بهترین صندوق سهامی در یک سال گذشته
در لیست زیر پربازده‌ترین صندوقهای سرمایهگذاری سهامی در یک سال گذشته به‌همراه ارزش خالص دارایی‌های آن‌ها (NAV) نمایش داده شده است. صندوق سرمایهگذاری واسطه‌گری مالی یکم با 90.65 درصد بازدهی، پربازده‌ترین صندوق سهامی در یک سال گذشته است. پس از آن، صندوق ثروت هامرز با 90 درصد بازدهی در ردیف دوم این لیست صندوق های سهامی قرار دارد.
- باید توجه داشت که کسب بازدهی بالا وابستگی زیادی به سایز (ارزش خالص دارایی) صندوق دارد و هرچه سایز صندوق کوچک‌تر باشد کسب بازدهی در آن راحت‌تر است. برای مثال ارزش خالص دارایی صندوق ثروت هامرز 40 میلیارد تومان و ارزش خالص دارایی صندوق ثروت داریوش 400 میلیارد است؛ بنابراین کسب بازدهی در این دو صندوق بسیار متفاوت است.
انتخاب بهینه نوع سرمایهگذاری
صندوقهای سهامی ممکن است در بازه‌های مختلف، عملکرد و سودآوری مختلفی داشته باشند. عموما صندوقی که بتواند در بازه‌های مختلف و طولانی مدت عملکرد مناسب و سودآوری مورد انتظاری داشته باشد بهترین خواهد بود و انتخاب صندوقی با این ویژگی‌ها دشوار است.
انیگما هر هفته لیستی از 5 سهم بنیادی ارزنده بازار سرمایه را در قالب سبد پیشنهادی ارائه می‌کند. شما می‌توانید بازدهی این سبد از ابتدا تاکنون را از طریق لینک سبد پیشنهادی انیگما مشاهده کنید.
طبق جدول زیر بازدهی پرتفوی سهام انیگما در یک سال گذشته 137.4 درصد بوده است. این بازدهی در مقایسه با بهترین صندوق سهامی سرمایه گذاری در طول این یک سال، حدود 51 درصد بیشتر است. در ادامه بازدهی سبد پیشنهادی انیگما در مقایسه با شاخص کل و برترین صندوق سرمایهگذاری سهامی نمایش داده شده است.
| نوع سرمایهگذاری | درصد بازدهی یک‌ساله |
|---|---|
| صندوق سرمایهگذاری مالی یکم | 90٫65 درصد |
| شاخص کل | 33٫6 درصد |
| سبد پیسنهادی انیگما | 137٫4 درصد |
سبد پیشنهادی انیگما توسط تیمی متخصص و باتجربه بالا در بازار سرمایه ارائه می‌شود. شما می‌توانید از طریق سبد پیشنهادی انیگما به‌صورت مستقیم بر دارایی خود نظارت داشته باشید. همچنین می‌توانید با تهیه این از مشاوره رایگان تیم تحلیلی انیگما بهره‌مند شوید.
مقاله مرتبط : لیست بهترین سهام با کمترین p/e تحلیلی
