تحلیل بنیادی تایرا – شرکت تراکتورسازی ایران
در این مقاله تحلیل تایرا به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده تراکتور در سطح خاورمیانه انجام شده است. شرکت تراکتورسازی ایران در سال 1347 به‌صورت سهامی خاص با مشارکت شرکت رومانی با هدف تولید انواع تراکتور و ماشین‌آلات صنعتی در شهرستان تبریز تاسیس شد. در حال حاضر این شرکت با ظرفیت اسمی 30٬000 دستگاه در سال به تولید انواع تراکتور از رنج 38 تا 150 اسب بخار شامل تراکتورهای سبک، سنگین و نیمه‌سنگین مشغول است. شرکت تراکتورسازی ایران در سال 1375 با نماد تایرا در بورس اوراق بهادار پذیرفته شد. در ادامه به تحلیل بنیادی تایرا و محاسبه EPS و P/E تحلیلی منتهی به سال مالی 1402 آن پرداخته شده است.
- برای آشنایی بیشتر با تحلیل بنیادی و انواع رویکرد‌های آن مطالعه مقاله تحلیل بنیادی چیست پیشنهاد می‌شود.
موضوع فعالیت شرکت تراکتورسازی ایران
موضوع فعالیت شرکت تراکتورسازی ایران طراحی، ساخت، تولید و فروش انواع تراکتورها، ماشین‌آلات صنعتی و تولیدی، ادوات کشاورزی، کامیونت و همچنین توسعه و ایجاد صنایع وابسته و مشارکت با سایر صنایع و سرمایه‌گذاری در آن‌ها است.
در حال حاضر گروه صنعتی تراکتورسازی ایران مشتمل بر سه شرکت تولیدکننده تراکتور در تبریز، ارومیه و کردستان در زمینه تولید و عرضه محصولات صنعتی از جمله تراکتور، موتور، قطعات ریخته، بکهولودر، کشنده، ادوات، قطعات و ابرازآلات فعالیت دارد.
جایگاه تایرا در صنعت
سهم شرکت تراکتورسازی ایران در بازار داخلی حدود 99 درصد است. در ابتدا این شاخه از صنعت دارای یک محیط غیررقابتی و انحصاری بود؛ ولی در سال‌های اخیر با تغییرات موجود در سیاست‌های کلان، شرکت‌هایی همچون عمران سیرجان، داروانا، دراج رفسنجان، هپکو، دیزل موتور باختر در این شاخه فعالیت خود را آغاز کردند.
این شرکت در سال 1401 توانست با تحقق 101 درصدی برنامه فروش و رشد 34 درصدی نسبت به سال 1400 بیش از 27٬500 دستگاه انواع تراکتور سبک، متوسط و سنگین را به ارزش 9٬700 میلیارد تومان در بازار داخلی عرضه کند که این میزان فروش در تاریخ عملکرد شرکت بی‌سابقه بوده است. در جدول زیر وضعیت تولید شرکت در میان رقبا در سال 1401 آورده شده است.
| نام شرکت | نوع تراکتور | تعداد |
|---|---|---|
| تراکتورسازی ایران | زراعی و باغی | 30٬500 |
| تراکتورسازی کاسپین | شالیزاری | 160 |
| عمران سیرجان | سبک | 75 |
| دیزل موتور باختر | شالیزاری | 45 |
| ماشین اصفهان آبادانا | سنگین | 6 |
سرمایه و ترکیب سهامداران در تحلیل تایرا
سرمایه تایرا در آغاز فعالیت مبلغ یکصد میلیون ریال بود که طی چندین مرحله افزایش سرمایه به مبلغ 12٬800 میلیارد تومان رسیده است. آخرین افزایش سرمایه شرکت در تاریخ 1402/02/23 از محل سود انباشته بوده است.
در لیست زیر سهامداران بالای یک درصد شرکت تراکتورسازی ایران آورده شده است. در تحلیل بنیادی تایرا ، سبد PRX شرکت گروه بهمن با مالکیت 6٫80 درصد در جایگاه اول و شرکت ویرا سهند تبریز با بیش از 5 درصد در جایگاه دوم سهامداران تایرا قرار دارند.
بانک سپه به‌همراه زیرمجموعه‌های خود 12٫35 درصد از سهام شرکت تراکتورسازی ایران را در اختیار دارد و در حالت تلفیقی مهم‌ترین سهامدار تایرا محسوب می‌شود. در سامانه تحلیل بنیادی انیگما امکان مشاهده تمامی سهامداران اعم از عادی و تلفیقی بالای یک درصد و زیر یک درصد این نماد وجود دارد.
مقدار، قیمت و مبلغ فروش در تحلیل بنیادی تایرا
شرکت تراکتورسازی ایران علاوه بر فروش در بازارهای داخلی، حدود یک درصد از محصولات خود را به کشورهایی مانند افغانستان، عراق، ترکیه، ونزوئلا، ایتالیا و آلمان صادر می‌کند. فروش تایرا در دوره 3 ماهه منتهی به 1402/03/31 تعداد 6٬757 دستگاه در داخل کشور و 397 دستگاه در بازار صادراتی بوده است. در تحلیل تایرا درآمد حاصل از مجموع فروش این تعداد تراکتور در دوره مذکور نزدیک به 4 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال 1401 حدود 57 درصد افزایش یافته است. مبلغ فروش شرکت تا پ
مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه مصرفی تایرا
تایرا در دوره سه ماهه ابتدای سال مالی 1402 مبلغ 2٬466 میلیارد تومان برای تامین 5٬631 دستگاه مواد اولیه مصرفی شرکت هزینه کرده است. پیش‌بینی می‌شود این مبلغ در دوره 12 ماهه منتهی به 1402/12/29 به 15٬300 میلیارد تومان برسد. در جدول زیر مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه مصرفی برای 5 دوره مالی گذشته و همچنین پیش‌بینی آن برای سال مالی 1402 آورده شده است.
سربار در تحلیل تایرا
هزینه سربار شرکت تراکتورسازی ایران در دوره 3 ماهه منتهی به خردادماه 1402 حدود 200 میلیارد تومان بوده است. عمده هزینه سربار در این دوره مربوط به حقوق و مزایا و هزینه موادمصرفی است. باتوجه به نرخ 30 درصدی افزایش حقوق و مزایا در سال مالی 1402 هزینه سربار در دوره 9 ماهه باقی‌مانده مبلغ 648 میلیارد تومان برآورد می‌شود. در جدول زیر پیش‌بینی 9 ماهه و 12 ماهه منتهی به تاریخ 1402/12/29 آورده شده است.
صورت سود و زیان در تحلیل بنیادی تایرا
در ادامه این تحلیل به بررسی صورت سود و زیان تایرا پرداخته شده است. مطابق تصویر زیر بهای تمام‌شده کالای فروش رفته تایرا در دوره 3 ماهه ابتدای سال مالی 1402 مبلغ 3,488 میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال 1401 مبلغ 1٬225 میلیارد تومان معادل 54 درصد افزایش یافته است. همچنین در این دوره سود ناخالص شرکت 497 میلیارد تومان می‌باشد که نسبت به دوره مشابه سال قبل 82 درصد رشد داشته است.
در تحلیل تایرا پیش‌بینی می‌شود این شرکت در پایان سال مالی 1402 مبلغ 2٬344 میلیارد تومان از درآمدهای عملیاتی خود را به سود خالص تبدیل کند. در جدول زیر جزئیات صورت سود و زیان برای دوره‌های مالی مختلف نشان داده شده است.
سود نقدی (DPS) تایرا
مجمع عمومی عادی سالیانه تایرا منتهی به سال مالی 1401 در تاریخ بیستم تیرماه 1402 برگزار شد. باتوجه به افزایش سرمایه شرکت از مبلغ 320 میلیارد تومان به مبلغ 1٬280 میلیارد تومان در سال 1402، سود خالص تایرا به ازای هر سهم مبلغ 1٬184 ریال است که حدود 30 درصد آن معادل 360 ریال به‌عنوان سود نقدی میان سهامداران تایرا تقسیم شده است.
زمان پرداخت سود تایرا به‌شرح زیر است:
- سهامداران حقیقی، صندوق‌‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها توسط سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه از تاریخ 1402/08/2 به حساب بانکی معرفی‌شده در سامانه سجام
- سهامداران حقوقی از تاریخ 1402/08/02 با درخواست کتبی، اعلام شماره حساب و شماره شبا با ارائه آگهی و روزنامه آخرین تغییرات
محاسبه EPS و P/E تحلیلی منتهی به 1402/12/29
در تحلیل بنیادی تایرا نرخ فروش انواع تراکتورهای داخلی 3٬664٬957٬360 ریال بر دستگاه و انواع تراکتورهای صادراتی 3٬444٬407٬104 ریال بر دستگاه در نظر گرفته شده است. اگر در این تحلیل نرخ سوخت 6 هزار ریال و افزایش تورم در سال جاری 30 درصد لحاظ شود؛ آنگاه EPS تحلیلی تایرا 1٬831 ریال پیش‌بینی می‌شود.
همچنین برای ارزش‌گذاری تایرا با تقسیم قیمت روز این سهم در تاریخ 1402/05/07 در سایت TSE (8٬930 ریال) بر ای پی اس تحلیلی، نسبت P/E فوروارد تایرا 4٫9 محاسبه می‌شود. در جدول زیر EPS و P/E تحلیلگران، میانگینی از پیش‌بینی کاربران انیگما از تغییر مفروضات در تحلیل تایرا است.
- مقاله پیشنهادی: آموزش تحلیل بنیادی
نمودار و روند قیمتی سهام تایرا
مطابق چارت زیر که روند قیمتی سهام تایرا را نشان می‌دهد، سهام این شرکت بعد از عبور از قله قیمتی در تاریخ 1402/02/30 به بالاترین مقدار خود (12٬670 ریال) رسید. در این تاریخ ارزش بازار تایرا مبلغ 16٬217 میلیارد تومان بوده است. در حال حاضر در تاریخ 1402/05/07 قیمت سهام تایرا (8٬930 ریال) و ارزش بازار آن مبلغ 11٬430 میلیارد تومان است.
