تحلیل بنیادی شبریز «شرکت پالایش نفت تبریز»

شرکت پالایش نفت تبریز بهعنوان یکی از شرکتهای فعال در صنعت فرآوردههای نفتی، کک و سوخته هستهای شناخته شده است. این شرکت در سال 1377 به ثبت رسید و در سال 1387 با نماد «شبریز» به عنوان یک شرکت سهامی عام در سازمان بورس پذیرفته شد. شبریز در زمینه پالایش نفت خام و تولید فرآوردههای نفتی با ظرفیت 80 هزار بشکه در روز فعالیت میکند. در ادامه علاوه بر تحلیل بنیادی شبریز به بررسی صنعت آن نیز پرداخته شده است. همچنین بررسی جایگاه شبریز در صنعت، پیشبینی EPS تحلیلی منتهی به سال 1403 شرکت، از موضوعات اشاره شده در این مقاله هستند.
- در مقاله «تحلیل بنیادی چیست؟» بهطور کامل با شیوهی تحلیل بنیادی و انواع روشهای آن میتوان آشنا شد.
جایگاه شبریز در صنعت پالایش نفت خام
شرکت پالایش نفت تبریز در خصوص تولید، واردات، صادرات، ذخیرهسازی، انتقال و توزیع میلیاردها لیتر فرآوردههای نفتی با عملیاتی مستمر، در شبکهای به وسعت کشور ایران فعالیت دارد. همچنین وظیفه نقاط صادراتی و وارداتی متعلق به ایران و تامین بیش از ۴۰ درصد از کل سبد انرژی مصرفی کشور را نیز بر عهده دارد. اکنون شبریز با تصفیه روزانه نزدیک به دو میلیون و 300 هزار بشکه نفت خام در 10 پالایشگاه نفت کشور، روزانه حدود 350 میلیون لیتر فرآوردههای نفتی شامل گاز مایع، بنزین، نفت گاز، نفت کوره و فرآوردههای ویژه تولید میکند. به صورت کلی تولیدات شبریز شامل موارد زیر میشوند:
- دستهی اول (فرآورده های اصلی): گاز مایع، نفت سفید، نفت کوره، نفت گاز، بنزین و سوخت هوایی
- دستهی دوم (فرآوردههای ویژه عرضهشده بهصورت مستقیم در بورس کالا و انرژی): وکیوم باتوم، قیر، گوگرد گرانول، انواع حلال ها، آیزوریسایکل، سلاپس واکس و…
- دستهی سوم (فرآوردههای ویژه خوراک پتروشیمی): نفتا، گاز اتان، بوتان، بنزن.
انجام عملیات پالایش و فرآورش نفت خام و سایر هیدروکربورها، همچنین ساخت فرآوردههای نفتی مانند بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره، مشتقات و فرآوردههای نفتی مانند ضدیخ، قیر،گوگرد، وکیوم باتوم، انواع حلال و… از عمدهترین فعالیتهای شرکت پالایش نفت تبریز هستند.
شرکت پالایش نفت تبریز از سال 1356، حدود 10 درصد از کل فرآوردههای نفتی مورد نیاز کشور را تولید میکند. طبق نمودار زیر، این شرکت با احتساب پالایشگاه ستاره خلیجفارس، در میان ۱۰ شرکت پالایش نفت کشور، جایگاه هفتم را دارد. لازم به ذکر است عمدهی خوراک پالایشگاه ستاره خلیجفارس میعانات گازی است.

شرکت پالایش نفت تبریز از لحاظ تولید محصولات اصلی صنعت پالایش نفت بورس و فرابورس در جایگاه چهارم قرار دارد. طبق جدول زیر این شرکت ۱۰ درصد از بنزین، نفت گاز کشور را تولید میکند.
نوع فرآورده | گاز مایع | نفت سفید | نفت گاز | نفت کوره | بنزین |
---|---|---|---|---|---|
سهم از تولید صنعت | ٪0.08 | – | ٪10 | ٪12 | ٪10 |
رتبه در صنعت | چهارم | – | چهارم | چهارم | چهارم |
سرمایه و سهامداران شبریز
شرکت پالایش نفت تبریز با سرمایه اولیه صد میلیون ریال شروع به فعالیت کرد و در چندین مرحله افزایش سرمایه به مبلغ سی هزار میلیون ریال رسید. طبق فهرست زیر عمدهترین سهامداران شبریز، گروه گسترش نفت و گاز پارسیان با نزدیک به 50 درصد سهم و بانک صادرات نزدیک به 5 درصد سهم هستند.

در سامانه تحلیل بنیادی انیگما علاوه بر سهامداران عادی امکان مشاهده سهامداران تلفیقی شرکت نفت تبریز و تمامی شرکتهای تولیدی و سرمایهگذاری فعال در بازار سرمایه نیز وجود دارد. سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و سرمایهگذاریهای استانی در قالب سهام عدالت بالاترین سرمایهگذاران تلفیقی این شرکت هستند.

مقدار و مبلغ فروش در تحلیل شبریز
طبق جدول زیر، بالاترین مقدار فروش شرکت پالایش نفت تبریز متعلق به نفت گاز بوده است. همچنین مبلغ فروش (حاصل ضرب مقدار فروش در قیمت فروش) این شرکت در 6 ماهه منتهی به شهریور 1403 معادل 73 میلیارد تومان گزارش شده است. لازم به ذکر است انیگما مبلغ فروش شبریز را برای 12 ماهه منتهی به اسفند 1403 حدود مبلغ 166 میلیارد تومان پیشبینی کرده است.


در ادامه نمودار مقایسهی ظرفیت اسمی سال 1402 با ظرفیت عملی محصولات شبریز قابل مشاهده است.

بهای تمام شده در تحلیل بنیادی شبریز
بهای تمامشده این شرکت در دوره 6 ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۳ حدود 68 میلیارد تومان بوده است. در ادامه جزئیات بهای تمام شده این شرکت به تفکیک بررسی شده است:
مقدار و مبلغ مواد اولیه مصرفی در تحلیل بنیادی شبریز
اصلیترین مواد اولیه در این شرکت نفت خام و بعد از آن MTBE (نوعی افزودنی در بنزین) هستند. نفت خام سبک مصرفی شرکت از میادین نفت غرب کارون و دزفول شمالی تامین میشود.
بهای نفت خام تحویلی به پالایشگاههای داخلی با قیمت متوسط محمولههای صادراتی نفت خام سبک یا سنگین در نشریهی پلتس برای سال 1403 بهشرح زیر است:
- نفت خام سبک = میانگین (نفت خام عمان، دبی و برنت) – ۵ دلار
- نفت خام سنگین = میانگین نفت خام عمان، دبی و برنت – ۶ دلار
در جدول زیر مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه مصرفی شرکت و همچنین پیشبینی آنها تا پایان سال مالی 1403 نشان داده شده است. لازم به ذکر است، گرانترین ماده اولیه به ترتیب روغن، MTBE، روغن پایه و نفت خام گزارش شده است.

سربار شرکت نفت تبریز
در تحلیل شبریز اقلام سربار شرکت طبق جدول زیر گزارش شده است. طبق این گزارش در دوره 6 ماهه منتهی به سال 1403 حقوق و مزایا 361 میلیارد تومان و هزینه سوخت 957 میلیارد تومان است. بهصورت کلی مبلغ سربار در دوره 6 ماهه منتهی به شهریور 1403 مبلغ 1,688 میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه رشد معناداری نداشته است. در ادامه سربار شبریز در 3 دوره مالی گذشته و پیشبینی آن تا پایان سال 1403 نمایش داده شده است.

بررسی صورت سود و زیان در تحلیل شبریز
صورت سود و زیان در تحلیل بنیادی شبریز، در 6 ماهه ابتدای سال 1403 حدود 3,661 میلیارد تومان سود خالص را نشان میدهد که نسبت به دورهی مشابه سال 1402 رشد 37.5 درصدی را تجربه کرده است. پیشبینی میشود که تا پایان سال مالی 1403 مقدار سود خالص این شرکت به مبلغ 10,776 میلیارد تومان برسد.

طبق جدول فوق این شرکت در سال 1402 به ازای هر سهم معادل 2,764 ریال سود ساخت که 1,680 ریال از آن را در مجمع عمومی عادی سالیانه میان سهامداران خود تقسیم کرد. میتوانید برای اطلاعات بیشتر از جزئیات این مجمع از طریق لینک «مجمع شبریز» اقدام کنید.
حاشیه سود شبریز
درآمد عملیاتی شرکت نفت تبریز در 6 ماهه منتهی به شهریور سال 1403، حدود 73 میلیارد تومان بود که 57 درصد نسبت به دوره مشابه رشد داشته است. در ادامه حاشیه سود خالص و ناخالص این شرکت از سال 1399 الی 1402 نمایش داده شده است.
1402 | 1401 | 1400 | 1399 | |
حاشیه سود خالص | 7 درصد | 10 درصد | 9 درصد | 16 درصد |
حاشیه سود ناخالص | 10 درصد | 11 درصد | 10 درصد | 13 درصد |
P/S ttm و P/E ttm شبریز
نمودار زیر p/s و p/e گذشتهنگر شبریز از سال 1398 را نشان میدهد. بر اساس این نمودار در تاریخ 1399/06/31 p/s و p/e گذشتهنگر در بالاترین مقدار خود یعنی به ترتیب 1.45 و 32.69 رسیدهاند. همچنین این مقادیر (p/s و p/e) در دوره 6 ماهه منتهی به 1403/06/31 به ترتیب عدد 0.23 و 3.64 گزارش شده است.

محاسبهی EPS و P/E تحلیلی منتهی به 1403/12/29 شبریز
پیش از محاسبهی نسبت پی به ای شبریز، باید در نظر داشت افزایش نرخ حقوق و دستمزد در سال 1403، 30 درصد، میانگین نرخ دلار 57 هزار تومان و هزینه سوخت 6,500 تومان بر متر مکعب در نظر گرفته شده است. طبق مفروضات فوق ای پی اس فوروارد شبریز 3،592 ریال برآورد شده است.
باتوجه به قیمت سهام این شرکت در زمان نگارش این مقاله (1403/10/10) در سایت http://www.tsetmc.com (16٬980 ریال)، نسبت P/E فوروارد در تحلیل شبریز 4.7 حساب شده است.

- مقاله پیشنهادی: آموزش تحلیل بنیادی
روند قیمتی در تحلیل بنیادی شبریز
چارت زیر روند قیمتی سهام شبریز را از سال ۱۳۹۸ تا به امروز نشان میدهد. قیمت سهام شبریز در تاریخ ۱۴۰۱/۰۳/۰۴ به بالاترین قیمت (۲۳٬۱۲۰ ریال) رسید. ارزش بازار شبریز در تاریخ مذکور 64,249 هزار میلیارد تومان بوده است. در حال حاضر قیمت این سهام در تاریخ 1403/10/10 مبلغ 16,980ریال و ارزش بازار آن 51,060 هزار میلیارد تومان است.

سوالات متداول
ای پی اس تحلیلی شبریز منتهی به پایان سال مالی 1403 مبلغ 3,592 ریال برآورد شده است.
باتوجه به قیمت روز این سهم در زمان نگارش این مقاله نسبت P/E فوروارد در تحلیل شبریز 4/7 محاسبه شده است.
شبریز در پایان سال مالی 1402 به ازای هر سهم مبلغ 1,680 ریال سود نقدی تقسیم کرده است.