ارزش‌گذاری پرتفوی بورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری
ارزش روز دارایی یا NAV یک شرکت سرمایه‌گذاری برابر با مجموع حقوق صاحبان سهام، مازاد ارزش دارایی‌ها (بورسی و غیربورسی)، سود تقسیمی سهام و سود و (زیان) حاصل از فروش سرمایه‌گذاری‌ها، است. داراییهای بورسی به مجموع سرمایه‌گذاری‌های یک شرکت سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس گفته می‌شود. در این مقاله روش ارزش‌گذاری داراییهای بورسی (پرتفوی بورسی) توضیح داده شده است.
انتشار داراییهای بورسی
شرکت‌های بورسی موظف به انتشار ماهانه فعالیت‌های خود در کدال هستند. این گزارش‌ها را می‌توان با انتخاب «گزارش عملکرد» از قسمت «گروه اطلاعیه‌ها» مشاهده کرد.
در اینجا آخرین گزارش ماهانه شرکت، مربوط به دوره یک ماهه منتهی به 1400٫03٫31 انتخاب شده است. می‌توان با انتخاب «صورت وضعیت پورتقوی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس»، وضعیت داراییهای بورسی شرکت را در آن دوره مشاهده کرد.
محاسبه ارزش افزوده یا مازاد ارزش داراییهای بورسی
برای محاسبه خالص ارزش داراییهای یک شرکت مازاد ارزش داراییهای بورسی محاسبه می‌شود. یعنی باید بهای تمام شده خرید سهام برای شرکت از ارزش روز آن کسر شود.
بهای تمام شده – ارزش روز = مازاد ارزش داراییهای بورسی
برای محاسبه ارزش روز داراییهای بورسی نیز باید قیمت روز آن سهم را در تعداد سهامی که شرکت در اختیار دارد ضرب کرد.
قیمت روز × تعداد سهام = ارزش روز
برای مثال اگر یک شرکت سرمایه‌گذاری، تعداد 1 میلیون از سهام شرکتی را با قیمت 500 تومان خریداری کرده باشد، بهای تمام شده آن معادل 500 میلیون تومان است. اکنون اگر قیمت این سهم در بازار 800 تومان باشد، ارزش روز این سهام معادل 800 میلیون تومان است. اکنون با کم کردن بهای تمام شده از ارزش روز این دارایی، مازاد ارزش آن 300 میلیون تومان محاسبه می‌شود.
تعداد سهام هر یک از داراییهای بورسی
تعداد سهام هر یک از داراییهای بورسی، برابر با مجموع تعداد سهام شرکت در ابتدای دوره و تغییرات آن‌ها در طول دوره، است. چنانچه شرکت اقدام به خرید سهام کرده باشد، تغییرات مثبت و در صورتی که سهام را فروخته باشد، تغییرات منفی خواهد بود.
تغییرات تعداد سهام -/+ تعداد سهام در ابتدای دوره= تعداد سهام در انتهای دوره
به عنوان مثال، در طول دوره یک ماهه منتهی به 1400/03/31:
1- تعداد سهام شرکت «موتوژن» در طول دوره یک ماهه، بدون تغییر و برابر با 71،002،300 میلیون ریال مانده است.
2- تعداد سهام شرکت «کویر تایر» به میزان 1000 سهم کاهش یافته است. یعنی شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، در طول این دوره، تمام سهامی را که از شرکت مذکور در اختیار داشته، فروخته است.
3- تعداد سهام شرکت «دارویی قاضی» نیز به میزان 84،595،985 سهم، افزایش یافته است. یعنی تعداد سهام شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، در طول این دوره، از 76،991،580 به 161،587،565 افزایش یافته است.
در اینجا باید توجه داشت که افزایش سهام شرکت‌ها می‌تواند ناشی از خرید سهام جدید و یا افزایش سرمایه باشد.
قیمت روز سهام هر یک از داراییهای بورسی
برای محاسبه ارزش روز NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری، باید مازاد ارزش را براساس قیمت روز هر یک از داراییهای بورسی، محاسبه کرد. قیمت روز سهم (قیمت پایانی یا قیمت آخرین معامله) هر یک از داراییهای بورسی شرکت در وبسایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (TSE) قابل دسترس است.
بهای تمام شده هر یک از داراییهای بورسی
بهای تمام شده، در واقع هزینه‌ای است که شرکت در ازای خرید سهام یک شرکت بورسی، متحمل شده است. بهای تمام شده هر یک از داراییهای بورسی، در این قسمت ارائه شده است:
در حقیقت «بهای تمام شده»، از رابطه زیر محاسبه می‌شود:
قیمت خرید هر سهم × تعداد سهام= بهای تمام شده
ممکن است شرکت در طول دوره یک ماهه مورد نظر، سهام شرکتی را با قیمت‌های مختلف خریداری کرده یا فروخته باشد، در این حالت میانگین وزنی قیمت خرید یا فروش در نظر گرفته می‌شود. مقادیر «بهای تمام شده هر سهم» در گزارش‌ها، با احتساب این حالت ارائه شده‌اند.
انواع بهای تمام شده یک شرکت
در گزارش صورت وضعیت پرتفوی بورسی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، در 4 قسمت عبارت «بهای تمام شده» ذکر شده است.
1- بهای تمام شده در ابتدای دوره
بهای تمام شده در این قسمت برابر با مبلغی است که شرکت در قبال خرید آن دارایی هزینه کرده است. به عنوان مثال، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر برای خرید تعداد 664،442،914 سهم از شرکت «توسعه صنایع بهشهر»، 799،662 میلیون ریال، هزینه کرده است. به عبارتی هر سهم از این شرکت را به طور میانگین به قیمت 1200 ریال خریداری کرده است.
2- بهای تمام شده تغییرات
در صورتی که شرکت در طول دوره مورد بررسی، اقدام به خرید یا فروش سهام یکی از داراییهای خود کند، بهای تمام شده حاصل از خرید یا فروش آن، در این قسمت ارائه می‌شود. به عنوان مثال، در این دوره، تعداد 1000 سهم از شرکت «کویر تایر» را فروخته است. بهای تمام شده حاصل از فروش آن برابر با 2 میلیون ریال بوده است.
3- بهای تمام شده در انتهای دوره
این قسمت بیان‌گر بهای تمام شده سهام هر یک از داراییهای بورسی شرکت سرمایه‌گذاری است که در محاسبات مازاد ارزش داراییهای بورسی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در صورتی که در دوره بررسی، شرکت اقدام به خرید یا فروش سهام یک شرکت نکرده باشد، بهای تمام شده در ابتدای دوره و انتهای دوره یکسان است. در غیر این صورت، این مقادیر متناسب با تغییرات تعداد سهام محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، شرکت تعداد 245،750،167 سهم از شرکت تامین سرمایه نوین را در طول دوره یک ماهه مورد بررسی، به فروش رسانده است. بنابراین تعداد سهام شرکت در انتهای دوره برابر با 245،750،167 است. با توجه به این که این سهام را با قیمت 874 ریال خریداری کرده است، بهای تمام شده شرکت برای این تعداد سهم 1،456 میلیون ریال خواهد شد.
4- بهای تمام شده هر سهم (ریال)
این قسمت، میانگین قیمت خرید هر سهم را برای هر یک از داراییهای بورسی شرکت را نمایش می‌دهد.
در سایت انیگما در قسمت «پورتفو بورسی» تمامی داراییهای بورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری به همراه بهای تمام شده، ارزش روز و مازاد ارزش آن‌ها، نشان داده شده است.
نمونه محاسبه مازاد ارزش شرکت بورسی
در این مقاله، مازاد ارزش شرکت «تامین سرمایه نوین» که از جمله داراییهای بورسی شرکت سرمایه‌گذاری غدیر است، به عنوان یک نمونه محاسبه شده شده است.
همانطور که گفته شد، مازاد ارزش یک دارایی برابر با ارزش روز آن دارایی منهای بهای تمام شده آن است.
شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، در انتهای دوره منتهی به 1400٫03٫31، تعداد 7245،750،16 سهم از شرکت تامین سرمایه نوین را داشته است.
قیمت آخرین معامله سهم «تامین سرمایه نوین» برابر با 6،870 ریال در تاریخ 1400٫04٫28 است.
بنابراین ارزش روز این دارایی مطابق رابطه زیر، برابر با 1،688 میلیون ریال است.
قیمت روز × تعداد سهام = ارزش روز
از طرفی بهای تمام شده، این تعداد سهم برای شرکت برابر با 1،456 میلیون ریال است. بنابراین، مازاد ارزش روز این دارایی برابر با (1،456-1،688) معادل با 232 میلیون ریال است.
برای محاسبه NAV، مازاد ارزش سایر داراییهای بورسی شرکت نیز باید به همین صورت محاسبه شود. در انتها، این مقادیر با یکدیگر جمع شده و مازاد ارزش کل داراییهای بورسی شرکت سرمایه‌گذاری به دست می آید.
از جمله چالش های این بخش، تغییر قیمت روزانه داراییهای بورسی و همچنین تغییرات تعداد سهام شرکت است که به صورت ماهانه گزارش می‌شود. از این رو، برای محاسبه دقیق NAV باید هر روز اطلاعات مطابق آخرین تغییرات به روزرسانی شود.
در سایت انیگما نام شرکت، سرمایه، تعداد سهام، بهای تمام شده، قیمت هر سهم، ارزش بازار و سود و زیان تمام داراییهای بورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد.
شما می توانید تغییرات قیمت سهام شرکت مادر و هر یک از شرکت‌های زیرمجموعه را در طول زمان مشاهده کنید و همچنین تأخیر زمانی تغییرات را شناسایی نمایید.
ممنون بسیار مفید بود
خواهش میکنیم، خوشحالیم که براتون مفید بوده.