تحلیل بنیادی خودرو – شرکت ایران‌خودرو
تحلیل خودرو به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکتهای خودروساز با بیش از 113 شرکت زیرمجموعه در این مقاله بررسی شده است. شرکت ایران خودرو در سال 1342با سرمایه‌ی ۱۰۰ میلیون ریال با نام کارخانجات صنعتی ایران ناسیونال به بهره‌برداری رسید. این شرکت از تیرماه 1358 مشمول بند الف قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران شناخته شد و از آبان‌ماه سال 1360 هیئت مدیره منتخب سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران اداره امور آن را بر عهده گرفت. شرکت ایران خودرو در سال 1374 برای اولین بار با نماد خودرو در بورس معامله شد. در ادامه این مقاله به بررسی عملکرد گذشته این سهم و تحلیل بنیادی خودرو پرداخته شده است.
- برای آشنایی با تحلیل بنیادی و انواع رویکردهای آن مقاله تحلیل بنیادی چیست پیشنهاد می‌شود.
جایگاه ایران خودرو در صنعت خودروسازی
کارخانه‌ی ایران خودرو در حوزه‌ی تولید و تهیه‌ی انواع خودرو و وسایل نقل و انتقال و حمل مسافر نظیر اتوبوس، مینی‌بوس، وانت، واگن قطار و قطعات آن‌ها فعالیت می‌کند. همچنین فعالیت اصلی شرکت در دوره 3 ماهه منتهی به سال مالی 1402 مانند سال‌های گذشته منحصر به تولید قطعات بدنه، اجزایی از موتور، تولید و مونتاژ خودروهای سواری و وانت است.
شرکت ایران خودرو در سال 1401 در مجموع با تولید 550 هزار و یک دستگاه (به‌صورت مکانیکی) و گروه صنعتی ایران خودرو با تولید 585 هزار و 273 دستگاه خودرو، عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور را کسب کرده است. این شرکت توانست به‌تنهایی سهم 51 درصدی از کل تیراژ تولید سواری را در سال 1401 به خود اختصاص دهد. جدول زیر آمار تولید خودرو در کشور و سهم تولید این شرکت از بازار داخلی را در تحلیل خودرو برای سال مالی 1401 و 1400 نشان می‌دهد.
| محصول | کل تولید بازار داخلی در سال 1401 | سهم شرکت از تولید بازار داخلی در سال 1401 | کل تولید بازار داخلی در سال 1400 | سهم شرکت از تولید بازار داخلی در سال 1400 |
|---|---|---|---|---|
| خودرو | 1٬236٬000 دستگاه | 585٬273 دستگاه | 868٬130 دستگاه | 451٬112 دستگاه |
گروه صنعتی ایران خودرو متشکل از 113 شرکت فرعی و وابسته است که در زمینه‌های مختلف از جمله تامین قطعات، خدمات پس از فروش، سرمایهگذاری در سهام شرکت‌ها و… فعالیت می‌کنند. تصویر زیر زنجیره‌ی ارزش ایران خودرو را نشان می‌دهد که بر اساس آن مواد و قطعات اولیه از شرکت ساپکو تامین می‌شود. همچنین خدمات پس از فروش نیز توسط شرکت ایساکو انجام می‌شود.
سرمایه و ترکیب سهامداران در تحلیل خودرو
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، سرمایه‌ی شرکت در بدو تاسیس ۱۰۰ میلیون ریال بوده است. طبق آخرین تغییرات، سرمایه ایران خودرو در سال 1398 به مقدار 1٬872 درصد از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها افزایش یافت و سرمایه‌ی شرکت به مبلغ 301٬656٬068 میلیون ریال رسید.
تصویر زیر سهامداران بالای 1 درصد ایران خودرو را نشان می‌دهد. طبق این تصویر شرکت تدبیر سرمایه‌ی آراد با 15 درصد، شرکت گسترش سرمایهگذاری ایران‌خودرو با 10٫87 درصد و شرکت سپهر کیش ایرانیان با 10٫26 درصد از مهمترین سهامداران در تحلیل بنیادی خودرو هستند.
در سهامداران تلفیقی، شرکت‌ها به‌همراه شرکت مادر نمایش داده می‌شوند. با مراجعه به مرجع تحلیل بنیادی انیگما امکان مشاهده تمامی سهامداران تلفیقی بالای یک درصد و زیر یک درصد این نماد وجود دارد. شرکت ایران خودرو به‌صورت تلفیقی 24 درصد از سهام شرکتهای فوق را در اختیار دارد.
تولیدات شرکت ایران خودرو
مقدار تولید محصولات مختلف شرکت ایران خودرو در سال مالی 1401 به‌همراه درصد تغییرات تولید نسبت به سال مالی 1400 طبق جدول زیر است. مقدار کل تولیدات شرکت در سال مالی 1401 نسبت به سال مالی قبل به‌میزان 30 درصد افزایش یافته است.
| شرح محصول | 1401 | 1400 | درصد تغییرات |
|---|---|---|---|
| پژو پارس | 213٬849 | 174٬195 | 23 |
| پژو 207 | 96٬689 | 79٬135 | 22 |
| دنا | 82٬924 | 50٬257 | 65 |
| سمند | 71٬337 | 50٬095 | 42 |
| پژو 206 | 39٬503 | 38٬542 | 2 |
| رانا | 28٬421 | 35٬630 | (20) |
| تارا | 27٬317 | 8٬541 | 22 |
| هایما | 16٬459 | 8٬668 | 90 |
| وانت آریسان | 5٬609 | 0 | 100 |
| پژو 405 | 3٬132 | 5٬896 | (46) |
| پژو 301 | 6 | 9 | (33) |
| پژو | 5 | 144 | (97) |
| سایر محصولات | 22 | 0 | 100 |
| جمع | 585٬273 | 451٬112 | 30 |
مقدار، قیمت و مبلغ فروش در تحلیل بنیادی خودرو
شرکت ایران خودرو در شبکه فروش خود دارای 651 نمایندگی فروش و خدمات پس از فروش است. نمودار زیر طبق گزارشات منتشر شده در سایت codal.ir، بر اساس روش‌های فروش ایران خودرو در 3 ماهه ابتدای سال 1402 به تفکیک نمایش داده شده است. طبق این آمار در تحلیل خودرو، عمده‌ی فروش شرکت در این 3 ماه از طریق فروش فوری بوده است.
باتوجه به عرضه خودرو از مردادماه سال 1401 در بورس کالا، ایران‌خودرو بخش کمی (12.7 درصد) از محصولات خود را از طریق بورس کالا به‌فروش رسانده است.
تصویر زیر درآمدهای عملیاتی حاصل از فروش داخلی و صادراتی ایران خودرو برای دوره 3 ماهه ابتدای سال 1402 و همچنین برآور شرکت از دوره 9 ماهه منتهی به سال جاری را نشان می‌دهد. مطابق تصویر زیر درآمد شرکت در دوره 3 ماهه منتهی به خردادماه 1402 مبلغ 53٬560 میلیارد تومان بوده است.
صورت سود و زیان در تحلیل خودرو
صورت سود و زیان در تحلیل بنیادی خودرو مطابق تصویر زیر است. باتوجه به بالارفتن روزافزون قیمت دلار و وابستگی این صنعت به نرخ ارز، بهای تمام‌شده تولید در ایران خودرو با سرعت قابل توجهی در حال افزایش است. طبق صورت سود و زیان بهای تمام‌شده درآمدهای عملیاتی در 3 ماهه ابتدای سال 1402 نسبت به دوره‌ی مشابه سال قبل 37 درصد رشد داشته است. مطابق تصویر زیر با کسر هزینه‌های موجود از درآمدهای عملیاتی، این شرکت زیان‌ده است.
- مقاله پیشنهادی: آموزش تحلیل بنیادی
تحلیل نمودار قیمتی نماد خودرو
قیمت سهام ایران خودرو در اوایل سال 1399 روند صعودی خود را آغاز کرد و در تاریخ 1399/05/06 به بالا‌ترین مقدار قیمتی خود 7٬660 ریال با ارزش بازار 231 هزار میلیارد تومان رسید. پس از آن قیمت سهام شرکت ایران خودرو تا 62 درصد کاهش یافت و هم‌اکنون سهام خودرو در تاریخ 1402/07/04 در سایت TSE با مبلغ 2٬857 ریال در حال معامله است. ارزش بازار این شرکت در زمان نگارش این مقاله نزدیک به 87 هزار میلیارد تومان است.
سوالات متداول
شرکتهای تدبیر سرمایه آراد، گسترش سرمایهگذاری ایران خودرو و سپهر کیش ایرانیان سهامداران بالای 10 درصد در تحلیل خودرو هستند.
میزان تولید محصولات خودرو در دوره 3 ماهه ابتدای سال 1402 بیش از 130 هزار دستگاه بوده است.
زیان خالص در تحلیل بنیادی خودرو برای پایان سال مالی 1401 مبلغ 1٬062 ریال بوده است، به‌عبارتی این شرکت زیان‌ده است.
