تحلیل بنیادی قپیرا «شرکت فرآورده‌های غذایی و قند پیرانشهر»

شرکت فرآورده‌های غذایی و قند پیرانشهر یکی از شرکت‌های مهم و تاثیرگذار در صنعت قند و شکر کشور است. این شرکت تولید خود را در سال 1348 با ظرفیت مصرف یک هزار تن چغندر در شبانه‌روز آغاز کرد. در حال حاضر مصرف چغندر شرکت به 3٬000 تن در شبانه روز افزایش یافته است. سهام شرکت فرآورده‌های غذایی و قند پیرانشهر در سال 1375 با نماد قپیرا مورد پذیرش سازمان بورس اوراق بهادار قرار گرفت. در ادامه این مقاله علاوه بر بررسی جایگاه این شرکت در صنعت، به تحلیل بنیادی قپیرا و ارزش‌گذاری سهام آن از طریق محاسبه EPS و P/E تحلیلی آن پرداخته شده است.

• برای آشنایی با مفاهیم تحلیل بنیادی (تحلیل فاندامنتال) مطالعه مقاله تحلیل بنیادی پیشنهاد می‌شود.

بررسی صنعت قند و شکر

در نقاط مختلف جهان و با توجه به شرایط آب و هوایی و امکانات طبیعی از دو محصول چغندر قند و نیشکر، شکر استحصال می‌شود. تولیدکننده‌های عمده شکر در جهان کشورهای برزیل، هند، چین، تایلند و آمریکا هستند، که در این میان برزیل و هند روی هم حدود 40 درصد شکر جهان را تولید می‌کنند. در ایران صنعت قند و شکر پس از صنعت نساجی، دومین صنعت قدیمی محسوب می‌شود. این صنعت از جمله صنایعی است که بیشترین ارتباط را با حلقه‌های پیشین و پسین در زنجیره تولید اقتصادی ملی دارد و یکی از صنایع تبدیلی مهم بخش کشاورزی به‌شمار می‌آید. مهم‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده مدیریت زنجیره تامین صنعت قند و شکر، بخش کشاورزی (چغندر قند و نیشکر) به‌عنوان تامین‌کننده، بخش صنعت (تجهیزان سرمایه‌ای) و بخش حمل و نقل و بازرگانی است.

تقاضای سالیانه داخلی برای شکر حدود 2٫2 میلیون تن است که از این مقدار، شرکت‌های داخلی توانایی پوشش 91 درصد از سهم عرضه این محصول را با تولید مستقیم شکر از چغندرقند و نیشکر دارند. طبق آمار میزان تولید شکر شرکت‌های فعال در این حوزه حدود 2 میلیون تن است.

جایگاه قپیرا در صنعت

شرکت فرآورده‌های غذایی و قند پیرانشهر در صنعت تولید شکر و محصولات فرعی فعالیت می‌کند. محصولات تولیدی قپیرا شامل شکر، تفاله خشک، تفاله تر، ملاس، الکل و ویناس هستند. این شرکت در دوره 12 ماهه منتهی به 1402/04/31 توانست با مصرف 326٬300 تن چغندر و تولید 45٬900 تن شکر چغندری؛ جذب و تولید حدود 10٬290 تن شکر سفید حاصل از تصفیه شکر خام و هزار تن شکر عبور موقت به‌عنوان یکی از بهترین تولیدکنندگان شکر و جذب چغندر قند محسوب شود.

همچنین ظرفیت تولید الکل قپیرا در سال مالی 1402 به میزان 1٬868٬600 لیتر (سال قبل 2٬098٬000 لیتر) رسید که در مقایسه با سال مالی گذشته حدود 11 درصد کاهش یافته است. جدول زیر وضعیت تولید شرکت را تا پایان دوره 9 ماهه منتهی به 1403/01/31 نشان می‌دهد.

نوع محصول	واحد اندازه‌گیری	تولید واقعی
شکر چغندری	تن	42٬020
تفاله خشک	تن	17٬300
تفاله تر	تن	23٬606
ملاس	تن	11٬200
الکل صنعتی	لیتر	860٬500
ویناس	تن	2٬039

سرمایه و ترکیب سهامداران قپیرا

شرکت فرآورده‌های غذایی و قندی پیرانشهر در بدو تاسیس به‌صورت سهامی خاص و با سرمایه‌ای معادل 5 میلیون ریال تشکیل شده است. قپیرا پس از چندین مرحله افزایش سرمایه در تاریخ 1375/11/02 با سرمایه 300 میلیون ریال وارد بورس اوراق بهادار شد و طی چندین مرحله افزایش سرمایه نهایتا سرمایه شرکت به مبلغ 2٬529٬129 میلیون ریال رسیده است.

تصویر زیر ترکیب سهامداران در تحلیل بنیادی قپیرا را نشان می‌دهد. مطابق آنچه در این تصویر مشاهده می‌شود، 84 درصد سهام قپیرا در اختیار سهامداران عمده است.

مطابق تصویر زیر که سهامداران بالای یک درصد در تحلیل قپیرا را نشان می‌دهد، شرکت توسعه کشت و صنعت ملی بیش از 21 درصد از سهام شرکت فرآورده‌های غذایی و قندی پیرانشهر را در اختیار داشته و سهامدار عمده آن محسوب می‌شود.

در مرجع تحلیل بنیادی انیگما علاوه بر سهامداران عادی، امکان مشاهده سهامداران تلفیقی نیز وجود دارد. برای مثال، شرکت توسعه صنایع شهد آذربایجان در حالت تلفیقی به ‌واسطه زیرمجموعه‌های خود مالک بیش 21 درصد از سهام قپیرا است.

مقدار، قیمت و مبلغ فروش در تحلیل بنیادی قپیرا

شرکت فرآورده‌های غذایی و قندی پیرانشهر در دوره 6 ماهه منتهی به 30 دی‌ ماه 1402 بیش از 774 هزار از محصولات خود را به‌فروش رسانده است. این مقدار در مقایسه با مدت مشابه سال مالی 1401 حدود 19 درصد کاهش یافته است. پیش‌بینی می‌شود مقدار فروش شرکت در دوره 12 ماهه منتهی به 1403/04/31، 1٬647٬918 برسد.

با توجه به دستوری و کنترلی‌بودن قیمت ورودی و خروجی در این صنعت توسط دولت، شرکت‌های فعال در آن توانایی چندانی برای تمرکز بر روی مزیت‌ قیمت محصولات و به‌طور کلی استراتژی‌های بازاریابی ندارند. مطابق تصویر زیر بیشترین نرخ فروش محصولات در تحلیل قپیرا تا پایان دوره 6 ماهه منتهی به 1402/10/30 مربوط به شکر تولیدی از چغندر است.

درآمدها‌ی عملیاتی قپیرا در دوره مورد گزارش (6 ماهه ابتدای سال مالی 1403) با افزایش چشم‌گیری (105 درصد) نسبت به دوره مشابه سال مالی قبل همراه بوده است. بیشترین فروش شرکت فرآورده‌های غذایی و قندی پیرانشهر در این دوره مربوط به شکر تولیدی از چغندر با مبلغ 798 میلیارد تومان بوده است. تصویر زیر مبلغ فروش قپیرا را برای دوره‌های مالی گذشته‌نگر و آتی نشان می‌دهد.

مقدار، قیمت و مبلغ مواد اولیه در تحلیل قپیرا

شرکت فرآورده‌های غذایی و قندی پیرانشهر در دوره 6 ماهه ابتدای سال مالی 1403 مقدار 320٬579 تن چغندر قند برای تولید محصولات خود مصرف کرده است. مبلغ هزینه‌شده برای تامین این مقدار چغندر قند در تحلیل بنیادی قپیرا بیش از 943 میلیارد تومان بوده است. تصویر زیر مقدار، نرخ و مبلغ مواد اولیه مصرفی قپیرا را برای 5 دوره مالی گذشته نشان می‌دهد.

سربار شرکت فرآورده‌های غذایی و قندی پیرانشهر

حقوق و مزایا، استهلاک، سوخت، هزینه مواد مصرفی و… از اقلام سربار هستند. با توجه به افزایش نرخ 30 درصدی حقوق و دستمزد سال 1402، این شرکت در دوره 6 ماهه منتهی به 30 دی ماه 1402 بیش از 28 میلیارد تومان برای حقوق و مزایا هزینه کرده است. با در نظر گرفتن سایر اقلام، هزینه سربار قپیرا در این دوره بیش از 97 میلیارد تومان محاسبه شده است. بر اساس مفروضات تصویر زیر، سربار در تحلیل قپیرا تا پایان سال مالی 1403 حدود 148 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.

ترکیب بهای تمام‌شده در تحلیل بنیادی قپیرا

بعد از محاسبه هزینه مواد مصرفی و سربار، نوبت به محاسبه بهای تمام‌شده قپیرا می‌رسد. بهای تمام‌شده قپیرا متشکل از مواد مستقیم مصرفی، دستمزد مستقیم تولید و سربار تولید است. شرکت فرآورده‌های غذایی و قند پیرانشهر در نیمه ابتدایی سال مالی 1403 بیش از هزار میلیارد تومان صرف بهای تمام‌شده کرده است. پیش‌بینی می‌شود این مبلغ تا پایان سال مالی 1403 به 1٬115 میلیارد تومان برسد.

صورت سود و زیان در تحلیل قپیرا

درآمدهای عمیاتی شرکت فرآورده‌های غذایی و قندی پیرانشهر در دوره 6 ماهه منتهی به 1402/10/30 مبلغ 1٬083 میلیارد تومان بوده است. با کسر بهای تمام‌شده و سایر هزینه‌ها از درآمدهای عملیاتی، سود خالص قپیرا در پایان این دوره حدود 183 میلیارد تومان محقق شده است. پیش‌بینی می‌شود قپیرا در پایان سال مالی 1403 بیش از 336 میلیارد تومان سود خالص از درآمدهای عملیاتی خود به دست آورد. تصویر زیر صورت سود و زیان قپیرا را برای 3 دوره‌ مالی گذشته و دو دوره 6 ماهه و 12 ماهه منتهی به سال مالی 1403 نشان می‌دهد.

• برای آشنایی گام به گام با مراحل انجام تحلیل بنیادی مطالعه مقاله آموزش تحلیل بنیادی توصیه می‌شود.

بررسی ریسک‌های عملیاتی و نقدینگی در تحلیل بنیادی قپیرا

ریسک عملیاتی به عملیات تولید شرکت و فرآیندهای داخلی آن مربوط است. با توحه به پیوسته‌بودن فرآیند تولید در شرکت، در صورت رخداد این ریسک ممکن است هزینه‌های زیادی را برای شرکت ایجاد کند. بنابراین شرکت به منظور کاهش احتمال رویداد این نوع ریسک در فصل تعمیرات تمامی اقدامات پیشگیرانه را انجام داده و با شناسایی گلوگاه‌ها و مدیریت مناسب تعمیرات آن‌ها، سعی در حداقل‌کردن احتمال رخداد و شدت اثر آن دارد.

ریسک نقدینگی ناشی از عدم توانایی شرکت در فروش محصولات شرکت است. لازم به ذکر است به دلیل عدم رقابتی‌ بودن شرایط حاکم بر بازار شکر و دولتی‌ بودن آن، احتمال رخداد این نوع ریسک تا حد زیادی خارج از حیطه و کنترل کارخانه قند است. بنابراین اکثر شرکت‌های قندی در صورت وقوع این نوع ریسک به منظور کاهش اثرات آن در سطح شرکت اقدام به عرضه محصول به چغندرکاران به منظور تسویه حساب با آنها یا دریافت تسهیلات از بانک‌ها می‌کنند.

در دوره بهره‌برداری جاری این ریسک نقدینگی در شرکت به دلیل میزان فروش مناسب محصولات و همچنین دریافت وام اثرات چندانی بر روی عملکرد نداشته و مطالبات چغندرکاران نیز تا تاریخ تهیه صورت‌های مالی حدود 98 درصد پرداخت شده است. هر چه میزان مطالبات شرکت افزایش یابد، ریسک نقدینگی نیر تشدید می‌شود. قسمت عمده مطالبات شرکت مربوط به یارانه تولیدی است که باید توسط وزارت کشاورزی پرداخت شود.

سود مجمع (DPS) در تحلیل قپیرا

مجمع عمومی عادی سالیانه منتهی به پایان سال مالی 1402 قپیرا در تاریخ 22 آبان 1402 برگزار شد. بر اساس تصمیمات اتخاذشده در این مجمع، شرکت از مبلغ 542 ریال سود خالصی که به ازای هر سهم ساخته است، مبلغ 500 ریال (معادل 92 درصد) را به عنوان سود نقدی میان سهامداران خود تقسیم کرد.

برنامه زمان‌بندی پرداخت سود قیپرا مطابق جدول زمان‌بندی زیر پرداخت شد:

سهامداران	دارای کد سجام	فاقد کدسجام
سهامداران حقیقی	در تاریخ 1402/11/15	در مهلت قانونی 4 ماهه
صندوق‌ها و سبدگردان‌ها	در تاریخ 1402/11/15	از تاریخ 1402/12/12
سهامداران حقوقی	در مهلت قانونی 4 ماهه	از تاریخ 1402/12/01

• سود کلیه سهامداران دارای کد سجام با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به شماره حساب معرفی‌شده در سامانه سجام واریز شد.
• سهامداران حقیقی فاقد کدسجام سود خود را با مراجعه به شعب بانک سپه و ارائه کارت ملی و کدبورسی دریافت کردند.
• سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردان‌ها و سهامداران حقوقی از طریق امور مالی با ارائه درخواست آگهی تغییرات و اعلام شماره شبا بانکی متعلق به شخصی حقوقی پرداخت شد.

محاسبه EPS و P/E تحلیلی منتهی به 1403/04/31

برای محاسبه نرخ شکر در تحلیل بنیادی قپیرا، میزان 30 درصد فروش در سال 1403 و 70 درصد آن با نرخ فروش شکر 1402 در نظر گرفته شده است. همچنین در این تحلیل نرخ تفاله خشک به شکر 43 درصد لحاظ شده است. حال اگر نرخ افزایش حامل‌های انرژی و تورم در سال 1403 معادل 30 درصد باشد، EPS تحلیلی قپیرا برای سال مالی 1403 معادل 1٬332 ریال برآورد خواهد شد. در ادامه با توجه به قیمت روز سهم در تاریخ 1403/03/13 در سایت TSE (8٬560 ریال)، نسبت P/E فوروارد در تحلیل قپیرا 6٫4 واحد محاسبه می‌شود.

• از طریق لینک بهترین سهم می‌توانید به لیست کمترین P/E شرکت‎‎‌های تولیدی دسترسی داشته باشید.

نمودار قیمتی قپیرا

چارت زیر روند معاملاتی سهام شرکت فرآورده‌های غذایی و قندی پیرانشهر را از سال 1401 تا به امروز نشان می‌دهد. همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌شود روند افزایشی قیمت سهام قپیرا از اواخر سال 1401 آغاز شد و در تاریخ 1402/02/30 به قله قیمتی 17٬830 ریال رسید. ارزش بازار قپیرا در تاریخ مذکور 4٬509 میلیارد تومان بود. در حال حاضر با توجه به کاهش 51 درصدی قیمت سهام قپیرا، ارزش بازار آن در زمان نگارش مقاله 2٬207 میلیارد تومان است.

---

سوالات متداول