تاثیر نرخ گاز بر پتروشیمی‌ها بر اساس بودجه سال 1402

نرخ گاز خوراک پتروشیمی از عوامل مهم در تحلیل بنیادی شرکت‌های پتروشیمی است. شرکت‌های متانول‌ساز و اوره‌ساز بیش‌ترین تاثیر را از تغییرات نرخ گاز می‌گیرند. پس از افزایش بی‌سابقه نرخ گاز در سال 1401، شاهد مطرح شدن تغییر نرخ‌ها در بودجه سال 1402 و احتمال تغییر در فرمول نرخ گاز و افزایش مجدد قیمت گاز، در محاسبه نرخ سوخت و خوراک پتروشیمی‌ها بودیم. در این مقاله به بررسی سودآوری شرکت‌های پتروشیمی بر اساس سناریوهای مختلف قیمت گاز در سال 1402 پرداخته شده است.

شرکت‌های اوره‌ساز و متانول‌ساز

در شرکت‌های اوره‌ساز، گاز ابتدا تبدیل به آمونیاک و سپس تبدیل به اوره می‌شود. بخش عمده اوره تولیدشده در این شرکت‌ها در بخش کشاورزی مصرف و بخشی از آن نیز صادر می‌شود. اوره مصرفی در داخل با قیمتی پایین و به صورت حمایتی به کشاورزان فروخته می‌شود. با توجه به پایین بودن نرخ اوره، سودآور بودن شرکت‌های اوره‌ساز وابسته به مواد اولیه آن یعنی نرخ گاز می‌باشد.

←برای آشنایی بیشتر با این صنعت مقاله تحلیل صنعت اوره و آمونیاک را مطالعه کنید.

اصولا با بالا رفتن قیمت مواد اولیه محصولات نیز باید افزایش قیمت داشته باشند که به دلیل دستوری بودن قیمت اوره این امکان برای اوره‌سازان وجود ندارد. اما عمده متانول تولیدی در کشور، صادر می‌شود.

مقاله پیشنهادی← تحلیل صنعت متانول

بنابراین نرخ دلار و نرخ جهانی اوره و آمونیاک از پارامترهای تاثیرگذار در این شرکت‌ها هستند. همچنین اثر نرخ گاز خوراک پتروشیمی و نرخ سوخت که خود متناسب با قیمت گاز است، بر سودآوری شرکت‌های اوره‌ساز و آمونیاک‌ساز تاثیرگذار است.

قیمت‌گذاری نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌

با توجه به ابلاغیه وازارت نفت، از ابتدای سال 95 تا پایان سال 1405 نرخ گاز سوخت پتروشیمی‌ها به صورت ماهانه از طریق فرمول زیر تعیین می‌شود.

قیمت گاز خوراک =0٫5 × متوسط قیمت داخلی گاز + 0٫5× متوسط قیمت گاز در 4 هاب تعیین شده

تاثیر نرخ گاز بودجه سال 1402 بر شرکت‌های پتروشیمی

در ادامه به دلیل ارائه بودجه سال ۱۴۰۲ و تغییرات نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌‌ها در آن به محاسبه سود سهم‌های فعال در این صنعت با سه سناریو گاز خوراک ۵، ۶ و ۷ هزار تومانی پرداخته شده است.

در این تحلیل نرخ اوره صادراتی ایران 400 دلار و نرخ متانول 300 دلار در نظر گرفته شده است. همچنین میانگین دلار در سال 1402 برابر با 35,000 تومان لحاظ شده است. در صورتی که گاز سوخت 50 درصد قیمت گاز خوراک پتروشیمی‌ها باشد، EPS فوروارد شرکت‌های پتروشیمی طبق جدول زیر می‌باشند.

نماد	گاز خوراک 7,000 تومانی	گاز خوراک 6,000 تومانی	گاز خوراک 5,000 تومانی
شپدیس	3,480	3,585	3,691
خراسان	2,298	2,451	2,604
کرماشا	1,224	1,328	1,431
شیراز	1,456	1,639	1,822
زاگرس	106	992	1,877
شفن	44	65	85
شخارک	380	507	634

تاثیر نرخ گاز بودجه سال 1401 بر پتروشیمی‌ها

طبق مصوبات صورت گرفته بر اساس بودجه و اصلاحیه بودجه سال 1401، برای محاسبه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، سقف 5 هزار تومانی و برای نرخ سوخت نیز 40 درصد نرخ خوراک در نظر گرفته شده است. بدین منظور برای داشتن دیدگاه بهتر به طرح سه سناریو برای محاسبه EPS تحلیلی منتهی به پایان دوره مالی 1401 شرکت‌ها با فرض میانگین دلار 25 هزار تومانی پرداخته شده است.

در این سناریوها نرخ جهانی اوره (700 دلار بر تن) و متانول (360 دلار بر تن) و همچنین قیمت دلار، ثابت در نظر گرفته شده است و تنها نرخ گاز خوراک و سوخت متغیر می‌باشد.

سناریو اول

در سناریو اول نرخ گاز خوراک 20 سنت بر متر مکعب و نرخ سوخت 8 سنت بر متر مکعب در نظر گرفته شده است. در این سناریو شرکت‌های اوره‌ساز از جمله پتروشیمی پردیس، پتروشیمی شیراز، پتروشیمی خراسان و پتروشیمی کرمانشاه دارای P/Eهای کمتر از ۵ خواهند بود.

در این سناریو P/E تحلیلی محاسبه شده برای شرکت‌های متانول‌ساز از جمله پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی فناوران و پتروشیمی خارک، در حدود 8 خواهد بود.

سناریو دوم

در سناریو دوم، نرخ گاز خوراک 18 سنت بر متر مکعب و نرخ سوخت 7٫2 سنت بر متر مکعب در نظر گرفته شده است. در ادامه جدول EPS و P/E تحلیلی محاسبه شده شرکت‌های اوره‌ساز با این نرخ‌ها، قابل مشاهده است. نماد شپدیس با کمترین P/E (3٫7) و کرماشا با بیشترین P/E در این جدول قرار گرفته‌اند.

با در نظر گرفتن قیمت‌های فوق برای نرخ گاز خوراک و نرخ سوخت می‌توان گفت شرایط شرکت‌های متانول‌ساز بهتر خواهد شد. در این صورت EPS محاسبه شده برای هر سهم پتروشیمی زاگرس 31،890 ریال محاسبه شده است. در جدول زیر EPS دیگر شرکت‌های متانول‌ساز در سناریو در نظر گرفته شده، قابل مشاهده است.

سناریو سوم

در این سناریو با نرخ اوره 700 دلار بر تن، کمترین نرخ گاز خوراک و نرخ سوخت در نظر گرفته شده است. در این سناریو P/E شرکت‌های اوره‌ساز با تغییر اندکی هنوز در محدوده کمتر از ۴ می‌باشند.

برای شرکت‌های متانول‌ساز نیز با در نظر گرفتن نرخ‌های پایین گاز خوراک و سوخت، می‌توان آینده روشن‌تری برای این شرکت‌ها متصور بود. به صورتی که P/E تحلیلی نماد شخارک از 8٫8 در سناریو اول به 6٫5 در این سناریو تغییر یافت.

تحلیل حساسیت نرخ گاز خوراک پتروشیمی‌

برای شرکت‌های اوره‌‌ساز نوسانات نرخ گاز با توجه به رشد قیمت اوره (در حدود 700 دلار بر تن) اثر کمتری بر سودآوری‌شان دارد. ولی با توجه به اینکه قیمت متانول رشد چندانی نداشته است، نوسانات نرخ گاز تاثیر بیشتری بر سودسازی آن‌ها خواهد داشت.

به طور مثال در سناریو گاز 20 سنتی شپدیس به عنوان بزرگترین اوره‌ساز دارای P/E تحلیلی 3٫7 می‌باشد، در حالی که در این سناریو P/E بزرگترین متانول‌ساز یعنی پتروشیمی زاگرس 7٫9 است. حال با سناریو سوم که بهترین حالت در نظر گرفته شده برای نرخ گاز است، P/E تحلیلی شپدیس تا 3٫6 پایین می‌آید و تغییر محسوسی نخواهد داشت اما P/E زاگرس تا 5٫1 کاهش پیدا خواهد کرد. دلیل این موضوع بالا بودن نرخ اوره است که باعث می‌شود اثرگذاری نرخ  گاز کمتر باشد.

• نکته

لازم به توضیح است که گاز خوراک به گازی گفته می‌شود که به عنوان ماده اولیه در تولیدات شرکت مصرف می‌شود، ولی گاز سوخت گازی است که سوخته می‌شود تا گرمای مورد نیاز برای انجام فرآیندهای شیمیایی را تولید کند. گاز سوخت در گزارشات منتشر شده در سامانه کدال، در قسمت هزینه انرژی سربار قرار می‌گیرد و گاز خوراک به‌عنوان ماده اولیه مستقیم شرکت در مواد اولیه می‌آید.

---

سوالات متداول