تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی چیست؟
صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذارانی که زمان کافی برای بررسی بازار ندارند یک راه مناسب سرمایه‌گذاری است. این صندوق‌ها انواع مختلفی دارند که در ترکیب دارایی، ریسک، بازدهی و عملکرد دارای تفاوت‌هایی با یک‌دیگر هستند. صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی دو نوع صندوق سرمایه‌گذاری رایج در بازار سرمایه هستند. در این مقاله با هدف کمک به شناخت و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران برای انتخاب صندوق مناسب خود، به بررسی تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی، معرفی و ترکیب دارایی‌های هر یک از این صندوق‌ها پرداخته شده است.
بررسی تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی
درک تفاوت‌های صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها با دید بهتری تصمیم‌گیری کنند. صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی دو نوع صندوق سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذارانی مناسب هستند که زمان کافی برای ارزیابی بازار ندارند و تمایل دارند به طور غیر مستقیم از طریق دارایی‌های خود سود کسب کنند. برای بررسی تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی ابتدا به معرفی هر یک پرداخته می‌شود و پس از آن درباره تفاوت‌های این دو صندوق توضیح داده می‌شود.
صندوق درآمد ثابت
صندوق درآمد ثابت یک نوع صندوق سرمایه‌گذاری است که ریسک بسیار کمی دارد و عمده دارایی‌های آن متمرکز بر اوراق خزانه، گواهی سپرده بانکی و سایر اوراق بهادار است. صندوق درآمد ثابت دارای دو نوع صندوق قابل معامله (ETF) و صندوق صدور و ابطالی است. این صندوق‌ها معمولا به صورت دوره‌ای (ماهیانه یا سالیانه) سود ثابت پرداخت می‌کنند اما در مواردی نیز پرداخت سود دوره‌ای ندارند و تنها راه کسب سود از آن، خرید و فروش واحدهای صندوق است. صندوق‌های درآمد ثابت تنها مجاز به سرمایه‌گذاری حداکثر ۱۰ درصد از دارایی‌های خود در سهام هستند و مابقی دارایی‌ها به ابزارهای مالی کم‌ریسک مانند سپرده‌های بانکی تخصیص داده می‌شود. همچنین سقف سرمایه‌گذاری در واحدهای سایر صندوق‌ها برای این نوع صندوق درآمد ثابت، ۳ درصد در نظر گرفته شده است.
صندوق درآمد ثابت جایگزینی برای روش‌های سرمایه‌گذاری با سود ثابت مانند سپرده‌گذاری در حساب‌های بانکی است. این صندوق یک شیوه مناسب برای افرادی است که قصد دارند با حداقل میزان ریسک از طریق سرمایه‌گذاری دارایی خود درآمد ثابتی کسب کنند.
صندوق سهامی
صندوق‌های سهامی یک نوع از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که زیر نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند و شامل دو نوع صندوق قابل معامله و صندوق صدور و ابطالی هستند. این صندوق‌ها وجوه نقد را از سرمایه‌گذاران جمع‌آوری کرده و به طور عمده در دارایی‌های عرضه شده در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری می‌کنند. بخش عمده دارایی‌های صندوق سهامی (از 70 درصد تا 90 درصد) به سهام‌های عرضه شده در بورس، حق تقدم پذیرفته شده در بورس و فرابورس و واحدهای سرمایه‌گذاری (صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیر از اوراق بهادار) تعلق دارد. صندوق سهامی به عنوان یک صندوق مشترک شناخته می‌شود و بخش باقی‌مانده (از 10 درصد تا 30 درصد) از دارایی‌های آن به اوراق درآمد ثابت یا سایر دارایی‌هایی که ریسک کمی دارند اختصاص دارد. صندوق سهامی مناسب افرادی است که تمایل دارند به طور غیرمستقیم در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنند و از این طریق سود کسب کنند.
تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی با توجه به تعریف هر یک از این صندوق‌ها، در مقدار ریسک و سهم هر دارایی در هر صندوق قابل بررسی است. صندوق درآمد ثابت در دارایی‌هایی با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند و سود ثابتی دارد. در مقابل صندوق سهامی سود ثابتی ندارد و در سهام و گواهی حق تقدم عرضه شده در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق درآمد ثابت بازدهی ثابتی دارد و با توجه به رابطه مستقیم بین ریسک و بازدهی، ریسک کمی دارد اما صندوق سهامی ریسک بیشتری دارد و به دنبال آن بازدهی بیشتری نیز دارد.
پیشنهاد می‌شود برای آشنایی بیشتر با صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مقاله صندوق سرمایه‌گذاری چیست مطالعه شود.
تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی در ترکیب دارایی‌ها
تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی در ترکیب دارایی‌های آن‌ها با توجه به درصد هر نوع از دارایی‌ها در این صندوق‌ها بررسی می‌شود. در این بخش ابتدا ترکیب دارایی‌های هر نوع از صندوق‌های ذکر شده شرح داده می‌شود و سپس به تفاوت آن‌ها پرداخته خواهد شد.
- ترکیب دارایی صندوق درآمد ثابت
در صندوق‌های درآمد ثابت بخش عمده دارایی‌ها یعنی 90 درصد یا بیشتر به اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده بانکی و گواهی سپرده بانکی اختصاص دارد. همچنین بخش باقی مانده دارایی‌های این صندوق شامل سهام، حق تقدم سهام، واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اوراق اختیار معاملاتی است.
- ترکیب دارایی صندوق سهامی
بخش عمده دارایی‌های صندوق سهامی یعنی 70 درصد یا بیش از این مقدار به سهام و حق تقدم ارائه شده در بازار سرمایه تعلق دارد. بخش باقی مانده که نزدیک به 30 درصد است به سپرده‌های بانکی، وجه نقد و سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت تعلق دارد.
با توجه به ترکیب دارایی‌های صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی، می‌توان دریافت که بخش عمده دارایی‌های صندوق درآمد ثابت به اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی تعلق دارد. در مقابل بیشترین سهم از دارایی‌های صندوق سهامی به سهام و حق تقدم ارائه شده در بورس اختصاص دارد. به طور کلی دارایی‌های صندوق درآمد ثابت ریسک کمتری نسبت به صندوق سهامی دارند اما در زمان رشد بازار سرمایه صندوق‌های سهامی گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاری هستند.
جمع‌بندی
صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی دو مدل صندوق سرمایه‌گذاری هستند و زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. عمده تفاوت صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی در ترکیب دارایی و میزان ریسک و بازدهی آن‌ها است. بخش عمده دارایی‌های صندوق درآمد ثابت به اوراق درآمد ثابت و سپرده بانکی تعلق دارد. در مقابل صندوق سهامی در سهام و گواهی حق تقدم ارائه شده در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق درآمد ثابت دارای ریسک کم و درآمد ثابتی است اما صندوق سهامی سود ثابتی ندارد و با توجه به ریسک بیشتر، بازدهی بیشتری نیز دارد. به طور کلی صندوق درآمد ثابت برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال کسب سود با ریسک کم هستند گزینه مناسبی است. صندوق سهامی نیز برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که پذیرای ریسک بیشتر هستند و هدف آن‌ها کسب سود بیشتری است.
