صندوق سهامی چیست؟ بهترین صندوق سهامی بورس
افراد عموما به‌دنبال راهی مناسب و مطمئن برای سرمایه‌گذاری هستند. سرمایه‌گذاری در بورس یکی از انواع سرمایه گذاری است که به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود. در سرمایه‌گذاری مستقیم شخص سرمایه‌گذار کد بورسی دریافت کرده و معاملات خود را در پرتال کارگزاری خود انجام می‌دهد. اما در روش غیرمستقیم افراد مدیریت سرمایه خود را به اشخاص دیگر، برخی شرکت‌های سبدگردان یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌سپارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم انواع مختلفی دارد. صندوق سهامی یکی از انواع این صندوق‌ها است که در این مقاله علاوه بر معرفی آن، لیست بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام نیز معرفی شده است.
صندوق سهامی چیست؟
صندوق سرمایه‌گذاری تحت نظر سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان یک واسط مالی، سرمایه‌های خرد و کلان اشخاص حقیقی و حقوقی را جمع‌آوری کرده و در دارایی‌های مختلف همچون سهام، اوراق درآمد ثابت و غیره سرمایه‌گذاری می‌کند. در حال حاضر یکی از بهترین انواع صندوق سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام هستند. این صندوق همان صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی عمده سرمایه جمع‌آوری‌شده از وجوه سرمایه‌گذاران (بین 70 الی 90 درصد) را در بورس اوراق بهادار و 10 الی 30 درصد باقی‌مانده را در سایر دارایی‌های درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق‌های مذکور استراتژی‌های مختلفی جهت بازدهی بیشتر به کار می‌گیرند و تمرکز اصلی آن‌ها روی سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها است. در حال حاضر 139 صندوق سرمایه‌گذاری در سهام مجوز فعالیت دارند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری ثروت هامرز، مشترک افق، شاخص سی شرکت بزرگ فیروزه و پالایشی یکم برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام هستند.
ترکیب دارایی‌ها در صندوق سهامی
در ادامه به طور دقیق‌تر به ترکیب دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام پرداخته شده است. این صندوق‌ها فقط می‌توانند در دارایی‌های ریالی داخل کشور سرمایه‌گذاری کنند و سرمایه‌گذاری خارجی (ارزی) به هر شکلی غیرمجاز است. هر صندوق با توجه به اختیارات و استراتژی‌های خود می‌تواند در دارایی‌هایی به‌شرح جدول زیر سرمایه‌گذاری کند:
| شرح | نسبت به کل دارایی‌های صندوق |
|---|---|
| سرمایه‌گذاری در سهام و حق تقدم پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و واحدهای سرمایه‌گذاری (صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیر از اوراق بهادار) که در بورس تهران یا فرابورس پذیرفته شده‌اند. | حداقل 70 درصد از دارایی‌های صندوق |
| سهام و حق تقدم سهام منتشرشده از طرف یک ناشر 1. پذیرفته شده در بورس تهران 2. پذیرفته شده در بازار اول یا دوم فرابورس ایران | حداکثر 10 درصد از دارایی‌های صندوق حداکثر 5 درصد از دارایی‌های صندوق |
| سهام، حق تقدم سهام و واحدهای سرمایه‌گذاری (صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیر از اوراق بهادار) طبقه‌بندی شده در یک صنعت | حداکثر 30 درصد از کل دارایی‌های صندوق |
| سهام و حق تقدم پذیرفته شده در بازار اول و دوم فرابورس ایران | حداکثر 20 درصد از کل دارایی‌های صندوق |
| واحدهای سرمایه‌گذاری (صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیر از اوراق بهادار) | حداکثر 5 درصد از کل دارایی‌های صندوق |
انواع صندوق‌های سهامی بر اساس نحوه معامله
عموما صندوق‌های سهامی بر اساس نحوه معامله به دو دسته قابل‌معامله و غیرقابل معامله تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح هر یک پرداخته شده است.
صندوق سهامی قابل معامله (ETF):
در صندوق‌های سهامی ETF، خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری از طریق کارگزاری و در تابلو معاملات بورس انجام می‌شوند. عرضه و تقاضا در این معاملات بر قیمت واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری تاثیر دارد؛ یعنی تفاوت قیمت خرید و فروش می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش قیمت هر واحد صندوق شود. بنابراین در این نوع صندوق‌ها سرمایه‌گذار از افزایش قیمت واحدهای صندوق سود می‌برد. کارمزد صندوق سهامی ETF، به ازای هر خرید و فروش در مجموع ۰٫۰۰۲۳۴۷۵ از کل مبلغ معامله است؛ ۰٫۰۰۱۱۶ از خریدار و ۰٫۰۰۱۱۸۷۵ از فروشنده دریافت می‌شود.
صندوق سهامی صدور و ابطالی:
در این روش خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری عادی در تابلو معاملات سازمان بورس امکان‌پذیر نیست و سرمایه‌گذار با توجه به شرایط صندوق، به صورت حضوری یا از طریق مراجعه به سایت صندوق، نسبت به خرید و فروش (صدور و ابطال) واحدهای آن اقدام می‌کند.
انواع صندوق‌های سهامی بر اساس ترکیب دارایی
این صندوق‌ها در کنار نحوه عملکرد خود، بر اساس ترکیب دارایی‌ها به انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. در حالت کلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، با توجه به نوع و میزان اوراق بهاداری که در پرتفوی دارایی خود دارند و همچنین بر اساس نحوه سیاست‌گذاری صندوق مربوطه، دارای چندین زیرمجموعه هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی، شاخصی و بخشی از انواع صندوق‌های سهامی هستند که سیاست‌‌گذاری‌های گوناگونی در خصوص سرمایه‌گذاری و کسب سود دارند.
سرمایه لازم برای خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام
برای خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سهامی، باید حداقل مبلغ مجاز ارسال سفارش در سامانه معاملاتی ثبت شود. در حال حاضر این مبلغ سرمایه‌گذاری 100 هزار تومان است. همچنین برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری صدور و ابطالی، می‌بایست یک واحد سرمایه‌گذاری یا یک یونیت خریداری شود. لازم به ذکر است این مقدار در هر صندوق سرمایه‌گذاری متفاوت است. تعداد دقیق و مبلغ مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، در اساسنامه آن‌ها آورده شده است.
ریسک صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام
صندوق‌های مختلف با توجه به نوع دارایی خود، دارای ریسک و بازده متفاوتی هستند. برای مثال صندوق‌های درآمد ثابت یکی از کم‌ریسک‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند. همانطور که پیش‌تر گفته شد، بیش از 70 درصد از دارایی‌های صندوق‌های سهامی در سهام شرکت‌های بورسی است؛ بنابراین با توجه به ریسک موجود در بازار بورس، این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت ریسک بیشتری دارند. لازم به ذکر است این صندوق سود ثابتی را به مشتریان خود اعطا نمی‌کند و سود سرمایه‌گذاری تفاوت قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق است.
صندوق‌ها همواره در تلاش هستند تا سودآور باشند؛ اما با توجه به نوع فعالیت خود دارای ریسک‌هایی نیز هستند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره شده است:
ریسک کاهش ارزش دارایی‌های صندوق: قیمت اوراق بهادار در بازار تابع عواملی مانند وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و صنعت سرمایه‌گذاری است. با توجه به اینکه ممکن است تمام یا بخش زیادی از دارایی این نوع صندوق در اوراق بهادار سرمایه‌گذاری شده باشد، اگر قیمت اوراق در بازار کاهش یابد ممکن است صندوق دچار ضرر شود.
ریسک کاهش ارزش بازاری واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق: عموما انتظار می‌رود قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق نزدیک به ارزش خالص دارایی (NAV) آن‌ها باشد؛ اما گاهی ممکن است قیمت بازاری واحدهای سرمایه‌گذاری به دلیل عرضه و تقاضا، بیشتر یا کمتر از ارزش خالص دارایی واحدهای سرمایه‌گذاری شود.
ریسک نکول اوراق بهادار: صندوق سهامی در اوراق مشارکتی سرمایه‌گذاری می‌کند که سود و اصل سرمایه توسط یک موسسه معتبر تضمین شده است ولی احتمال این وجود دارد که ناشر به تعهدات خود در پرداخت به‌موقع سود و اصل اوراق مشارکت عمل نکند و از این رو صندوق دچار زیان شود.
ریسک نقدشوندگی: در صندوق سرمایه‌گذاری سهامی این امکان برای سرمایه‌گذاران وجود دارد تا هر زمان که تمایل دارند واحدهای سرمایه‌گذاری خود را به قیمت بفروشند و تبدیل به وجوه نقد کنند؛ اما ممکن است بر اساس قوانین موجود در سازمان بورس، معاملات صندوق تعلیق یا متوقف شود و در این شرایط سرمایه‌گذاران نتوانند واحدهای سرمایه‌گذاری خود را نقد کنند.
مزایای صندوق سهامی
در ادامه این مقاله به بررسی مزایای صندوق سرمایه گذاری در سهام پرداخته شده است:
مدیریت دارایی توسط تیم متخصص: با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس به تخصص و زمان زیادی برای تحلیل بازار نیاز دارد؛ با استفاده از صندوق‌های سهامی می‌توان به واسطه تیمی از متخصصین در بورس سرمایه‌گذاری کرد.
حفظ ارزش دارایی در برابر تورم: در شرایط تورمی کشور باید به دنبال راهی بود که علاوه بر حفظ دارایی، سرمایه اولیه رشد کند و منجر به کسب سود شود. سرمایه‌گذاری در بورس در صورتی که آگاهانه و با مدیریت حرفه‌ای انجام شود، منجر به کسب سود و حفظ دارایی در برابر تورم می‌شود؛ اما دسترسی به اطلاعات دقیق و امکان خرید سهام ارزنده برای تمامی افراد ممکن نیست. در این شرایط صندوق سهامی که عملکرد خوبی داشته باشد، می‌تواند گزینه مناسبی برای افراد باشد تا به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کرده و از این طریق ارزش دارایی خود را در برابر تورم حفظ کنند.
نقدشوندگی بالا: گاهی ممکن است فروش سهم به دلایلی مانند صف فروش، بسته‌شدن سهم به دلیل برگزاری مجمع، افشای اطلاعات یا موارد دیگر، امکان‌پذیر نباشد. اما با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، می‌توان هر زمان نسبت به نقدکردن دارایی خود اقدام کرد.
کم ریسک بودن نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس: همانطور که گفته شد صندوق‌های سهامی نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت دارای ریسک بیشتری هستند. اما با توجه به محدودیت‌های سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر و همچنین نظارت بر فعالیت‌های صندوق و ایجاد محدودیت‌هایی جهت حفظ منافع سپرده‌گذار دارای ریسک کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس است. از سوی دیگر نقدشوندگی بالای صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در بخش پیش مطرح شد، منجر به کاهش ریسک سرمایه‌گذار نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس می‌شود.
صرفه به مقیاس: عموما هزینه‌های لازم برای سرمایه‌گذاری موفق در بورس زیاد هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای تیم مدیریتی، تحلیل، حسابداری و… هستند. بنابراین افراد با سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها با هزینه‌ای بسیار کمتر از تیم حرفه‌ای سرمایه‌گذاری بهره‌مند می‌شوند.
روش انتخاب بهترین صندوق سرمایه‌گذاری در سهام
افراد در سرمایه‌گذاری دارای اهداف و ویژگی‌های متفاوتی هستند. ریسک‌پذیری و افق زمانی سرمایه‌گذاری از موارد مهمی هستند که سرمایه‌گذار باید به آن‌ها توجه کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند در سایت فیپیران بازدهی صندوق‌های سهامی بورس را در بازه‌های زمانی متفاوت بررسی کنند و با توجه به آن و میزان ریسک‌پذیری و افق زمانی سرمایه‌گذاری، بهترین صندوق سرمایه‌گذاری در سهام را انتخاب کنند.
از سوی دیگر سایز صندوق یا به عبارتی ارزش خالص دارایی آن از دیگر موارد مهم در بررسی صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. زیرا در صورتی که دارایی سرمایه‌گذار زیاد باشد، خرید و فروش آن در صندوق‌هایی با سایز کوچک دشوار است. بنابراین برای انتخاب بهترین صندوق سرمایه‌گذاری سهامی باید به ارزش خالص دارایی آن، استراتژی‌های معاملاتی، میزان ریسک‌پذیری و… توجه کرد. در ادامه پربازده‌ترین صندوق‌های سهامی در یک سال گذشته معرفی شده‌اند.
بهترین صندوق سهامی سرمایه گذاری در یک سال گذشته
در لیست زیر پربازده‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی در یک سال گذشته به همراه ارزش خالص دارایی‌های آن‌ها (NAV) نمایش داده شده است. صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله ثروت هامرز با 29٫86 درصد بازدهی، پربازده‌ترین صندوق سهامی در یک سال گذشته بوده است. پس از آن، صندوق مشترک افق با 19٫61 درصد بازدهی در ردیف دوم این لیست صندوق‌های سهامی قرار دارد.
- باید توجه داشت که کسب بازدهی بالا وابستگی زیادی به سایز (ارزش خالص دارایی) صندوق دارد و هر چه سایز صندوق کوچک‌تر باشد کسب بازدهی در آن راحت‌تر است. برای مثال ارزش خالص دارایی صندوق نیکوکاری ندای امید 22 میلیارد تومان و ارزش خالص دارایی صندوق ثروت هامرز حدود 228 میلیارد تومان است؛ بنابراین کسب بازدهی در این دو صندوق بسیار متفاوت است.
انتخاب بهینه نوع سرمایه‌گذاری
صندوق سهامی ممکن است در بازه‌های مختلف، عملکرد و سودآوری مختلفی داشته باشد. عموما صندوقی که بتواند در بازه‌های مختلف و طولانی مدت عملکرد مناسب و سودآوری مورد انتظاری داشته باشد بهترین صندوق خواهد بود و انتخاب صندوقی با این ویژگی‌ها دشوار است.
انیگما هر هفته لیستی از 5 سهم بنیادی ارزنده بازار سرمایه را در قالب سبد پیشنهادی ارائه می‌کند. بازدهی این سبد از ابتدا تاکنون از طریق لینک سبد پیشنهادی انیگما قابل مشاهده است.
طبق جدول زیر بازدهی پرتفوی سهام انیگما در یک سال گذشته 18٫6 درصد بوده است. این بازدهی در مقایسه با بازدهی مجموع صندوق‌های سهامی سرمایه‌گذاری در طول این یک سال، حدود 4٫6 درصد بیشتر است. بازدهی سبد پیشنهادی انیگما در مقایسه با شاخص کل و کل صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی فعال در جدول نمایش داده شده است.
| نوع سرمایه‌گذاری | درصد بازدهی یکساله |
|---|---|
| مجموع صندوق‌های سهامی | 3٫3 درصد |
| شاخص کل | 8٫9 درصد |
| سبد پیسنهادی انیگما | 18٫6 درصد |
همانطور که مشاهده می‌شود، بازدهی یک ساله سبد انیگما در مقایسه با مجموع صندوق‌های سهامی فعال در بازار سرمایه بسیار چشم‌گیر بوده است. در ادامه بازدهی سبد پیشنهادی انیگما و شاخص کل به صورت نموداری نیز نشان داده شده است.
سبد پیشنهادی انیگما توسط تیمی متخصص و با تجربه بالا در بازار سرمایه ارائه می‌شود. شما می‌توانید از طریق سبد پیشنهادی انیگما به صورت مستقیم بر دارایی خود نظارت داشته باشید. همچنین می‌توانید با تهیه این از مشاوره رایگان تیم تحلیلی انیگما بهره‌مند شوید.
مقاله مرتبط : لیست بهترین سهام با کمترین p/e تحلیلی
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری تحت عنوان صندوق سهامی پرداخته شد. همانطور که از نام این صندوق پیداست، عمده دارایی آن در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌شود. از این رو جزو صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ریسک بالا و در مقابل سود زیاد است. در انتهای این مقاله به مقایسه این صندوق‌ها با سبد پیشنهادی انیگما نیز پرداخته شده است.
