سرمایه‌گذاری چیست؟ انواع روش‌های سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری و میزان اهمیت آن، موضوعی نیست که این روزها بر کسی پنهان باشد. از دلایل اهمیت سرمایه‌گذاری می‌توان به داشتن درآمد بیشتر، حفظ ارزش دارایی و کسب سود در آینده اشاره کرد. سرمایه‌گذاری روش‌های مختلفی دارد که هریک از این روش‌ها ریسک و بازده متفاوتی دارند. برای سرمایه‌گذاری خوب با ریسک کمتر و بازده بیشتر باید گزینه‌ی مناسبی را انتخاب کرد. انتخاب بین روش‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند به عواملی مانند میزان سرمایه، ویژگی‌های شخصیتی و هدف فرد بستگی داشته باشد. در این مقاله علاوه بر بررسی مفهوم سرمایه‌گذاری، انواع روش‌های آن و میزان ریسک و بازده هر یک توضیح داده شده است. همچنین درانتهای این مقاله خواهید آموخت که چگونه بهترین روش سرمایه‌گذاری را باتوجه به ویژگی‌های خود انتخاب کنید.

سوالات خود را در بخش نظرات با کارشناسان انیگما در میان بگذارید. همچنین می‌توانید برای مشاوره رایگان با متخصصین مالی و سرمایه‌گذاری انیگما شماره تماس خود را در بخش نظرات وارد کنید.

سرمایه‌گذاری چیست؟

پیش از بررسی مفهوم سرمایه‌گذاری، باید گفت که سرمایه در معانی مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عموما به هرگونه دارایی نقدی و غیرنقدی که ارزش پولی داشته باشد، سرمایه گفته می‌شود. پول نقد، حساب بانکی، سهام، املاک و مستغلات، کسب و کار و… سرمایه محسوب می‌شوند.

سرمایه‌گذاری (investment)، به معنی گذشتن از منافع حال برای کسب منفعت بیشتر در آینده است که این روزها با توجه به شرایط اقتصادی و وجود تورم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روش‌های بسیار متنوعی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که هر یک دارای ویژگی‌های مختلفی هستند و برای بررسی انواع روش‌ها ابزار سنجش یکسانی به نام ریسک و بازده وجود دارد. آنچه در سرمایه‌گذاری اهمیت دارد انتخاب روش متناسب با فرد است.

به طور کلی می‌توان گفت هر اقدامی که با هدف کسب یا افزایش درآمد آتی انجام شود سرمایه گذاری محسوب می‌شود. اما باید توجه داشت که سرمایه‌گذاری در کنار مزایای خود، معایبی نیز دارد. به عبارتی تمام سرمایه‌گذاری‌ها منجر به کسب سود نمی‌شوند و گاهی نیز افراد ضرر می‌کنند. بنابراین فرد باید خطرات ریسک سرمایه‌گذاری را نیز بپذیرد و برای کاهش آن و کسب سود بیشتر مهارت‌های لازم را بدست آورد. این مهارت‌ها طی زمان با کسب دانش و تجربه به‌دست می‌آید. پس از کسب مهارت‌های لازم نیز نباید انتظار داشت همواره بدون خطا عمل کرد.

اهمیت سرمایه‌گذاری چیست؟

انسان‌ها در طول زندگی همواره زمان و انرژی خود را صرف می‌کنند تا از طریق انجام کار فیزیکی درآمد مشخصی کسب کنند که گاهی این درآمد پاسخگوی نیاز زندگی افراد نیست. بررسی تاریخچه اقتصادی ایران نشان می‌دهد تورم همواره عضو جدایی‌ناپذیر اقتصاد ایران بوده و مردم را با مشکلات جدی اقتصادی روبرو کرده است؛ همچنین درصد تورم در چند دهه گذشته در کشور افزایش چشم‌گیری داشته و تورم‌هایی با شیب تند در مدتی کوتاه ارزش دارایی‌ نقدی و قدرت خرید مردم را کاهش داده است. این مشکلات می‌تواند مهم‌ترین انگیزه‌‌ برای داشتن منبع دوم درآمد از طریق سرمایه‌گذاری باشند. داشتن امنیت اقتصادی و جلوگیری از کاهش ارزش دارایی‌های نقدی نیز از دیگر دلایل اهمیت سرمایه‌گذاری است.

در واقع، سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که افراد و شرکت‌ها برای دستیابی به اهداف مالی خود استفاده می‌کنند. اهمیت سرمایه‌گذاری در چند جنبه قابل بررسی است که در ادامه توضیح داده شده است:

1. حفظ ارزش سرمایه: با توجه به تورم و تغییرات در بازارهای مالی، حفظ ارزش سرمایه از اهمیت بسیاری برخوردار است. سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی که قابلیت افزایش ارزش در طول زمان را دارند، این امکان را به افراد می‌دهد تا ارزش سرمایه خود را حفظ کنند.

2. رشد سرمایه و ثروت: یکی از اهمیت‌های اصلی سرمایه‌گذاری، ایجاد رشد سرمایه و افزایش ثروت است. با سرمایه‌گذاری درست می‌توان سرمایه خود را به طور مداوم افزایش داد.

3. تامین نیازهای آینده: سرمایه‌گذاری می‌تواند به افراد کمک کند تا برای نیازهای مالی آینده خود، مانند بازنشستگی، تحصیل فرزندان، خرید مسکن پول پس‌انداز کنند و از دسترسی به منابع مالی لازم برای رسیدن به این اهداف اطمینان حاصل کنند.

4. توسعه کسب‌وکار و افزایش سرمایه: برای کسب‌وکارها، سرمایه‌گذاری امری بسیار حیاتی است. با استفاده از سرمایه‌گذاری، کسب‌وکارها می‌توانند منابع مالی لازم برای رشد، توسعه، تحقق اهداف و زیربنای سرمایه‌ای خود را افزایش دهند.

5. مدیریت ریسک: سرمایه‌گذاری مناسب به افراد امکان می‌دهد تا ریسک‌های مالی را کاهش دهند. با تنوع در سرمایه‌گذاری و توزیع مناسب سرمایه، می‌توان اثرات منفی ریسک‌های بازار را کاهش داد و سرمایه خود را در برابر شوک‌های مالی مختلف محافظت کرد.

بنابراین، سرمایه‌گذاری یک ابزار قدرتمند است که به افراد و شرکت‌ها کمک می‌کند تا به اهداف مالی خود دست یابند، ثروت خود را افزایش دهند و از دارایی خود در برابر ریسک‌های مالی محافظت کنند.

انواع روش‌های سرمایه‌گذاری

پس از بررسی سرمایه‌گذاری و اهمیت آن، باید دانست که روش‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. همانطور که گفته شد، هر یک از این روش‌ها دارای ریسک و بازده هستند که شناسایی آن‌ها به انتخاب روش درست سرمایه‌گذاری کمک می‌کند. در ادامه رایج‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری و ریسک و بازده هر یک توضیح داده شده‌است.

پول نقد و سپرده بانکی

گاهی برخی افراد پول نقد خود را برای استفاده در آینده پس‌انداز و نگهداری می‌کنند. بازدهی این اقدام با توجه به شرایط اقتصادی نه‌تنها در ایران بلکه در تمام دنیا صفر و حتی منفی است و فرصت کسب سود را از فرد می‌گیرد؛ اما سپرده‌گذاری پول نقد در بانک نوعی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود که با ریسک بسیار پایین درصد بالایی از حجم سرمایه‌گذاری‌­ها در ایران را به خود اختصاص داده است. در این روش، بانک ماهانه مبلغی به‌عنوان سود پول سپرده‌گذاری شده به فرد می‌دهد. مهم­ترین ویژگی این سرمایه‌گذاری، تضمینی و قطعی بودن سود آن است.

سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار

خرید اوراق، نوعی مشارکت مردم در تامین سرمایه برای دولت، نهادها، سازمان‌ها و… است. اوراق معمولا توسط دولت یا نهادی معتبر منتشر و ضمانت می‌شوند. در این روش، فرد با خرید اوراق بهادار برای کسب بازده مشخص، مبلغی را پرداخت می‌کند که در سررسید علاوه بر دریافت اصل پول، سود را نیز دریافت کند. پس از بانک، خرید اوراق یکی از کم‌ریسک‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری است.

خرید ارز

این روزها خرید ارز به دلیل نوسانات و افزایش قیمت آن در کشور به یکی از اصلی‌ترین و پرطرفدارترین روش‌های سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. این روش نسبت به گزینه‌های قبلی ریسک بیشتری دارد و به تبع آن بازده بالاتری نیز مورد انتظار است.

خرید سکه و طلا

خرید سکه، طلا یا دیگر فلزات ارزشمند یکی از روش‌های قدیمی سرمایه‌گذاری در ایران است. از دلایل محبوبیت این روش می‌توان به مواردی چون کم‌ریسک بودن، نیاز نداشتن به سرمایه زیاد و نقدشوندگی بالا آن اشاره کرد. نوسانات قیمت در این روش تحت تاثیر 2 فاکتور قیمت انس جهانی طلا و قیمت دلار قرار دارد.

خرید خودرو به عنوان کالای سرمایه‌ای

خودرو همواره در جهان یک کالای مصرفی بوده است و به‌عنوان کالای سرمایه‌ای مورداستفاده قرار نمی‌گیرد؛ اما در ایران رشد قیمت خودرو در چند سال اخیر باعث شده تا خرید خودروهای خارجی به یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری تبدیل شود.

سرمایه‌گذاری از طریق خرید املاک و مستغلات

خرید املاک و مستغلات به عنوان یک سرمایه‌گذاری ملموس و مطمئن تعریف می‌شود. در این روش سرمایه‌گذار با گذر زمان و افزایش ارزش ملک سود می‌کند. علاوه بر آن شخص می‌تواند از طریق دریافت اجاره به‌صورت ماهانه درآمد و سود کسب کند. اگرچه این روش با ریسک کمتری نسبت به برخی روش‌ها همراه است ولی به سرمایه زیادی نیاز دارد و نقدشوندگی آن پایین است.

سرمایه‌گذاری در بورس

سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار با هدف کسب درآمد و رشد ثروت یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری جذاب است. این روش از پربازده‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها در 20 سال اخیر بوده و طرفداران بسیاری پیدا کرده است. سرمایه‌گذاران با داشتن سهام بورسی علاوه بر دریافت سود نقدی، می‌توانند از طریق افزایش قیمت سهام ناشی از میزان عرضه و تقاضا سود کنند.

این نوع سرمایه‌گذاری به نسبت بازده بالای خود، ریسک بیشتری نسبت به سایر مواردی که تاکنون مطرح شده دارد. با کسب دانش و انتخاب درست سرمایه‌گذاری در این بازار می‌توان این ریسک را تا حدی مدیریت کرد.

خرید کالاهای فیزیکی

همان‌طور که گفته شد امروزه شرایط اقتصادی و درصد بالای تورم‌ در ایران به‌گونه‌ای است که کسب درآمد از طریق خریدوفروش کالا به یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری تبدیل شده است، به‌گونه‌ای که می‌توان با خرید یک کالا و فروش آن سود کرد. این سود با گذر زمان و به نسبت افزایش قیمت کالا ناشی از شاخص تورم به وجود می‌آید.

سرمایه‌گذاری از طریق خرید ارز دیجیتال

یکی از جدیدترین روش‌های سرمایه‌گذاری در کشور ارز دیجیتال است که به دو روش خرید و استخراج انجام می‌شود. این روش خیلی فراگیر نیست و افراد کمتری از آن استفاده می‌کنند. همچنین هنوز ارز دیجیتال برای تبادلات مالی مورد پذیرش بانک‌های جهانی نیست و آینده‌ای مبهم دارد، این موضوع باعث شده که این روش ریسک زیادی داشته باشد.

کسب‌وکار

ایجاد کسب‌وکار و کارآفرینی یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری است. در این روش فرد دارایی خود را برای شروع یک کسب‌وکار مانند تولید محصول، ارائه خدمات و… با هدف سوددهی اختصاص می‌دهد. این نوع سرمایه‌گذاری علاوه بر سرمایه نقدی به تخصص نیز نیاز دارد. ریسک این روش بسیار بالا است و در صورت شکست می‌تواند باعث از بین رفتن کل سرمایه فرد شود؛ البته متناسب با ریسک بالای آن در صورت موفقیت سودی به‌مراتب بیشتر از سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری‌ دارد. کسب‌وکار می‌تواند سنتی یا مدرن (مانند استارت‌آپ‌ها) باشد که در روش‌های مدرن میزان ریسک بیشتر است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری

خرید واحد صندوق‌ سرمایه‌گذاری نیز یکی دیگر روش‌های سرمایه‌گذاری است. انواع صندوق سرمایه‌گذاری که توسط نهادهای مالی مدیریت می‌شوند، سرمایه افراد را جمع‌آوری کرده و بر اساس نوع فعالیت خود، در انواع دارایی‌های فوق سرمایه‌گذاری می‌کنند. عموما افراد متخصص بر صندوق‌ها مدیریت دارند و خرید واحد صندوق‌ها نسبت به خرید سهام دارای ریسک کمتری است.

صندوق‌های مشترک هم‌زمان بر چندین دارایی سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند به جای سرمایه‌گذاری بر هر یک از دارایی‌های فوق یا بررسی تمامی سهام بازار سرمایه و خرید بخشی از آن، از طریق صندوق‌های مشترک بر دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند.

---

← ویدئو آموزش انواع روش‌های سرمایه‌گذاری

---

نکات با اهمیت در اصول سرمایه‌گذاری

برای شروع یک سرمایه‌گذاری باید نکات مهمی را دانست و سپس باتوجه به میزان سرمایه و اهداف خود نسبت به سرمایه‌گذاری اقدام کرد. در ادامه برخی از این نکات توضیح داده شده است:

ریسک‌های سرمایه‌گذاری

ریسک‌های سرمایه‌گذاری می‌تواند به طور کلی به همه احتمالات مرتبط با از دست دادن سرمایه یا عدم رسیدن به بازده مطلوب اشاره کند. این ریسک‌ها می‌توانند از موارد مختلفی ناشی شوند که در ادامه به بررسی آن‌ها اشاره شده است.

ریسک بازاری: این نوع ریسک به تغییرات در بازار سرمایه از جمله نوسانات قیمت سهام، تغییرات نرخ ارز، نوسانات در بازارهای سرمایه جهانی اشاره دارد.

ریسک مالی: این نوع ریسک شامل مواردی مانند استفاده از افزایش بدهی (استفاده از اوراق قرضه یا وام) برای تامین سرمایه‌گذاری‌ها است که ممکن است بازدهی را بالا ببرد، اما در عین حال ریسک‌های مالی بیشتری ایجاد کند.

ریسک قانونی: این مورد مربوط به تغییرات در قوانین و مقررات مربوط به سرمایه‌گذاری است که ممکن است باعث کاهش سوددهی یا افزایش هزینه‌ها شود.

ریسک سیاسی: این نوع ریسک مربوط به تغییرات در شرایط سیاسی یک کشور یا منطقه است که می‌تواند تاثیری بر روند سرمایه‌گذاری‌ها و بازدهی آن داشته باشد.

مدیریت ریسک و اتخاذ استراتژی‌های مدیریتی مناسب از جمله تنوع سرمایه‌گذاری، استفاده از ابزارهای مالی مختلف مانند بیمه و تحلیل دقیق بازدهی و ریسک اهمیت به‌سزایی در فرایند سرمایه‌گذاری ‌دارد.

اهمیت میزان نقدشوندگی در سرمایه گذاری

یکی از موارد مهمی که در سرمایه‌گذاری باید به آن توجه شود، میزان نقدشوندگی است. نقدشوندگی یعنی با چه سرعتی می‌توان یک دارایی را در بازار به قیمت واقعی فروخت. برخی از دارایی‌ها نقدشوندگی بالایی دارند؛ به این معنی که فرد در زمان نیاز به راحتی می‌تواند دارایی خود را فروخته و به پول نقد تبدیل کند. اما برخی دیگر از دارایی‌ها مانند املاک نقدشوندگی کمتری دارند. سهام بورسی نیز گاهی در صف‌های فروش قفل شده و امکان فروش آن‌ها وجود ندارد.

سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم

سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم عموما در بورس به کار می‌رود. در روش مستقیم همانطور که از نامش پیداست، شخص به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام اقدام کند. در روش مستقیم شخص باید دانش و زمان کافی برای بررسی بازار را داشته باشد. اما در روش غیرمستقیم شخص از طریق نهادهای مالی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا سبدگردان‌ها نسبت به سرمایه‌گذاری اقدام می‌کند. بنابراین مهم است که شخص باتوجه به توانایی‌های خود روش درستی را انتخاب کند.

افق سرمایه‌گذاری

یکی دیگر از مواد مهم افق زمانی در سرمایه‌گذاری است. متناسب با افق زمانی، میزان سود و ریسک نیز می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین برای انتخاب روش سرمایه‌گذاری مناسب، باید افق زمانی و میزان سود را همزمان باتوجه به استراتژی معاملاتی خود مورد بررسی قرار داد.

انواع سرمایه‌گذاری از لحاظ زمانی

همان‌طور که در بخش پیش مطرح شد افق زمانی یکی از موارد مهم در سرمایه‌گذاری است. در ادامه سرمایه‌گذاری از لحاظ زمان‌بندی مورد بررسی قرار گرفته است.

کوتاه مدت: در کوتاه مدت عموما افراد به دنبال کسب سود در بازه زمانی کوتاه هستند. این سرمایه‌گذاری باتوجه به نوع بازار می‌تواند روزانه یا ماهانه باشد و تا 6 ماه ادامه داشته باشد. سرمایه‌گذاری کوتاه مدت در ایران به دلیل نوسانات زیاد قیمت‌ها، دارای ریسک بیشتری است و از موارد مهمی که در این حالت باید به آن توجه شود، میزان نقدشوندگی است. در دارایی‌هایی که نقدشوندگی کمتری دارند، سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت دشوار است.

میان‌مدت: این نوع زمانبندی باتوجه به کلاس سرمایه‌گذاری می‌تواند در بازه زمانی 6 ماه تا یک سال باشد و ریسک کمتری نسبت به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در کشور دارد.

بلند مدت: در این زمان‌بندی، افراد نوسانات بازار در کوتاه‌مدت را نادیده می‌گیرند. این روش در صورتی که با علم و آگاهی انجام شود می‌تواند فرد را به سوددهی خوبی برساند. در سرمایه‌گذاری بلندمدت در کشور ریسک کمتری متوجه سرمایه شخص می‌شود.

نکته: در کشورهایی که ثبات اقتصادی دارند، ریسک سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت کمتر از سرمایه‌گذاری بلندمدت است، زیرا شرایط آینده نزدیک نسبت به آینده دور قابل تشخیص‌تر است. اما در ایران باتوجه به اینکه در طولانی مدت تورم منجر به افزایش قیمت‌ها می‌شود و نوسانات کوتاه‌مدت زیادی در بازارها وجود دارند، این نسبت برعکس است.

کدام سرمایه‌گذاری بهتر است؟

انتخاب گزینه مناسب سرمایه‌گذاری در بازارهایی با ریسک متغیر یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های است؛ پس بهتر است افراد طرح و برنامه مالی و سرمایه‌گذاری مشخصی داشته باشند. در ابتدا باید دانست هدف شخص از سرمایه‌گذاری چیست؟ مشخص شدن هدف به فرد کمک می‌کند تا بداند می‌خواهد در چه بازه زمانی چه میزان سود کند. همچنین ویژگی‌های شخصیتی مانند میزان ریسک‌پذیری هر فرد نقش مهمی در انتخاب انواع روش‌ها دارد. در نهایت باید دید با توجه به میزان دارایی، فرد در کدام بازارها می‌تواند سرمایه‌گذاری کند.

در انتها نکته‌ی مهمی این است که نباید بدون آموزش یا استفاده از دانش افراد باتجربه اقدام به سرمایه‌گذاری کرد زیرا ممکن است فرد ضرر بسیار زیادی را متحمل شوند و سرمایه خود را از دست دهند. در این راستا مقاله آموزش سرمایه‌گذاری را مطالعه کنید.

---

سوالات متداول