افق زمانی در سرمایه گذاری چیست و چه اهمیتی دارد؟
انتخاب استراتژی سرمایهگذاری مناسب کار دشواری است. چگونه می‌توان مطمئن شد که گزینه‌های انتخابی برای سرمایهگذاری، افراد را در زمان مناسب به اهداف مالی خود می‌رساند؟ در واقع یکی از بزرگترین اشتباهاتی که یک سرمایه‌گذار می‌تواند مرتکب شود، این است که زمان مورد انتظار برای تحقق اهداف را پیش از سرمایهگذاری تعیین نمی‌کند. این‌جاست که افق زمانی در سرمایه گذاری حائز اهمیت می‌شود. درک افق زمانی می‌تواند به سرمایه‌گذاران در انتخاب یک سرمایهگذاری مناسب کمک کند. در این مقاله هرآنچه که لازم است در خصوص افق زمانی گفته شود، تشریح شده است.
تعریف افق زمانی در سرمایه گذاری
افق زمانی در سرمایه گذاری، در واقع بازه زمانی است که یک سرمایه‌گذار برای رسیدن به اهداف مالی خود تعیین کرده است و پس از آن ممکن است که سرمایه‌گذار پول خود را از سرمایهگذاری خارج کند. افق زمانی یکی از مهم‌ترین عوامل در تدوین استراتژی سرمایه گذاری افراد است، زیرا مدت زمانی که برای رسیدن به هدف تعیین شده (خواه 3 ماه باشد یا 30 سال) بر میزان ریسکی که می‌پذیرند و نوع سرمایه‌گذاری‌هایی که انتخاب می‌کنند، تأثیر می‌گذارد. افق زمانی یک فرد تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. با این حال، عامل اصلی میزان تحمل ریسک سرمایه‌گذار است.
افق زمانی در سرمایه گذاری به چند دسته طبقه‌بندی می‌شود؟
افق زمانی در سرمایه گذاری عمدتا براساس بازه زمانی به سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت دسته‌بندی می‌شود. عمدتا در بازارهای مالی به سرمایه گذاری در بازه زمانی کمتر از سه سال سرمایهگذاری کوتاه مدت، سه تا 7 سال میان مدت و بیش از 7 سال سرمایهگذاری بلندمدت گفته می‌شود. اما افق زمانی سرمایه گذاری در ایران از نگاه تحلیلگران در بازه‌های زمانی کمتر دسته‌بندی می‌شود که در ادامه به آن اشاره شده است:
افق های زمانی در سرمایه گذاری کوتاه مدت
در تعاریف کلی افق زمانی سرمایه گذاری کوتاه مدت می‌تواند بین صفر تا سه سال باشد. اما بسیاری این افق زمانی در ایران را از صفر تا سه ماه می‌دانند. این بازه زمانی برای افرادی که نقدشوندگی برایشان در اولویت است، می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. اما با توجه به اینکه در ایران در کوتاه مدت نوسانات بازارها زیاد است، در نتیجه بسیاری معتقدند که افرادی بازه زمانی سرمایهگذاری را کوتاه مدت تعریف کنند، که مهارت و تجربه بالاتری دارند، چرا که کسب بازدهی از نوسانات کوتاه مدت ریسک بالایی دارد. نوسان‌گیری و معاملات روزانه یا هفتگی در بازار سهام از جمله سرمایه‌گذاری‌هایی است که در کوتاه مدت نیز بازدهی مطلوب برای سهامداران داشته، هرچند ماهیت بورس سرمایهگذاری در میان‌مدت و بلندمدت است.
افق های زمانی در سرمایه گذاری میان مدت
در سایر منابع، افق زمانی سرمایه گذاری میان مدت بین سه تا 10 سال تعریف شده اما همان‌طور که گفته شد، در ایران تحلیلگران 3 ماه تا یک سال را بازه زمانی میان مدت در نظر می‌گیرند. سرمایه‌گذاران با این نوع افق سرمایه گذاری در میانه بین ریسک‌پذیری و ریسک‌گریزی قرار دارند، به این معنی که محافظه‌کارانه‌تر رفتار می‌کنند. سرمایهگذاری در سهام، صندوق‌ها، اوراق دولتی، گواهی سپرده یا سپرده‌های بانکی می‌تواند با افق زمانی میان مدت انجام می‌شود.
افق های زمانی در سرمایه گذاری بلند مدت
بسیاری افق زمانی در سرمایه گذاری بلندمدت را بیش از ده سال می‌دانند. اما در ایران سرمایه گذاری با افق نگهداری بیش از یک سال، سرمایه گذاری بلندمدت شناخته می‌شود. برای این سرمایه‌گذاران نقدشوندگی چندان اهمیتی ندارد و عمدتا با سرمایه راکدی که نیاز کمتری به آن دارند، سرمایهگذاری می‌کنند. در منابع خارجی، سرمایهگذاری بلندمدت را پرریسک می‌دانند، علت هم آن است که آینده همواره با ابهام همراه است و هرچه دورتر شود، غیرقابل پیش‌بینی می‌شود، بنابراین هرآنچه که با ابهام همراه شود، ریسک بیشتری دارد. از طرفی زمانی که بازه زمانی بلندمدت برای سرمایهگذاری در نظرگرفته می‌شود، افراد در زمان کوتاه‌تر امکان خروج از روندهای نزولی را ندارند، در نتیجه متحمل ریسک بیشتر می‌شوند.
در ایران با توجه به اینکه بازه زمانی سرمایه گذاری بلندمدت به بیش از یکسال محدود شده است، در نتیجه بسیاری معتقدند در شرایطی که ریسک‌های غیرسیستماتیک منجر به نوسان در بازارها می‌شود، در نتیجه در بلندمدت این نوسانات کمتر و قیمت دارایی به ارزش واقعی خود نزدیک‌تر می‌شود. سرمایه گذاری در مسکن نمونه درستی از سرمایه گذاری بلندمدت در ایران است.
چرا افق زمانی در سرمایه گذاری اهمیت دارد؟
عدم تعیین افق زمانی در سرمایه گذاری می‌تواند به معنای شکست در دستیابی به اهداف مالی باشد. برای نشان دادن میزان اهمیت آن، فرض شود که فردی از یک سرمایهگذاری بازدهی 50 درصدی انتظار دارد. اینکه 50 درصد بازدهی در چه مدت زمانی محقق شود، بسیار حائز اهمیت است. در واقع با رشد تورم، 50 درصد بازدهی امروز نسبت به 50 درصد بازدهی در سال بعد، ارزش بیشتری دارد. با گذشت زمان و تورم ارزش دارایی روز به روز کمتر می‌شود، در نتیجه نرخ بازده باید با درنظرگرفتن نرخ تنزیل تعیین شود.
همچنین تعیین افق زمانی در انتخاب نوع سرمایهگذاری نیز بسیار اهمیت دارد. برای فردی که افق زمانی کوتاه‌مدت را انتخاب می‌کند، سرمایهگذاری در ملک پیشنهاد خوبی نیست، چرا که برای این فرد احتمالا نقدشوندگی بسیار اهمیت دارد. در مثالی دیگر برای فردی که به شدت ریسک‌پذیر است، نوسان‌گیری کوتاه مدت بورس اصلا مناسب نخواهد بود. بنابراین با تعیین افق زمانی می‌توان انتخاب بهتری برای کسب حداکثر بازدهی داشت.
چه عواملی بر افق زمانی در سرمایه گذاری اثرگذار است؟
عوامل مختلفی می‌توانند بر افق زمانی در سرمایه گذاری افراد تاثیر بگذارند. در واقع افق زمانی سرمایه‌گذار با افزایش سن، تغییرات در وضعیت مالی، اهداف جدید و موارد دیگر دائما در حال تغییر است.
اتفاقات پیش‌بینی نشده یا تغییر میزان درآمد افراد یا سایر منابع مالی در دسترس آنان، مانند حمایت خانواده، می‌تواند تعیین کند که سرمایهگذاری در چه بازه زمانی بهتر خواهد بود. افق زمانی افراد ممکن است تحت تأثیر موارد زیر باشد:
تغییر اهداف: در برخی مواقع ممکن است که سرمایه‌گذار هدف مالی خود را تغییر می‌دهد. برای مثال فردی که با هدف تامین مالی برای خرید خانه در 2 سال آینده سرمایهگذاری کرده بود، اگر به جای خرید خانه تصمیم بگیرد تا برای تامین هزینه‌های سفر به یک کشور دیگر در تعطیلات سرمایهگذاری کند، احتمالا افق زمانی فرد از بلندمدت به کوتاه مدت تغییر خواهد کرد.
میزان درآمد: سبد سرمایهگذاری افراد تنها بخشی از ثروت آنان است. توانایی سرمایه‌گذاران برای درآمدزایی بر میزان ریسکی که می‌توانند متحمل شوند، اثرگذار است. اگر درآمد بالا باشد، افراد مدیریت ریسک بهتری خواهند داشت. بنابراین اگر افراد در کوتاه‌مدت ضرر کنند، زمان و درآمد کافی دارند تا زیان خود را بازیابی کنند. اما اگر درآمد آنان کم باشد، نمی‌توانند برای جبران زیان‌های احتمالی به درآمد شغلی تکیه کنند. میزان درآمدزایی افراد به ترکیبی از عوامل بستگی دارد که شامل سن، سلامت، مجموعه مهارت و وضعیت شغلی آنان می‌شود.
اتفاقات پیش‌بینی نشده: ممکن است برخی اتفاقات به طور غیرمنتظره‌ای رخ دهد. به عنوان مثال، از دست دادن شغل، جنگ یا نیاز به تعمیرات خودرو یا مسکن می‌تواند به صورت ناگهانی پیش آید. این موضوع ممکن است به این معنی باشد که افراد باید پول خود را از یک سرمایهگذاری خارج کنند. در این حالت ممکن است افق زمانی از بلندمدت به کوتاه مدت تغییر کند.
جمع‌بندی
افق زمانی در سرمایه گذاری یعنی زمان مورد انتظار یک سرمایه‌گذار برای رسیدن به بازدهی مدنظر است. سرمایه‌گذاران افق‌های سرمایه گذاری متعددی خواهند داشت که هر کدام برای دستیابی به یک هدف مالی خاص در نظر گرفته شده است. افق زمانی یک عامل کلیدی در هنگام انتخاب نوع سرمایهگذاری است که به عواملی همچون سن، میزان درآمد، میزان ریسک‌پذیری و … بستگی دارد.
