عوامل مؤثر در دقت محاسبه NAV (ارزش خالص دارایی‌ها)
شرکت‌های سرمایه‌گذاری از طریق محاسبه NAV یا همان خالص ارزش دارایی‌های آن ارزش‌گذاری می‌شوند. در این روش تحلیلگر با مقایسه ارزش به‌دست آمده از یک شرکت و قیمت آن در بازار نسبت به خرید یا فروش سهام اقدام می‌کند. پس برای معامله سودمند باید بتوان شرکت‌ها را با دقت بالایی ارزش‌گذاری کرد. عوامل زیادی در دقت محاسبه NAV تاثیرگذار است. افراد برای محاسبه NAV با ابهامات زیادی روبرو هستند. در این مقاله تلاش شده تا برخی عوامل موثر در دقت محاسبه NAV بررسی شود.
ارزش‌گذاری دارایی‌های غیربورسی
برای محاسبه NAV یک شرکت باید حقوق صاحبان سهام، مازاد ارزش پرتفوی بورسی و غیربورسی آن بررسی شود. یکی از مهمترین نقاط اختلاف‌نظر تحلیلگران در محاسبه NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری، دارایی‌های غیربورسی این شرکت‌ها است.
بر خلاف شرکت‌های بورسی که ملزم به ارائه دوره‌ای گزارش‌های عملکرد و صورت‌های مالی خود در کدال هستند، اطلاعات رسمی و قابل استنادی از شرکت‌های غیربورسی و فعالیت آن‌ها، به‌صورت منظم منتشر نمی‌شود. بنابراین ارزش‌گذاری اینگونه دارایی‌ها، بسیار پیچیده و دشوار است. از طرف دیگر، روش‌ها و مدل‌های متعددی برای ارزش‌گذاری شرکت‌های غیربورسی وجود دارد؛ که از میان آن‌ها می‌توان به «بهای تمام شده»، «ضرایب Multiple» و غیره اشاره کرد. از این رو، با این که اطلاعات یکسانی از شرکت‌های غیربورسی موجود و در دسترس عموم است، اختلاف‌های زیادی برای محاسبه NAV در میان تحلیلگران وجود دارد.
اغلب تحلیلگران، تنها دارایی‌های بورسی را در محاسبات ان‌ای‌وی وارد می‌کنند. این افراد از دارایی‌های غیربورسی شرکت‌ها، صرف‌نظر می‌کنند و ارزش این دارائی‌ها را برابر با بهای تمام شده آن‌ها برای شرکت، در نظر می گیرند. در نتیجه مازاد ارزش آن‌ها در محاسبات «صفر» در نظر گرفته می‌شود. از آن‌جا که شرکت‌های سرمایه‌گذاری، معمولاً مالک شرکت‌های غیربورسی زیرمجموعه خود هستند و یا درصد بالایی از سهام آن‌ها را در اختیار دارند، نادیده گرفتن مازاد ارزش این دارایی‌ها در ارزش‌گذاری می‌تواند میزان دقت ارزش‌گذاری را کاهش دهد.
انواع دارایی‌های غیربورسی
دارایی‌های غیربورسی شرکت در دو دسته دارایی‌های فیزیکی و غیرفیزیکی قرار می‌گیرند. دارایی‌های فیزیکی یک شرکت شامل ملک، ارز، طلا و… است. چنانچه شرکت سرمایه‌گذاری در گذشته اقدام به خرید یک زمین کرده باشد، برای محاسبه مازاد ارزش آن باید ارزش روز این ملک براساس نظر کارشناسان مربوطه مشخص شود.
از جمله دارایی‌های غیرفیزیکی نیز می‌توان به «مالکیت شرکت‌های غیربورسی» اشاره کرد. عدم دسترسی به اطلاعات کافی از این شرکت‌ها، فرایند محاسبه مازاد ارزش آن‌ها را دشوار می‌سازد.
همچنین، این امکان نیز وجود دارد که شرکت سرمایه‌گذاری، خود مالک یک شرکت سرمایه‌گذاری دیگر باشد. در این حالت، برای محاسبه ارزش افزوده شرکت سرمایه‌گذاری زیرمجموعه، باید NAV مخصوص به خودش محاسبه شود که منجر به افزایش پیچیدگی و ابهام در محاسبات می‌شود.
بنابراین برای ارزش‌گذاری دارایی‌های غیربورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، به انجام تحقیقات فراوان و رسیدن به شناخت بالا از شرکت‌های زیرمجموعه نیاز است.
به روزرسانی اطلاعات
شرکت‌های سرمایه‌گذاری صورت‌های مالی خود را در دوره‌های 3 ماهه در کدال گزارش می‌دهند. تاثیر هرگونه تغییر در فعالیت‌های شرکت در طول این 3 ماه در صورت‌های مالی آتی آن ظاهر خواهد شد.
به عنوان مثال، 3 صورت مالی میان دوره‌ای شامل دوره‌های 9 ماهه منتهی به 1399٫6٫31، دوره یک ساله منتهی به 1399٫9٫30 و دوره 3 ماهه منتهی به 1399٫12٫30، از «شرکت سرمایه‌گذاری غدیر» در کدال منتشر شده است. بنابراین اثر فعالیت‌های شرکت در بازه آذر 99 تا پایان سال 99، در صورت مالی دوره 3 ماهه منتهی به 1399/12/30 اعمال خواهد شد.
سایر عوامل موثر
بخشی از پرتفوی یک شرکت سرمایه‌گذاری، دارایی‌های بورسی آن است. شرکت با خرید یا فروش سهام دارایی‌های بورسی خود می‌تواند سود کسب کند و یا به‌عنوان سهامدار از سود تقسیمی مجامع آن‌ها بهره‌مند شود. از طرفی شرکت سرمایه‌گذاری خود نیز به صورت سالانه بر اساس سیاست‌های مصوب مجمع، بخشی از سود خالص خود را میان سهامداران تقسیم می‌کند.
علاوه بر این، ممکن است شرکت در یک زمان مشخص، تصمیم بگیرد سرمایه خود را از طریق آورده نقدی، سود انباشته و غیره افزایش دهد. در صورتی که هر یک از اتفاقات فوق در زمانی مابین صورت‌های مالی شرکت رخ دهد، تاثیر آن‌ها در صورت مالی آتی اعمال می‌شود. بنابراین برای افزایش دقت محاسبه NAV در این بازه زمانی، اینگونه تغییرات باید در محاسبات لحاظ شود.
از جمله تغییرات احتمالی در فعالیت‌های یک شرکت می‌توان به «سود (یا زیان) ناشی از فروش سهام»، «افزایش سرمایه شرکت»، «سود های تقسیمی (DPS)» و «سهام واگذار شده» اشاره کرد. اطلاعات این تغییرات، برمبنای گزارش‌های ماهانه عملکرد شرکت، تصمیمات مجامع شرکت سرمایه‌گذاری و شرکت‌های زیرمجموعه بورسی، به دست می آید.
سود (یا زیان) ناشی از فروش سهام دارایی‌های بورسی
شرکت‌های سرمایه‌گذاری می‌توانند با فروش سهام دارایی‌های بورسی خود در بازار سرمایه، سود یا زیان شناسایی کنند. این میزان سود و زیان ناشی از خرید و فروش سهام باید در محاسبه ان‌ای‌وی لحاظ شود.
ما در انیگما برای محاسبه ان‌ای‌وی شرکت‌های سرمایه‌گذاری تمامی این اطلاعات را روزانه بررسی و در محاسبات و تحلیل خود لحاظ می‌کنیم.
سودهای تقسیمی دریافتی یا درآمد حاصل از سود سهام
DPS یا سود تقسیمی، در واقع بخشی از سود شرکت‌های بورسی است که با توجه به سیاست‌های هر یک از شرکت‌ها، در پایان سال مالی محاسبه و پس از تشکیل مجمع، در میان سهامداران آن شرکت تقسیم می‌شود. همانطور که گفته شد، بخش قابل‌توجهی از پرتفوی یک شرکت سرمایه‌گذاری، دارایی‌های بورسی است. بنابراین، شرکت سرمایه‌گذاری نیز به عنوان یک سهامدار از تقسیم سود شرکت‌های زیرمجموعه بورسی خود بهره‌مند می‌شود.
اما نکته‌ای که وجود دارد این است که عموماً زمان برگزاری مجامع شرکت‌های زیرمجموعه بورسی با زمان انتشار صورت‌های مالی شرکت سرمایه‌گذاری، یکسان نیست؛ بنابراین برای محاسبه ارزش روز حقوق صاحبان سهام، باید تأثیر این موارد نیز در آن ها لحاظ شود.
سرمایه ثبت نشده
در صورتی که شرکت قصد افزایش سرمایه داشته باشد و میزان افزایش سرمایه شرکت در مجمع فوق‌العاده آن به تصویب رسیده باشد، تا زمانی که امور اداری مرتبط با آن انجام نشده باشد، میزان این سرمایه در بخش «سرمایه ثبت نشده» از گزارش‌های ماهانه شرکت در دسترس است که باید در محاسبات لحاظ شود.
سودهای تقسیمی واگذار شده به سهامداران
شرکت‌های سرمایه‌گذاری مانند سایر شرکت‌های بورسی، در پایان سال مالی خود و پس از تشکیل مجمع، در خصوص تقسیم سود شرکت در میان سهامداران خود تصمیم‌گیری می‌کند. در صورتی که شرکت تصمیم به توزیع تمام یا بخشی از سود شرکت در میان سهامداران نماید، مبلغ آن باید تا زمانی که در میان سهامداران توزیع نشده است (تاریخ اعلامی از طرف شرکت برای سهامداران جهت دریافت سود در کدال)، در محاسبات NAV در نظر گرفته شود.
فقدان اطلاعات از برخی از دارایی‌ها
گاهاً در گزارشات ماهانه صورت وضعیت پرتفوی برخی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری، ارقامی تحت عنوان «سایر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس» یا «سایر شرکت‌های پذیرفته شده در خارج از بورس» منتشر می‌شود که دسترسی به اطلاعات آن‌ها، می‌تواند دقت محاسبه NAV را افزایش دهد؛ اگرچه عموماً به علت تأثیر ناچیز این مقادیر، از آن ها چشم‌پوشی می‌شود.
فرضیات محاسبه NAV
در محاسبه NAV فرضیاتی نیز لحاظ می‌شود که خود عدم شفافیت در محاسبات را به دنبال دارد.
-
- شرکت تنها به امر سرمایه‌گذاری می‌پردازد و هیچ‌گونه فعالیتی در راستای ارائه خدمات یا تولید محصولات ندارد.
- شرکت غیر از دارایی‌هایی که با هدف سرمایه‌گذاری خریداری شده است، دارایی با اهمیت دیگری ندارد.
در محصول NAV انیگما خالص ارزش روز دارایی تمام شرکت‌های سرمایه‌گذاری به صورت لحظه‌ای نمایش داده می‌شود. شما می‌توانید سبد دارایی‌های بورسی و غیربورسی هر یک از شرکت‌های سرمایه‌گذاری را به همراه بهای تمام شده و مازاد ارزش هر یک از دارایی‌ها، مشاهده کنید. همچنین نکات تحلیل و ارزش‌گذاری پرتفوی غیربورسی این شرکت‌ها نیز قابل دسترس است.
در انیگما تلاش شده است تا با محاسبه سود و زیان ناشی از خرید و فروش سهام، محاسبه افزایش سرمایه در جریان و دیگر موارد تاثیرگذار در دقت محاسبه ان‌ای‌وی که مطرح شد، ان‌ای‌وی شرکت‌های سرمایه‌گذاری با دقت بالا تحلیل و محاسبه شود.
همچنین در این محصول شما می‌توانید کلیه مفروضات تحلیل را طبق تحلیل خود تغییر دهید و NAV شرکت را در سناریوهای مختلف مشاهده کنید.
