بدهی غیرجاری چیست و چه انواعی دارد؟ بررسی بدهی غیرجاری در شرکت‌های بورسی

ترازنامه، به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی، تصویر دقیقی از وضعیت مالی یک شرکت ارائه می‌دهد. در این صورت مالی در کنار دارایی‌ها و حقوق صاحبان سهام، بدهی‌ها قرار دارند که به دو دسته بدهی‌‌‌های جاری و غیرجاری تقسیم می‌شوند. در این مقاله به بررسی بدهی غیرجاری و اهمیت آن در ترازنامه شرکت‌های بورسی پرداخته شده است. بدهی‌هایی که نشان می‌دهد شرکت چگونه منابع مالی را برای توسعه و رشد طولانی‌مدت استفاده می‌کند.

بدهی غیرجاری چیست؟

بدهی‌های ثابت یا بدهی‌های بلندمدت، بدهی‌هایی هستند که سررسید آن‌ها بیش از یک سال مالی است. این بدهی‌ها عموما برای تامین  مالی دارایی‌های بلندمدت یا سرمایه‌گذاری‌های بزرگ شرکت استفاده می‌شوند و شامل وام‌ها، اوراق قرضه، تعهدات اجاره‌ای طولانی‌مدت و سایر تعهدات مالی است که سررسید پرداخت آن‌ها بیش از یک سال مالی هستند. بدهی غیرجاری در ترازنامه شرکت‌ها در بخش بدهی‌های بلندمدت طبقه‌بندی می‌شوند و جدا از بدهی‌های جاری که باید طی یک سال مالی یا زودتر پرداخت شوند، نمایش داده می‌شود. می‌توان گفت دلیل این جداسازی این است که تحلیلگران و سرمایه‌گذاران بتوانند درک بهتری از زمان‌بندی جریان‌های نقدی شرکت و توانایی آن برای پرداخت بدهی‌های خود در کوتاه‌مدت و بلندمدت داشته باشند.

انواع بدهی‌ غیرجاری

1. اسناد و حساب‌های پرداختنی بلندمدت: شرکت‌ها برای تامین مالی پروژه‌های بزرگ یا خرید دارایی‌های سرمایه‌ای، وام‌های بلندمدت دریافت می‌کنند. این وام‌ها معمولا باید طی چندین سال بازپرداخت شوند و شامل وام‌ها، اوراق قرضه، اقساط تسویه‌ای ماشین آلات و تجهیزات می‌شوند. از سوی دیگر، وام‌های بانکی بلندمدت، وام‌هایی هستند که شرکت‌ها از بانک‌ها دریافت می‌کنند و مدت بازپرداخت آن‌ها بیشتر از یک سال مالی است. این نوع وام‌ها معمولا برای تامین مالی خرید دارایی‌های بزرگ مانند ملک، ماشین‌آلات یا تجهیزات استفاده می‌شوند. ضمن اینکه نرخ بهره و شرایط بازپرداخت این وام‌ها بسته به اعتبار و وضعیت مالی شرکت متفاوت است.

2. اوراق قرضه پرداختنی (Bonds Payable): این نوع از بدهی غیرجاری از طریق فروش اوراق قرضه توسط شرکت به سرمایه‌گذاران تامین  می‌شوند. اوراق قرضه اسنادی هستند که شرکت‌ها برای جذب سرمایه از بازار سرمایه منتشر می‌کنند. خریداران این اوراق به موجب آن، امکان دریافت بهره‌های دوره‌ای و بازپرداخت اصل سرمایه در پایان دوره سررسید را دارند. اوراق قرضه معمولا برای تامین مالی پروژه‌های بزرگ و طولانی‌مدت استفاده می‌شوند. از این رو، اوراق قرضه دوره بازپرداخت طولانی‌تری دارند و بهره مشخصی به دارندگان خود پرداخت می‌کنند.

3. ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان (Employee Benefits Payable): تعهدات مربوط به پرداخت‌های نهایی به کارکنان، مانند حق بازنشستگی یا مزایای ترک خدمت است. این مانده در پایان هر دوره مالی، در ترازنامه جز بدهی‌ های غیرجاری گزارش می‌شود.

4. اجاره‌های مالی بلندمدت (لیزینگ): در این نوع، شرکت از اجاره مالی دارایی (مانند تجهیزات یا ماشین‌آلات) استفاده می‌کند اما مالکیت آن با شرکت لیزینگ باقی می‌ماند. در واقع لیزینگ، اجاره کردن امتیاز یک دارایی است که شرکت‌ها به جای خرید مستقیم دارایی، هزینه‌ای را به صورت دوره‌ای به شرکت لیزینگ پرداخت می‌کنند. در پایان دوره اجاره، شرکت می‌تواند دارایی را خریداری کند، آن را بازگرداند، یا قرارداد اجاره را تمدید کند.

5. سایر تعهدات طولانی‌مدت: این دسته شامل تعهداتی مانند مزایای بازنشستگی کارکنان، قراردادهای سرویس و نگهداری طولانی‌مدت و سایر تعهدات است که پرداخت‌های آن‌ها بر اساس قراردادهای بلندمدت تعیین شده است.

اهمیت بدهی‌ های غیرجاری

بدهی‌ های غیرجاری، تعهدات مالی طولانی‌مدت و سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی شرکت را نشان می‌دهند. این نوع بدهی نشان می‌دهد که شرکت چگونه منابع مالی را برای توسعه و رشد طولانی‌مدت استفاده می‌کند و معمولا با نرخ بهره پایین‌تری نسبت به بدهی‌های کوتاه‌مدت همراه است. درواقع، بدهی‌ غیرجاری نقش مهمی در تامین  مالی بلندمدت شرکت‌ها دارند و اغلب نشان‌دهنده استراتژی‌های رشد و سرمایه‌گذاری شرکت‌ها هستند. درک و مدیریت این بدهی‌ها برای حفظ تعادل مالی و ادامه فعالیت‌های شرکت بسیار مهم است.

• تامین مالی بلندمدت: کمک می‌کند تا شرکت‌ها بتوانند در پروژه‌هایی با بازدهی طولانی‌مدت سرمایه‌گذاری کنند.
• بهبود جریان نقدینگی: با توزیع بار مالی بدهی‌ها به سال‌های مختلف، فشار نقدینگی کاهش می‌یابد.
• مزایای مالیاتی: بهره پرداختی ممکن است در برخی مناطق قابل کسر از مالیات باشد.

ریسک بدهی غیرجاری برای سازمان

خطر افزایش بدهی: وابستگی بیش از حد به بدهی‌های بلندمدت ممکن است ریسک مالی شرکت را افزایش دهد.

تعهدات مالی طولانی‌مدت: شرکت‌ها باید مطمئن شوند که می‌توانند در طولانی‌مدت بدهی‌ها و بهره‌های مربوطه را پرداخت کنند.

مدیریت بدهی‌ های غیرجاری اهمیت زیادی دارد، زیرا بر توانایی شرکت‌ها در تامین سرمایه و حفظ تعادل مالی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. از این رو، درک و بررسی دقیق این بدهی‌ها به تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا از سلامت مالی و پایداری مالی شرکت‌ها آگاه شوند.

مزایای سنجش بدهی غیرجاری برای سازمان

سنجش توانایی پرداخت بدهی: این شاخص به سرمایه‌گذاران و تحلیلگران کمک می‌کند تا درک کنند شرکت چه میزان منابع نقدی دارد تا بتواند بدهی‌های موجود خود را پوشش دهد.

ارزیابی ریسک مالی: شرکت‌هایی که خالص بدهی بالایی دارند، ممکن است در مواقع بحران مالی یا رکود اقتصادی، با چالش‌های بیشتری مواجه شوند.

مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک: مدیریت شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از این شاخص تصمیمات مهمی در مورد سرمایه‌گذاری‌ها، سود سهام پرداختی به سهامداران یا جذب سرمایه جدید اتخاذ کنند.

نسبت بدهی غیرجاری چیست؟

نسبت بدهی غیرجاری نشان‌دهنده میزان توانایی شرکت در بازپرداخت بدهی‌های بلندمدت است. این نسبت ارتباط میان میزان دارایی‌های غیرجاری با میزان بدهی‌ های غیرجاری شرکت را نشان می‌دهد.

دارایی‌ های غیرجاری / بدهی‌ های غیرجاری = نسبت بدهی غیرجاری

تفاوت بدهی جاری و غیرجاری

بدهی غیرجاری و بدهی جاری دو نوع مختلف از تعهدات مالی یک شرکت هستند که در ترازنامه‌ شرکت نمایش داده می‌شوند. این دو نوع بدهی تفاوت‌های مهمی در ماهیت، سررسید پرداخت و تاثیر بر سلامت مالی شرکت دارند. درواقع، بدهی جاری آن دسته از تعهدات مالی شرکت را نشان می‌دهد که سررسید پرداخت آن‌ها در طی یک سال است و نشان‌دهنده توانایی فعلی شرکت برای پرداخت بدهی‌های خود در دوره کوتاه مدت است.

می‌توانید با مراجعه به وبسایت انیگما گزارش بدهی‌ جاری را مطالعه کنید.

بدهی غیرجاری یا بدهی بلندمدت آن دسته از تعهدات مالی شرکت را نشان می‌دهد که سررسید پرداخت آن‌ها بیشتر از یک سال است و شامل وام‌های بانکی بلندمدت، اوراق قرضه، اجاره‌های مالی بلندمدت و دیگر تعهداتی است که در طولانی مدت باید پرداخت شوند.

بر این اساس تفاوت این بدهی‌ها در دو دسته کلی بررسی می‌شود:

• سررسید پرداخت: در بدهی جاری، سررسید پرداخت بدهی‌های جاری در طی یک سال است. اما سررسید پرداخت بدهی‌ های غیرجاری بیشتر از یک سال است.
• تاثیر بر سلامت مالی: بدهی‌های جاری نشانگر توانایی شرکت برای پرداخت بدهی‌های خود در دوره کوتاه‌مدت هستند. افزایش بدهی‌های جاری ممکن است نشان‌دهنده مشکلات نقدینگی یا ناتوانی در مدیریت جریان نقدی باشد.اما بدهی‌ های غیرجاری نشانگر توانایی شرکت برای پرداخت بدهی‌های خود در دوره طولانی‌مدت است. افزایش بدهی‌ های غیرجاری ممکن است نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و توسعه شرکت باشد، اما اگر بیش از حد باشد ممکن است به مشکلات مالی منجر شود.

درک و مدیریت درست بدهی‌های جاری و غیرجاری از اهمیت بالایی برای سلامت مالی و پایداری شرکت‌ها برخوردار است. توازن میان این دو نوع بدهی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا در مواجهه با چالش‌های مالی بهتر عمل کنند و به طور کلی به عملکرد مالی بهتری دست یابند.

بدهی غیرجاری بانکی چیست؟

بدهی غیرجاری بانکی به بدهی‌هایی گفته می‌شود که موسسات مالی و بانک‌ها برای دوره‌های زمانی بیشتر از یک سال مالی اعطا می‌کنند. این نوع بدهی‌ها عموما شامل وام‌های بلندمدت مانند وام‌های مسکن، وام‌های تجاری و سایر انواع وام‌هایی است که بازپرداخت آن‌ها در فواصل زمانی بیشتر از یک سال پیش‌بینی شده است.

اهمیت بدهی غیرجاری بانکی

تامین مالی بلندمدت: بانک‌ها از طریق اعطای وام‌های غیرجاری به افراد و شرکت‌ها، به آن‌ها امکان می‌دهند تا پروژه‌های بزرگ و سرمایه‌بر را تامین مالی کنند. این وام‌ها معمولا برای خرید دارایی‌های بزرگ مانند خانه، ماشین، تجهیزات سنگین یا توسعه کسب و کار استفاده می‌شوند.

پایداری منابع مالی: بدهی‌های غیر جاری به بانک‌ها اجازه می‌دهند منابع مالی پایدارتری داشته باشند، زیرا این وام‌ها در طول زمان بازپرداخت می‌شوند و این امر به بانک امکان می‌دهد که جریان‌های نقدی خود را بهتر مدیریت کند.

تنوع‌بخشی به پرتفوی: بدهی‌های غیر جاری به بانک‌ها کمک می‌کنند تا پرتفوی وام‌های خود را تنوع ببخشند و به رشد و توسعه اقتصادی کلان کمک کنند.

مدیریت ریسک: بازپرداخت بدهی‌های غیر جاری بانکی در دوره‌های طولانی‌تر موجب می‌شود که ریسک نقدینگی بانک‌ها در کوتاه‌مدت کاهش یابد. از طرفی ممکن است ریسک اعتباری را در بلندمدت افزایش دهد، زیرا احتمال بروز نوسانات اقتصادی در طولانی‌مدت بیشتر است.

جمع‌بندی

به طور خلاصه، بدهی غیرجاری نقش مهمی در طرح‌‌های توسعه و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شرکت دارد. این نوع بدهی‌ها به مشتریان اجازه می‌دهند تا پروژه‌های بزرگ‌تری را برنامه‌ریزی و اجرا کنند و منابع مالی خود را درازمدت مدیریت کنند. در مجموع، اگر برنامه‌ریزی درستی برای مدیریت بدهی های جاری و غیر جاری در نظر گرفته نشود، چالش‌های در عملکرد شرکت ایجاد خواهد شد.