بررسی دارایی غیرجاری در شرکت‌های بورسی
ترازنامه، یکی از ابزارهای اساسی حسابداری است که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا دارایی‌های خود را به دو دسته اصلی دارایی جاری و دارایی غیرجاری تقسیم کنند. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر دارایی‌های غیرجاری در شرکت‌های بورسی می‌پردازیم. ابتدا به مفهوم و اهمیت دارایی‌های غیرجاری می‌پردازیم، سپس انواع آنها را بررسی و در انتها به کاربردهای آنها می‌پردازیم. این نکته را باید در نظر گرفت که دارایی‌های غیرجاری از اهمیت بالایی برخوردار هستند و به عنوان سرمایه بلندمدت شرکت عمل می‌کنند. در واقع، این دارایی‌ها می‌توانند در تعیین استراتژی‌های کلان و توسعه بلندمدت کسب‌وکار نقش اساسی داشته باشند.
در سامانه اطلاع رسانی ناشران کدال امکان دسترسی به ترازنامه تمامی شرکت‌های فعال در بورس وجود دارد که با بررسی جزییات صورت ترازنامه، میزان دارایی‌های غیرجاری در دوره‌های مختلف را ملاحظه کرد.
دارایی غیرجاری چیست؟
دارایی غیرجاری در طول دوره زمانی بیش از یک سال نقدپذیر هستند. به این معنا که این دارایی‌ها معمولا طی یک دوره مالی به فروش نمی‌رسند و به وجه نقد تبدیل نمی‌شوند. این دارایی‌های بلندمدت به منظور استفاده در تولید کالا و خدمات، اجاره داده شدن به دیگران یا برای اهداف اداری در نظر گرفته می‌شوند. این دارایی‌ها اهمیت بسیاری در تحلیل مالی و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی دارند، زیرا نشان دهنده پایداری و قدرت مالی بلندمدت یک شرکت هستند.
در همین راستا گزارش آموزش تحلیل بنیادی بورس را بخوانید
انواع دارایی‌های غیرجاری
- دارایی‌های ثابت مشهود: شامل ساختمان‌ها، تجهیزات، وسایل نقلیه و دیگر دارایی‌هایی است که برای استفاده در فعالیت‌های تولیدی و عملیاتی بلندمدت شرکت استفاده می‌شوند.
- دارایی‌های نامشهود: شامل دارایی‌هایی غیر فیزیکی مانند ارزش برند، ارزش پروانه‌های نفتی و ارزش پروژه‌های تحقیق و توسعه طولانی‌مدت که ارزش واقعی آنها به راحتی قابل اندازه‌گیری نیست.
- سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت: تمام مطالبات یک واحد تجاری است که انتظار می‌رود طی یک سال آتی وصول شود. سهام، اوراق بهادار و سایر سرمایه‌گذاری‌هایی که به منظور کسب سود بلندمدت یا بهره‌وری بیشتر انجام می‌شوند در این دسته قرار می‌گیرند.
- پیش‌پرداخت‌ها: مبالغی که بابت تحویل کالا یا خدمات در آینده دریافت میشود به عنوان پیش پرداخت در ترازنامه ثبت میشود.
انواع دارایی‌های غیرجاری
- دارایی‌های ثابت مشهود: شامل ساختمان‌ها، تجهیزات، وسایل نقلیه و دیگر دارایی‌هایی است که برای استفاده در فعالیت‌های تولیدی و عملیاتی بلندمدت شرکت استفاده می‌شوند.
- دارایی‌های نامشهود: شامل دارایی‌هایی غیر فیزیکی مانند ارزش برند، ارزش پروانه‌های نفتی و ارزش پروژه‌های تحقیق و توسعه طولانی‌مدت که ارزش واقعی آنها به راحتی قابل اندازه‌گیری نیست.
- سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت: تمام مطالبات یک واحد تجاری است که انتظار می‌رود طی یک سال آتی وصول شود. سهام، اوراق بهادار و سایر سرمایه‌گذاری‌هایی که به منظور کسب سود بلندمدت یا بهره‌وری بیشتر انجام می‌شوند در این دسته قرار می‌گیرند.
- پیش‌پرداخت‌ها: مبالغی که بابت تحویل کالا یا خدمات در آینده دریافت میشود به عنوان پیش پرداخت در ترازنامه ثبت میشود.
تفاوت دارایی جاری و غیرجاری
همانطور که در گزارش بررسی دارایی جاری در شرکت‌های بورسی به بررسی دارایی‌های جاری پرداختیم، تفاوت اصلی این دارایی‌ها در مدت زمان نقد شوندگی و هدف استفاده از آنها نهفته است. درک این تفاوت‌ها برای تحلیل صحیح وضعیت مالی یک شرکت و برنامه‌ریزی مالی آن حیاتی است.
دارایی‌های غیرجاری دارایی‌هایی هستند که برای استفاده‌های بلندمدت در نظر گرفته شده‌اند و معمولا مدت زمان نقدشوندگی آنها بیش از یک سال است. اما دارایی‌های جاری در مدت زمانی کمتر از یک سال مالی قابل تبدیل به وجه نقد هستند. به این معنا که دارایی‌های جاری برای پشتیبانی از فعالیت‌های روزانه و مدیریت جریان‌های نقدینگی کوتاه‌مدت استفاده می‌شوند. اما دارایی‌های غیرجاری برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت، افزایش توان تولیدی و بهبود کارایی عملیاتی به کار برده می‌شوند. در حالی که دارایی‌های جاری معمولا از نظر نقدشوندگی در سطوح بالایی قرار دارند.
علاوه‌براین، دارایی‌های جاری بخشی از دارایی‌های کل را تشکیل می‌دهند که نشان‌دهنده قابلیت نقدشوندگی و سلامت مالی کوتاه‌مدت شرکت است. در مقابل، دارایی‌های غیرجاری نماینده سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که برای حمایت از رشد و توسعه بلندمدت کسب‌وکار انجام می‌شوند. این دارایی‌ها در نحوه مدیریت نیز با یکدیگر تفاوت دارند.
فرمول‌های مربوط به دارایی‌های غیرجاری:
- نسبت دارایی ثابت نشان‌دهنده تمرکز شرکت بر سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت و غیرجاری است.
کل دارایی‌ها / دارایی‌های ثابت = نسبت دارایی ثابت
- نسبت دارایی ثابت به حقوق صاحبان سهام نیز نشان‌دهنده استفاده از سرمایه شرکت برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت است.
حقوق صاحبان سهام / دارایی‌های ثابت = نسبت دارایی ثابت به حقوق صاحبان سهام
- نسبت بدهی به دارایی‌های ثابت درصد دارایی‌های ثابت که با بدهی‌ها تامین شده‌اند را نشان می‌دهد.
دارایی‌های ثابت / بدهی‌های کل = نسبت بدهی به دارایی‌های ثابت
این فرمول‌ها به مدیران مالی و سرمایه‌گذاران مالی کمک می‌کنند تا وضعیت مالی شرکت را تحلیل کرده و تصمیمات مدیریتی مناسب‌تری را اتخاذ کنند.
کاربرد دارایی غیرجاری
دارایی‌های غیرجاری نقش مهمی در افزایش درآمد و رشد آینده شرکت دارند. در واقع، این دارایی‌ها به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا منابع خود را به طور موثر تخصیص دهند و بر استراتژی‌های بلندمدت تمرکز کنند.
- تامین مالی بلندمدت: دارایی‌های غیرجاری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهند که برای تامین مالی بلندمدت پروژه‌ها و فعالیت‌های خود به عنوان وثیقه استفاده کنند. این دارایی‌ها به دلیل ارزش طولانی‌مدت و پایدارشان، وثیقه‌های قابل اعتماد و امنی برای وام‌دهندگان محسوب می‌شوند.
- برنامه‌ریزی استراتژیک: دارایی‌های غیرجاری نقش کلیدی در تعیین استراتژی‌های بلندمدت شرکت‌ها دارند. مدیریت این دارایی‌ها از جمله تصمیم‌گیری در مورد خرید، فروش یا تجدید ارزیابی آنها می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر رقابت‌پذیری و سودآوری شرکت داشته باشد.
- افزایش ارزش شرکت: دارایی‌های غیرجاری، به ویژه دارایی‌های نامشهود مانند برند و حق اختراع می‌توانند به طور قابل ملاحظه‌ای ارزش شرکت را افزایش دهند. مدیریت موثر این دارایی‌ها می‌تواند به ایجاد مزیت رقابتی پایدار منجر شود.
نقش و اهمیت دارایی غیرجاری در ترازنامه
دارایی‌های غیرجاری یک جز اساسی از ترازنامه شرکت‌ها هستند و نقش مهمی در نشان دادن وضعیت مالی و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری آینده آنها دارند.
- نشان دادن سرمایه‌گذاری بلندمدت: دارایی‌های غیرجاری نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شرکت در دارایی‌هایی مانند املاک و مستغلات، تجهیزات و سایر منابعی هستند که برای مدت طولانی در کسب‌وکار استفاده می‌شوند. این دارایی‌ها نقش مهمی در ایجاد ارزش برای شرکت و توسعه فعالیت‌های آینده دارند.
- تضمین پایداری مالی: وجود دارایی‌های غیرجاری به شرکت امکان می‌دهد که منابع مالی مورد نیاز برای پروژه‌های سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت خود را داشته باشد. این امر می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران و اعتبار شرکت را افزایش دهد.
- کاهش ریسک: دارایی‌های غیرجاری می‌توانند به شرکت کمک کنند تا ریسک‌های مالی و عملیاتی خود را کاهش دهد. به عنوان مثال، املاک و مستغلاتی که به صورت ثابت در دارایی‌های غیرجاری درج شده‌اند، می‌توانند به عنوان ضمانت برای بدهی‌ها و وام‌های بلندمدت شرکت عمل کنند.
- تامین منابع برای رشد و توسعه: دارایی‌های غیرجاری می‌توانند به شرکت اجازه دهند که منابع مالی لازم برای رشد و توسعه کسب‌وکار را فراهم کند. این منابع ممکن است برای تحقق پروژه‌های توسعه و گسترش فعالیت‌های جدید در شرکت استفاده شود.
دارایی مالی غیرجاری به زبان ساده
دارایی‌های مالی غیرجاری بخشی از دارایی‌های غیرجاری یک شرکت است که به منظور سرمایه‌گذاری بلندمدت و کسب بازده در آینده نگهداری می‌شوند. این دارایی‌ها بر خلاف دارایی‌های جاری که برای نیازهای عملیاتی روزمره و تسویه بدهی‌های کوتاه‌مدت به کار می‌روند و معمولا در دوره‌های زمانی بیش از یک سال مالی در نظر گرفته میشود.
انواع دارایی‌های مالی غیرجاری
- سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در سهام و اوراق قرضه: این نوع سرمایه‌گذاری‌ها شامل خرید سهام و اوراق قرضه شرکت‌های دیگر به منظور کسب سود سهام یا بهره در بلندمدت است.
- سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات: شامل خرید زمین، ساختمان و سایر املاک به منظور اجاره، فروش مجدد یا استفاده در عملیات کسب‌وکار برای مدت طولانی است. این نوع سرمایه‌گذاری‌ها نیز به دنبال کسب بازده از طریق ارزش افزوده یا درآمدهای اجاره‌ای هستند.
- وام‌های اعطایی به دیگر شرکت‌ها یا افراد: این دارایی‌ها شامل وام‌هایی است که به دیگر شرکت‌ها یا اشخاص اعطا میشود. بازپرداخت آنها برای دوره‌های زمانی بیش از یک سال پیش‌بینی شده است.
- سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک: این نوع از سرمایه‌گذاری‌ها با هدف ایجاد یا تقویت روابط کسب‌وکار، فناوری‌ها و دانش فنی مورد نیاز انجام میشود. سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک ممکن است شامل خرید سهام در شرکت‌های تکنولوژی یا شرکت‌هایی با فعالیت‌های مکمل باشد.
- سایر دارایی‌های مالی: می‌تواند شامل سپرده‌های بلندمدت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، بیمه‌های زندگی با ارزش نقدی و دارایی‌های مالی دیگر با هدف سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت باشد.
از این رو می‌توان گفت کاربردها و اهمیت دارایی‌های مالی غیرجاری اجازه می‌دهند تا شرکت‌ها در فرصت‌های رشد بلندمدت سرمایه‌گذاری کنند، بازده مالی ایجاد نمایند و در عین حال روابط استراتژیک خود را با دیگر شرکت‌ها تقویت کنند. این دارایی‌ها نشان‌دهنده تعهد کسب‌وکار به رشد و توسعه درازمدت است و می‌تواند منبع مهمی برای کسب درآمد و ارزش افزوده در آینده باشد.
چالش‌های دارایی مالی غیرجاری
دارایی‌های مالی غیرجاری نقش کلیدی در استراتژی مالی بلندمدت شرکت‌ها دارند و می‌توانند اهرمی برای رشد و توسعه باشند. با این حال، مدیریت موثر این دارایی‌ها نیازمند دقت، برنامه‌ریزی و تجزیه و تحلیل دقیق است تا اطمینان حاصل شود که به بهترین شکل به اهداف کسب‌وکار کمک می‌کنند.
- ریسک: دارایی‌های مالی غیرجاری می‌توانند به شدت نوسانی و ریسک‌پذیر باشند.
- نقدینگی: فروش این دارایی‌ها ممکن است زمان‌بر باشد، بنابراین نقدینگی کمتری نسبت به دارایی‌های جاری دارند.
- ارزیابی: ارزش‌گذاری دقیق این دارایی‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، به ویژه در مورد سرمایه‌گذاری‌هایی که بازاری برای آنها وجود ندارد.
