سهام دلاری بورس چیست و چه تفاوتی با سهام ریالی دارد؟
سهام دلاری بورس بخش مهمی از پرتفوی سرمایه‌گذاران را به خود اختصاص می‌دهد. در این مقاله به تحلیل و بررسی مهم‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بورس تهران، یعنی «سهام دلاری» پرداخته شده است. علاوه بر این، تفاوت میان سهام دلاری و ریالی و واکنش آن‌ها به اخبار مختلفی نظیر برجام بررسی شده است.
سهام دلاری بورس چیست؟
سهام دلاری بورس به آن دسته از سهامی گفته می‌شود که صادرات‌محور هستند. به این معنا که درآمد آن‌ها دلاری است و در ازای فروش محصولات خود ارز دریافت می‌کنند. بر این اساس، با افزایش قیمت دلار، درآمد این شرکت‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند، چرا که اغلب هزینه‌های تولید آن‌ها ریالی است اما درآمد دلاری دارند. در بورس تهران، شرکت‌های «پالایشی»، «معدنی»، «فلزی» و «پتروشیمی‌ها»، شرکت‌های صادرات‌محور هستند و سهام این شرکت‌ها به‌عنوان سهام دلاری بورس ایران شناخته می‌شوند. در واقع، منظور از شرکت‌های صادراتی، شرکتی است که مواد اولیه و تولید محصول در داخل کشور است اما فروش آن‌ها در بازارهای جهانی صورت می‌گیرد و مبلغ فروش آن به دلار پرداخت می‌شود. با بررسی لیست سهام های دلاری بورس باید این نکته را در نظر گرفت سهم های دلاری کوچک، نوسانات بالا اما سودهای خوبی را نصیب سرمایه‌گذار می‌کند. به این معنا که این سهام ممکن در واکنش به اتفاقات مختلف نوسانات قیمتی بیشتری را در مقایسه با سهام دیگر تجربه کنند اما سود خوبی را نیز برای سرمایه‌گذاران خود فراهم می‌کنند.
برخی از گروه‌های بازار سرمایه که اغلب شرکت‌های دلاری در آن طبقه‌بندی می‌شوند، عبارت اند از:
- فرآرده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای
- شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی
- استخراج کانه‌های فلزی
- محصولات شیمیایی
- فلزات اساسی
تفاوت سهام دلاری و ریالی
همانطور که در بخش پیش گفته شد، سهام دلاری بورس به آن دسته از شرکت‌هایی گفته می‌شود که مواد اولیه و به طور کلی هزینه تولید خود را به صورت ریالی پرداخت می‌کنند اما در ازای فروش محصولات خود درآمد دلاری دارند. این در حالی است که سهام ریالی به شرکت‌هایی گفته می‌شود که محصولاتشان را به ریال می‌فروشند. علاوه بر این، شرکت‌هایی که مواد اولیه خود را با دلار خریداری می‌کنند و محصولات را به ریال می‌فروشند نیز در این دسته قرار می‌گیرند.
برای مثال، زمانی که اخبار مثبت برجام و توافق در بازار مخابره می‌شود، گروه ریالی بازار شروع به رشد می‌کنند و استقبال سهامداران به این گروه‌ها زیاد می‌شود. علاوه بر این، زمانی که انتظارات تورمی در کشور افزایش می‌یابد و مردم انتظار رشد قیمت ارز را داشته باشند، تقاضا برای خرید سهام دلاری افزایش پیدا می‌کند. برخی از گروه‌های بازار سرمایه که اغلب شرکت‌های ریالی در آن طبقه‌بندی می‌شوند، عبارت اند از:
- گروه محصولات غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر
- بیمه و صندوق بازنشستگی به جز تامین اجتماعی
- گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری
- گروه زراعت و خدمات وابسته
- خودرو و ساخت قطعات
- مخابرات
علاوه بر این، شرکت‌های نام برده شده در لیست زیر، برخی از سهام دلاری بورس تهران هستند که اغلب مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار دارند:
- پالایش نفت بندر عباس (شبندر)
- فولاز خوزستان (فخوز)
- پتروشیمی جم (جم)
- آلومینیوم ایران (فایرا)
- کالسیمین (فاسمین)
- پتروشیمی مارون (مارون)
- تولید و صادرات ریشمک (ریشمک)
- معادن بافق (کبافق)
- سرمایه گذاری غدیر (وغدیر)
- فولاد کاوه جنوب کیش (کاوه)
- فولاد هرمزگان جنوب (هرمز)
- پتروشیمی خارک (شخارک)
- صنایع شیمیایی ایران (شیران)
- پتروشیمی پردیس (شپدیس)
- فولاد مبارکه اصفهان (فولاد)
- معدنی و صنعتی گل گهر (کگل)
- معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد)
- ملی صنایع مس (فملی)
- معدنی و صنعتی صبانور (کنور)
- پتروشیمی پارس (پارس)
- پتروشیمی خلیج فارس (فارس)
- پتروشیمی زاگرس (زاگرس)
- نفت و گاز پارسیان (پارسان)
- پالایش نفت اصفهان (شپنا)
- پویا زرکان آق دره (فزر)
- آریا ساسول (آریا)
- پتروشیمی بوعلی سینا (بوعلی)
کاهش ریسک سرمایه‌گذاری با پرتفویی تلفیقی از سهام دلاری و ریالی
چینش پرتفوی بهینه و متنوع به ترکیب مناسب دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در پرتفوی سرمایه‌گذاری اشاره دارد که به منظور دستیابی به اهداف متعددی مانند بهره‌وری بالا، کاهش ریسک و تعادل مناسب بین دسته‌های مختلف دارایی‌ها انجام می‌شود. این ترکیب مناسب می‌تواند شامل انواع مختلف دارایی‌ها مانند سهام، اوراق بهادار، ارز و سایر کلاس‌های دارایی باشد. در واقع، «ریسک» و «بازده انتظاری» در سرمایه‌گذاری با یکدیگر رابطه مستقیم دارند. از این رو، انتظار می‌رود یک سرمایه گذاری کم ریسک نسبت به یک سرمایه‌گذاری پرریسک، بازدهی کمتری داشته باشد.
- مقاله پیشنهادی: ریسک سرمایه گذاری در بورس
در چینش پرتفوی بهینه و متنوع، سهام دلاری بورس نیز جایگاه دارند، این به این معنی است که سرمایه‌گذار به منظور کاهش ریسک ارزی، بخشی از پرتفوی خود را به بهترین سهام دلاری بورس اختصاص می‌دهد. این انتخاب به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا در صورت نوسانات ارزی، خسارت‌های احتمالی را کاهش دهد و مزایایی از جمله محافظت در برابر تورم و نوسانات ارزی را تجربه کند. به طور خلاصه، چینش پرتفوی بهینه و متنوع با ترکیب دارایی‌های مختلف از جمله سهام دلاری و ریالی به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد که با مدیریت بهینه ریسک و بهره‌وری بالا به اهداف سرمایه‌گذاری خود دست یابد.
دلار بخریم یا سهام دلاری؟
بر این اساس، اگر افراد در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود سهام دلاری بورس داشته باشند، با افزایش قیمت دلار می‌توانند نسبت به رشد قیمت سهم‌های دلاری امید بیشتری داشته باشند. می‌توان گفت خرید سهم دلاری در زمان مناسب تا حد زیادی سود سبد افراد را تضمین می‌کند و می‌تواند در مقایسه با خرید مستقیم دلار که باعث ایجاد تورم و اختلال در اقتصاد کل می‌شود، انتخاب بهتری باشد. چرا که خرید سهم دلاری و فعالیت در بازار سهام به خط تولید کشور و رشد اقتصادی کمک می‌کند. در واقع، با وجود نوسانات بالای سهام دلاری بازدهی آن‌ها از خود بازار دلار نیز بیشتر بوده و حاشیه امنیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران دارد. البته باید این نکته را در نظر گرفت که انتخاب سهام دلاری در هر بازه زمانی تحت تاثیر نوسانات دلاری قرار دارد. با این حال، نوسانات بازار دلار نشان می‌دهد که خرید سهام دلاری همواره سود بیشتری برای سرمایه‌گذاران به دنبال می‌آورد. اما اختصاص بخش زیادی از ترکیب یک پرتفوی بر روی سهام دلاری، چندان از سوی اهالی بازار سرمایه پیشنهاد نمی‌شود. چرا که ترکیب سهام ریالی و دلاری می‌تواند ترکیب بهتری باشد و می‌تواند ریسک‌های سرمایه‌گذاری را تا حد زیادی پوشش می‌دهد و ضمن اینکه روش خوبی برای مقابله با افزایش تورم است.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی و تحلیل سهام دلاری بورس تهران پرداخته شد که به عنوان بخش قابل توجهی از بازار، نقش مهمی در معاملات بازار سرمایه دارند. سهام دلاری، به عنوان سپر تورمی پرتفوی سرمایه‌گذاری افراد در زمان رشد انتظارات تورمی و نوسانات ارزی عمل می‌کند. با این حال، اختصاص بخش زیادی از ترکیب یک پرتفوی بر روی سهام دلاری، چندان از سوی اهالی بازار سرمایه پیشنهاد نمی‌شود. از این رو، چینش پرتفوی بهینه ضمن اینکه ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد، امکان کسب بالاترین بازدهی را فراهم می‌کند.
سوالات متداول
در شرکت‌های دلاری برخلاف اینکه مواد اولیه خود را به قیمت ریالی خریداری می‌کنند، درآمد دلاری دارند. به این معنا که در از ای فروش محصولات خود ارز دریافت می‌کنند. این در حالی است که در سهام ریالی مبنای درآمد شرکت برحسب ریال است.
بررسی آمار نشان می‌دهد که خرید سهم دلاری حتی از خرید خود دلار هم انتخاب هوشمندانه‌تری است، چرا که در اغلب مواقع، بازدهی سهم دلاری همواره بیشتر از رشد دلار بوده است.
