ناحیه پتانسیل بازگشتی چیست؟ نحوه شناسایی و استفاده از آن در معاملات
شناسایی روند و نحوه حرکت قیمت به معامله‌گران کمک می‌کند تا نقاط مناسب ورود و خروج به معاملات را شناسایی کنند. ناحیه پتانسیل بازگشتی (PRZ) یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که در شناسایی محدوده اصلاح و بازگشت قیمت کاربرد دارد. این محدوده معمولا پس از یک روند نزولی یا صعودی دیده می‌شود که انتظار می‌رود قیمت پس از آن در خلاف جهت حرکتی که داشته پیش برود. تحلیلگران و معامله‌گران با شناسایی ناحیه PRZ می‌توانند نقاط مناسب برای خرید و فروش را تشخیص دهند. در این مقاله به معرفی ناحیه پتانسیل بازگشتی، نحوه شناسایی، استراتژی معاملاتی و نکات مهم در تایید این ابزار پرداخته شده است.
معرفی ناحیه پتانسیل بازگشتی
ناحیه پتانسیل بازگشتی یا ناحیه PRZ که مخفف عبارت Potential Reversal Zone است برای شناسایی تغییرات قیمت در تحلیل تکنیکال کاربرد دارد. ناحیه PRZ در نواحی از نمودار ظاهر می‌شود که احتمال بروز تغییر قیمت وجود دارد. وقتی روند قیمت یک دارایی صعودی یا نزولی است، در یک نقطه با افزایش فشار خرید یا فروش ممکن است که قیمت در جهت مخالف روندی که دارد حرکت کند. دلیل شکل‌گیری این ناحیه تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار است. ناحیه پتانسیل بازگشتی به معامله‌گران و تحلیلگران کمک می‌کند تا نقاط مناسب ورود و خروج به معاملات را شناسایی کنند. شناسایی دقیق این ناحیه به کمک ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند سطوح فیبوناچی، الگوهای هارمونیک و شاخص‌های تحلیلی امکان‌پذیر است. درواقع این ناحیه حاصل همگرایی اعداد فیبوناچی و الگوهای هارمونیک است زیرا سطوح و نقاط این ابزارها به شناسایی محدوده‌های افزایش قیمت و اشباع خرید و فروش کمک می‌کنند.
شناسایی ناحیه پتانسیل بازگشتی
برای شناسایی ناحیه پتانسیل بازگشتی می‌توان از الگوهای هارمونیک، سطوح حمایت و مقاومت، امواج الیوت و سطوح فیبوناچی استفاده کرد. در ادامه کاربرد هر یک از این موارد در شناسایی و تایید ناحیه PRZ شرح داده می‌شود.
- شناسایی ناحیه PRZ با استفاده از الگوهای هارمونیک
الگوهای هارمونیک بر اساس نسبت‌های فیبوناچی شکل می‌گیرند و نشان‌دهنده تغییر روند بازار هستند. مهم‌ترین الگوها برای تایید و تشخیص ناحیه پتانسیل بازگشتی، الگوی پروانه و الگوی گارتلی هستند. این الگوها بازگشتی هستند و به همین دلیل معامله‌گران و تحلیلگران می‌توانند به کمک آن نقاط احتمالی معکوس شدن روند قیمت را شناسایی کنند.
- شناسایی ناحیه پتانسیل بازگشتی با سطوح حمایت و مقاومت
سطوح حمایت و مقاومت از ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند که به تشخیص نقاط بازگشت قیمت کمک می‌کنند. سطح حمایت نشان‌دهنده افزایش فشار خرید است و مانع از کاهش بیش از حد قیمت می‌شود. انتظار می‌رود که پس از برخورد قیمت به این سطح، دوباره قیمت افزایش پیدا کند و روند آن معکوس شود که این محدوده به عوان ناحیه PRZ در نظر گرفته می‌شود. سطح مقاومت به معنای فشار بیش از حد فروش است و قیمت به حداکثر مقدار خود می‌رسد. انتظار می‌رود با برخورد قیمت به این سطح، قیمت کاهش پیدا کند و یک روند معکوس را در پی داشته باشد که به نقاطه بازگشت آن، ناحیه پتانسیل بازگشتی می‌گویند.
- تشخیص ناحیه PRZ با استفاده از واگرایی
برای تشخیص واگرایی در روند قیمت باید از اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال استفاده کرد. زمانی که بین نمودار اندیکاتور و نمودار قیمت حرکت متفاوتی وجود داشته باشد، واگرایی اتفاق می‌افتد. این تفاوت حرکت نشان‌دهنده تضعیف روند قیمت است و انتظار می‌رود که با تغییر جهت حرکت قیمت همراه باشد. در این روش می‌توان از اندیکاتورهای RSI و MACD استفاده کرد.
- شناسایی ناحیه پتانسیل بازگشتی با امواج الیوت
امواج الیوت ابزاری پرکاربرد در تحلیل تکنیکال هستند و جهت قیمت را بر اساس معاملات بازار تعیین می‌کند. درواقع بر اساس امواج الیوت، قیمت در بازارهای مالی با موج‌ها و الگوهای تکرار شونده حرکت می‌کند. امواج الیوت به شکل نزولی و صعودی دیده می‌شوند و انتظار می‌رود که پس از پایان این امواج، قیمت معکوس شود و خلاف روندی که داشته حرکت کند. به این ترتیب با پیدا کردن پایان یک روند، می‌توان ناحیه PRZ را شناسایی کرد.
- تشخیص ناحیه PRZ با سطوح فیبوناچی
ناحیه پتانسیل بازگشتی زمانی در نمودار ظاهر می‌شود که در آن چند سطح فیبوناچی در آن محدوده همگرا می‌شوند. ممکن است در یک ناحیه، سه، چهار یا حتی پنج سطح فیبوناچی کنار هم قرار بگیرند. هر چه تعداد سطوح بیشتر باشد، احتمال بازگشت قیمت بیشتر می‌شود. در تشخیص ناحیه PRZ با سطوح فیبوناچی باید به پرایس‌اکشن توجه داشت. اگر ناحیه بازگشتی در انتهای یک روند قوی باشد، سرعت بازگشت قیمت بیشتر و اگر از اعتبار کمی برخوردار باشد نیز باید از این ناحیه برای تحلیل یا معاملات صرف نظر کرد.
استراتژی معاملاتی با استفاده از ناحیه PRZ
ناحیه پتانسیل بازگشتی در شناخت نقاط مناسب برای ورود و خروج به معامله کابرد دارد اما به تنهایی نمی‌توان از آن در معاملات استفاده کرد. این ناحیه به تشخیص محدوده بازگشت قیمت در روندهای نزولی و صعودی کمک می‌کند. زمانی که قیمت در یک روند صعودی به قله می‌رسد، انتظار می‌رود که پس از آن قیمت کاهش پیدا کند و در محل بازگشت یا همان ناحیه PRZ زمان مناسبی برای ورود به معاملات فروش است. همچنین زمانی که قیمت در روند نزولی به کف و حداقل می‌رسد، نشان‌دهنده افزایش قدرت فروشندگان است. در این شرایط انتظار می‌رود که قیمت اصلاح شود و محدوده بازگشت قیمت یا ناحیه پتانسیل بازگشتی به عنوان نقطه مناسبی برای معاملات خرید به حساب می‌آید.
لازم به ذکر است که برای ورود و خروج به معاملات باید از شناسایی و تایید ناحیه PRZ اطمینان پیدا کرد و پس از آن برای معامله اقدام کرد.
نکات مهم برای تایید ناحیه پتانسیل بازگشتی
معامله‌گران و تحلیلگران علاوه بر شناسایی ناحیه PRZ، با توجه به شرایط بازار و الگوهای شکل گرفته در نمودار قیمت می‌توانند این ناحیه و بازگشت قیمت را تایید کنند و با اطمینان بیشتری اقدام به معامله کنند. در بخش زیر به مواردی که در تایید ناحیه پتانسیل بازگشتی تاثیرگذار هستند پرداخته شده است:
- برای اطمینان پیدا کردن از بازگشت قیمت می‌توان از تحلیل بنیادی نیز کمک گرفت. به طور مثال توصیه می‌شود که به اخبار و شرایط بازار توجه شود که همسو با تغییرات قیمت باشند.
- برای شناسایی ناحیه PRZ می‌توان از الگوهای کندل برگشتی استفاده کرد تا از اصلاح قیمت اطمینان یافت.
- الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال مانند الگوهای کف و سقف دو قلو و سه‌قلو بازگشتی هستند و می‌توان در تایید ناحیه پتانسیل بازگشتی از آن‌ها استفاده کرد.
- هر چه الگوهای بازگشتی یا واگرایی در نمودار بازه زمانی طولانی‌تری داشته باشند، با اطمینان قوی‌تری می‌توان ناحیه PRZ را تایید کرد و به همین دلیل اعتبار بیشتری نیز دارد.
جمع‌بندی
ناحیه پتانسیل بازگشتی یا ناحیه PRZ به معنی اصلاح قیمت است که به شناسایی نقاط ورود و خروج به معامله کمک می‌کند. این ناحیه در انتهای یک روند صعودی یا نزولی معنا پیدا می‌کند و انتظار می‌رود که پس از آن قیمت در خلاف جهت قبلی خود حرکت کند یا به اصلاح بازگشتی قیمت اتفاق بیفتد. برای شناسایی این ناحیه باید از الگوهای بازگشتی، سطوح حمایت و مقاومت، امواج الیوت و سطوح فیبوناچی استفاده کرد تا از برگشت قیمت اطمینان پیدا کرد. ناحیه PRZ در انتهای روند صعودی به عنوان نقطه مناسبی برای معاملات فروش به حساب می‌آید. همچنین این ناحیه در روند نزولی نیز محل مناسبی برای معاملات خرید است. معامله‌گران باید توجه داشته باشند که استفاده از ناحیه پتانسیل بازگشتی به تنهایی برای معاملات کافی نیست و باید در ترکیب با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال از آن استفاده کرد.
