فراکاب در بورس چیست؟ تحلیل قیمت سهام فراکاب
فراکاب بورس اصطلاحی رایج میان سهامداران بازار سرمایه است؛ اما ممکن است این واژه به گوش برخی از تازه‌واردان بورس نا آشنا باشد. بنابراین در این مقاله تلاش شده تا علاوه بر تعریف فراکاب در بورس به تحلیل سهام فراکاب و مقایسه عملکرد آن‌ها در سال 1399 و 1400 پرداخته شود.
فراکاب بورس چیست؟
در بازار سرمایه دارایی‌های مختلفی از جمله سهام، اوراق مشارکت و… معامله می‌شوند. این دارایی‌ها می‌توانند ماهیت‌های متفاوتی مانند ماهیت فیزیکی نیز داشته باشند. از سوی دیگر شرکت‌هایی که سهام آن‌ها در بازار سرمایه معامله می‌شوند نیز شرایط متفاوتی دارند؛ بنابراین بازار سرمایه بر اساس نوع شرکت‌ها و انواع دارایی‌ها دسته‌بندی شده است.
بازار سرمایه ایران متشکل از 4 بازار بزرگ بورس، فرابورس، کالا و انرژی است. این چهار بازار فراکاب بورس را تشکیل می‌دهند.
- سهام فراکابی کدام‌اند؟
سهام این شرکت‌ها با نمادهای بورس، کالا، انرژی 3 و فرابورس و تحت عنوان سهام فراکاب در بازار سرمایه وجود دارند. افراد می‌توانند این نمادها را با هدف سرمایه‌گذاری خرید و فروش کنند.
در ادامه هر یک از شرکت های فراکابی توضیح داده شده است.
بازار بورس اوراق بهادار
بازار بورس در سال 1315 به‌منظور ساماندهی معاملات سهام یا اوراق بهادار ایجاد شده است. سهام، حق تقدم سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار در این بازار خرید و فروش می‌شوند. تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند در بازار سهام فعالیت داشته باشند. در این بازار شرکت‌ها بر اساس اندازه شرکت، میزان شناوری سهام، نقدشوندگی و… در دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌شوند.
از شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار اول می‌توان به داشتن سرمایه ثبت‌شده بیش از 100 میلیارد تومان و شناوری حداقل 20 درصدی سهام اشاره کرد. از دیگر شرایط پذیرش در این بازار سودآوری در 3 دوره مالی متوالی است. بازار اول دارای تابلو فرعی نیز می‌باشد که وجود 15 درصد سهام شناور و 50 میلیارد تومان سرمایه ثبت شده، از شرایط اولیه پذیرش در آن است. عدم وجود زیان انباشته نیز از دیگر شرایط مهم پذیرش در این بازار است.
پذیرش در بازار دوم بورس شرایط راحت‌تری نسبت به بازار اول بورس و سخت‌تر از فرابورس دارد. شرکت‌هایی با حداقل 20 میلیارد تومان سرمایه و 10 درصد سهام شناور و در صورت داشتن سایر شرایط، امکان پذیرش در بازار دوم بورس را دارند.
لازم به ذکر است که دامنه نوسانات در بازار اول بورس 7 درصد و در بازار دوم بورس 5 درصد است.
بازار فرابورس
بازار فرابورس نیز به منظور معامله سهام یا اوراق بهادار، با قوانینی ساده‌تر از بازار بورس ایجاد شده است. در حقیقت سهام شرکت‌هایی که شرایط پذیرش و ورود به بازار بورس را ندارند، در بازار فرابورس معامله می‌شوند. در بازار فرابورس سخت‌گیری‌ها کمتر و به همین دلیل ریسک‌پذیری بالاتر است. بازار فرابورس خود شامل 5 بازار است. این بازارها شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای نوین می‌باشند که در ادامه برخی از آن‌ها به‌صورت مختصر توضیح داده شده است.
- بازار اول: عمده سهام بازار فرابورس در این دسته قرار می‌گیرند. دامنه نوسانات بازار اول مانند بازار بورس مثبت و منفی 7 درصد است.
- بازار دوم: شرکت‌هایی در سطح پایین‌تر که عموما زیان‌ده هستند، در این دسته قرار می‌گیرند.
- بازار پایه: شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازارهای اول تا سوم را ندارند، در بازار پایه قرار می‌گیرند. دامنه نوسانات سهام در بازار پایه متفاوت و بین 1 تا 3 درصد است.
بازار بورس کالا
بازار بورس کالا همانطور که از نام آن مشخص است، برای خرید و فروش برخی کالاهای خاص و مشخص در سال 1382 شروع به فعالیت کرد. فعالیت این بازار تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است. محصولات زیادی در این بازار عرضه می‌شوند که از نمونه‌های آن می‌توان به مواد خام شرکت‌های تولیدکننده مانند نفت و فولاد و همچنین محصولات کشاورزی مانند گندم اشاره کرد. یکی دیگر از محصولاتی که به تازگی در بورس کالا عرضه می‌شود، خودرو است. این بازار با هدف تعادل عرضه و تقاضا و شفافیت در معاملات و روند قیمت‌گذاری محصولات و همچنین کوتاه شدن دست واسطه تشکیل شده است.
بازار بورس انرژی
بازار بورس انرژی ایران، بورس کالایی است که در آن امکان معامله حامل‌های انرژی فیزیکی (مانند نفت، گاز، برق و موارد مشابه) و همچنین دارایی‌های برپایه این کالا نیز وجود دارد. این بازار که یکی از بخش‌های فراکاب بورس است، برای اولین بار در سال 1391 و با هدف تعادل بازار و کشف قیمت منصفانه انرژی شروع به فعالیت کرد.
هزینه و درآمد سهم‌های فراکابی
درآمد شرکت‌های فراکاب بورس علاوه بر درآمد حاصل از ارائه خدمات، شامل کارمزد سهام معامله شده توسط سهامداران نیز می‌باشد. به این صورت که درصد مشخصی از کارمزد دریافتی به شرکت‌های بورس تعلق می‌گیرد؛ بنابراین به ازای خرید و فروش هر سهم، از هر دو طرف معامله (خریدار و فروشنده) کارمزد دریافت می‌شود. بنابراین هرچه حجم معاملات بیشتر باشد، درآمد این شرکت‌ها نیز بیشتر خواهد بود.
در ادامه به مقایسه وضعیت درآمد و سود شرکت‌های فراکابی در دوره‌های مالی گذشته پرداخته شده است.
عملکرد نماد بورس
در جدول زیر عملکرد نماد بورس در سال 1399 و سال 1400 مقایسه شده است. طبق این جدول سود خالص سال 1400 این نماد با 60 درصد افت نسبت به سال 1399، به 499 میلیارد تومان رسیده است.
| عنوان | دوره مالی سال 1400 | دوره مالی سال 1399 | درصد رشد (افت) |
|---|---|---|---|
| درآمد عملیاتی | 511 | 1,396 | (63) |
| سود ناخالص | 393 | 1,324 | (70) |
| سود خالص | 499 | 1,248 | (60) |
| درآمد 6 ماهه اول 1401 | درآمد 6 ماهه اول 1400 | درصد رشد (افت) |
|---|---|---|
| 233 | 291 | (20) |
عملکرد نماد فرابورس
در مقایسه عملکرد نماد فرابورس نیز در سال 1400 شاهد کاهش درآمد عملیاتی، سود ناخالص و سود خالص این نماد نسبت به سال 1399 بوده‌ایم. همچنین درآمد 6 ماهه ابتدایی سال 1401 نماد فرابورس مشابه 6 ماهه ابتدای سال 1400 است.
| عنوان | دوره مالی سال 1400 | دوره مالی سال 1399 | درصد رشد (افت) |
|---|---|---|---|
| درآمد عملیاتی | 236 | 588 | (60) |
| سود ناخالص | 236 | 588 | (60) |
| سود خالص | 240 | 562 | (57) |
| درآمد 6 ماهه اول سال 1401 | درآمد 6 ماهه اول سال 1400 | درصد رشد (افت) |
|---|---|---|
| 112 | 124 | (1) |
عملکرد نماد کالا
بر خلاف دو نماد بورس و فرابورس، سال 1400 در نماد کالا شاهد رشد سود نسبت به سال 1399 بوده‌ایم. سود ناخالص و سود خالص این نماد در سال سال 1400 به ترتیب 68 و 45 درصد رشد داشته است. درآمد این نماد در 6 ماه اول سال 1401 نیز با رشد 53 درصدی همراه بوده است که جزئیات آن در جداول زیر قابل مشاهده است.
| عنوان | دوره مالی سال 1400 | دوره مالی سال 1399 | درصد رشد (افت) |
|---|---|---|---|
| درآمد عملیاتی | 439 | 261 | 68 |
| سود ناخالص | 374 | 223 | 68 |
| سود خالص | 396 | 273 | 45 |
| درآمد 6 ماهه اول سال 1401 | درآمد 6 ماهه اول سال 1400 | درصد رشد (افت) |
|---|---|---|
| 279 | 182 | 53 |
عملکرد نماد انرژی3
سود ناخالص، سود خالص و درآمد عملیاتی نماد انرژی3 نیز در سال 1400 نسبت به سال 1399 رشد کرده است. همچنین در دوره 6 ماهه اول سال 1401 نیز بیش از 20 درصد افزایش درآمد عملیاتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است.
| عنوان | دوره مالی سال 1400 | دوره مالی سال 1399 | درصد رشد (افت) |
|---|---|---|---|
| درآمد عملیاتی | 48 | 39 | 24 |
| سود ناخالص | 48 | 39 | 24 |
| سود خالص | 65 | 53 | 22 |
| درآمد 6 ماهه اول سال 1401 | درآمد 6 ماهه اول سال 1400 | درصد رشد (افت) |
|---|---|---|
| 28 | 22 | 23 |
آینده سهام فراکاب بورس
همانطور که گفته شد سهام فراکاب ماهیت خدماتی در بازار سرمایه دارند؛ بنابراین رشد اقتصادی و بزرگ شدن بازارها منجر به افزایش سود و رشد این شرکت‌ها خواهد شد. باتوجه به گسترده شدن روزافزون اقتصاد، می‌توان انتظار داشت درآمد این شرکت‌ها نیز در آینده رشد کنند. خرید سهام فراکاب ریسک بسیار کمی دارد و برای افرادی با دیدگاه بلندمدت، همواره سودآور خواهد بود.
مقاله پیشنهادی : لیست بهترین سهم با کمترین p/e تحلیلی
می‌توانید در مقاله سرمایه گذاری چیست با انواع روش‌های سرمایه‌گذاری بیشتر آشنا شوید.
