عواقب انتشار اوراق گواهی سپرده 30 درصد بانکی
اخبار منتشر شده در خصوص اوراق گواهی سپرده این روزها بسیار مورد توجه قرار دارد. هفته گذشته خاندوزی، وزیر اقتصاد اعلام کرد که انتشار اوراق سپرده با نرخ 30 درصدی تداوم نخواهد نیافت و موقت بوده است. پس از آن بانک مرکزی اعلام کرد که انتشار این اوراق بسته به نیاز تداوم خواهد داشت و موقتی نبوده است. این امر واکنش‌های بسیاری در پیش داشت. بسیاری از سیاستمداران و کارشناسان انتشار این گواهی سپرده‌ها را نقد و آسیبی که در شرایط کنونی به اقتصاد کشور خواهد زد را مورد بررسی قرار دادند. امروز هم خبری منتشر شد که گویا رییس جمهور در ارتباط با تداوم اعطای نرخ سود ۳۰ درصد به مسئولین تذکر داده است. برخی معتقدند که آسیب اصلی انتشار این اوراق به خود دولت وارد خواهد شد، چرا که با انتشار آن از جذابیت اوراق دولتی کاسته و این امر برای دولت زیان‌بار خواهد بود. بنابراین باید منتظر ماند، آیا سیاست‌گذاران پولی از موضع خود در خصوص این سیاست عقب‌نشینی خواهند کرد یا خیر؟
انتشار گواهی سپرده با نرخ سود علی‌الحساب 30 درصدی
9 بهمن ماه 1402 بانک مرکزی اعلام کرد بانک‌ها می‌تواند از چهارشنبه 11 بهمن ماه 1402 به مدت 7 روز کاری گواهی سپرده خاص با نرخ سود علی‌الحساب ۳۰ درصد سالانه (پرداخت سود ماهانه) را عرضه کنند. این گواهی با هدف تامین سرمایه در گردش طرح‌هایی با بازدهی بالا و افزایش مشارکت مردم برای تامین مالی طرح‌های تولیدی منتشر خواهد شد.
از جمله ویژگی‌های این گواهی نرخ سود 30 درصدی علی‌الحساب آن است که البته با پایان دوره مشارکت، سود قطعی نیز به خریداران این گواهی پرداخت خواهد شد. همچنین بازخرید قبل از سررسید در شعب بانک‌ها امکان‌پذیر است. بانک مرکزی در ادامه اعلام کرده است که دارندگان این گواهی می‌توانند از آن به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات بانکی استفاده کنند.
استقبال برای خرید اوراق گواهی سپرده
انتشار گواهی سپرده بانکی طی چند روز اول با افزایش استقبال همراه شد، به طوری که چند روز پیش از موعد اتمام برخی از بانک‌ها اعلام کردند که ظرفیت انتشار آن‌ها به پایان رسیده است. نکته‌ای که وجود دارد این است که طی دوره انتشار این گواهی، بسیاری از سپرده‌گذارانی که سپرده‌های بلند مدت با سود 20 درصد یا کمی بیشتر داشتند، آن سپرده‌ها را به خرید گواهی سپرده با سود علی الحساب 30 درصدی منتقل کرده‌اند. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که صندوق‌های درآمد ثابت بزرگ غیرقابل معامله با انتشار این گواهی سپرده با تراز صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری منفی مواجه شده‌اند.
گواهی سپرده خاص مدت‌دار بانکی چیست؟
شرکت‌ها یا بنگاه‌های اقتصادی برای پروژه‌ها و طرح‌های مختلف خود که بازدهی بالا دارند، نیازمند تامین مالی از طریق تسهیلات بانکی هستند. بنابراین این شرکت‌ها با ارائه طرح‌های توجیهی خود و ارائه شرایط پیشنهادی خود از بانک درخواست ایجاد سپرده خاص مدت‌دار و انتشار گواهی آن می‌کنند. در صورت اخذ مجوز از سوی بانک مرکزی به بانک‌ها، این گواهی با نرخ و زمان مشخص منتشر می‌شود. این گواهی بانام یا بی‌نام، با نرخ سود ثابت و پرداخت سود به صورت ماهانه یا هر سه ماه و با شرایط مشخص به خریداران واگذار می‌شود.
پرداخت اصل و فرع این گواهی به خریداران از سوی بانک تضمین می‌شود که البته ریسک‌هایی را برای خود بانک به همراه دارد.
انتشار گواهی سپرده چه مزایایی دارد؟
در یک اقتصاد سالم و کارا انتشار این گواهی جهت تامین منابع مالی برای اجرای پروژه‌ها و طرح‌های تولیدی، خدماتی و ساختمانی است. بنابراین گواهی سپرده خاص منجر به رشد و توسعه این طرح‌ها خواهد شد و به بنگاه‌های اقتصادی برای توسعه و پیشرفت کمک خواهد کرد. از طرفی بسیاری معتقدند که با ایجاد نرخ جذاب، سرمایه مردم از ارز و سکه به سمت طرح‌های مولد اقتصادی هدایت خواهد شد. از طرفی از آن‌جا که نرخ سود ثابت دارد، به عنوان سرمایه‌گذاری بدون ریسک شناخته می‌شود. همچنین این گواهی منجر به افزایش سرمایه در گردش بانک‌ها خواهد شد.
معایب انتشار گواهی سپرده
علیرغم محاسن انتشار این گواهی، در شرایط تورمی اقتصاد ایران، از نگاه سرمایه‌گذاران احتمالا سرمایه‌گذاری در سایر بازارها علیرغم ریسک بیشتر، پوشش بهتری برای رشد ارزش سرمایه باشد. از طرفی اعمال نرخ سود جذاب‌تر منجر به تعطیلی سایر بازارها یا کسب و کارها با نرخ سود کمتر از آن خواهد شد. بنابراین نرخ‌گذاری این گواهی از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که باید برای سرمایه‌گذاران جذابیت لازم را ایجاد کند. از طرفی از آن‌جا که بانک ضامن پرداخت این گواهی به خریداران آن است، عدم پایبندی به تعهدات از سوی بنگاه‌های اقتصادی یا شرکت‌ها، منجر به آسیب به نظام بانکی کشور خواهد شد. همچنین بسیاری معتقدند که پرداخت سود ماهانه این گواهی افزایش حجم نقدینگی را در پیش دارد که منجر به رشد تورم خواهد شد.
تاثیر انتشار گواهی سپرده بر بورس
خبر انتشار گواهی سپرده خاص با سود علی‌الحساب 30 درصدی در وضعیت کنونی بازار سهام، منجر به واکنش‌های منفی بسیاری از سوی کارشناسان و افراد فعال در بازار سرمایه شد. در حالی که بورس ایران گرفتار جو منفی نشات گرفته از اخبار و تنش‌های سیاسی است و به سایر محرک‌های بنیادی واکنشی نشان نمی‌دهد، اقدامات اخیر سیاست‌گذاران این جو منفی را تشدید خواهد کرد. از طرفی در شرایطی که بازدهی کل این بازار از ابتدای سال تاکنون کمتر از 10 درصد بوده بنابراین انتشار این گواهی با نرخ سود علی‌الحساب 30 درصد و پرداخت سود ماهانه امکان خروج سرمایه از بازار سهام به بازار کم‌ریسک را فراهم خواهد کرد و به بورس آسیب می‌زند.
با انتشار این اوراق به دلیل جذابیت نرخ سود، بسیاری از افراد سرمایه خود از صندوق‌های درآمد ثابت را خارج کردند. این صندوق‌ها برای صدور و ابطال ناچار به فروش سهام خود شدند و این امر اثر منفی برای بازار سهام داشت. بسیاری معتقدند در صورت تداوم این سیاست نه تنها صندوق‌های درآمد ثابت بلکه خروج سرمایه از سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز صورت خواهد گرفت. این امر آسیب بسیاری برای بازار سهام خواهد داشت.
باسلام و درود
از اینکه تمام جوانب این طرح برای مخاطب توضیح داده شده بسیار مفید وعالی بود . باسپاس ازشما
سلام، خوشحالیم مطلب براتون مفید بوده.