صندوق اهرمی چیست؟ + نحوه عملکرد صندوق های اهرمی
صندوق های اهرمی، ابزارهای مالی پیشرفته‌ای هستند که با استفاده از اهرم مالی به دنبال افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها و دستیابی به عملکرد برتر نسبت به بازار هستند. این صندوق‌ها با استفاده از ابزارهای بدهی، موقعیت‌هایی را در بازارهای مالی ایجاد می‌کنند تا بتوان بهره‌وری بالاتری از سرمایه‌گذاری‌ها به‌دست آورد. اما این استراتژی به‌ویژه در شرایط نوسان بالا می‌تواند ریسک‌های زیادی را به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی اصول، مزایا، معایب و نحوه عملکرد صندوق های اهرمی پرداخته شده است.
معرفی صندوق اهرمی
صندوق اهرمی (Leveraged Fund) نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که از بدهی برای بهبود بازده سرمایه‌گذاری استفاده می‌کند. این صندوق‌ها معمولا به دنبال دستیابی به بازدهی بالاتر از سرمایه‌گذاری‌های معمولی هستند ولی در عوض با ریسک بیشتری همراه است.
در واقع، عملکرد صندوق های اهرمی به این صورت است که از سرمایه اولیه سرمایه‌گذاران به همراه بدهی‌های اضافه استفاده می‌کنند تا با پول بیشتر و اهرم در بازار حضور داشته باشد. برای مثال، یک صندوق اهرمی ممکن است با استفاده از اعتبار قرضی، حجم زیادی از سهام یا دارایی‌های دیگر را خریداری کند. هدف از این کار این است که بازدهی کل صندوق بیشتر از بازدهی خود دارایی‌ها باشد.
به دلیل استفاده از بدهی و اهرم مالی، این صندوق‌ها می‌توانند نوسانات و ریسک‌های زیادی داشته باشند. در صورت بالا رفتن قیمت‌ها، بازدهی ممکن است بسیار بالا باشد، اما در صورت کاهش قیمت‌ها، زیان هم می‌تواند به‌طور قابل توجهی افزایش یابد. از این رو، صندوق اهرمی برای سرمایه‌گذاران با تحمل ریسک بالا مناسب‌تر است و نیاز به نظارت و مدیریت دقیق‌تری دارند. در ادامه لیست صندوق های اهرمی بورس تهران آورده شده است.
| کل ارزش خالص دارایی‌ها (میلیارد تومان) | شیوه سرمایه‌گذاری | نماد | نام صندوق |
|---|---|---|---|
| 2719 | قابل معامله | بیدار | سهامی اهرمی بیدار |
| 134 | صدور و ابطال | —- | سهامی اهرمی پیشران پارسیان |
| 5569 | قابل معامله | توان | سهامی اهرمی توان مفید |
| 4606 | قابل معامله | جهش | سهامی اهرمی جهش فارابی |
| 3957 | قابل معامله | شتاب | سهامی اهرمی شتاب آگاه |
| 12165 | قابل معامله | اهرم | سهامی اهرمی کاریزما |
| 5482 | قابل معامله | موج | سهامی اهرمی موج فیروزه |
| 2570 | قابل معامله | نارنج اهرم | سهامی اهرمی نارنج |
ویژگی صندوق های اهرمی
صندوق های اهرمی ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را از سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری متمایز می‌کند. در اینجا به بررسی ویژگی‌های اصلی این صندوق‌ها پرداخته شده است:
استفاده از اهرم مالی: صندوق اهرمی به‌طور عمده از استراتژی‌های اهرم مالی برای افزایش مبلغ خرید و بازدهی استفاده می‌کنند.
نوسانات بالا: به دلیل استفاده از اهرم مالی، صندوق های اهرمی می‌توانند نوسانات زیادی داشته باشند. افزایش یا کاهش قیمت‌های دارایی‌های مورد سرمایه‌گذاری می‌تواند تاثیر زیادی بر بازدهی صندوق داشته باشد. این نوسانات می‌تواند به‌طور قابل توجهی بیش از نوسانات بازار عادی باشد.
مدیریت فعال: صندوق های اهرمی معمولا نیاز به مدیریت فعال و دقیق دارند. مدیران صندوق باید به‌طور مداوم استراتژی‌های سرمایه‌گذاری را بررسی و به‌روز کنند و به تغییرات بازار واکنش نشان دهند تا از ریسک‌های بالقوه جلوگیری کنند و بازدهی مطلوبی را حفظ کنند.
هزینه‌های بالاتر: به‌دلیل استفاده از ابزارهای مشتقه و بدهی، هزینه‌های عملیاتی صندوق اهرمی معمولا بالاتر از صندوق‌های غیر اهرمی است. این هزینه‌ها می‌تواند شامل هزینه‌های بهره بدهی، هزینه‌های معاملاتی و هزینه‌های مدیریت فعال باشد.
پتانسیل بازدهی بالا: با وجود ریسک‌های بالا، صندوق های اهرمی می‌توانند پتانسیل بازدهی بالاتری نسبت به صندوق‌های غیر اهرمی داشته باشند. این به‌ویژه در بازارهای صعودی و زمانی که استراتژی‌های اهرم به‌درستی اجرا می‌شوند، مشهود است.
انواع صندوق اهرمی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی معمولا به دو نوع واحد اصلی تقسیم می‌شوند:
واحدهای عادی
این واحدها به‌طور مشابه با واحدهای صندوق‌های درآمد ثابت عمل می‌کنند و به‌طور کلی دارای بازدهی ثابت و قابل پیش‌بینی هستند. ریسک این واحدها کمتر است و معمولا از استراتژی‌های اهرمی ملایم‌تری استفاده می‌شود. سرمایه‌گذاران در این واحدها به دنبال بازدهی پایدار و کمتر نوسان هستند، که مشابه ویژگی‌های صندوق‌های با درآمد ثابت است.
واحدهای ممتاز
این واحدها به‌دلیل استفاده از استراتژی‌های اهرمی قوی‌تر و ریسک‌های بالاتر، قابلیت دریافت سود مضاعف را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند. با وجود پتانسیل بالای بازدهی، ریسک این واحدها بیشتر است و نوسانات بازدهی آن‌ها می‌تواند به‌طور قابل توجهی بالا باشد. سرمایه‌گذاران در این واحدها ممکن است به دنبال سودهای بالاتر با پذیرش ریسک‌های بالاتر باشند.
نحوه معاملات واحدهای صندوق های اهرمی
سازوکار معاملات واحدهای صندوق اهرمی متناسب با نوع آن، متفاوت است که در ادامه به توضیح هر یک پرداخته شده است:
ساز و کار واحدهای عادی
این واحدها معمولا به روش صدور و ابطال خرید و فروش می‌شوند. در این روش، سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای جدید را به‌طور مستقیم از صندوق خریداری کنند (صدور) یا واحدهای خود را به صندوق بازگردانند و معادل نقدی آن را دریافت کنند (ابطال). قیمت واحدهای عادی بر اساس ارزش خالص دارایی‌های صندوق محاسبه می‌شود و معمولا از طریق بورس یا بازارهای سرمایه‌گذاری قابل معامله است.
ساز و کار واحدهای ممتاز
واحدهای ممتاز به دو دسته تقسیم می‌شوند:
واحدهای ممتاز عام: این واحدها به‌صورت آنلاین در بازار بورس قابل معامله هستند و سرمایه‌گذاران می‌توانند آن‌ها را به‌راحتی خرید و فروش کنند. قیمت این واحدها بر اساس عرضه و تقاضا در بازار و عملکرد صندوق تغییر می‌کند.
واحدهای ممتاز خاص: این واحدها به‌طور خاص برای موسسان صندوق و در برخی موارد سرمایه‌گذاران خاص در نظر گرفته شده‌اند. انتقال مالکیت این واحدها نیازمند رعایت شرایط ویژه‌ای است که معمولا شامل تایید و هماهنگی با مدیر صندوق یا گذراندن مراحل قانونی خاص است. این ویژگی‌ها می‌توانند شامل الزامات مربوط به حداقل سرمایه‌گذاری، شرایط خاص انتقال و موارد مشابه باشند.
تفاوت صندوق اهرمی با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری
صندوق اهرمی و سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری از نظر استراتژی و عملکرد تفاوت‌های اساسی دارند. صندوق های اهرمی به طور خاص برای اینکه با اهرم در بازار حضور داشته باشند و با اهرم رشد و ریزش داشته باشند، طراحی شده‌اند و این کار را با استفاده از اعتبار یا وام انجام می‌دهند. این استراتژی اهرمی به صندوق‌ها این امکان را می‌دهد که دارایی‌های بیشتری نسبت به منابع مالی موجود خریداری کنند. نتیجه این روش می‌تواند بازدهی بالاتر باشد، اما در عوض، ریسک‌های بسیار زیادی را نیز به همراه دارد. اگر بازار برخلاف پیش‌بینی‌ها حرکت کند، زیان‌ها نیز به همان اندازه می‌تواند افزایش یابد.
برخلاف صندوق های اهرمی، سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری معمولا از استراتژی‌های غیر اهرمی استفاده می‌کنند و سرمایه‌گذاری‌های خود را صرفا با استفاده از منابع مالی خود انجام می‌دهند. سایر صندوق سرمایه‌گذاری به طور کلی به دنبال بازدهی کم‌ریسک‌تر هستند. ریسک این صندوق‌ها به مراتب کمتر از صندوق های اهرمی است و نوسانات کمتری در ارزش سرمایه‌گذاری‌هایشان تجربه می‌کنند.
در مجموع، سرمایه‌گذاری در صندوق اهرمی مناسب سرمایه‌گذارانی است که به دنبال بازدهی بالاتر و قادر به تحمل ریسک‌های بیشتر هستند. این در حالی است که سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای کسانی که به دنبال ثبات و کاهش ریسک هستند، مناسب‌تر است. این تفاوت‌ها می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا انتخاب مناسبی بر اساس نیازها و تحمل ریسک خود داشته باشند.
جمع‌بندی
به طور کلی، صندوق های اهرمی ابزارهای مالی پیچیده‌ای است که با استفاده از اعتبار برای افزایش میزان سرمایه‌گذاری و پتانسیل بازدهی بالاتر طراحی شده است. این صندوق‌ها می‌توانند فرصت‌های قابل توجهی برای کسب سود بالا فراهم کنند، اما در عوض با ریسک‌های بالا و نوسانات شدید همراه هستند. انتخاب مناسب صندوق اهرمی نیازمند تحلیل دقیق عملکرد تاریخی، ارزیابی مدیریت ریسک، بررسی هزینه‌ها و کارمزدها و ارزیابی تجربه تیم مدیریتی است. در نتیجه، سرمایه‌گذاران باید با دقت و توجه به این عوامل، صندوقی را انتخاب کنند که با اهداف و تحمل ریسک آن‌ها هم‌خوانی داشته باشد و بهینه‌ترین بازدهی را ارائه دهد.
سوالات متداول
صندوق اهرمی، صندوقی است که برای اینکه با اهرم در بازار حضور داشته باشند و با اهرم رشد و ریزش داشته باشند، از اعتبار یا وام استفاده می‌کند و می‌تواند به سود یا زیان‌های بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری‌های غیر اهرمی منجر شود.
این صندوق‌ها با استفاده از اعتبار برای خرید دارایی‌های بیشتر از سرمایه اولیه خود، به دنبال افزایش بازدهی هستند و این باعث افزایش ریسک و پتانسیل سود یا زیان می‌شود.
این صندوق‌ها مناسب سرمایه‌گذارانی است که ضمن تحمل ریسک بالا به دنبال بازدهی بالاتر هستند.
برای انتخاب بهترین صندوق اهرمی، فرد باید عملکرد تاریخی صندوق‌ها را بررسی و اطمینان حاصل کند که مدیریت ریسک مناسبی دارند. همچنین هزینه‌ها و کارمزدهای مربوطه را تحلیل کند و از تجربه و تخصص تیم مدیریتی اطمینان حاصل کند.
