کالابرگ به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ اقلام و نحوه دریافت سبد کالا

کالابرگ الکترونیکی یک سیاست حمایتی مبتنی بر اعتبار است. دولت این طرح را برای کمک به معیشت خانوارها در برابر افزایش نرخ تورم اجرا می‌کند. این طرح، پرداخت نقدی مستقیم را با اعتباری هدفمند برای خرید کالاهای اساسی جایگزین می‌سازد. بر اساس آخرین اطلاعات مربوط به سال ۱۴۰۴، هفت دهک اول درآمدی جامعه مشمول این طرح می‌شوند. کالابرگ بر روی کد ملی سرپرست خانوار تعریف می‌شود. افراد مشمول دریافت کالابرگ می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌های طرف قرارداد، کالاهای اساسی خود را دریافت کنند.

مبلغ کالابرگ چقدر است؟

دولت مبلغ کالابرگ را در سال ۱۴۰۴ برای خانوار دهک‌های اول تا سوم ۵۰۰ هزار تومان و دهک‌های چهارم تا هفتم مبلغ ۳۵۰ هزار تومان تعیین شده است. این اعتبار به صورت مستقل و علاوه بر یارانه نقدی ماهانه به خانوارها تعلق می‌گیرد. 

کالابرگ شامل چه اقلامی است؟

اقلام مشمول طرح سبد کالا شامل اقلام اساسی در فروشگاه‌های مواد غذایی است. اقلام کالابرگ برای تامین نیازهای ضروری و پرکابرد افراد است. افراد با اعتبار خود می‌توانند کالاهای اساسی خود را تامین کنند. در ادامه به عنوان مثال برخی از اقلام نام برده شده است:

• شیر
• پنیر
• ماست
• تخم مرغ
• گوشت و مرغ ماشینی
• روغن مایع
• ماکارونی
• برنج
• قند شکسته‌شده و شکر
• حبوبات
• گوشت منجمد گوساله
• گوشت بوقلمون

هر سرپرست خانوار که شرایط دریافت این طرح را داشته باشد، می‌تواند با ارائه کد ملی به فروشگاه‌های پوشش‌دهنده این طرح، کالاهای مذکور را بدون نیاز به پرداخت، خریداری کند. همچنین این کالاها شامل مواردی هستند که در فروشگاه‌های مواد غذایی عرضه می‌شوند. در نتیجه امکان استفاده از کالابرگ برای خرید کالاهای دیگر از فروشگاه‌های دیگر وجود ندارد.

معرفی فروشگاه‌های عرضه‌کننده کالابرگ

دولت برای موفقیت طرح کالابرگ الکترونیکی، یک شبکه توزیع گسترده و متنوع را در سراسر کشور سازماندهی کرده است. این شبکه شامل بیش از ۲۳۰ هزار مرکز فروش خرد و عمده می‌شود تا دسترسی تمام مشمولان به کالاهای اساسی به آسانی فراهم باشد. مراکز عرضه کالا در این طرح به دو دسته اصلی فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ و فروشگاه‌های محلی تقسیم می‌شوند. فروشگاه‌های زنجیره‌ای طرف قرارداد بخش بزرگی از شبکه توزیع طرح به فروشگاه‌های زنجیره‌ای معتبر کشور اختصاص دارد. این فروشگاه‌ها به دلیل داشتن شعب متعدد در مناطق شهری و روستایی، نقش کلیدی در موفقیت طرح کالابرگ ایفا می‌کنند. شهروندان می‌توانند با مراجعه به این مراکز، به راحتی از اعتبار کالابرگ خود استفاده کنند. مهم‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای عضو طرح کالابرگ به شرح زیر هستند:

• افق کوروش
• جانبو
• فروشگاه هفت
• رفاه
• هایپراستار
• دیلی مارکت
• اتکا
• هایپر فامیلی
• گندم طلایی
• مینومارت

پراکندگی جغرافیایی و دسترسی عمومی یکی از اهداف اصلی در طراحی شبکه توزیع، فراهم کردن دسترسی عادلانه برای تمام شهروندان بوده است. به همین منظور، علاوه بر فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تعداد بسیار زیادی از سوپرمارکت‌ها، خواربارفروشی‌ها و فروشگاه‌های محلی نیز به سامانه متصل شده‌اند. این پراکندگی گسترده تضمین می‌کند که حتی ساکنان مناطق دورافتاده و کم‌برخوردار نیز به مراکز عرضه کالا دسترسی داشته باشند.

برای یافتن نزدیک‌ترین فروشگاه، شهروندان می‌توانند از ابزارهای دیجیتال استفاده کنند. برنامه کاربردی “شما” (شبکه ملی اعتبار) به صورت ویژه برای این طرح طراحی شده است. کاربران با نصب این برنامه می‌توانند فهرست کامل فروشگاه‌های نزدیک به محل سکونت خود را بر روی نقشه مشاهده کنند. این برنامه همچنین امکان مسیریابی تا فروشگاه مورد نظر را نیز فراهم می‌آورد. علاوه بر این، برخی پلتفرم‌های خرید آنلاین مانند اسنپ‌مارکت و دیجی‌کالا نیز امکان خرید با اعتبار کالابرگ را برای کاربران فراهم کرده‌اند.

سبد کالا به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

طرح کالابرگ الکترونیکی در ابتدا شامل تعداد محدودی از افراد جامعه بود و تنها دهک‌های اول تا سوم می‌توانستند بخشی از اعتبار یارانه خود را برای خرید کالاهای اساسی مورد نظر استفاده کنند. پس از مدتی با گسترش این طرح، دهک‌های اول تا پنجم نیز مشمول دریافت سبد کالا شدند. مسئولان اجرایی در مراحل بعدی و به تدریج، دهک‌های بیشتری را به فهرست مشمولان اضافه کردند تا خانوارهای بیشتری را تحت پوشش قرار دهند. در سال ۱۴۰۴، طرح کالابرگ الکترونیکی به هفت دهک اول درآمدی جامعه تعلق می‌گیرد.

برای استعلام مشمولیت دریافت کالابرگ، لازم است که سرپرست خانواده با یک سیم‌کارت به نام خود کد دستوری #1463*500* را شماره‌گیری کند، سپس عدد ۲ را انتخاب کرده و کد ملی خود را وارد نماید. در صورتی که نتیجه دریافتی عدد 1 باشد، به این معنی است که این فرد مشمول دریافت سبد کالا نیست.

لازم به ذکر است که افراد می‌توانند برای اطلاع از وضعیت دهک خود به سامانه hemayat.mcls.gov.ir مراجعه کنند. برای این کار لازم است که سرپرست خانوار با شماره همراه خود، کد ملی و کد ورود وارد سایت شده و در پنل کاربری، دهک خود را مشاهده کند.

زمان دریافت کالابرگ و مهلت استفاده از آن

دولت اعتبار کالابرگ را به صورت مرحله‌ای واریز می‌کند. در این روش، تمام دهک‌های مشمول اعتبار خود را در یک روز واحد دریافت نمی‌کنند. این شیوه پرداخت، اولویت‌بندی خانوارهای با درآمد کمتر را نشان می‌دهد. برای مثال شارژ مرحله چهارم کالابرگ در سال 1404 برای دهک‌های اول تا سوم در 19 شهریور انجام شد. سپس با گذشت چند روز در تاریخ 29 شهریور، اعتبار برای دهک‌های چهارم تا هفتم نیز واریز شد. این زمان‌بندی مرحله‌ای به مدیریت بهتر فرآیند پرداخت در سطح ملی کمک می‌کند. همچنین مهلت استفاده از این کالابرگ تا پایان آبان ماه سال 1404 تعیین شد.

اعتبار تخصیص‌یافته در هر مرحله، مهلت استفاده مشخص و محدودی دارد. این اعتبار به صورت دوره‌ای تعریف می‌شود و به هیچ عنوان قابل انتقال به دوره‌های آینده نیست. این قانون به منظور تشویق خانوارها به مصرف منظم کالاهای اساسی در همان ماه طراحی شده است. چنانچه افراد مشمول از اعتبار خود در مهلت مقرر استفاده نکنند، آن اعتبار به صورت کامل منقضی می‌شود. اعتبار منقضی‌شده دیگر قابل استفاده یا بازیابی نخواهد بود.

نحوه استفاده از کالابرگ یا سبد کالا

کالا برگ الکترونیکی است و افراد با انتخاب یک فروشگاه زنجیره‌ای که شامل این طرح باشد، می‌توانند اقلام سبد کالای خود را خریداری کنند. افراد مشمول دریافت سبد کالا، هنگام خرید باید به مسئول فروشگاه اطلاع دهند که قصد خرید کالاها را با کالابرگ دارند. درصورتی که مبلغ فاکتور از مبلغ تعیین شده برای کالابرگ بیشتر باشد، باید مابه‌التفاوت آن توسط خود شخص پرداخت شود. لازم به ذکر است که امکان دریافت نقدی مبلغ کالابرگ وجود ندارد و تنها روش استفاده از آن، خرید اقلام به منظور سبد کالا است.

جمع‌بندی

کالابرگ یا سبد کالا به منظور کمک به تامین‌ کالاهای اساسی و مورد نیاز خانوارها از طرف دولت به مردم عرضه می‌شود. کالابرگ به صورت الکترونیک است و افراد مشمول دریافت سبد کالا، می‌‌توانند به یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای که در این طرح هستند، مراجعه کند و با ارائه کد ملی کالاهای خود را دریافت کنند.