سرانه خرید و فروش حقیقی و حقوقی چیست؟
سرانه خرید و فروش افراد حقیقی و حقوقی در بازار سرمایه یکی از مهم‌ترین پارامترهای تابلوخوانی است که به تشخیص پول هوشمند در بورس و ورود و خروج جریان‌های نقدینگی کمک می‌کند. در این مقاله به بررسی مفهوم سرانه‌های خرید و فروش و نحوه محاسبه هر یک از این سرانه‌ها پرداخته شده است.
سهامدار کیست؟
تعداد سهام یک شرکت برابر با سرمایه شرکت تقسیم بر ارزش اسمی هر سهم است. ارزش اسمی سهام در ایران برابر با 100 تومان است. سهامدار به شخصی گفته می‌شود که تعدادی از سهام یک شرکت را خریداری کند. اشخاص با خرید سهام یک شرکت، به نسبت تعداد سهام خود مالک آن شرکت می‌شوند. به این معنی که به نسبت درصد مالکیت خود در سود و زیان آن شرکت سهیم هستند. سهام برخی شرکت‌ها در بازار بورس عرضه می‌شوند. سهامداران در این بازار به دو گروه تقسیم می‌شوند که در ادامه به بررسی هریک پرداخته شده است.
می‌توانید در مقاله سهامدار کیست با انواع سهامدار در بازار سرمایه و استراتژی معاملاتی فالوتریدینگ، که یکی از استراتژی‌های محبوب میان سهامداران است، آشنا شوید.
سهامدار حقیقی و حقوقی
سهامداران در بورس به دو دسته حقیقی و حقوقی تقسیم می‌شوند. سهامدار حقیقی به سهامدارانی گفته می‌شود که با نام حقیقی خود به خرید سهام شرکت‌ها اقدام می‌کنند. بنابراین، هر فردی که مستقیما سهام یک شرکت را خریداری کند، سهامدار حقیقی آن شرکت نام دارد.
اما در صورتی که یک مجموعه، نهاد، سازمان یا شرکت، سهامی را خریداری کنند، سهامدار حقوقی آن شرکت به حساب می‌آیند. به عنوان مثال، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر یک شخص حقوقی است. بخشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری این شرکت شامل خرید سهام سایر شرکت‌ها برای کسب سود است؛ بنابراین شرکت سرمایه‌گذاری غدیر سهامدار حقوقی آن شرکت‌ها می‌باشد.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سبدگردان‌ها، کارگزاری‌ها و… جزو شرکت‌های فعال در بازار سرمایه و شخص حقوقی هستند. گاهی شرکت‌های تولیدی نیز در کنار فعالیت‌های عملیاتی خود با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مختلف تلاش در کسب سود دارند، که این سرمایه‌گذاری‌ها به‌عنوان فعالیت‌های غیرعملیاتی آن شرکت شناسایی می‌شوند.
بنابراین هر فرد یا شرکتی می‌تواند با خرید سهام در بازار سرمایه، سهامدار حقیقی یا حقوقی محسوب شود. در ادامه سرانه خرید و فروش اشخاص حقیقی و حقوقی توضیح داده شده است.
تعریف سرانه خرید و فروش
به میانگین خرید یا فروش هر شخص حقیقی یا حقوقی در یک نماد معاملاتی در بازار سرمایه، سرانه خرید/فروش حقیقی/حقوقی آن نماد گفته می‌شود. بررسی سرانه‌ها نشان می‌دهد به‌طور متوسط اشخاص حقیقی یا حقوقی چند تومان از یک سهم را در روز خریداری کرده یا فروخته‌اند.
با توجه به این‌که خرید یا فروش انجام شده یک نماد توسط چه اشخاصی (حقیقی یا حقوقی) صورت گرفته است، دو نوع سرانه در بازار سرمایه تعریف می‌شود.
سرانه خرید حقیقی
به میانگین خرید سهام یک شرکت در روز توسط افراد حقیقی، سرانه خرید حقیقی آن سهم گفته می‌شود. سرانه خرید حقیقی یعنی هر شخص حقیقی به طور متوسط چند تومان از یک سهم را در آن روز خریداری کرده است. برای محاسبه سرانه خرید باید کل مبلغ خریداری شده یک سهم توسط اشخاص حقیقی در روز را بر تعداد خریداران حقیقی تقسیم کرد.
تعداد خریداران حقیقی سهم / ارزش خرید حقیقی سهم= سرانه خرید حقیقی
سرانه فروش حقیقی
به میانگین فروش هر سهم توسط افراد حقیقی در روز سرانه فروش حقیقی آن سهم گفته می‌شود. سرانه فروش حقیقی یعنی هر شخص حقیقی به طور متوسط چند تومان از سهام یک شرکت را فروخته است. برای محاسبه سرانه فروش بایدکل مبلغ سهام فروخته شده یک شرکت توسط اشخاص حقیقی در روز را تقسیم بر تعداد فروشندگان حقیقی کرد.
تعداد فروشندگان حقیقی سهم / ارزش فروش حقیقی سهم= سرانه فروش حقیقی
در فرمول‌های فوق ارزش خرید و فروش حقیقی یک سهم برابر است با میزان سهمی که از آن شرکت توسط افراد حقیقی در آن روز خریداری شده یا به فروش رسیده است.
سرانه خرید حقوقی
به میانگین سهام خریداری شده یک شرکت توسط افراد حقوقی در روز، سرانه خرید حقوقی آن سهم گفته می‌شود. به عبارتی سرانه خرید حقوقی یعنی هر شخص حقوقی به طور متوسط چند تومان از سهام یک شرکت را در روز خریداری کرده است.
تعداد خریداران حقوقی سهم / ارزش خرید حقوقی سهم= سرانه خرید حقوقی
سرانه فروش حقوقی
میانگین سهام یک شرکت که در یک روز توسط افراد حقوقی به فروش رسیده است، سرانه فروش حقوقی آن سهم می‌باشد. به عبارتی سرانه فروش حقوقی یعنی هر شخص حقوقی به طور متوسط چند تومان از سهام یک شرکت را در روز به فروش رسانده است.
تعداد فروشندگان حقوقی سهم / ارزش فروش حقوقی سهم= سرانه فروش حقوقی
همچنین ارزش خرید و فروش حقوقی نیز برابر با مبلغی است که توسط افراد حقوقی برای خرید یک سهم پرداخت شده یا افراد حقوقی به آن مبلغ سهم خود را فروخته‌اند.
نحوه محاسبه سرانه خرید و فروش
اطلاعات لازم برای محاسبه سرانه خرید و فروش هر یک از شرکت‌های بازار سرمایه در سایت http://www.tsetmc.com/ موجود است. در ادامه نحوه محاسبه سرانه خرید و فروش حقیقی شرکت فولاد مبارکه بررسی شده است.
در تصویر نمایش داده شده میزان خرید (1) و فروش (2) افراد حقیقی نمایش داده شده است. با ضرب این مقدار بر قیمت پایانی سهم، ارزش خرید و فروش حقیقی آن سهم به دست می‌آید.
ارزش خرید (میلیون ریال) 906،108 = 12،250 * 73.968
ارزش فروش (میلیون ریال) 1،310،529.5 = 12،250 * 106.982
با تقسیم این مقدار بر تعداد افراد حقیقی که در روز معامله کرده‌اند، سرانه خرید و فروش حقیقی آن سهم محاسبه می‌شود.
سرانه خرید (میلیون ریال) 124.9 =7,251 / 906،108
سرانه فروش (میلیون ریال) 166.7 =7،861 / 1،310،529.5
به‌صورت مشابه می‌توان برای سهامداران حقوقی نیز توسط اطلاعات موجود در سایت tsetsm.com سرانه خرید و فروش حقوقی را محاسبه کرد.
نرم‌افزار سرانه خرید و فروش
در داشبورد انیگما به راحتی می‌توان سرانه‌های تمامی نماد بازار سرمایه را مشاهده کرد. همچنین می‌توان این نمادها را بر اساس بیشترین به کمترین نیز مرتب کرد. برای دسترسی به این اطلاعات کافیست پس از ورود به داشبورد انیگما با انتخاب بخش حقیقی و حقوقی نمادها و با انتخاب دکمه نمایش بیشتر به لیست تمامی نمادها دسترسی پیدا کرد.
سوالات متداول
به میانگین خرید سهام یک شرکت توسط افراد حقیقی در یک روز معاملاتی، سرانه خرید حقیقی آن سهم در آن روز گفته می‌شود.
میانگین فروش یک سهم توسط افراد حقیقی در یک روز معاملاتی، سرانه فروش حقیقی آن سهم در آن روز است.
بخش داشبورد سایت انیگما نرم‌افزاری است که توسط آن می‌توان به‌صورت لحظه‌ای به سرانه خرید و فروش تمامی سهم‌ها دسترسی داشت.
ممنون از مقاله خوبتون، بسیار کامل و دقیق بود.
سلام، خوشحالیم که مقاله مفید و موثر بوده براتون 🙏🏼🌹
چه جوری به بخش سهامداران دسترسی داشته باشیم ؟
شما می‌توانید از طریق لینک سهامداران بورس محصول سهامداران انیگما را تهیه کنید.