فیلترنویسی چیست و چگونه می‌توان از آن استفاده کرد؟
معامله‌کردن با نگاه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در بورس، نیازمند داشتن اطلاعات زیادی در بازار سرمایه است. هر یک از سرمایه‌گذاران استراتژی متفاوتی در سرمایه‌گذاری خود دارند. باتوجه به تعداد نمادهای موجود در بازار سرمایه، امکان بررسی تمامی سهم‌ها با استراتژی‌های متفاوت کاری دشوار و زمان‌بر است. در این راستا فیلترنویسی به کمک سرمایه‌گذاران می‌آید تا بتوانند با تفکیک کردن سهام‌های مدنظرشان، به فیلترهایی با ویژگی‌های مورد نظر برسند تا در کوتاه‌ترین زمان، رفتار و تصمیم درست‌تری در این بازار اتخاذ کنند. در این مقاله به مفهوم فیلترنویسی و آموزش گام به گام فیلترنویسی بورس ایران پرداخته می‌شود.
فیلترنویسی چیست؟
فیلترنویسی روشی است که توسط آن افراد می‌توانند با ایجاد فیلتر مناسب نمادهایی با ویژگی‌های مد نظر خود را در بازار سرمایه مشاهده کنند. در واقع هر سرمایه‌گذار با توجه به استراتژی معاملاتی خود، می‌تواند معیارهایی داشته باشد و سهم‌ها را با توجه به این معیارها غربال کند. البته باید در نظر داشت پیش از فیلترنویسی نیاز به تعیین استراتژی معاملاتی است. افراد در استراتژی معاملاتی خود مشخص می‌کنند که چه میزان از سرمایه خود را در چه دارایی سرمایه‌گذاری کنند. یا برای سرمایه‌گذاری در بورس به‌صورت غیرمستقیم از طریق روش‌هایی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا به‌طور مستقیم اقدام کنند. همچنین اینکه فرد سهام مورد نظر خود را از طریق کدام تحلیل (بنیادی یا تکنیکال) بررسی کند نیز، از استراتژی‌های معاملاتی افراد است. به‌عنوان مثال، یک شخص که تصمیم گرفته است در بازار سرمایه به‌طور مستقیم فعالیت کند، می‌تواند استراتژی معاملاتی مبتنی بر وضعیت بنیادی سهم‌های مختلف را برای خود تعریف کند.
حال برای فیلتر کردن سهم‌ها در بازار بورس باید به منوی بالای صفحه‌ی دیده‌بان بازار در سایت بورس (www.tsetmc.com) مراجعه کرد. این فیلترها می‌توانند بر اساس محدوده قیمتی، حجم و ارزش معاملات، درصد تغییرات قیمت، نسبت خریداران به فروشندگان و هر ویژگی دیگری باشند که با تبدیل آن‌ها به کد، فیلتر مخصوص ایجاد می‌شود. به‌طور مثال برخی افراد تصمیم می‌گیرند سهام شرکت‌هایی با P/E کمتر از ۵ را خریداری کرده و زمانی که این نسبت به ۷ رسید، آن‌ها را بفروشند. در مثالی دیگر ممکن است برخی افراد به دنبال سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی با حاشیه سود بالای ۴۰ درصد باشند. پس این افراد باید بتوانند سهم‌هایی با این ویژگی را شناسایی کنند. لازم به ذکر است این امکان در سایت انیگما نیز وجود دارد. در ادامه به آموزش فیلترنویسی بورس ایران پرداخته می‌شود.
آموزش گام‌به‌‌گام فیلترنویسی در بورس ایران
برای فیلترنویسی ابتدا باید دیدبان را در بالای سایت TSE انتخاب کرد. در تصویر زیر گزینه دیدبان با دایره‌ای مشکی رنگ مشخص شده است.
بخش «تنظیمات» یکی از بخش‌های فیلترنویسی است که در آن می‌توان مواردی مانند نحوه نمایش دیده‌بان، بازار انتخابی برای نمایش، نوع اوراق و سایر اطلاعات تکمیلی مورد نظر را تعیین کرد.
برای مثال مطابق با تصویر زیر می‌توان تعیین کرد که گروه‌بندی گروه‌های صنعت به‌صورت تفکیک شده نمایش داده شود یا خیر. همچنین می‌توان تعیین کرد فقط نمادهای یکی از بازارهای بورس یا فرابورس یا نمادهای هر دو بازار نمایش داده شود. در بحش نوع اوراق نیز می‌توان دارایی‌های مورد نظر در دیده‌بان را تعیین کرد.
مرحله‌ی بعد برای ایجاد فیلتر جدید، انتخاب گزینه‌ی فیلتر است.
پس از انتخاب گزینه‌ی فیلتر جدید باید شرط‌های موردنظر در کادر سفید رنگ نوشته شود. در انتها می‌توان برای مشاهده‌ی خطاهای احتمالی گزینه‌ی اعتبارسنجی را انتخاب کرد. در صورتی که فیلتر نوشته شده خطایی نداشته باشد، می‌توان با انتخاب گزینه «ثبت» نمادهای غربال شده مطابق با فیلتر نوشته شده را مشاهده کرد.
توابع فیلترنویسی
در ادامه لیست برخی از عملگرها و متغیرهایی موردنیاز در کدنویسی، قابل مشاهده است.
نمونه‌ای از فیلترهای قابل استفاده برای فیلترنویسی در سایت بورس ایران:
1- سهم‌هایی که در صف خرید قرار دارند.
(pl)==(tmax) && (qo1)==0
2- سهم‌هایی که در صف فروش قرار دارند.
(pl)==(tmin) && (qd1)==0
3- سهم‌هایی که در بازه قیمت مثبت نزدیک به صف خرید معامله می‌شوند.
(plp)>2.5 && (pl)<(tmax)
فیلترنویسی بنیادی در سایت انیگما
سایت انیگما در بخش «کدال پلاس» امکان بررسی بنیادی سهام با استفاده از فیلترهای متنوع و پیشرفته را فراهم کرده است. کاربران می‌توانند شرکت‌ها را بر اساس پارامترهای صورت‌های مالی مانند سود خالص، سود ناخالص و فروش، یا نسبت‌های مالی مثل P/E و P/B غربال کنند. این فیلترها هم امکان مقایسه بین شرکت‌ها و هم مقایسه عملکرد یک شرکت نسبت به گذشته خود را فراهم می‌کنند. در فیلترنویسی، می‌توان از عملگرهایی مانند بزرگ‌تر، کوچک‌تر، جمع، تفریق، ضرب، تقسیم و همچنین AND و OR برای ترکیب شروط مختلف استفاده کرد. این قابلیت‌ها به تحلیلگران کمک می‌کند شرکت‌هایی با شرایط خاص، مانند رشد سود یا افزایش فروش در دوره‌های زمانی مختلف، را شناسایی کنند. در تصویر زیر با توجه به فیلتر انتخابی شرکت‌هایی که سود خالص فصل گذشته‌شان نسبت به سود خالص سه ماهه قبل خود 30 درصد رشد داشته و دارای P/E ttm پایین‌تر از 7 باشد نمایش داده می‌شوند.
مزایا و معایب فیلتر نویسی
فیلترنویسی امکان مشاهده ویژگی‌های مدنظر در سهام را با سرعت بالا و صرفه‌جویی در زمان فراهم می‌کند. این ابزار دقت انتخاب را افزایش می‌دهد، چرا که در میان تعداد زیاد نمادها، احتمال دیده نشدن برخی موارد وجود دارد. با این روش می‌توان سهم‌های دارای شرایط خاص را به‌سادگی شناسایی کرد. با این حال، فیلترنویسی در سایت TSETMC محدودیت‌هایی دارد. نتایج فیلترها قابل ذخیره‌سازی نیستند و معمولا دسترسی به داده‌های قدیمی‌تر از ۲۱ روز ممکن نیست.
درنهایت مهارت فیلترنویسی در بورس ایران و ترکیب آن با روش‌های دیگر مانند تحلیل تکنیکال و بنیادی، مزیت رقابتی برای معامله‌گران بازار بورس ایجاد می‌کند. باید توجه داشت که فیلترها تنها یکی از روش‌های تحلیلی بورس هستند و نباید به تنهایی معیار خرید و فروش قرار گیرند. برای اقدام به معامله بر اساس استراتژی معاملاتی، لازم است از سایر تحلیل‌ها نیز استفاده شود.
