مجمع عمومی عادی سالیانه چیست؟ نحوه دریافت سود سهام در بورس

مجمع عمومی عادی سالیانه گردهمایی الزامی و قانونی شرکت‌ها است که سالی یک بار با حضور مدیران و سهامداران برگزار می‌شود تا فعالیت‌های یک‌ساله شرکت مورد ارزیابی قرار گیرد. هدف از تشکیل این مجمع تصویب صورت‌های مالی شامل ترازنامه و صورت سود و زیان، تعیین میزان سود نقدی و نحوه تقسیم آن بین سهامداران، انتخاب مدیران و بازرسان برای دوره جدید و مشخص کردن برنامه‌های آتی شرکت است. مهلت برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی شرکت تعیین شده و بیشتر شرکت‌های بورسی به دلیل پایان سال مالی در اسفند، مجامع خود را معمولا در اردیبهشت تا تیرماه برگزار می‌کنند. رسمیت جلسه در نوبت اول نیازمند حضور سهامدارانی با مالکیت بیش از نیمی از سهام دارای حق رای است و در صورت عدم تحقق این نصاب، مجمع در نوبت دوم با هر تعداد سهامدار برگزار می‌شود.

در این مقاله به بررسی مجمع عمومی عادی سالیانه، اهداف، نحوه برگزاری و اطلاع رسانی، اهمیت شرکت در این جلسه و همچنین تاثیر آن بر قیمت سهام پرداخته شده است.

پیشنهاد می‌شود برای آشنایی بیشتر با انواع مجامع در بازار سرمایه، مقاله مجمع در بورس چیست؟ نیز مطالعه شود.

نحوه اطلاع‌رسانی برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه

مجمع عمومی عادی سالیانه باید تا چهار ماه پس از پایان سال مالی شرکت‌ها برگزار شود. شرکت‌ها باید تاریخ مجمع عمومی عادی سالیانه و مکان برگزاری آن را حداقل ۱۰ روز پیش از برگزاری یا حداکثر ۴۰ روز پیش از آن اطلاع‌رسانی کنند. شرکت‌های بورسی طبق دستورالعمل‌ها، مکلفند اطلاعیه‌ها را در کدال منتشر کنند. روزنامه کثیرالانتشار صرفا برای رعایت قانون تجارت است، اما کدال مرجع اصلی برای تصمیم‌گیری سهامدار است.

افراد می‌توانند برای دسترسی به اطلاعیه برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه یک شرکت، نماد مدنظر خود را در کدال جستجو کنند. در تصویر زیر آگهی دعوت به مجمع عمومی عادی سالیانه بانک ملت در سایت کدال نمایش داده شده است. سال مالی شرکت‌ها مطابق با تاریخ درج شده در آگهی دعوت به مجمع هستند. در مثال ذکر شده در تصویر زیر سال مالی بانک ملت ۲۹ اسفند ماه است.

در آگهی دعوت به مجمع عمومی عادی سالیانه اطلاعاتی از قبیل تاریخ و مکان برگزاری مجمع، نام و مشخصات شرکت، دستور جلسه مجمع عمومی عادی سالیانه، شرایط حضور، نحوه دریافت برگ حضور در جلسه و سایر توضیحات لازم ارائه می‌شود. تصویر زیر بخشی از آگهی دعوت به مجمع بانک ملت را نشان می‌دهد.

شرط تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه، حضور دارندگان حداقل نیمی از سهام شرکت است. اگر مجمع به حد نصاب نرسد، تشکیل نمی‌شود و مجدد برای دومین بار اطلاع‌رسانی و برگزار می‌شود. تعداد سهامداران در دومین تاریخ تعیین شده اهمیتی ندارد و با هر تعداد سهامدار مجمع تشکیل خواهد شد. در این مجمع، هر سهم دارای یک حق رای است.

در مجمع عمومی عادی سالیانه چه مواردی بررسی می‌شوند؟

در مجمع عمومی عادی سالیانه ابتدا مدیرعامل گزارش عملکرد شرکت را تحت عنوان گزارش هیئت‌مدیره و مواردی از قبیل مطالبات و دیون، طرح‌های آتی و سایر موارد مربوطه را به مجمع ارائه می‌کند. این گزارش باید حداقل ۱۰ روز قبل از برگزاری مجمع از طریق سامانه کدال منتشر شود. در صورت تصویب صورت‌ مالی، میزان سود تقسیمی تعیین می‌شود. همچنین تصمیماتی مانند انتخاب مدیران و بازرسان و تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای چاپ آگهی‌ها و اطلاعیه‌های شرکت تا مجمع عمومی عادی سال آینده، تعیین پاداش و حق حضور هیئت‌مدیره و حق‌الزحمه بازرس قانونی در مجمع عمومی اتخاذ می‌شود. این بخش از دستور جلسه مجمع عمومی عادی سالیانه اهمیت بالایی دارد.

لازم به ذکر است که حسابرسی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس توسط موسسات حسابرسی مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می‌شود. در صورت نیاز نماینده سازمان بورس نظر خود را در خصوص صورت‌های مالی یا سایر موارد مورد نظر مطرح می‌کند.

ارتباط مجمع عمومی عادی سالیانه با توقف و بازگشایی نماد

برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه با تغییر وضعیت نماد معاملاتی شرکت در بازار سرمایه همراه است. نماد شرکت معمولا دو روز کاری پیش از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه متوقف می‌شود و پس از پایان جلسه، اغلب دو روز کاری بعد دوباره بازگشایی خواهد شد که به بازگشایی بعد از مجمع عمومی عادی سالیانه معروف است.

نکته مهم این است که سود نقدی تنها به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که در روز برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه مالک سهام باشند. بنابراین حتی اگر فردی پس از بازگشایی نماد سهام خود را بفروشد، همچنان مستحق دریافت سود مصوب مجمع عمومی عادی سالیانه خواهد بود.

چرا قیمت سهام پس از مجمع کاهش می‌یابد؟

سود نقدی که میان سهامداران تقسیم می‌شود از جریان نقدی شرکت کسر می‌شود. بنابراین قیمت سهام پس از بازگشایی و تقسیم سود به اندازه سود تقسیمی کاهش می‌یابد. برای مثال قیمت هر سهم یک شرکت ۱۰۰۰ تومان است و شرکت به‌ازای هر سهم ۲۵۰ تومان سود ساخته است. اگر در مجمع عمومی عادی سالیانه میزان سود تقسیمی ۱۰۰ تومان تعیین شود، پس از مجمع به‌صورت تئوریک سهم با قیمت ۹۰۰ تومان باز خواهد شد. یعنی روز بازگشایی سهم میان شخصی که در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت کرده و شخصی که روز بازگشایی پس از مجمع آن سهم را خریده تفاوتی وجود ندارد و هر دو به یک میزان دارایی از سهام این شرکت خواهند داشت. البته لازم به ذکر است که قیمت سهم می‌تواند در فرایند حراج با هر قیمتی بازگشایی شود و مثال ذکر شده صرفا به‌صورت تئوریک مطرح شد.

چگونه می‌توان تصمیمات مجمع را مشاهده کرد؟

تصمیمات اتخاذ شده در مجمع عمومی عادی سالیانه در سامانه کدال و سایت TSE منتشر می‌شود. با جستجوی نماد مورد نظر در کدال می‌توان خلاصه تصمیمات مجمع عادی عمومی سالیانه را دانلود و مشاهده کرد.

در این گزارش علاوه بر اعلام تعداد افراد شرکت‌کننده، دستور جلسه و مصوبات مجمع نیز گزارش می‌شوند. تصویر زیر بخشی از گزارش مجمع بانک ملت است.

تقسیم سود نقدی در مجمع عمومی عادی سالیانه

پس از تصویب صورت‌های مالی، سهامداران تعیین می‌کنند که چه میزان از سود هر سهم یا همان EPS میان سهامداران تقسیم شود. به میزان سود تقسیمی به ازای هر سهم DPS یا سود نقدی گفته می‌شود. در واقع در مجمع عمومی عادی سالیانه تصمیم گرفته می‌شود که چه مقدار از سود خالص هر سهم به سهامداران تعلق بگیرد و چه مقدار از آن به‌عنوان سود انباشته در شرکت نگهداری شود. شرکت‌ها می‌توانند بخشی یا کل سود ساخته شده خود را تقسیم کنند.

بر اساس قانون تجارت، شرکت‌ها مکلف هستند حداقل ده درصد از سود سالانه خود را تقسیم کند. همچنین در گذشته مهلت هشت ماه بود، اما در حال حاضر و بر اساس قانون جدید، مهلت پرداخت سود، چهار ماه است. در برخی موارد نیز شرکت‌ها از محل سود انباشته سال‌های گذشته سودی بیش از سود همان سال مالی تقسیم می‌کنند. یعنی اگر یک شرکت دارای سود انباشته یا ذخایری از سال‌های گذشته باشد و نگهداری آن‌ها توجیهی نداشته باشد، می‌تواند این ذخایر را آزاد کرده و به‌عنوان سود تقسیمی در نظر بگیرد. در این صورت سود نقدی می‌تواند بیشتر از سود هر سهم باشد.

لازم به ذکر است که سود نقدی تنها به افرادی تعلق می‌گیرد که در تاریخ مجمع عمومی عادی سالیانه مالک سهام شرکت باشند. همچنین برای اطلاع از میزان سود مصوب و زمان‌بندی پرداخت آن، سهامداران می‌توانند به گزارش‌های منتشرشده در بخش «تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه» و «زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه» در سامانه کدال مراجعه کنند.

اهمیت شرکت در مجمع عمومی عادی سالیانه

سهامداران یک شرکت می‌توانند پیش از مجمع سهم خود را فروخته و وارد مجمع نشوند. از طرفی نیز افراد می‌توانند آن سهم را خریداری یا سهامی که دارند را حفظ و در مجمع شرکت کنند. در ادامه عوامل موثر برای تصمیم‌گیری حضور در مجمع و اهمیت آن مورد بررسی قرار گرفته است.

زمان پرداخت سود نقدی

شرکت در مجمع به استراتژی سرمایه‌گذاری افراد بستگی دارد. با توجه به اینکه سود اعلام شده در مجامع پس از گذشت مدتی پرداخت می‌شود، شرکت در مجمع برای افرادی که دیدگاه کوتاه‌مدتی برای کسب سود در بورس دارند، جذاب نیست. شرکت‌ها اصولا هم‌زمان با اعلام برگزاری مجمع، زمانبندی پرداخت سود نقدی را نیز اعلام می‌کنند و افراد می‌توانند با توجه به این موضوع در خصوص شرکت یا عدم شرکت در مجمع تصمیم‌گیری کنند. هرچه زمان پرداخت سود نقدی یک شرکت نزدیک‌تر باشد، شرکت کردن در آن مجمع برای سهامداران جذاب‌تر خواهد بود.

میزان سود نقدی

مقدار درصد سود نقدی به قیمت سهم نیز یکی از موارد مهم برای تصمیم‌گیری حضور در مجمع است. اصولا شرکت‌ها استراتژی مشخصی در خصوص تقسیم سود دارند و هر سال درصد مشخصی سود نقدی تقسیم می‌کنند. عموما استراتژی تقسیم سود در شرکت‌ها ثابت است و تغییرات زیادی در آن رخ نمی‌دهد و شرکت‌ها این استراتژی را از پیش اعلام می‌کنند. بنابراین با بررسی سابقه مجمع یک شرکت در سال‌های گذشته، می‌توان میزان سود تقسیمی آن را پیش‌بینی کرد. هرچه درصد میزان سود تقسیمی یک شرکت بیشتر باشد، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری برای حضور در مجمع آن شرکت خواهند داشت.

دیدگاه سرمایه‌گذاری

بسیاری از افراد دیدگاه بلندمدتی در بازار سرمایه دارند؛ افراد که دیدگاه بلندمدتی در بازار سرمایه دارند، سهمی را خریداری کرده و در مجمع آن شرکت می‌کنند. گاهی نیز این افراد تا مجمع سال آینده نیز سهام خود را حفظ کرده و مجدد در مجمع شرکت خواهند کرد. عموما هر سهم هرساله با نسبت پی بر ای مشخصی به مجمع می‌رود. بنابراین در بلندمدت می‌توان انتظار داشت که آن سهم علاوه بر تقسیم سود، تا سال آینده رشد قیمتی نیز داشته باشد.

عملکرد شرکت

در مجمع عمومی عادی سالیانه فرصت ارتباط سهامداران با مدیران شرکت‌ها وجود دارد. همچنین در این مجمع اطلاعات دقیق‌تری در خصوص صنعت و شرکت ارائه می‌شود. گاهی در مجمع عمومی عادی سالیانه اخبار مثبتی درباره شرکت یا صنعت مطرح شده که منجر می‌شود سهم پس از بازگشایی با استقبال روبرو شود. از طرفی گاهی نیز احتمال دارد اخبار منفی‌ مطرح و سهم با قیمت کمتر از قیمت تئوریک بازگشایی شود.

نحوه و زمان‌بندی پرداخت سود نقدی مجمع عمومی عادی سالیانه

زمان و نحوه دریافت سود نقدی در گزارشی تحت عنوان «زمانبندی پرداخت سود دوره 12 ماهه منتهی به سال مالی شرکت» در کدال منتشر می‌شود.

با توجه به ابلاغیه‌های سازمان بورس، پرداخت سود نقدی برای شرکت‌های ثبت شده نزد بورس از طریق سامانه سجام الزامی است.

روش اول (اصلی و اجباری) واریز از طریق سامانه سجام: سجام سامانه یکپارچه سهامداران بورسی است که شرکت‌ها موظفند از طریق آن سود سهامداران خود را پرداخت کنند. در این روش سود تقسیمی شرکت به شماره کارت یا شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار، در سامانه سجام واریز خواهد شد و نیاز به مراجعه حضوری در بانک یا معرفی حساب به شرکت نیست.

روش‌های دوم و سوم (تکمیلی یا قدیمی): در موارد محدود یا برای سهامدارانی که هنوز در سجام ثبت نام نکرده‌اند، ممکن است شرکت‌ها از روش‌های زیر استفاده کنند:

• واریز به حساب بانکی سهامداران (در این روش سهامدار مشخصات حساب بانکی خود را جهت پرداخت سود به شرکت اعلام می‌کند).
• مراجعه حضوری سهامداران به بانک و دریافت سود نقدی (در این روش شرکت‌ها تاریخ مشخصی را اعلام می‌کنند تا سهامداران به شعب یک بانک خاص مراجعه کرده و سود نقدی سهام خود دریافت کنند).

تفاوت مجمع عمومی عادی سالیانه با مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده

مجمع عمومی عادی به دو شکل سالانه و به طور فوق‌العاده تقسیم می‌شود. مجمع عمومی عادی سالانه هر سال به صورت منظم برگزار می‌شود و تمرکز آن بر بررسی عملکرد شرکت در سال مالی گذشته، تصویب صورت‌های مالی، تعیین سود نقدی، انتخاب هیئت مدیره و بازرسان و تعیین برنامه‌های سال آینده است. زمان برگزاری این مجمع حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی است و به عنوان بخشی از روند برنامه‌ریزی منظم و قانونی شرکت محسوب می‌شود.

در مقابل، مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده برای تصمیم‌گیری در امور فوری و ضروری تشکیل می‌شود که نمی‌توان آن‌ها را تا زمان مجمع سالانه به تاخیر انداخت. همچنین، زمانی که مجمع سالانه به موقع برگزار نشود، اولین مجمع برگزار شده به صورت عادی به طور فوق‌العاده خواهد بود. این مجمع می‌تواند در هر زمان از سال و به درخواست هیئت مدیره، بازرس قانونی یا گروهی از سهامداران برگزار شود و معمولا شامل تغییرات مدیریتی، انتخاب اعضای جدید هیئت مدیره یا بازرسین در صورت استعفا یا فوت، و سایر موضوعات فوری است. اگرچه تصمیمات آن مشابه تصمیمات مجمع سالانه است، اما با هدف پاسخ سریع به نیازهای ضروری شرکت برگزار می‌شود.

جمع‌بندی

مجمع عمومی عادی سالیانه نقش کلیدی در شفافیت و مدیریت شرکت دارد و با هدف بررسی عملکرد سال گذشته، تصویب صورت‌های مالی، تصمیم‌گیری درباره سود نقدی، انتخاب مدیران و بازرسان و تعیین برنامه‌های آتی برگزار می‌شود. این مجمع باید حداکثر تا چهار ماه پس از پایان سال مالی شرکت برگزار شود و اطلاع‌رسانی آن از طریق روزنامه‌های کثیرالانتشار و سامانه کدال انجام می‌شود. تصمیمات اتخاذشده در این جلسه تاثیر مستقیم بر سهامداران و جریان مالی شرکت دارد. در نهایت، در مجمع عمومی عادی سالیانه نحوه توزیع سود، تعیین مدیران و برنامه‌ریزی‌های آینده شرکت به طور شفاف به سهامداران ارائه می‌شود.

سوالات متداول