معرفی بورس امارات + نحوه سرمایه‌گذاری و ساختار معاملاتی آن
امارات متحده عربی با ایجاد دو بازار سهام نیرومند در ابوظبی و دبی جایگاه خود را به عنوان یک قطب مالی در منطقه تثبیت کرده است. بورس امارات مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی است؛ زیرا اقتصاد پویا و فرصت‌های سرمایه‌گذاری گسترده دارد. بورس ابوظبی مهم‌ترین و بزرگترین بورس کشور امارات محسوب می‌شود و طی سال‌های اخیر با سرعت رشد کرد است. این نهاد مالی با تاکید بر نوآوری، جذابیت و شفافیت، اقتصاد امارات را تقویت می‌کند. بورس اوراق بهادار ابوظبی (ADX) به سرعت رشد کرده و یکی از بزرگترین بازارهای سرمایه در خاورمیانه و حوزه خلیج فارس به شمار می‌رود.
انواع بازار سرمایه امارات
بورس امارات متحده عربی دو بازار سهام اصلی و قدرتمند را در بر می‌گیرد. بازار اوراق بهادار ابوظبی با نام ADX و بازار مالی دبی با نام DFM مهم‌ترین بازارهای این کشور هستند. بورس ابوظبی به تنهایی ارزش بازاری حدود ۳.۰ تریلیون درهم (تقریبا ۸۱۷ میلیارد دلار) دارد و بازار مالی دبی (DFM) نیز ارزش بازاری حدود ۹۰۷ میلیارد درهم (تقریبا ۲۴۷ میلیارد دلار) را در اختیار دار ADX با افزودن ۲۸ ابزار مالی جدید در سال ۲۰۲۴، مجموع اوراق بهادار خود را به ۱۸۷ مورد افزایش داد.
ساختار صنعتی بورس ابوظبی (ADX) عمدتا تحت سلطه بخش‌های انرژی، خدمات مالی و شرکت‌های بزرگ هلدینگ است. در مقابل، بورس دبی (DFM) تنوع بیشتری داشته و بخش‌های خدمات مالی (مانند بانک‌ها)، املاک و مستغلات، و حمل‌ونقل بازیگران اصلی را تشکیل می‌دهند. این ترکیب نشان‌دهنده تلاش برای کاهش وابستگی به بخش سنتی انرژی است، هرچند همچنان سهم قابل توجهی از ارزش بازار به صنایع مرتبط با منابع اختصاص دارد. تلاش برای جذب شرکت‌های جدید در حوزه‌های فناورانه نیز ادامه دارد.
بورس ابوظبی (ADX) یک بازار مالی پویا و بسیار سریع‌الرشد محسوب می‌شود. این بورس در سال ۲۰۰۰ تاسیس شد و فعالیت خود را آغاز کرد. بورس ابوظبی اکنون میزبان ۱۴۸ شرکت بزرگ در حوزه‌های مختلف است. تمرکز این نهاد بر توسعه پایدار و کاهش کربن قرار دارد و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی سبز را تشویق می‌کند. ساختار جدید بورس ابوظبی در سال ۲۰۱۵ و پس از ادغام با بازار سهام امارات شکل گرفت.
بورس دبی (DFM) بستر مهمی برای جذب سرمایه در امارات عمل می‌کند. شرکت‌های حاضر در دبی بیشتر در حوزه‌های خدمات، املاک و گردشگری فعالیت دارند و این بازار نیز مسیر رشدی مشابه بازار ابوظبی را دنبال می‌کند. امارات بازارهای مالی خود را به جغرافیای داخلی محدود نکرده و با جذب سرمایه خارجی به الگویی منطقه‌ای تبدیل شده است. این سیاست تنوع اقتصادی و خصوصی‌سازی را تقویت می‌کند. سرمایه گذاری در بورس امارات به دلیل فرصت‌های گسترده برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی جذابیت بالایی دارد. اتباع خارجی می‌توانند با کمترین پیچیدگی اداری وارد این بازارها شوند.
نحوه سرمایه‌گذاری در بورس امارات
سرمایه‌گذاری در بورس امارات متحده عربی فرصتی جذاب برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی محسوب می‌شود. ورود به این بازار مالی به رعایت چند مرحله اساسی نیاز دارد. متقاضی ابتدا باید یک حساب سرمایه‌گذاری نزد یکی از کارگزاران مجاز افتتاح کند. سپس دریافت شماره سرمایه‌گذار یا NIN از طریق بورس مربوطه الزامی است. این شماره برای انجام همه معاملات در بورس ابوظبی و دبی ضرورت دارد. پس از تکمیل این مراحل، سرمایه مورد نظر باید به حساب واریز شود و با این روند امکان خرید سهام در بورس امارات فراهم می‌شود.
سرمایه‌گذاران باید بر انتخاب سهام شرکت‌های بزرگ و معتبر تمرکز کنند؛ شرکت‌هایی که ثبات مالی و پایداری دارند معمولا ریسک کمتری ایجاد می‌کنند. ارزیابی نسبت قیمت به درآمد یا P/E در تحلیل سهام اهمیت بالایی دارد. P/E پایین می‌تواند نشان‌دهنده کم‌ارزش بودن سهام و فرصت مناسب برای خرید باشد. تنوع‌بخشی در سبد سرمایه‌گذاری نیز به کاهش ریسک‌های کلی بازار کمک می‌کند. پیش از آغاز فعالیت در بورس امارات، مشورت با متخصصان باتجربه توصیه می‌شود.
سود حاصل از فروش سهام یا سود سرمایه معمولا در امارات مشمول مالیات نمی‌شود. DFM در سال ۲۰۲۴ حدود ۱۳۸,۲۶۲ سرمایه‌گذار جدید جذب کرد که ۸۵ درصد آن‌ها اتباع خارجی بودند. این امر نشان‌دهنده جذابیت بالای بین‌المللی بازار است.
اهداف بورس ابوظبی و رسالت آن در توانمندسازی اقتصاد
بورس اوراق بهادار ابوظبی رسالت خود را توانمندسازی اقتصاد امارات تعیین کرده است. این بورس هدف ایجاد بازاری نوآور، جذاب و شفاف را دنبال می‌کند و فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری پس‌اندازها و وجوه در اوراق بهادار فراهم می‌سازد. این نهاد باید از صحت و دقت معاملات اطمینان کامل داشته باشد و تعامل میان عرضه و تقاضا را برای تعیین قیمت‌ها شکل دهد. این بازار با به‌کارگیری اصول صحیح معامله از حقوق سرمایه‌گذاران محافظت می‌کند.
بورس ابوظبی از طریق انجام پژوهش، سطح آگاهی سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد و این رویکرد موجب می‌شود پس‌اندازها به بخش‌های مولد اقتصاد هدایت شوند. این بورس از ثبات مالی و اقتصادی کشور پشتیبانی می‌کند و روش‌های معاملاتی را برای افزایش نقدشوندگی و ثبات قیمت اوراق بهادار توسعه می‌دهد. برنامه‌های توسعه بورس ابوظبی در چارچوب «طرح ۵۰» امارات قرار دارد؛ طرحی که با هدف تبدیل ابوظبی به یک قطب مالی جهانی تا سال ۲۰۷۱ تدوین شده است.
تمرکز این بورس بر توسعه پایدار و کاهش کربن در محیط زیست قرار دارد و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی سبز را به حضور و فعالیت تشویق می‌کند. تقویت تامین مالی پایدار و شفافیت اطلاعات، چهارچوب اصلی موفقیت این نهاد را تشکیل می‌دهد. شاخص بورس امارات، که همان شاخص کل بورس ابوظبی است، به رکوردهای تاریخی خود رسیده و سطح ۱۰,۲۵۰ واحد را ثبت کرده است. در بازار ADX، سرمایه‌گذاران نهادی (Institutional) با سهم ۸۰ درصدی از حجم معاملات، نقش غالب را ایفا می‌کنند. همچنین، بازار ابزارهای مشتقه با رشد ۱۵۴ درصدی در تعداد معاملات در سال ۲۰۲۴، گسترش قابل توجهی داشته است.
ساختار معاملاتی بورس ابوظبی
بورس ابوظبی محصولات مالی متنوعی برای معامله ارائه می‌دهد و این محصولات شامل اوراق قرضه و سهام هستند. روزهای معاملاتی از دوشنبه تا جمعه تعیین شده و شنبه و یکشنبه روزهای تعطیل معاملاتی محسوب می‌شوند. ساعت‌های معاملاتی این بورس از ۱۰:۰۰ صبح تا ۱۵:۰۰ بعد از ظهر ادامه دارد. فرآیند معامله چند مرحله مشخص دارد. مرحله پیش‌گشایش از ۹:۳۰ تا ۱۰:۰۰ صبح انجام می‌شود و در این بازه ورود، اصلاح یا لغو سفارش‌ها مجاز است. معامله اصلی از ۱۰:۰۰ تا ۱۴:۴۵ ادامه پیدا می‌کند. سرمایه‌گذاران نباید سفارش‌ها را در پنج دقیقه پایانی پیش‌گشایش تغییر دهند یا لغو کنند زیرا این اقدام می‌تواند منجر به جریمه شود.
در ادامه شاخص بورس ابوظبی طی یکسال قابل مشاهده است.
بورس ابوظبی بازار ابزارهای مشتقه را نیز راه‌اندازی کرده است. این بازار معاملات آتی و اختیار معامله بر پایه شاخص کل را شامل می‌شود. تسویه معاملات به صورت T+2 انجام می‌شود؛ یعنی تسویه دو روز پس از تاریخ معامله صورت می‌گیرد. پول نقد حاصل از فروش سهام در T+2 قابل برداشت است، با این حال سرمایه‌گذاران می‌توانند از همان روز معامله (T+0) برای خرید سهام جدید استفاده کنند. این بورس امکان برداشت وجه نقد فروش در T+0 را نیز فراهم کرده است. برای انجام معاملات کارمزدی مشخص تعیین شده و کارمزد کارگزاری ۰.۱۲۵ درصد به اضافه مالیات بر ارزش افزوده است.
مزایا و چالش‌های سرمایه‌گذاری در بورس‌های امارات
بازارهای مالی امارات فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذابی را برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی ایجاد می‌کنند. رشد این بازارها نتیجه سیاست‌های مالی شفاف و حمایت‌های مستقیم دولتی است. محیط مالیاتی بسیار رقابتی امارات توانسته است اعتماد سرمایه‌گذاران جهانی را جلب کند. امارات با جذب سرمایه خارجی، تنوع اقتصادی و خصوصی‌سازی را در کشور تقویت می‌کند. اتباع خارجی با کمترین پیچیدگی اداری امکان ورود به این بازارها را به دست می‌آورند.
بورس ابوظبی در سال‌های اخیر رکوردهای تاریخی جدیدی را در شاخص کل ثبت کرده است و حجم معاملات روزانه آن نیز رشد قابل توجهی داشته است. امکانات رفاهی و آموزشی مناسب نیز برای سرمایه‌گذاران در امارات فراهم است. مهم‌ترین مزیت برای سرمایه‌گذاران بزرگ، امکان دریافت ویزای طلایی ده‌ساله است. سرمایه‌گذاری حداقل دو میلیون درهم در بورس شرایط لازم برای دریافت این اقامت بلندمدت را ایجاد می‌کند.
با وجود این موفقیت‌ها، بورس ابوظبی با چالش‌های ساختاری نیز مواجه است. وابستگی شدید این بورس به بخش انرژی یکی از چالش‌های اصلی محسوب می‌شود.ارزش بورس امارات عمدتا از بخش‌های انرژی و خدمات مالی تامین می‌شود که سهم عمده‌ای از ارزش کل بازار را در اختیار دارند. وابستگی زیاد به بخش انرژی همچنان یک ویژگی ساختاری این بورس است.
الگوهای موفقیت بورس ابوظبی برای بهبود بازارهای نوظهور
بورس اوراق بهادار ابوظبی با اصلاحات ساختاری به بازاری موفق تبدیل شده است. تجربه این بورس درس‌های قابل توجهی برای افزایش نقدشوندگی و توسعه بورس امارات ارائه می‌دهد. بورس تهران نیز می‌تواند از موفقیت‌های بورس ابوظبی در چند زمینه مهم بهره‌برداری کند.
شفاف‌سازی قوانین و کاهش محدودیت‌ها جریان سرمایه خارجی را افزایش می‌دهد. عضویت در شاخص‌های جهانی مانند MSCI نیز راهکاری موثر برای توسعه است. بورس‌های نوظهور باید تنوع‌بخشی به شرکت‌های پذیرفته‌شده را جدی بگیرند. کاهش وابستگی به نفت و توسعه بخش‌های فناوری مالی نیز ضروری است. ایجاد بازار جداگانه برای شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از استارتاپ‌ها می‌تواند این هدف را محقق سازد.
اصلاحات نهادی مانند تسهیل فرآیند عرضه اولیه از تجربیات مفید بورس ابوظبی به شمار می‌رود. راه‌اندازی ابزارهای مشتقه نیز نقدشوندگی بازار را افزایش می‌دهد. کاهش بوروکراسی عرضه اولیه برای شرکت‌های کوچک و متوسط اهمیت زیادی دارد. معرفی معاملات آتی سهام نیز می‌تواند نقدشوندگی بازار را بهبود دهد.
نقش دولت باید به تزریق نقدینگی هدفمند محدود شود و نباید در قیمت‌گذاری بازار به صورت دستوری دخالت کند. ثبات سیاسی و بهبود روابط بین‌المللی نیز جذب سرمایه‌گذاران خارجی را تسهیل می‌کند. برنامه‌های توسعه بورس ابوظبی در چارچوب «طرح ۵۰» امارات تدوین شده و هدف آن تبدیل ابوظبی به یک قطب مالی جهانی تا سال ۲۰۷۱ است.
جمع‌بندی
امارات متحده عربی جایگاه خود را به عنوان یک قطب مالی نیرومند منطقه‌ای تثبیت می‌کند. این کشور دو بازار سهام اصلی و فعال در ابوظبی و دبی ایجاد کرده است. موفقیت بورس ابوظبی نتیجه رویکردی مبتنی بر شفافیت مالی و حمایت‌های دولتی است. این نهاد بر ایجاد بازاری نوآور، جذاب و شفاف تمرکز دارد. سرمایه‌گذاری در بورس امارات فرصتی پرمنفعت برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی ایجاد می‌کند.
