کارگزاری چیست و چه خدماتی ارائه می‌دهد؟

افرادی که در بازار سرمایه فعالیت دارند، نمی‌توانند به صورت مستقیم به خرید و فروش سهام بپردازند، بلکه باید معاملات خود را از طریق یک واسطه انجام دهند. به این واسطه‌ که وظیفه هماهنگی میان فروشنده و خریدار را برعهده دارد، کارگزاری گفته می‌شود. کارگزاری‌ها دارای وظایف و خدمات مختلفی هستند که در ادامه به آشنایی بیشتر با آن‌ها پرداخته شده است.

تعریف کارگزاری

کارگزاری یک نهاد مالی است که با دریافت مجوز از سازمان بورس در زمینه واسطه‌گری خرید و فروش اوراق بهادار فعالیت می‌کند. این موسسه به‌عنوان واسطه میان خریداران و فروشندگان سهام، اوراق بهادار و کالا عمل می‌کند و با وکالت از سرمایه‌گذاران، مراحل معاملات آن‌ها را انجام می‌دهد. لازم به ذکر است کارگزاری در ازای انجام معامله نیز مبلغی به عنوان کمیسیون یا کارمزد دریافت می‌کند. این شرکت‌ها فرآیند خرید و فروش سهام را برای معامله‌گران آسان می‌کنند و همچنین می‌توانند با ارائه اطلاعات دقیقی مانند تعداد و قیمت، معامله‌گران را در سرمایه‌گذار یاری کنند. در نتیجه وجود کارگزاری‌ها موجب شفافیت بازار بورس و عملکرد بهتر می‌شود.

نقش کارگزاری در بازارهای مالی

برای درک این موضوع که کارگزاری‌‌ها چه نقش مهمی در بازار سرمایه دارند، می‌توان تصور کرد که اگر کارگزاری‌ها نبودند، افراد باید برای خرید و فروش سهام دائما به تالار بورس رفته و در میان انبوه سایر معامله‌گران، درخواست خود را ثبت می‌کردند. این اقدام کاری سخت و زمان‌بر محسوب می‌شود. در نتیجه با تاسیس کارگزاری‌ها، این مشکل از بین رفته و افراد به راحتی می‌توانند قیمت و تعداد سهام موردنظر را برای خرید و فروش ثبت کنند. بنابراین کارگزاری‌ها با ایجاد هماهنگی میان خریداران و فروشندگان و نظم بخشیدن به معاملات موجب دسترسی بسیار راحت‌تر و اثر بیشتر در بازار سهام و در نهایت موجب حیات بازار سرمایه می‌شوند.

وظایف و خدمات کارگزاری‌ها

باتوجه به آنچه تاکنون گفته شد، هدف اصلی کارگزاری تسهیل در معاملات سرمایه‌گذاران است. اما هر کارگزاری دارای وظایفی است که مهم‌ترین آن ایجاد یک پلتفرم آنلاین برای خرید و فروش سهام میان معامله‌گران است. در حالت کلی کارگزاری برای جذب مشتری بیشتر و همچنین پیشرفت در حوزه فعالیت‌های خود، علاوه بر ایجاد پلتفرم، خدمات متنوعی به شرح زیر ارائه می‌دهند.

انجام معاملات آنلاین

در حال حاضر بارزترین خدمات یک کارگزاری ارائه انجام معاملات به صورت آنلاین است. به این صورت که مشتریان بدون مراجعه حضوری به شعب موردنظر می‌توانند، تنها با مراجعه به پرتال کاربری خود و با استفاده از کد معاملات آنلاین، معاملات خود را انجام دهند.

خدمات مشاوره پذیره‌نویسی و تعهد پذیره‌نویسی

از دیگر خدمات کارگزاری‌ها، مشاوره و کمک به شرکت‌ها در جهت پذیرش و ورود به بازار سرمایه است که در برگیرنده ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار و عرضه سهام در بازار بورس و فرابورس است. همچنین کارگزاری‌ها می‌توانند خدماتی از جمله تعهد پذیره‌نویسی اوراق بهادار را انجام دهند؛ یعنی اوراقی که در زمان مشخصی به فروش نرود را خودشان خریداری می‌کنند. همچنین در ادامه، کارگزاری‌ها به عنوان بازارگردان متعهد به خرید و فروش اوراق بهادار به منظور افزایش نقدینگی، کاهش نوسانات قیمت و ایجاد بازاری منصفانه و کارآمد می‌شوند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی

از آنجایی که برخی از سرمایه‌گذاران دانش و زمان کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم ندارند، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه را انتخاب می‌کنند. کارگزاری‌ها با ارائه خدمات صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی می‌توانند سرمایه‌گذاران را در سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم همراهی کنند.

مشاور سرمایه‌گذاری

کارگزاری‌ها در روند سرمایه‌گذاری در بورس به معامله‌گران کمک می‌‌کنند تا یک سرمایه‌گذاری سودآور داشته باشند یا در مقابل کمترین ضرر را ببینند. به این صورت که آن‌ها با ارائه مشاوره تخصصی در زمینه مدیریت دارایی و ریسک به مشتریان پیشنهاد تشکیل پرتفوی سرمایه‌گذاری بر اساس میزان ریسک‌پذیری می‌دهند.

اعطای اعتبار برای معاملات

معامله‌گران برای خرید سهم از طریق کارگزاری‌ها می‌بایست حساب کارگزاری را شارژ کنند. گاهی کارگزاری‌ها با اعطای اعتبار معاملاتی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا با پول بیشتری برای خرید سهم مورد نظر خود در اختیار داشته باشند. این اعتبار باتوجه به مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده در سهام توسط مشتری است و شامل درصدی از کل مبلغ می‌شود.

تخفیف در کارمزد معاملاتی

گاهی کارگزاری‌ها برای جذب بیشتر سرمایه‌گذاران اقدام به خدمات گوناگونی از جمله تخفیف در کارمزدهای خود می‌کنند. با توجه به اینکه درآمد هر کارگزاری از میزان کارمزد دریافتی آن است و هر کارمزد با توجه به مقدار سرمایه‌گذاری متفاوت است، اما کارگزاری‌ها برای مشتریان ویژه خود یا جذب مشتری بیشتر در میزان کارمزد‌های دریافتی خود، تخفیف اعمال می‌کنند. برای آشنایی با میزان کارمزد معاملات در بازارهای مالی مطالعه مقاله کارمزد معاملات پیشنهاد می‌شود.

برگزاری دوره آموزشی

برخی از کارگزاری‌ها، دوره‌های آموزشی مختلفی تحت عنوان آموزش بورس ارائه می‌دهند. این آموزش‌ها یک فرصت مناسب برای علاقمندان و مشتریان است تا به صورت رایگان از دوره‌های ارائه‌شده استفاده کنند و بتوانند تصمیمات سودآورتری برای معاملات خود اتخاذ کنند.

پشتیبانی از کاربران

کارگزاری‌ها خدماتی را برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند تا به صورت تلفنی یا آنلاین کاربران خود را پشتیبانی کنند و به رفع مشکلات آن‌ها بپردازند. ممکن است کاربر در طول انجام معاملات خود دچار مشکل شود که به راحتی و به صورت آنلاین می‌تواند با کمک یک پشتیبان، مشکل خود را حل کند.

ویژگی‌های یک کارگزاری خوب

انتخاب کارگزاری مناسب و معتبر برای سرمایه‌گذاران یکی از مراحل مهم برای ورود به بازار سرمایه است. هر معامله‌گر برای انتخاب کارگزاری باید به مواردی توجه کند که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.

خدمات کارگزاری: همانطور که در بخش قبل اشاره شد، یک کارگزاری خوب برای جذب بیشتر مشتری خدمات متنوعی ارائه می‌دهد. هرچه خدمات یک نهاد بیشتر باشد و در حوزه‌های مختلفی خدمات داشته باشد، نشان از یک تیم حرفه‌ای و قوی است. بنابراین یکی دیگر از موارد مهم در انتخاب کارگزای خوب، توجه به خدمات ارائه‌شده توسط آن است.

تناسب خدمات کارگزاری با نیاز کاربر: بهترین ویژگی کارگزاری‌ها این است که در انتخاب آن به خدمات ارائه شده و نیاز خود توجه کرد. برای مثال برخی از افراد نیازمند دریافت اعتبار معاملاتی بیشتر هستند، برخی تمایل به دریافت تحلیل دارند، برخی برای انجام معاملات خود نیاز به ارتباط تلفنی با معامله‌گر دارند. بنابراین باید توجه داشت بر مبنا درخواست و نیاز خود یک کارگزاری مناسب را انتخاب کرد.

شرایط و مدارک لازم برای ثبت نام در کارگزاری‌ها

برای ثبت‌نام در کارگزاری‌ها، ارائه اطلاعاتی از جمله مدارک شناسنامه‌ای، تحصیلی، شغلی و حساب بانکی نیاز است. در گذشته برای دریافت کد معاملاتی آنلاین حداقل مدرک دیپلم بوده است، اما در حال حاضر این شرط برداشته شده و دسترسی علاقمندان برای فعالیت در بازار سرمایه بیشتر شده است.

ثبت‌نام در کارگزاری‌ها به صورت حضوری و غیرحضوری امکان‌پذیر است. کارگزاری‌ها برای راحتی کاربران خود شرایط آنلاین را فراهم کرده‌اند. بنابراین سرمایه‌گذاران با جستجو نام کارگزاری خود و پس از ورود به آن، با انتخاب ثبت‌نام در سامانه می‌توانند به راحتی مراحل سرمایه‌گذاری خود را با توجه به آنچه در سایت خواسته‌شده انجام دهند و کد معاملاتی آنلاین خود را دریافت کنند.

لازم به ذکر است در حال حاضر 115 کارگزاری عضو کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار هستند.

نحوه تغییر کارگزاری

همه افراد فعال در بازار سرمایه می‌توانند تنها یک کد بورسی داشته باشند، اما در دریافت کد معاملاتی محدودیتی ندارند. گاهی ممکن است کاربر نیاز به تغییر در کارگزاری خود داشته باشد. از این رو برای تغییر کارگزاری، ابتدا اقدام به ثبت‌نام در کارگزاری جدید کرده و کد معاملاتی جدید خود را دریافت می‌کند. سپس در کارگزاری جدید برای انتقال سهام خود، درخواست تغییر کارگزاری را اعمال می‌کند. برای انجام درخواست تغییر کارگزاری، پس از ورود به سامانه معاملاتی کارگزاری خود، از بخش تغییر کارگزار ناظر، نام سهام مورد نظر را وارد کرده و درخواست خود را ثبت می‌کند. بنابراین با انجام مراحل، سهام کاربر حداکثر تا دو روز کاری به کارگزاری جدید منتقل می‌شود.

جمع‌بندی

در این مقاله با مفهوم کارگزاری آشنا شدید و دانستید کارگزاری یک نهاد مالی است که به عنوان واسطه میان معامله‌گران عمل می‌کند. این نهاد موجب تسهیل در معاملات می‌شود و خدمات بسیار متفاوتی مانند اعتبار معاملاتی، تخفیف در کارمزد، مشاوره سرمایه‌گذاری، بازارگردانی و… به مشتریان خود ارائه می‌کند. برای انتخاب یک کارگزاری مناسب باید به ویژگی‌هایی توجه کرد که در مقاله فوق گفته شده است.