فیلتر حجم مشکوک چیست و چگونه استفاده می‌شود؟
در بازارهای مالی، یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر روند قیمتی سهام، حجم معاملات آن است. زمانی که حجم معاملات یک سهم به‌طور غیرعادی افزایش پیدا می‌کند، می‌تواند نشان‌دهنده ورود یا خروج سرمایه‌گذاران بزرگ باشد. این موضوع به‌عنوان حجم مشکوک شناخته می‌شود و تشخیص آن برای سرمایه‌گذاران بسیار مهم است. فیلتر حجم مشکوک ابزاری است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا سهامی را که در آن‌ها تغییرات غیرمعمول در حجم معاملات رخ داده، شناسایی کرده و از این اطلاعات برای تصمیم‌گیری‌های بهتر استفاده کنند. در این مقاله به بررسی مفهوم حجم مشکوک، نحوه تشخیص آن و روش استفاده از فیلتر حجم مشکوک در بورس پرداخته شده است.
حجم مشکوک چیست؟
زمانی که حجم معاملات یک سهم به طور ناگهانی افزایش یا کاهش چشمگیری نسبت به میانگین روزهای گذشته پیدا کند، این رویداد تحت عنوان حجم مشکوک شناخته می‌شود. برای مثال، اگر میانگین روزانه حجم معاملات یک سهم ۵۰ هزار واحد باشد اما در یک روز خاص این مقدار به ۱۵۰ هزار واحد برسد، این افزایش حجم ممکن است نشان‌دهنده ورود یا خروج ناگهانی پول به سهم باشد.
حجم مشکوک لزوما به معنای صعودی شدن قیمت سهم نیست. در برخی موارد، ممکن است این افزایش حجم ناشی از خروج سرمایه‌گذاران بزرگ باشد که می‌تواند افت قیمت را در پی داشته باشد. بنابراین، تحلیل حجم مشکوک باید همراه با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و بنیادی انجام شود.
فیلتر حجم مشکوک چیست؟
فیلتر نویسی حجم مشکوک ابزاری است که در بازار بورس برای شناسایی سهم‌هایی که دارای افزایش حجم ناگهانی هستند، استفاده می‌شود. این فیلتر با مقایسه حجم معاملات روز جاری با میانگین حجم معاملات گذشته، سهم‌هایی که دچار تغییرات قابل‌توجهی در حجم شده‌اند را شناسایی می‌کند.
«خریدار حقیقی امروز ۵ برابر میانگین حجم ۳ ماه گذشته باشد»؛ این شرط نشان می‌دهد که میزان خرید حقیقی‌ها (یعنی سرمایه‌گذاران خرد) در امروز، حداقل ۵ برابر میانگین حجم معاملات ۳ ماه گذشته باشد. این موضوع ممکن است به معنای افزایش ناگهانی تقاضای سرمایه‌گذاران حقیقی برای سهم باشد که نشانه‌ای از ورود پول هوشمند یا افزایش جذابیت سهم است.
«حجم امروز بالای میانگین ۳ ماه اخیر باشد و حجم امروز دو برابر میانگین سال باشد»؛ این شرط شامل دو بخش است، حجم معاملات امروز باید بیشتر از میانگین حجم ۳ ماه اخیر باشد. این موضوع نشان می‌دهد که حجم معاملات نسبت به روند میان‌مدت سهم افزایش یافته است. حجم معاملات امروز باید حداقل دو برابر میانگین حجم معاملات سال گذشته باشد. این شرط به ما نشان می‌دهد که حجم معاملات امروز نسبت به روند بلندمدت نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
برخی از فیلتر حجم های مشکوک رایج برای شناسایی حجم مشکوک شامل موارد زیر است:
(ct).Buy_I_Volume>[is5]*5
(tvol)> [is5] && (tvol)>2*[is6]
این فیلترها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا سهم‌هایی را که دارای تحرکات غیرعادی در حجم معاملات هستند، به‌راحتی پیدا کنند.
نحوه استفاده از فیلتر حجم مشکوک
برای استفاده از فیلتر حجم مشکوک، باید به چند نکته اساسی توجه داشت:
1. بررسی قدرت خریداران و فروشندگان: اگر افزایش حجم معاملات با رشد قیمت همراه باشد و تعداد خریداران حقیقی افزایش یابد، نشانه ورود پول هوشمند است. اما اگر حجم معاملات بالا همراه با کاهش قیمت باشد، احتمال خروج سرمایه‌گذاران عمده وجود دارد.
2. بررسی میانگین حجم مدت اخیر: اگر حجم معاملات روز جاری چند برابر میانگین حجم مدت اخیر باشد، احتمال وقوع حجم مشکوک بیشتر می‌شود.
3. بررسی سطوح تکنیکالی: اگر حجم مشکوک در محدوده‌های حمایتی رخ دهد، فیلتر حجم مشکوک در حمایت می‌تواند نشانه‌ای از خرید بازیگران بزرگ باشد، اما اگر در نزدیکی مقاومت‌ها باشد، امکان دارد که سهم در حال توزیع و خروج سرمایه‌گذاران بزرگ باشد.
4. مقایسه معاملات حقیقی و حقوقی: بررسی این که چه میزان از معاملات توسط سرمایه‌گذاران حقوقی و حقیقی انجام شده است، به درک بهتر تحرکات سهم کمک می‌کند.
مزایای استفاده از فیلتر حجم مشکوک
استفاده از فیلتر حجم مشکوک در تحلیل بازار بورس مزایای متعددی دارد که به معامله‌گران کمک می‌کند تصمیمات بهتری بگیرند. برخی از مهم‌ترین مزایای این ابزار عبارت‌اند از:
شناسایی ورود و خروج پول هوشمند: این فیلتر به شما کمک می‌کند تشخیص دهید که سرمایه‌گذاران بزرگ (نهنگ‌ها) در حال خریدهای گسترده هستند یا از طریق فیلتر حجم مشکوک در صف فروش، دست به فروش عمده می‌زنند. این موضوع تاثیر قابل‌توجهی بر روند قیمتی سهم دارد.
کشف نقاط مناسب ورود و خروج: با بررسی حجم مشکوک می‌توان بهترین زمان ورود به یک سهم یا خروج از آن را تعیین کرد، که در نتیجه باعث افزایش سودآوری و کاهش زیان‌های احتمالی می‌شود.
کاهش ریسک معاملات: شناسایی حجم‌های غیرعادی قبل از تغییر روند، فیلتر حجم مشکوک در کف به شما کمک می‌کند از خرید در سقف قیمتی یا فروش در کف قیمتی جلوگیری کنید و ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید.
تشخیص رفتار بازیگران بزرگ بازار: فیلتر حجم مشکوک به شما امکان می‌دهد حرکات حقوقی‌ها و سرمایه‌گذاران عمده را ردیابی کنید و مطابق با آن‌ها (نه برخلاف جهت بازار) معامله کنید.
معایب استفاده از فیلتر حجم مشکوک
اگرچه فیلتر حجم مشکوک ابزاری مفید برای شناسایی ورود و خروج نقدینگی در سهام مختلف است، اما استفاده نادرست از آن می‌تواند منجر به تصمیمات اشتباه شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین معایب این فیلتر اشاره شده است:
احتمال سیگنال‌های فریبنده: نهنگ‌ها و بازیگران سهم ممکن است با ایجاد حجم‌های مشکوک تقلبی، سهامداران خرد را به اشتباه بیندازند و آن‌ها را وادار به خرید یا فروش نادرست کنند.
نیاز به تحلیل مکمل: استفاده صرف از فیلتر حجم مشکوک کافی نیست و باید در کنار ابزارهای دیگری مانند تحلیل تکنیکال، سطوح حمایتی و مقاومتی و رفتار حقوقی‌ها بررسی شود.
عدم قطعیت در جهت روند: افزایش حجم مشکوک ممکن است هم نشانه ورود پول باشد و هم خروج آن، بنابراین اگر به درستی تحلیل نشود، می‌تواند باعث تصمیم‌گیری اشتباه در معاملات شود.
عدم کارایی در بازارهای کم‌عمق: در نمادهایی که نقدشوندگی پایین و حجم معاملات کمی دارند، افزایش ناگهانی حجم ممکن است ارتباطی با ورود یا خروج سرمایه‌گذاران بزرگ نداشته باشد و فقط ناشی از نوسانات عادی بازار باشد.
راه‌های تشخیص حجم مشکوک
تشخیص حجم مشکوک معمولا از طریق دو روش زیر انجام می‌شود:
۱) تابلوخوانی
تابلو معاملات هر سهم اطلاعاتی مانند قیمت، حجم معاملات، نسبت‌های خرید و فروش حقیقی و حقوقی و تغییرات روزانه را نمایش می‌دهد. اگر در یک روز خاص حجم معاملات سهم به طور چشمگیری افزایش یابد و قیمت آن نیز تغییرات غیرعادی نشان دهد، این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از حجم مشکوک باشد. بررسی ورود و خروج نقدینگی از سوی بازیگران بزرگ بازار نیز از طریق تابلوخوانی ممکن است.
۲) میانگین حجم سه‌ماهه
یکی از روش‌های دقیق‌تر برای شناسایی حجم مشکوک، مقایسه حجم معاملات روز جاری با میانگین حجم سه‌ماهه سهم است. اگر حجم معاملات روز جاری چندین برابر میانگین حجم سه‌ماهه باشد، می‌توان گفت که حجم مشکوک در بازار شکل گرفته است. به عنوان یک معیار رایج، اگر حجم معاملات بیش از ۵ برابر میانگین حجم سه‌ماهه باشد، احتمال بروز حجم مشکوک افزایش می‌یابد.
ورود یا خروج پول در فیلتر حجم مشکوک
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که هنگام تشخیص حجم مشکوک باید به آن پاسخ داد، این است که آیا این افزایش ناگهانی حجم معاملات ناشی از ورود سرمایه‌گذاران بزرگ به سهم است یا خروج سرمایه و تخلیه موقعیت‌های معاملاتی؟ پاسخ به این پرسش می‌تواند به معامله‌گران کمک کند که جهت آینده سهم را بهتر پیش‌بینی کنند و از تصمیمات هیجانی پرهیز نمایند. به‌طور کلی، دو عامل کلیدی برای تشخیص ورود یا خروج پول هنگام مواجهه با حجم مشکوک وجود دارد:
بررسی قدرت خریداران و فروشندگان
یکی از نشانه‌های ورود یا خروج پول، بررسی نسبت خریداران و فروشندگان است. اگر حجم بالای معاملات با افزایش تعداد خریداران حقیقی همراه باشد، به این معناست که سرمایه‌گذاران خرد در حال ورود به سهم هستند که می‌تواند نشان‌دهنده ورود نقدینگی جدید باشد. در مقابل، اگر افزایش حجم ناشی از فروش گسترده حقوقی‌ها یا سهامداران عمده باشد، این وضعیت می‌تواند نشان‌دهنده خروج سرمایه و احتمال کاهش قیمت باشد. بررسی نسبت حجم معاملات بین این دو گروه می‌تواند سیگنال مهمی برای معامله‌گران فراهم کند.
تحلیل تکنیکال و سطوح حمایتی و مقاومتی
محل وقوع حجم مشکوک نیز اهمیت بالایی دارد. اگر افزایش حجم معاملات در محدوده حمایتی رخ دهد، می‌تواند نشانه ورود پول هوشمند به سهم باشد، زیرا سرمایه‌گذاران بزرگ معمولا در کف‌های قیمتی خریدهای عمده انجام می‌دهند. در مقابل، اگر حجم معاملات ناگهانی در نزدیکی یک سطح مقاومتی بالا رود، احتمال اینکه سرمایه‌گذاران عمده در حال خروج از سهم باشند، بیشتر خواهد بود. در چنین شرایطی، احتمال اصلاح قیمتی وجود دارد و معامله‌گران باید محتاط‌تر عمل کنند.
آیا استراتژی حجم مشکوک همیشه دقیق است؟
استفاده از فیلتر حجم مشکوک باید همراه با سایر روش‌های تحلیلی باشد. بسیاری از بازیگران بازار (معروف به نهنگ‌ها) سعی می‌کنند تا ورود و خروج خود را پنهان کنند و با ایجاد حجم‌های مشکوک تقلبی، معامله‌گران خرد را فریب دهند. بنابراین، نباید تنها بر اساس حجم مشکوک تصمیم به خرید یا فروش یک سهم گرفت. بهترین روش برای کاهش خطای تشخیص حجم مشکوک این است که علاوه بر فیلترهای مربوطه، سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند اندیکاتورهای RSI، MACD و خطوط روند را نیز در نظر گرفت.
جمع‌بندی
حجم مشکوک یکی از مهم‌ترین سیگنال‌های معاملاتی در بازارهای مالی، از جمله بورس و ارزهای دیجیتال است که می‌تواند نشانه‌ای از ورود یا خروج سرمایه باشد. برای شناسایی این حجم، استفاده از فیلتر حجم مشکوک ارز دیجیتال و بررسی رفتار سرمایه‌گذاران بزرگ اهمیت بالایی دارد. به‌کارگیری بهترین فیلتر حجم مشکوک می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا نقاط ورود و خروج بهتری را تشخیص دهند. همچنین، استفاده از فیلتر حجم مشکوک مثبت در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و بنیادی، باعث افزایش دقت تصمیم‌گیری و کاهش ریسک معاملات خواهد شد.
