سهام مدیریتی چیست و چه تفاوتی با سهام کنترلی دارد؟

سهام مدیریتی یکی از مفاهیم مهم در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری است که تاثیر زیادی بر تصمیمات استراتژیک شرکت‌ها دارد. این نوع سهام به صاحبان آن این امکان را می‌دهد که در فرآیند تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت، از جمله انتخاب اعضای هیئت‌مدیره و تغییرات مدیریتی، نقش مستقیم ایفا کنند. در واقع، سهام مدیریتی به دلیل قدرت نفوذی که در مدیریت و اداره یک مجموعه دارد، از ارزش بالاتری نسبت به سهام خرد برخوردار است. در این مقاله، به بررسی مفهوم سهام مدیریتی، تفاوت آن با سهام کنترلی، میزان سهام لازم برای کسب کنترل در هیئت‌مدیره و تاثیر آن بر عملکرد و ارزش شرکت‌ها پرداخته شده است.

سهام مدیریتی در بورس چیست؟

سهام مدیریتی به بخشی از سهام یک شرکت گفته می‌شود که به دارنده آن اجازه می‌دهد تا در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت، مانند انتخاب اعضای هیئت‌مدیره یا تغییرات مدیریتی، نقش موثری ایفا کند. این نوع سهام به دارنده آن قدرت نفوذ و مدیریت در روندهای اجرایی شرکت را می‌دهد. معمولا سهام مدیریتی به کسانی تعلق دارد که بخش بزرگی از سهام شرکت را در اختیار دارند و می‌توانند از طریق رای‌های خود در هیئت‌مدیره شرکت تاثیرگذار باشند.

این سهام به طور ویژه برای کسانی که به دنبال دسترسی به اطلاعات داخلی شرکت و تاثیرگذاری در جهت‌دهی استراتژی‌های آن هستند، اهمیت دارد. در بیشتر موارد، صاحبان سهام مدیریتی می‌توانند یک یا چند عضو هیئت‌مدیره را منصوب کرده یا حتی با در اختیار داشتن اکثریت آرا، مدیرعامل شرکت را انتخاب کنند. به همین دلیل، سهام مدیریتی از ارزش بالاتری نسبت به سهام خرد برخوردار است، چرا که توانایی کنترل و هدایت شرکت را فراهم می‌آورد.

میزان سهام لازم برای داشتن سهام کنترلی چقدر است؟

میزان سهام لازم برای داشتن سهام مدیریتی بستگی به ترکیب هیئت‌مدیره و تعداد اعضای آن دارد. معمولا در شرکت‌ها، هیئت‌مدیره از 5 یا 7 عضو تشکیل می‌شود. در بیشتر شرکت‌ها، هیات‌مدیره شامل ۵ عضو است. در صورتی که فرض کنیم هیچ سهم خردی در ترکیب سهامداران وجود نداشته باشد، برای کسب یک کرسی در هیات‌مدیره به ۱۶.۷ درصد سهام نیاز است. اما اگر تعداد اعضای هیات‌مدیره به ۷ نفر افزایش یابد، این میزان به ۱۲.۶ درصد کاهش می‌یابد.

اما اگر هدف داشتن کنترل کامل بر هیئت‌مدیره باشد، معمولا باید سهامی بیشتر از 50 درصد را در اختیار داشت تا بتوان مدیریت شرکت را به طور کامل در دست گرفت. این میزان سهام کنترلی، به دارنده این امکان را می‌دهد که علاوه بر تاثیرگذاری بر تصمیمات، مدیرعامل را نیز منصوب کند. البته این 550 درصد برای سهم‌هایی است که همه در رای گیری هیات مدیره شرکت میکنند و این 50 درصد به علاوه یک عملا برای تعداد رای شرکت کننده تعریف می‌شود.

تفاوت سهام مدیریتی و غیرکنترلی

سهام مدیریتی به سهامی اطلاق می‌شود که دارندگان آن حق انتخاب تمامی اعضای هیئت‌مدیره و حتی مدیرعامل شرکت را دارند، به‌طوری‌که می‌توانند در تصمیمات کلیدی و استراتژیک شرکت تاثیرگذار باشند و کنترل قابل توجهی بر روند اجرایی شرکت داشته باشند. در مقابل، سهام مدیریتی غیر کنترلی به نوعی از سهام گفته می‌شود که صاحبان آن تنها می‌توانند حداقل یک عضو از هیئت‌مدیره را انتخاب کنند و حق انتخاب مدیرعامل را ندارند، به این معنا که قدرت نفوذ آن‌ها محدودتر است و نمی‌توانند به‌طور کامل بر ساختار اجرایی و رهبری شرکت تسلط داشته باشند.

تاثیر سهام مدیریتی بر عملکرد شرکت‌ها

سهام مدیریتی تاثیر قابل‌توجهی بر عملکرد و ارزش شرکت‌ها دارد. این نوع سهام به صاحبان خود این امکان را می‌دهد که در تصمیمات کلیدی شرکت، نظیر انتخاب اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل، تاثیر مستقیم داشته باشند. این اختیارات می‌توانند به بهبود استراتژی‌ها، تصمیم‌گیری‌های مالی و توسعه‌های آتی شرکت کمک کنند، زیرا صاحبان سهام مدیریتی قادر به اعمال تغییرات مدیریتی هستند که منجر به افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و بهبود عملکرد شرکت می‌شود.

از طرفی، سهام مدیریتی می‌تواند بر ارزش بازار شرکت نیز تاثیرگذار باشد. هنگامی که یک فرد یا گروه صاحب سهام مدیریتی می‌شود، ممکن است انتظار تغییرات مثبت در جهت‌گیری‌های استراتژیک و افزایش بهره‌وری شرکت را داشته باشد. این موضوع می‌تواند باعث جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و افزایش تقاضا برای سهام شرکت شود، که در نهایت بر قیمت سهام تاثیر مثبت می‌گذارد.

همچنین، در مواقعی که افراد دارای سهام مدیریتی بتوانند به درستی از اختیارات خود بهره‌برداری کنند، می‌توانند جهت‌گیری‌های مالی و عملیاتی شرکت را بهبود بخشیده و به افزایش سودآوری و رشد طولانی‌مدت آن کمک کنند. در نتیجه، سهام مدیریتی نه‌تنها می‌تواند بر نحوه مدیریت شرکت تاثیر بگذارد، بلکه ممکن است ارزش بلندمدت آن را نیز تقویت کند.

منظور از عرضه عمده سهام مدیریتی یا کنترلی چیست؟

عرضه عمده سهام مدیریتی یا کنترلی به معنای فروش بخش عمده‌ای از سهام یک شرکت است که به خریدار این امکان را می‌دهد تا کنترل و مدیریت شرکت را در دست بگیرد یا به‌طور مستقیم بر تصمیمات کلیدی آن تاثیر بگذارد. این نوع عرضه‌ها معمولا در قالب معاملات بلوکی انجام می‌شود و در بازارهای بورس یا خارج از بورس صورت می‌گیرد.

عرضه عمده سهام مدیریتی تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد. یکی از عوامل مهم، اهداف استراتژیک شرکت است. شرکت‌ها ممکن است برای تامین مالی، افزایش سرمایه، یا تغییر در جهت‌گیری‌های مدیریتی خود تصمیم به عرضه سهام مدیریتی بگیرند. عامل دیگر، رقابت میان سرمایه‌گذاران است؛ زیرا معمولا رقابتی شدید بین سرمایه‌گذاران برای به‌دست آوردن بلوک‌های مدیریتی وجود دارد که می‌تواند بر قیمت‌گذاری، شرایط فروش و حتی مذاکرات تاثیر بگذارد.

ویژگی‌ها و اهمیت عرضه عمده سهام مدیریتی

تاثیر بر ساختار مدیریتی: با خرید سهام مدیریتی یا کنترلی، خریدار می‌تواند اعضای هیئت‌مدیره یا حتی مدیرعامل شرکت را تعیین کند و به‌طور مستقیم در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت مشارکت داشته باشد.

ارزش بالاتر از سهام خرد: به دلیل قدرت تصمیم‌گیری و نقشی که سهام مدیریتی در هدایت شرکت ایفا می‌کند، معمولا قیمت آن نسبت به سهام خرد بالاتر است. در نتیجه، این نوع سهام برای سرمایه‌گذاران بزرگ و استراتژیک جذاب است.

اثرگذاری بر قیمت سهام: عرضه عمده سهام مدیریتی می‌تواند تاثیر زیادی بر قیمت سهم در بازار داشته باشد، به‌ویژه اگر انتظار تغییرات مدیریتی یا استراتژیک در شرکت وجود داشته باشد.

رویکرد استراتژیک: این نوع عرضه‌ها معمولا به منظور جذب سرمایه‌گذاران بزرگ یا تامین مالی برای توسعه شرکت‌ها صورت می‌گیرد و نه صرفا برای خرید و فروش سهام در بازار.

جمع‌بندی

به طور کلی در تعریف سهام مدیریتی می‌توان گفت نوعی سهام است که به دارنده آن این امکان را می‌دهد که در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت، مانند انتخاب اعضای هیئت‌مدیره و تغییرات مدیریتی، نقش موثری ایفا کند. این سهام به دلیل قدرت نفوذی که در مدیریت شرکت دارد، از ارزش بالاتری نسبت به سهام خرد برخوردار است. میزان سهام مدیریتی بسته به تعداد اعضای هیئت‌مدیره و ساختار مالکیتی شرکت‌ها متغیر است ولی در هر صورت دارنده این سهام می‌تواند به راحتی در هدایت و سیاست‌گذاری‌های کلیدی شرکت تاثیرگذار باشد.