سهام عادی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

در صورتی که کل دارایی یک شرکت به قسمت‌های مساوی تقسیم شود، هر کدام از این قسمت‌ها یک سهم است. شرکت‌ها به منظور تامین سرمایه، بخشی از دارایی خود را به صورت سهام عرضه می‌کنند. شرکت‌های فعال در بازار سرمایه نیز سهام خود را در بورس عرضه می‌کنند و افرادی که در شرکت صاحب سهم هستند با توجه به نوع و مقدار سهامی که دارند، دارای حق مالکیت و مشارکت هستند. به طور کلی سهام‌ شرکت‌ها از نظر حقوقی شامل سهام عادی و ممتاز است که سهام عادی از پرطرفداران‌ترین دارایی‌­ها در معاملات بورس است. این اوراق نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است و افراد دارای سهام عادی در سود و زیان شرکت سهیم هستند. در این مقاله به توضیح سهام عادی و ویژگی‌های آن پرداخته می‌شود.

تعریف سهام عادی

به طور کلی سهام شرکت‌ها از نظر حقوقی شامل سهام عادی و سهام ممتاز هستند. سهام عادی توسط شرکت‌ها به منظور تامین سرمایه عرضه می‌شود. شرکت‌های فعال در بازار سرمایه نیز این سهام را در بورس عرضه می‌کنند. این سهام یک اوراق بهادار رایج است که توسط شرکت‌ها در بورس به سرمایه‌گذاران عرضه می‌شود و نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است. این مالکیت به معنای سهیم بودن در میزان سود و همچنین دارایی شرکت پس از پرداخت تعهدات و بدهی‌های شرکت است. همچنین سهام عادی تاریخ سررسید ندارد.

در بورس تهران سهام عادی دارای ارزش اسمی و بازاری است که ارزش اسمی هر سهم برابر 1000 ریال است اما ارزش بازاری سهم قیمت ثابتی ندارد. قیمت بازاری همان قیمتی است که سهم در بازار خرید و فروش می‌شود و بر اساس مواردی مانند فعالیت شرکت، شرایط بازار، عرضه و تقاضا و میزان محبوبیت شرکت و سهام آن تعیین می‌شود.

لازم به ذکر است که دارندگان سهام عادی می‌توانند در مجمع سالیانه شرکت حضور پیدا کنند و باتوجه به حق رای خود، در تصمیم‌گیری‌ها تاثیرگذار باشند. همچنین اگر شرکت تصمیم به افزایش سرمایه بگیرد، اولویت برای خرید سهم با دارندگان سهام عادی است.

ویژگی‌های سهام عادی

ارزیابی سهام عادی به کمک شناخت و بررسی ویژگی‌های آن کمک می‌کند تا افراد تصمیمات بهتری برای خرید و فروش سهم بگیرند. در ادامه هر یک از ویژگی‌های این سهام شرح داده می‌شود.

حق رای: صاحبان سهام عادی می­‌توانند در مجمع عمومی سالیانه شرکت حاضر شوند و نسبت به تعداد سهم‌شان حق رای دارند. دارندگان این سهام می‌توانند در تصمیمات شرکت مانند تقسیم سود و انتخاب اعضای هیئت‌مدیره رای خود را اعلام کنند و برای عملکرد شرکت تصمیم‌­گیری کنند.

رشد ارزش سهام: در صورتی که شرایط بازار و عملکرد شرکت رو به رشد باشد و ارزش سهم شرکت افزایش پیدا کند، این رشد شامل افزایش قیمت سهام عادی نیز می‌شود.

دریافت دارایی در شرایط بحرانی: در شرایطی که شرکت دچار ورشکستگی یا زیان شود، صاحبان سهام عادی برای دریافت دارایی در اولویت صف پرداخت نیستند. به این معنی که اگر یک شرکت مجبور به انحلال دارایی­‌های خود شود؛ سود صاحبان سهام عادی پس از پرداخت بدهی‌ها و تعهدات شرکت، مطالبات دارندگان اوراق قرضه، صاحبان سهام ممتاز و سایر طلبکاران پرداخت خواهد شد.

دریافت سود: برای دریافت سود سهام عادی ضمانت قطعی وجود ندارد و پرداخت سود وابسته به تصمیمات و شرایط مالی شرکت است. در پایان سال مالی در صورتی که شرکت تصمیم به تقسیم سود بگیرد، پس از پرداخت تعهدات و بدهی‌ها از مقدار باقی­مانده دارایی به صاحبان این سهام سود پرداخت می‌شود. همچنین ممکن است که بنا بر تصمیم هیئت‌مدیره تنها بخشی از سود به صاحبان سهام پرداخت شود و باقی آن در شرکت انباشت شود.

لازم به ذکر است علاوه بر این ویژگی‌­ها، در صورت افزایش سرمایه توسط شرکت حق تقدم خرید با صاحبان اوراق سهام عادی است و به طور کلی این شرایط سهام عادی را تبدیل به یک دارایی پرطرفدار در بازار کرده است.

تفاوت سهام عادی و سهام ممتاز

سهام از نظر حقوقی به دو دسته سهام عادی و سهام ممتاز تقسیم می‌شود. سهام ممتاز نوعی سهام است که سود ثابتی دارد. عمده فرق سهام عادی و سهام ممتاز در حق رای، میزان سود و اولویت دریافت دارایی از شرکت در صورت انحلال است. جدول زیر به مقایسه سهام عادی و سهام ممتاز پرداخته است.

جمع‌بندی

سهام عادی نوعی سهام است که توسط شرکت‌ها در بورس عرضه می‌شود و افراد می‌توانند از طریق کارگزاری اقدام به خرید این سهام کنند. داشتن سهام عادی به معنای مالکیت در شرکت و سهیم بودن در میزان سود و زیان شرکت است. سود دریافتی این سهم وابسته به شرایط شرکت است و همچنین دارندگان این سهم در صورت زیان شرکت متضرر خواهند شد. صاحبان این سهام می‌توانند در مجمع سالیانه حضور پیدا کنند و در تصمیمات مهم شرکت دخیل باشند.