معرفی بورس تورنتو + روش‌های سرمایه‌گذاری در TSX
بورس کانادا به بازاری اشاره دارد که مرکز اصلی آن بورس اوراق بهادار تورنتو است؛ بازاری که با نام اختصاری تی اس ایکس (TSX) شناخته می‌شود و به عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین بازار سهام کانادا فعالیت می‌کند. این بورس در سال ۱۸۵۲ تاسیس شد و در شهر تورنتو قرار دارد. تی اس ایکس به عنوان بخشی از گروه تی ام ایکس نقش مهمی در ساختار مالی کانادا ایفا می‌کند و پس از بورس‌های نیویورک و نزدک، سومین بورس بزرگ آمریکای شمالی محسوب می‌شود. کارکرد کلیدی آن ایجاد بستری سازمان‌یافته برای شرکت‌های سرمایه‌پذیر است تا بتوانند از طریق عرضه و فروش سهام، سرمایه مورد نیاز خود را جذب کنند.
جایگاه بورس تورنتو در ساختار مالی کانادا
بورس اوراق بهادار تورنتو در رتبه‌بندی جهانی معمولا جزو ۱۵ بازار سهام بزرگ جهان قرار دارد و به دلیل حجم بالای معاملات در بخش‌های انرژی و مواد اولیه، شهرت جهانی دارد. این بورس به عنوان یکی از قدیمی‌ترین بازارهای مالی کانادا شناخته می‌شود. تی اس ایکس زیرمجموعه گروه تی ام ایکس فعالیت می‌کند؛ گروهی که در سال ۲۰۰۷ از ادغام بورس تورنتو و بورس مونترال شکل گرفت و بر اساس ارزش بازار، در پایان سال ۲۰۲۴ در رتبه دهم قرار داشت.
تی اس ایکس در سال ۱۹۹۹ به تنها بورس کانادا برای معاملات سهام ارشد تبدیل شد و پس از حذف سالن معاملات در سال ۱۹۹۷، به صورت کامل الکترونیکی فعالیت می‌کند. بورس تورنتو نخستین سیستم خرید و فروش کامپیوتری را در سال ۱۹۷۷ راه‌اندازی کرد؛ سیستمی که بعدها در بسیاری از بازارهای مالی دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفت. بورس تی اس ایکس به ثبات و انعطاف‌پذیری بالا شهرت دارد؛ به گونه‌ای که در بحران مالی ۲۰۰۸ افت کمتری نسبت به بازار آمریکا تجربه کرد.
در ادامه شاخص ترکیبی S&P/TSX (مهم‌ترین معیار عملکرد آن) طی یکسال قابل مشاهده است.
دارایی‌های بورس تورنتو
بورس اوراق بهادار تورنتو مجموعه گسترده‌ای از ابزارهای مالی را در بر می‌گیرد. سهام شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس بخش مهمی از دارایی‌های این بازار را تشکیل می‌دهند. اوراق قرضه دولتی و شرکتی نیز به عنوان گزینه‌های کم‌ریسک در این بازار معامله می‌شوند. علاوه بر این، محصولات مالی پیچیده‌تری مانند اوراق مشتقه شامل قراردادهای آتی و آپشن‌ها به شکل فعال داد و ستد می‌شوند. ابزارهای دیگری مانند گواهی سرمایه‌گذاری تضمینی نیز توسط موسسات مالی در این بازار ارائه می‌شوند. تمام معاملات در بورس تورنتو تنها با دلار کانادا انجام می‌شود.
بورس تورنتو بیش از یک هزار و پانصد شرکت را در بخش‌های مختلف لیست کرده است و معمولا محل ثبت شرکت‌هایی است که سابقه طولانی‌تر و ثبات مالی بیشتری دارند. صنایع معدنی و نفت و گاز بیشترین تعداد شرکت‌های ثبت‌شده در تی اس ایکس را به خود اختصاص داده‌اند. در کنار این دو بخش، صنایع امور مالی، فناوری و املاک نیز جایگاه مهمی دارند. تقریبا نیمی از شرکت‌های فعال در بورس کانادا در دو صنعت انرژی و خدمات مالی قرار گرفته‌اند و این تمرکز بالا، تنوع کمتری را در مقایسه با بازار سهام آمریکا نشان می‌دهد.
روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس تورنتو
فعالیت در بورس کانادا از راه‌های مختلف برای سرمایه‌گذاران امکان‌پذیر است. سرمایه‌گذاری مستقیم از طریق خرید سهام انفرادی انجام می‌شود و این روش کنترل بیشتری بر سبد دارایی ایجاد می‌کند و در عین حال نیازمند تحقیق و مدیریت فعال است. روش‌های دیگر به صورت غیرمستقیم دنبال می‌شوند.
سرمایه‌گذاران می‌توانند برای سرمایه‌گذاری از صندوق‌های متقابل استفاده کنند. این صندوق‌ها سرمایه افراد مختلف را جمع‌آوری می‌کنند و آن را در سهام و اوراق قرضه به کار می‌گیرند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مشترک نیز امکان تنوع بالا با هزینه کم را فراهم می‌کند، اما افراد غیرمقیم کانادا معمولا اجازه خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک کانادایی را ندارند.
انواع حساب‌ها در بورس تورنتو
برای آغاز سرمایه‌گذاری در بورس، باید یک حساب کارگزاری در یک موسسه مالی معتبر افتتاح شود. کارگزاری‌های کانادایی انواع مختلفی از حساب‌ها را با مزایای مالیاتی متفاوت ارائه می‌کنند. حساب‌های سرمایه‌گذاری در کانادا به دو دسته ثبت‌شده و ثبت‌نشده تقسیم می‌شوند. حساب‌های ثبت‌شده مزایای مالیاتی خاصی برای پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری بلندمدت فراهم می‌کنند.
- حساب پس‌انداز معاف از مالیات (TFSA): در این حساب، سود سرمایه و سود سهام بدون مالیات قابل برداشت است و برای اهداف مالی کوتاه‌مدت و میان‌مدت کاربرد دارد.
- طرح پس‌انداز بازنشستگی ثبت‌شده (RRSP): مبالغ واریزی به این حساب باعث کاهش درآمد مشمول مالیات فرد می‌شود. مالیات سرمایه‌گذاری در این طرح به تعویق می‌افتد و هنگام برداشت در دوران بازنشستگی به عنوان درآمد مشمول مالیات محاسبه می‌شود.
- حساب‌های ثبت‌نشده: این حساب‌ها انعطاف‌پذیری بیشتری در واریز و برداشت دارند، اما سود سهام و عایدی سرمایه در آن‌ها مشمول مالیات کامل است. حساب‌های نقدی و حساب‌های مارجین از جمله انواع حساب‌های ثبت‌نشده محسوب می‌شوند.
زمان معاملاتی بورس تورنتو
بازار تی اس ایکس از دوشنبه تا جمعه، به جز تعطیلات رسمی، فعال است. زمان معاملات منظم از ساعت ۹:۳۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر به وقت شرقی تعیین شده است. سفارش‌های معاملاتی از ساعت ۷ صبح تا ۹:۳۰ صبح وارد سامانه می‌شوند، اما امکان اجرا شدن در این بازه زمانی را ندارند.
مزایای سرمایه‌گذاری در بورس تورنتو
اقتصاد کانادا با ثبات سیاسی و پویایی بالا شناخته می‌شود و این شرایط، کشور را به یک مقصد امن برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند. ثبات و امنیت بالا از مزیت‌های اصلی بازار سهام کانادا به شمار می‌آید. نرخ تورم در کانادا نسبت به بسیاری از اقتصادهای مبتنی بر منابع طبیعی ثابت‌تر است.
1. پتانسیل رشد و سودآوری
پتانسیل رشد سهام شرکت‌ها در کانادا به طور معمول از نرخ تورم عمومی بالاتر است. این موضوع باعث می‌شود رشد سود سهام از تورم پیشی بگیرد. سرمایه‌گذاری در بورس فرصت مناسبی برای ایجاد ثروت بلندمدت فراهم می‌کند. بسیاری از شرکت‌های فهرست شده در بورس کانادا سود نقدی مناسبی به سهامداران پرداخت می‌کنند. سرمایه‌گذاران با خرید سهام از افزایش قیمت و سود نقدی شرکت بهره‌مند می‌شوند.
2. نقدشوندگی و مالیات
نقدشوندگی خرید و فروش سهام در کانادا بالا است و سرمایه‌گذاران می‌توانند در زمان دلخواه با فروش سهام به پول نقد دسترسی پیدا کنند. این سطح از نقدشوندگی نسبت به سرمایه‌گذاری در املاک مزیت بیشتری ایجاد می‌کند. سیستم مالیاتی کانادا چندین مزیت برای فعالیت در بورس ارائه می‌دهد. حساب‌هایی مانند تی اف اس ای امکان رشد و برداشت سرمایه بدون مالیات را فراهم می‌کنند. افراد غیرمقیم ممکن است در برخی درآمدهای سرمایه‌گذاری با کسر مالیات مواجه شوند.
3. تنوع و دسترسی
بورس تورنتو میزبان فهرست‌های بین‌المللی و ابزارهای قابل معامله متنوع است. تنوع شرکت‌ها و سهام‌ها در این بازار زیاد است. بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهانی در صنایع مختلف در بازار کانادا حضور دارند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مبادله سهام، تنوع مناسبی در سبد دارایی ایجاد می‌کند و نوسانات ناشی از تمرکز بر یک دارایی را کاهش می‌دهد. مدیریت غیرفعال این صندوق‌ها هزینه سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد.
معایب سرمایه‌گذاری در بورس تورنتو
معایب سرمایه‌گذاری در بورس تورنتو به شرح زیر است.
1. ریسک و نوسانات بازار
نوسانات بازار ممکن است زیان‌های کوتاه‌مدت ایجاد کند. سرمایه‌گذاران باید توان ریسک‌پذیری کافی داشته باشند و از تصمیم‌گیری احساسی دور بمانند. خرید سهام فرد را شریک تجاری شرکت می‌کند و این مشارکت به معنای پذیرش سود و زیان احتمالی شرکت است. این ریسک در همه بازارهای مالی وجود دارد. معاملات اهرم‌دار در حساب‌های مارجین ریسک بیشتری نسبت به خرید نقدی سهام ایجاد می‌کنند.
2. تنوع و اندازه بازار
بورس کانادا نسبت به بورس آمریکا کوچک‌تر است و این تفاوت باعث می‌شود طیف گزینه‌های سرمایه‌گذاری از نظر تنوع صنعتی محدودتر باشد. حدود نیمی از ارزش بازار بورس کانادا به شرکت‌های فعال در حوزه انرژی و خدمات مالی اختصاص دارد، اما از نظر تعداد شرکت‌ها چنین تمرکزی وجود ندارد.
3. مسائل مالیاتی و هزینه‌ها
سود حاصل از سرمایه‌گذاری در حساب‌های ثبت‌نشده کاملا مشمول مالیات است. دولت کانادا بر عایدی سرمایه و سودهای حاصل از سرمایه‌گذاری در بورس مالیات تعیین می‌کند. سرمایه‌گذاری در بورس کانادا شامل هزینه‌های جانبی مختلف است. مدیریت زمان برای کسب سود اهمیت زیادی دارد و افرادی که زمان‌بندی درستی نداشته باشند، به سوددهی نمی‌رسند.
معامله قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD) سهام در بورس تورنتو
معامله قراردادهای مابه‌التفاوت یا سی‌اف‌دی امکان فعالیت بر روی سهام کانادا را در بسیاری از پلتفرم‌های بین‌المللی فراهم می‌کند، اما معامله این قراردادها در خود کانادا ممنوع است و سرمایه‌گذاران مقیم این کشور نمی‌توانند از آن استفاده کنند. سهام کانادا به‌صورت عمومی در بورس تورنتو معامله می‌شوند و سی‌اف‌دی‌ها تنها برای کاربرانی که خارج از کانادا به این ابزار دسترسی دارند، فرصت تحلیل و کسب سود از نوسان قیمت شرکت‌های بزرگ را ایجاد می‌کنند. در این روش، معامله‌گر می‌تواند از رشد یا افت قیمت‌ها سود بگیرد، بدون آنکه مالکیت واقعی سهام پایه را داشته باشد.
برخی پلتفرم‌های معاملاتی بیش از ۴۰۰ قرارداد سی اف دی سهام ارائه می‌کنند که شامل سهام فهرست‌شده در بورس تورنتو نیز می‌شود. واسطه‌های مالی معمولا ۴۸ سهم محبوب این بورس را برای معامله عرضه می‌کنند. برخی از این سهم‌ها نوسان بیشتری دارند و به همین دلیل فرصت‌های معاملاتی بیشتری ایجاد می‌کنند. معامله سی اف دی امکان استفاده از اهرم مالی را در اختیار قرار می‌دهد. حداکثر اهرم در پلتفرم‌های متاتریدر ۴ و متاتریدر ۵ برابر با ۱:۲۰ است.
شاخص‌های ارزیابی بورس تورنتو
عملکرد کلی بورس کانادا با استفاده از شاخص‌های مختلف ارزیابی می‌شود. شاخص کامپوزیت اس‌اندپی/تی‌اس‌اکس مهم‌ترین شاخص بورس کانادا به شمار می‌آید و میانگین وزنی عملکرد بزرگترین شرکت‌های فهرست شده در بورس تورنتو را نشان می‌دهد. این شاخص پیش‌تر با نام شاخص کامپوزیت تی‌اس‌ایی ۳۰۰ راه‌اندازی شده بود و مشابه شاخص اس‌اندپی ۵۰۰ در ایالات متحده عمل می‌کند. سرمایه‌گذاران تغییرات قیمت این شاخص را برای بررسی روند غالب بازار دنبال می‌کنند. شاخص تی‌اس‌اکس بر پایه سهام‌های تاثیرگذار بورس تشکیل شده و بازتعادل آن به صورت فصلی و در ماه‌های مارس، ژوئن، سپتامبر و دسامبر انجام می‌شود.
بر اساس آخرین آمار، چندین شرکت از نظر ارزش بازار در بورس کانادا پیشرو هستند. رویال بانک کانادا با نماد RY و تورنتو-دومینیون بانک با نماد TD همواره جزو سهام‌های کلیدی بازار هستند. شرکت‌هایی مانند انبریج، شاپیفای و بروکفیلد نیز به طور مداوم در صدر فهرست برترین سهام‌ها قرار دارند. سایر شرکت‌های بزرگ شامل تامسون رویترز، منابع طبیعی کانادا و راه‌آهن ملی کانادا می‌شوند. با این حال، خرید سهام این شرکت‌ها همیشه با سوددهی همراه نیست و شرکت‌های کوچک‌تر حاضر در بازار سهام کانادا نیز می‌توانند پتانسیل بازدهی بالایی داشته باشند.
جمع‌بندی
بورس اوراق بهادار تورنتو (TSX) قدیمی‌ترین و اصلی‌ترین بازار سهام کانادا است و جایگاه سوم بزرگترین بورس آمریکای شمالی را دارد. این بورس تقریبا ۱۵۰۰ شرکت را شامل می‌شود و شاخص کامپوزیت S&P/TSX مهم‌ترین معیار عملکرد آن است. بازار تورنتو به دلیل ثبات سیاسی و اقتصادی، پتانسیل رشد بالا و فرصت سرمایه‌گذاری امن فراهم می‌کند، اما تمرکز صنایع اصلی بر انرژی، معدنی و خدمات مالی تنوع بازار را محدود کرده است. سرمایه‌گذاری می‌تواند از طریق خرید مستقیم سهام، صندوق‌های قابل معامله (ETF)، یا معاملات CFD انجام شود. در مجموع، بورس تورنتو فرصتی سودآور برای سرمایه‌گذاری بلندمدت است، اما با ریسک نوسانات بازار و نیاز به دانش و مدیریت زمان همراه است.
