سهام رشدی چیست؟ بررسی ویژگی‌ها و نحوه شناسایی آن
سهام رشدی (Growth Stock)، سهامی است که پیش‌بینی می‌شود درآمد شرکت منتشرکننده آن با نرخی بالاتر از میانگین بازار یا صنعت خود رشد کند. سرمایه‌گذاران با خرید این نوع سهام، انتظار افزایش قابل توجه قیمت آن را در آینده دارند. این امیدواری به دلیل پتانسیل بالای شرکت در افزایش درآمد و سودآوری است. شرکت‌های دارای سهام رشدی ترجیح می‌دهند درآمدهای انباشته‌شده را مجددا در پروژه‌های توسعه‌ای و سرمایه‌ای خود سرمایه‌گذاری کنند. به همین دلیل شرکت‌های دارای سهام رشدی معمولا سود سهام پرداخت نمی‌کنند یا سود بسیار کمی تقسیم می‌کنند. بنابراین، سرمایه‌گذاران از طریق افزایش قیمت سهام و نوسانات قیمتی در بازار، سود کسب می‌کنند. لازم به ذکر است که در بورس اوراق بهادار تهران، به دلیل قوانین نسبتا سخت‌گیرانه برای ورود شرکت‌ها، دسته‌بندی رسمی تحت عنوان سهام رشدی وجود ندارد.
در این مقاله به معرفی سهام رشدی، ویژگی‌ها، روش‌های تشخیص، استفاده از آن در سرمایه‌گذاری رشدی و همچنین تفاوت این سهام با سهام ارزشی پرداخته شده است.
ویژگی‌های سهام رشدی
سهام رشدی دارای ویژگی‌هایی مربوط به نوسانات قیمتی و چگونگی رشد ارزش است که سبب تمایز آن با دیگر سهم‌ها در بازار سرمایه شده است. در ادامه برای شناخت بیشتر به بررسی ویژگی‌های این سهام پرداخته شده است:
تمرکز بر رشد درآمدی: شرکت‌های دارای سهام رشدی، رشد درآمدی قوی و ثابتی دارند. به طور معمول پتانسیل افزایش درآمد آن‌ها از میانگین سایر شرکت‌های فعال در همان صنعت بیشتر است.
نسبت‌های ارزش‌گذاری بالا: معمولا نسبت قیمت به درآمد (P/E) در سهام رشدی بالاتر از میانگین صنعت است. دلیل این موضوع اغلب به مصرف درآمد جاری شرکت در طرح‌های توسعه‌ای مربوط می‌شود که بازدهی آن‌ها در آینده مشخص خواهد شد. این سهام به دلیل پتانسیل رشد، اغلب با ارزش‌گذاری‌های بالاتری معامله می‌شوند.
نوسانات قیمتی بالا: قیمت سهام رشدی می‌تواند نوسانات بسیار زیادی داشته باشد و به شدت تحت تاثیر احساسات بازار و گزارش‌های سود فصلی قرار می‌گیرد. از آنجایی که سرمایه‌گذاران انتظارات بازدهی بالایی از این سهام دارند، نوسانات قیمتی نیز در آن‌ها بیشتر است.
رهبری و نوآوری: شرکت‌های دارای سهام رشدی اغلب در عملکرد خود نوآوری دارند. آن‌ها محصولات و خدمات جدیدی را تولید یا ارائه می‌کنند که می‌توانند شرایط صنایع مختلف را تغییر دهند. این شرکت‌ها غالبا در راس صنعت خود، قرار دارند.
ریسک بیشتر: سرمایه‌گذاری در سهام رشدی مستلزم پذیرش ریسک بالاتری است. این ریسک به دلیل انتظارات بالای سرمایه‌گذاران و احتمال ریزش قیمت در صورت عدم اجرای موفقیت‌آمیز برنامه‌های رشد و توسعه شرکت است. ارزش‌گذاری‌های بالای این سهام نیز می‌تواند آن‌ها را در صورت کاهش رشد شرکت یا رکود بازار مستعد اصلاح قیمت کند.
روش‌های تشخیص سهام رشدی
برای انتخاب دقیق سهام رشدی، تحلیل بنیادی به‌عنوان ابزار اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا با بررسی همه‌جانبه وضعیت شرکت، تصویر روشنی از ظرفیت رشد آن ارائه می‌دهد. در این رویکرد، ابتدا عوامل کلان اقتصادی مانند نرخ بهره و تورم بررسی می‌شوند تا تاثیر شرایط اقتصادی بر عملکرد شرکت سنجیده شود. سپس وضعیت مالی شرکت از جنبه‌هایی هم‌چون میزان درآمد، سطح بدهی، مزیت‌های رقابتی و کیفیت مدیریت مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. برای شناسایی سهام رشدی در میان سایر سهم‌ها لازم است که شاخص‌هایی مانند رشد میانگین درآمد، سود پیش‌بینی‌شده، بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)، نرخ رشد قیمت سهام و طرح‌های توسعه‌ای شرکت به‌دقت تحلیل شوند. در ادامه به توضیح هر یک از این موارد پرداخته می‌شود.
رشد میانگین درآمد: بررسی میانگین درآمد شرکت در ۵ تا ۱۰ سال گذشته و اطمینان از اینکه با رشد همراه بوده است، یکی از راه‌های شناخت سهام رشدی است.
سود پیش‌بینی شده: پیش‌بینی سود و تحلیل آن یکی از روش‌های کلیدی برای شناسایی سهام رشدی است. اگر سود پیش‌بینی‌شده شرکت برای سال‌های آینده روندی صعودی و پایدار داشته باشد، می‌تواند نشانه‌ای از عملکرد قوی عملیاتی و پتانسیل رشد آینده آن باشد. همچنین مقایسه سود پیش‌بینی‌شده با دوره‌های گذشته و با سود شرکت‌های هم‌گروه، دید دقیق‌تری از جایگاه رقابتی شرکت ارائه می‌دهد.
شاخص ROE: شاخص ROE (بازده حقوق صاحبان سهام) یکی از معیارهای کلیدی در شناسایی سهام رشدی است. این شاخص نشان می‌دهد که شرکت چگونه از سرمایه سهامداران برای تولید سود استفاده می‌کند. اگر ROE در ۵ سال گذشته روندی صعودی داشته باشد و بالاتر از میانگین صنعت یا عملکرد گذشته خود شرکت باشد، می‌تواند نشانه‌ای از کارایی بالا، رشد پایدار و قدرت رقابتی شرکت باشد. این ویژگی‌ها برای سرمایه‌گذاران رشدی که به‌دنبال شرکت‌هایی با پتانسیل سودآوری بالا هستند، بسیار جذاب است.
نرخ رشد قیمت سهام: رشد مستمر و قابل‌توجه قیمت سهام در سال‌های گذشته نشان‌دهنده اعتماد بازار به عملکرد و آینده شرکت است. سهام رشدی معمولا در روندی صعودی قرار دارند که حاصل چشم‌انداز مثبت نسبت به سودآوری آن‌ها در آینده است.
بررسی طرح‌های توسعه‌ای: شرکت‌های رشدی معمولا در حال اجرای طرح‌های توسعه‌ای، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید یا گسترش بازارهای هدف هستند. این طرح‌ها پتانسیل افزایش درآمد و سود را دارند و موجب رشد ارزش سهام در بلندمدت می‌شوند.
استفاده از سهام رشدی در سرمایه‌گذاری رشدی
سرمایه‌گذاری رشدی به معنای سرمایه‌گذاری در سهام رشدی است که پتانسیل رشد بالایی دارد و می‌تواند راهی موثر برای ایجاد سود در بلندمدت باشد. شرکت‌های رشدی در دوره‌های روند صعودی بازار، با اجرای طرح‌های توسعه‌ای، گسترش فعالیت‌ها و افزایش فروش، عملکردی فراتر از میانگین بازار نشان می‌دهند. به همین دلیل سرمایه‌گذاری رشدی معمولا در شرایط توسعه اقتصادی و بازارهای صعودی بیشترین بازدهی را دارد. سهام رشدی به دلیل انتظارات بالای بازار از آینده شرکت، معمولا با نوسانات قیمتی شدید در کوتاه‌مدت همراه هستند. بنابراین، سرمایه‌گذاران رشدی باید افق زمانی میان‌مدت تا بلندمدت داشته باشند و از ریسک‌پذیری بالاتری برخوردار باشند. در این نوع سرمایه‌گذاری، تمرکز بیشتر بر پتانسیل رشد آینده شرکت‌ها است.
تفاوت سهام رشدی و سهام ارزشی
تفاوت اصلی میان سهام ارزشی و سهام رشدی در ماهیت قیمت‌گذاری، انتظارات بازدهی و سطح ریسک آن‌ها است. سهام ارزشی به سهامی گفته می‌شود که قیمت معاملاتی آن در بازار کمتر از ارزش ذاتی یا واقعی آن است. این سهام اغلب متعلق به شرکت‌های بزرگ و دارای بنیاد قوی هستند که ممکن است به دلیل شرایط موقت بازار (مانند انتشار اخبار نامطلوب یا گزارشات مالی ضعیف کوتاه‌مدت)، کمتر از حد واقعی ارزش‌گذاری شده باشند. در مقابل، سهام رشدی به سهامی اطلاق می‌شود که پتانسیل افزایش درآمد و سودآوری شرکت آن بیشتر از میانگین صنعت یا کل بازار است. سرمایه‌گذاران رشدی به دنبال بازدهی بالاتری هستند اما باید ریسک بیشتری را نیز بپذیرند.
شرکت‌های دارای سهام ارزشی اغلب سود تقسیمی بالاتری را بین سهامداران توزیع می‌کنند و نوسانات قیمتی کمتری را تجربه می‌کنند. اما شرکت‌های رشدی اغلب سود خود را برای سرمایه‌گذاری مجدد در پروژه‌های توسعه‌ای استفاده می‌کنند تا رشد آتی را تقویت کنند. بنابراین شرکت‌های رشدی، سود تقسیمی کمتری دارند یا اصلا سودی تقسیم نمی‌کنند. نسبت قیمت به درآمد (P/E) در سهام ارزشی معمولا پایین‌تر از میانگین صنعت است. در مقابل، نسبت P/E در سهام رشدی معمولا بالاتر از میانگین است، زیرا بازار به پتانسیل رشد آتی آن‌ها امید زیادی دارد. نوسانات قیمت در سهام رشدی به دلیل انتظارات بالای بازدهی و وابستگی به اجرای موفقیت‌آمیز طرح‌های رشد، بیشتر است. انتخاب بین این دو نوع سهام نیز اغلب به شرایط کلی بازار بستگی دارد. به عنوان مثال، در دوران رکود اقتصادی و روندهای نزولی بورس، سهام ارزشی مناسب‌تر است. در حالی که در دوره‌های توسعه اقتصادی و روندهای صعودی بورس، سهام رشدی جذابیت بیشتری پیدا می‌کند.
جمع‌بندی
سهام رشدی به سهامی اطلاق می‌شود که شرکت منتشرکننده آن دارای پتانسیل رشد درآمد، نوآوری، مزیت رقابتی و طرح‌های توسعه‌ای موثر است و انتظار می‌رود با نرخی بالاتر از میانگین صنعت یا بازار رشد کند. این شرکت‌ها معمولا سود نقدی کمی پرداخت می‌کنند و درآمد خود را مجددا برای توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند. از این رو سود سرمایه‌گذاران عمدتا از طریق افزایش قیمت سهام تامین می‌شود. سهام رشدی مناسب سرمایه‌گذارانی است که پذیرش ریسک بالایی دارند و به دنبال کسب سود از طریق افزایش ارزش سرمایه در بلندمدت هستند.
