آموزش کندل شناسی پرایس اکشن در تحلیل تکنیکال

پرایس اکشن یکی از سبک‌های مورد توجه برای پیش‌بینی قیمت و معامله‌گری در بازارهای مالی به شمار می‌آید. برای انجام تحلیل قیمتی، تحلیلگران و معامله‌گران از الگوهای کندل استیک پرایس اکشن استفاده می‌کنند. بنابراین اولین مبحث مورد نیاز برای استفاده از این روش، آموزش کندل شناسی در پرایس اکشن است. در ادامه به بررسی مفهوم کندل (نمودار شمعی)، آموزش تمامی کندل‌ استیک‌ها در پرایس اکشن و همچنین مهم‌ترین الگوهای کندل استیک پرایس اکشن پرداخته شده است.

• مقاله پیشنهادی: تحلیل تکنیکال

کندل در پرایس اکشن چیست؟

اصطلاح پرایس اکشن (price action) مطالعه حرکت قیمت یک سهم را نشان می‌دهد. معامله‌گران با استفاده از این روش اقدام به بررسی تاریخچه قیمتی می‌کنند تا بتوانند از طریق آن حرکت بازار را شناسایی و روند قیمتی را پیش‌بینی کنند. پرایس اکشن یک روش معامله‌گری بدون استفاده از اندیکاتورها و ابزارهای مختلف است که در هر بازاری می‌توان از آن استفاده کرد.

پرایس اکشن یک تکنیک معامله‌گری و تحلیل بازار محسوب می‌شود که تمرکز اصلی آن روی محدوده قیمت دارایی و تغییرات آن است. این روش شرایطی را برای معامله‌گران فراهم می‌کند که با توجه به حرکات واقعی قیمت، تصمیمات خود را برای انجام معاملات بگیرند. این سبک با استفاده از تحلیل الگوهای قیمت در تلاش است تا نظم حاکم بر بازار را به معامله‌گران نشان دهد.

متداول‌ترین روش پرایس اکشن، مطالعه روندها و میله‌های قیمتی است که جزئیاتی مانند قیمت باز و بسته‌شدن بازار و سطح بالا و پایین آن را در یک بازه زمانی خاص ارائه می‌دهد. میله‌های قیمتی متداول که به عنوان شاخص پرایس اکشن استفاده می‌شوند، کندل نامیده می‌شوند.

ساختار کندل استیک در کندل شناسی پرایس اکشن

ساختار کندل استیک‌ها در پرایس اکشن به گونه‌ای متفاوت از تحلیل تکنیکال است. در پرایس اکشن، کندل‌ها با نگاه دیگری دسته‌بندی می‌شوند و اهمیت زیادی برای تحلیلگران دارند. در ادامه به بررسی ساختار کندل در پرایس اکشن پرداخته شده است.

نمودارهای شمعی از دو قسمت به نام بدنه (BODY) و سایه (SHADOW) تشکیل می‌شوند. قیمت در این کندل‌ها به چهار بخش شامل قیمت شروع (OPEN)، پایانی (CLOSE)، بیشترین قیمت (HIGH) و کمترین قیمت (LOW) تقسیم می‌شود.

به کندلی که قیمت شروع در آن کمتر از قیمت پایانی باشد، کندل صعودی یا بولیش (BULLISH) و به کندلی که قیمت آغازی در آن بیشتر از قیمت پایانی باشد، کندل نزولی یا (BEARISH) گفته می‌شود. تصویر زیر نمای کاملی از نمودار شمعی ژاپنی را نشان می‌دهد.

روزهایی که اختلاف بین قیمت بازشدن و پایانی زیاد باشد، روزهای کندل طویل یا بلند نامیده می‌شوند. به همین ترتیب نیز روزهایی که اختلاف بین قیمت پایانی و بازشدن کم باشد، روزهای کندل کوچک یا کوتاه نامیده می‌شوند. هرگاه قیمت بازشدن و پایانی با یکدیگر یکسان باشند، شکل‌های به وجود آمده دوجی نامیده می‌شوند. در نمودارهای دوجی سایه‌ها می‌توانند طول‌های متفاوتی داشته باشند.

• برای آشنایی با سایر نمودارهای قیمتی مطالعه مقاله آموزش تحلیل تکنیکال پیشنهاد می‌شود.

برخی از الگوهای شمعی در پرایس اکشن

بعد از آشنایی با مفهوم کندل در پرایس اکشن، نوبت به آشنایی با انواع الگوهای شمعی در پرایس اکشن می‌رسد. در ادامه به بررسی چندین کندل مهم در پرایس اکشن پرداخته شده است:

الگوی پین‌ بار (PIN BAR) در کندل شناسی پرایس اکشن

این الگو یکی از مهم‌ترین الگوهای کندل استیک در پرایس اکشن محسوب می‌شود. اولین مشخصه الگوی پین بار، کندل‌های برگشتی آن است. در شکل ظاهری پین ‌بار، یک بدنه شمع و یک سایه یا دنباله پین‌بار دیده می‌شود که در آن بدنه شمع نسبت به سایه کوچک‌تر است.

این الگو به دو صورت پین بار صعودی و نزولی دیده می‌شود. در واقع الگو پین بار پیش‌بینی‌کننده حرکت نمودار به سمت صعودی یا نزولی است و از طریق آن می‌توان میزان قدرت خریداران و فروشندگان را سنجید. این روش برای معاملات روزانه کارایی دارد. به گونه‌ای که حرکت برگشتی شارپ و عدم پذیرش یک محدوده خاص قیمت را نشان می‌دهد. سایه پین بار نشان‌دهنده عبور قیمت از آن محدوده است و علاوه بر آن به این نکته نیز اشاره می‌کند که قیمت در خلاف جهت سایه پین بار به حرکت خود ادامه می‌دهد.

• الگوی پین بار نزولی سایه بالایی بلندی داشته و نشان از عدم پذیرش قیمت‌های بالا دارد. بعد از ظهور الگوی پین بار نزولی احتمال کاهش قیمت زیاد است.
• الگوی پین بار صعودی سایه پایینی بلندی داشته و نشان از عدم پذیرش قیمت‌های پایین دارد. بعد از ایجاد الگوی پین بار صعودی، احتمال افزایش قیمت زیاد است.

تصویر زیر الگوی شمعی پین بار را در حالت صعودی و نزولی در کندل شناسی پرایس اکشن نشان می‌دهد.

نحوه معامله با الگوی پین بار

برای معامله از طریق الگوی پین بار می‌توان از چند روش اقدام کرد. بهترین شکل ورود به معامله با الگوی پین بار، ورود در قیمت لحظه‌ای بازار است. در روش مذکور با استفاده از قیمت جاری در بازار، معامله انجام می‌شود. لازم به ذکر است الگوی پین بارمی‌بایست بسته‌شده باشد، زیرا تا قبل از بسته‌شدن قیمت، شکل نهایی کندل نمایش داده نمی‌شود. روش دوم برای ورود به معامله سفارش لمینیت است. به این منظور که می‌توان از سفارش استاپ نیز استفاده کرد. برای این کار باید سفارش خود را زیر کف یا بالای سقف پین بار قرار داد.

الگوی چکش و مرد دارآویز (HAMMER / HANGING MAN)

دو مدل دیگر از کندل‌های استیک پرایس اکشن که شباهت زیادی با یکدیگر دارند، الگوی کندل استیک چکش و مرد دار آویز نام دارند. مشخصات ظاهری این دو الگو به شرح زیر است:

• بدنه کوچک شمع نزدیک محدوده بالایی است.
• سایه پایینی تقریبا دو برابر بدنه کندل است.
• رنگ بدنه کندل‌ها اهمیتی ندارد.

تفاوت این دو الگو در این است که الگوی چکش در یک روند نزولی دیده می‌شود و سیگنالی جهت شروع یک روند صعودی می‌دهد. اما الگوی مرد دار آویز در یک روند صعودی مشاهده شده و سیگنالی برای شروع یک روند نزولی است.

نحوه معامله با الگوی چکش و مرد دار آویز

معامله‌گران در زمان معامله با استفاده از الگوی چکش، در یک روند نزولی، بالاتر از الگوی چکش، سفارش خرید خود را ثبت می‌کنند و در یک روند صعودی، زیر الگوی مرد دار آویز، سفارش فروش را اعمال می‌کنند.

الگوی چکش معکوس / ستاره دنباله دار (INVERTED HAMMER/SHOOTING STAR)

تصویر زیر الگوی چکش معکوس را نشان می‌دهد. این الگو از نظر ظاهری برعکس الگوی چکش است. یعنی هنگامی که در انتهای یک روند صعودی با یک کندل با بدنه کوچک، سایه بالای بلند و سایه پایین بسیار کوتاه یا حتی بدون سایه مواجه شدید، آن کندل یک کندل ستاره دنباله دار است. اما در صورتی که این الگو در انتهای روند نزولی مشاهده شد، یک الگوی چکش وارونه در کندل شناسی پرایس اکشن است.

نحوه معامله با الگوی چکش معکوس و ستاره دنباله دار

معامله‌گران در روند نزولی بالای الگوی شمعی چکش معکوس سفارش خرید اعمال کرده و در روند صعودی نیز زیر الگوی کندل استیک ستاره دنباله‌دار سفارش فروش خود را ثبت می‌کنند.

الگوی پوشا (ENGULFING)

الگوی پوشا یک الگوی برگشتی محسوب می‌شود که از دو کندل با رنگ‌های متضاد تشکیل شده است. در این الگو کندل دوم نقش پوشش‌دهنده را انجام می‌دهد و بدنه کندل قبل از خود را در بر می‌گیرد. این کندل سیگنال برگشت قیمت را می‌دهد و مانند کندل هارامی به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم می‌شود.

برای بررسی میزان قدرت این الگو باید موارد زیر بررسی شود.

• هر چه طول بدنه هر دو شمع ( به ویژه شمع دوم) بیشتر باشد، قدرت الگوی پوشا بیشتر است.
• بزرگتر بودن سایه‌های پایینی شمع در پوشای صعودی نشان‌دهنده قدرت کمتر آن است.
• بزرگتربودن سایه‌های بالایی شمع در پوشای نزولی نشان‌دهنده قدرت کمتر آن است.
• در صورتی که الگوی پوشا در محدوده مقاومت یا حمایت شکل بگیرد، نشان از قدرت آن است.

نحوه معامله با الگوی پوشا

برای معامله با استفاده از الگوی پوشا در یک روند صعودی، بالای الگوی صعودی پوشا برای ادامه روند معامله خرید و در یک روند نزولی، زیر الگوی نزولی پوشا برای ادامه روند معامله فروش باز کنید.

الگوی هارامی (HARAMI) در کندل شناسی پرایس اکشن

یکی دیگر از الگوهای کندلی در پرایس اکشن الگوی هارامی نام دارد. لغت هارامی به زبان ژاپنی به معنای باردار است. این الگو یکی از پرکاربردترین کندل‌های موجود در تحلیل تکنیکال است. هر الگوی هارامی از دو کندل با رنگ‌های متفاوت تشکیل شده است که یکی از کندل‌ها مادر و دیگری فرزند نامیده می‌شود. تحلیلگران معتقدند مشاهده الگوی هارامی نشانه پایان یافتن روند سهم است. اما پس از این الگو که جهت روند معکوس یا بدون روند می‌شود، قابل تشخیص نیست و بستگی به شرایط بازار دارد. در الگوی هارامی نوعی شکاف قیمتی بین بسته‌شدن کندل بزرگ‌تر و بازشدن کندل کوچک‌تر ایجاد می‌شود.

تحلیلگران با توجه به موارد زیر می‌توانند الگوی هارامی را شناسایی کنند.

• بدنه کندل اول، بلند و بدنه کندل دوم، کوتاه است.
• بدنه کندل فرزند داخل بدنه کندل مادر قرار بگیرد.
• رنگ دو کندل با یکدیگر متفاوت باشد.

الگوهای هارامی به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم می‌شوند. عموما در کندل‌های هارامی صعودی، قیمت پایانی در کندل اول کمتر از قیمت آغازین آن است، در حالی که کندل دوم با قیمت بالاتری بسته می‌شود. در کندل هارامی نزولی نیز، قیمت پایانی کندل اول بیشتر از قیمت آغازین آن است، درصورتی که کندل دوم در قیمت پایین‌تری بسته می‌شود.

نحوه معامله با الگوی هارامی

بدنه کندل‌ها در این الگو نشان‌دهنده محدوده تغییر حرکت قیمت و کوچک‌شدن بدنه نیز نشان از نوسان کمتر قیمت است. برای معامله با استفاده از این الگوها باید توجه داشت که در یک روند صعودی، از الگوهای هارامی به‌ عنوان سیگنالی مبنی بر تغییر روند و در یک روند نزولی نیز، از الگوی هارامی به عنوان سیگنالی مبنی بر پایان روند نزولی می‌توان استفاده کرد.

لازم به ذکر است الگوی هارامی نوع ضعیفی از الگوی پوشا است.

الگوی اینساید بار (INSIDE BAR)

نوعی دیگر از کندل‌های زیرمجموعه الگوی هارامی در کندل شناسی پرایس اکشن، الگوی اینساید بار نام دارد. از این الگو به عنوان یک استراتژی معاملاتی نیز استفاده می‌شود. اینساید بار نیز از دو کندل به نام‌های مادر و اینساید بار تشکیل می‌شود. در این الگو عموما کندل اول دارای بدنه‌ای بزرگ و کندل بعدی بدنه‌ای کوچک با ساختار مخالف دارد. به این صورت زمانی که کندل اول صعودی باشد، حتما کندل دوم نزولی خواهد بود. این کندل نشان‌دهنده استراحت نسبی بازار و هشدار جدی برگشت روند است. در این الگو کندل قدرتمند دوم می‌تواند نشان از تغییر ناگهانی فشار عرضه و تقاضا باشد. هنگامی که این تغییر در نواحی حساس رخ دهد، احتمال تغییر قیمت زیاد است. در حالت کلی الگوی اینساید بار به نحوی نشان‌دهنده چرخش رقابت میان خریداران و فروشندگان است. برای شناساسی الگوی اینساید بار می‌بایست موارد زیر وجود داشته باشد.

• کندل اینساید بار که کوچک‌تر است درون محدوده کندل اول (از سقف تا کف کندل) قرار می‌گیرد.
• سقف (HIGH) کندل اینساند بار پایین‌تر از سقف کف مادر است.
• کف (LOW) کندل ایسناید بار بالاتر از کف کندل مادر است.
• موقعیت نسبی این کندل می‌تواند در بالا، پایین و وسط کندل قبل از خود باشد.

نحوه معامله با الگوی اینساید بار در کندل شناسی پرایس اکشن

کندل‌های اینساید بار، دوره‌ای از نوسان و تعادل در بازار را نشان می‌دهند. اینساید بار نمودار روزانه، احتمالا در نمودارهای یک ساعته و نیم ساعته شبیه مثلث باشد. معمولا این الگو حرکت قوی را در بازار به راه می‌اندازد، زیرا این الگو نشان‌دهنده استراحت بازار قبل از حرکت بعدی است. با این حال، اگر در سطوح کلیدی بازار، مثل حمایت یا مقاومت شکل گیرد، می‌تواند سیگنال بازگشتی قوی را ایجاد کند.

الگوی نفوذی / ابر سیاه (PIERCING LINE AND DARK CLOUD COVER)

دو کندل استیک دیگر در پرایس اکشن، الگوهای نفوذی و ابر سیاه پوششی که به ترتیب در روندهای صعودی و نزولی دیده می‌شوند، نام دارند. الگوی نفوذی معکوس الگوی ابر سیاه است. این دو الگو از دو کندل تشکیل شده‌اند که در ادامه به بررسی آن‌ها پرداخته شده است. در الگوی نفوذی، اولین کندل نزولی است و دومین کندل زیر کف کندل اول باز می‌شود و زیر نقطه وسط (سطح 50 درصد) کندل اول بسته می‌شود. در الگوی ابر سیاه، اولین کندل صعودی است و دومین کندل بالای کندل اول باز می‌شود و زیر نقطه وسط (سطح 50 درصد) کندل اول بسته می‌شود.

نحوه معامله در الگوی نفوذی و ابر سیاه

برای معامله با هر یک از الگوهای مذکور می‌بایست پس از اتمام الگو اقدام به معامله کرد. به این صورت که بهتر است بعد از شکسته‌شدن خط روند نزولی و تشکیل الگوی نفوذی، به دنبال سیگنال حرکت صعودی قیمت بود. همچنین پس از شکسته‌شدن خط روند صعودی و تشکیل الگوی ابرسیاه، می‌توان به دنبال سیگنال حرکت نزولی قیمت بود.

الگوی ستاره صبحگاهی/ الگوی ستاره عصرگاهی (MORNING STAR/EVENING STAR)

این دو الگو، از سه شمع تشکیل می‌شوند. در حوزه الگوهای شمعی، ستاره به شمعی گفته می‌شود که بدنه کوچکی داشته و با بدنه شمع قبل از خود همپوشانی نداشته باشد. از آنجایی که بدنه شمع‌ها با یکدیگر همپوشانی ندارند، تشکیل ستاره، همیشه مستلزم ایجاد شکاف است. به همین خاطر الگوهای ستاره صبحگاهی و ستاره عصرگاهی در نمودارهای روزانه به ندرت دیده می‌شوند.

شمع نزولی بلند، ستاره‌ای در زیر آن (چه نزولی، چه صعودی)، شمعی صعودی که در محدوده بدنه شمع اول بسته می‌شود، از اجزای الگوی ستاره صبحگاهی در کندل شناسی پرایس اکشن هستند. شمع صعودی بلند، ستاره‌ای در بالای آن (نزولی یا صعودی)، شمعی نزولی که در محدوده بدنه شمع اول بسته می‌شود نیز از اجزای ستاره عصرگاهی هستند.

اولین شمع در الگوی ستاره صبحگاهی نشان می‌دهد که حرکت نزولی تحت کنترل است. ستاره، ورود به بازار صعودی را خبر می‌دهد. در نهایت میزان قدرت شمع آخر، تاییدکننده حرکت صعودی است. در الگوی ستاره عصرگاهی نیز، همین منطق برقرار است، به گونه‌ای اولین شمع نشان‌دهنده حرکت صعودی تحت کنترل است. ستاره خبر از بلاتکلیفی و وجود عدم اطمینان می‌دهد. سومین شمع نیز حرکت نزولی را تایید می‌کند.

نحوه معامله با الگو ستاره صبحگاهی و عصرگاهی

از هر دو الگوی نامبرده در این بخش برای به دام انداختن حرکت‌های بازگشتی و ادامه‌دهنده استفاده می‌شود. به این صورت که بعد از شکل‌گیری آخرین شمع در الگوی ستاره صبحگاهی وارد معامله خرید شوید. در ادامه نیز بعد از شکل‌گیری آخرین شمع در الگوی ستاره عصرگاهی وارد معامله فروش شوید.

پس آشنایی با الگوهای پرایس اکشن مطالعه مقاله استراتژی پرایس اکشن پیشنهاد می‌شود.

تحلیل الگوهای شمعی در کندل شناسی پرایس اکشن

الگوهای کندل می‌توانند شامل یک شمع یا ترکیب چند شمع باشند، اما به طور کلی بیشتر از پنج شمع نیستند. بیشتر الگوهای شمعی برای نشان‌دادن نقاط برگشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و فقط تعداد کمی از این الگوها برای بررسی ادامه‌دار بودن روند به کار می‌روند. به این الگوها نیز برگشتی و ادامه‌دهنده می‌گویند. در حالت کلی الگوها به دو دسته برگشتی و ادامه‌دهنده تقسیم می‌شوند. در زمانی که یک الگو برای شرایط برگشتی صعودی به کار برده می‌شود دقیقا عکس آن مربوط به الگوی برگشتی نزولی است. در رابطه با الگوهای ادامه‌دهنده نیز به همین شکل، زمانی که الگوهای ادامه‌دهنده مربوط به شرایط صعودی باشند، عکس آن‌ها شرایط نزولی را تشریح می‌کنند.

جمع‌بندی

در مقاله فوق به بحث کندل شناسی پرایس اکشن پرداخته شد. همانطور که در این مقاله مشاهده می‌شود، الگوهای مختلفی از کندل‌ها در پرایس اکشن دیده می‌شود که الگوی پین بار، الگوی چکش و معکوس آن، الگوی هارامی و پوشا و برخی دیگر از جزئی از آن‌ها هستند. با استفاده از این الگو می‌توان به بررسی روند قیمت سهم پرداخت و آن‌ها را پیش‌بینی کرد.