بازار گاوی و خرسی چیست؟ + تفاوت آن‌ها و نحوه معامله در هر کدام از این بازارها
بازارهای مالی همواره تحت تاثیر عوامل گوناگونی از جمله شرایط اقتصادی و رفتار سرمایه‌گذاران تغییر می‌کنند. در برخی شرایط قیمت‌ها به‌طور پیوسته افزایش می‌یابند و فضای خوش‌بینی بر بازار غالب می‌شود. برعکس گاهی اوقات بازار در روند نزولی قرار گرفته و دچار رکود می‌شود. این نوسانات جزئی از چرخه‌های اقتصادی شناخته می‌شوند و معامله‌گران همواره در تلاشند روندهای غالب را شناسایی کرده تا معاملاتی درخور وضعیت داشته باشند. برای بیان روندهای بازار از اصطلاحاتی مانند «بازار گاوی» و «بازار خرسی» استفاده می‌شود. این دو اصطلاح نمایانگر دوره‌های رشد و افت بازار هستند که درک صحیح آن‌ها می‌تواند در اتخاذ تصمیمات مالی موثر باشند. در ادامه به بررسی ویژگی‌های هر یک از این وضعیت‌های حاکم بر بازار پرداخته خواهد شد.
مفهوم بازار گاوی و خرسی
همان‌طور که اشاره شد، برای توصیف روندهای بازار از اصطلاح بازار گاوی و اصطلاح بازار خرسی استفاده می‌شود. در ادامه هر یک از این دو مفهوم به‌طور مفصل توضیح داده شده‌اند.
بازار گاوی چیست؟
بازار گاوی زمانی ایجاد می‌شود که قیمت دارایی‌ها به طور مداوم در حال افزایش باشند. در این شرایط تقاضا برای خرید دارایی‌ها بیشتر از عرضه خواهد شد که منجر به رشد قیمت‌ها می‌شود. نام‌گذاری این بازار به «گاوی» به رفتار گاوها هنگام حمله اشاره دارد. از آن جایی که گاوها با شاخ‌های خود به سمت بالا ضربه می‌زنند، مشابه روند صعودی قیمت‌ها در این بازار می‌شود. رشد قیمت‌ها در بازار گاوی معمولا به دلیل ثبات اقتصادی کشور، کاهش نرخ بیکاری، افزایش تولید و رشد سودآوری شرکت‌ها است. البته شرایطی مانند افزایش نرخ تورم یا رشد ارز می‌تواند باعث تحریک بازار و ایجاد روند صعودی در کوتاه‌مدت شود. در تصویر زیر نمونه‌ای از بازار گاوی قابل مشاهده است.
بازار خرسی چیست؟
بازار خرسی به شرایطی اطلاق می‌شود که روند کلی قیمت‌ها نزولی باشد. در این وضعیت سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به فروش دارند که منجر به کاهش ارزش دارایی‌ها می‌شود. از آن جایی که خرس‌ها هنگام مبارزه با رقیب خود پنجه‌هایشان را به سمت پایین می‌آورند، برای توصیف بازار نزولی از نام این حیوان استفاده می‌شود. عوامل مختلفی مانند کاهش رشد اقتصادی، افزایش نرخ بهره، بحران‌های مالی یا افت سودآوری شرکت‌ها منجر به شکل‌گیری بازار خرسی می‌شوند. در ادامه نمونه‌ای از بازار خرسی قابل مشاهده است.
لازم به ذکر است برای اینکه روندی به‌عنوان بازار گاوی یا خرسی شناخته شود، باید قیمت‌ها حداقل ۲۰ درصد نسبت به نقاط اوج یا کف قبلی خود تغییر کنند.
تفاوت بازار گاوی و خرسی
در ادامه تفاوت‌های بازار گاوی و بازار خرسی بیان شده است:
1. حجم معاملات
در بازار گاوی معمولا حجم معاملات افزایش پیدا می‌کند. زیرا افراد به دنبال خرید دارایی هستند که منجر به افزایش حجم معاملات می‌شود. اما در بازار خرسی به‌دلیل کاهش تقاضا حجم معاملات کاهش می‌یابد و بازار به سمت رکود می‌رود.
2. فضای حاکم بر بازار
در بازار گاوی امید به سود بیشتر باعث افزایش سرمایه‌گذاری می‌شود که به رونق شرکت‌ها و افزایش فعالیت‌های اقتصادی منجر می‌شود. در مقابل، در بازار خرسی جو منفی باعث کاهش سرمایه‌گذاری و رکود اقتصادی می‌شود. همچنین باید در نظر داشت اخبار منفی می‌توانند آغازگر یک بازار خرسی باشند.
3. ریسک
در بازار خرسی خطر ریسک و زیان بسیار بالا است. زیرا قیمت‌ها به‌طور مداوم کاهش می‌یابند و هیچ نشانه‌ای از بهبود سریع وجود ندارد. این روند نزولی به کاهش نقدشوندگی در بازار منجر می‌شود.
4. نقدینگی
بازار گاوی نقدینگی نسبتا خوبی دارد. چرا که به واسطه افزایش تقاضا سرمایه‌گذاران زیادی به‌دنبال ورود به بازار هستند. در عوض، بازار خرسی نقدینگی نسبتا پایینی دارد که همین افت نقدینگی سبب می‌شود که بازار به‌طور کندتری پیش برود.
نحوه سرمایه‌گذاری در هر یک از بازارها
برای معامله در بازارهای گاوی و خرسی، رعایت استراتژی‌های خاص هر بازار ضروری است. در بازار گاوی باید از روند صعودی بهره برد و سهام را در زمان مناسب خرید. در این بازار که قیمت‌ها در حال افزایش هستند، شناسایی زمان‌های مناسب برای خرید و فروش از اهمیت بالایی برخوردار است. بهترین زمان برای خرید در بازار گاوی، زمانی است که قیمت‌ها در حال افزایش هستند. برای شناسایی این نقاط می‌توان از تحلیل تکنیکال و بنیادی استفاده کرد.
از آن جایی که در بازار خرسی روند نزولی است، استراتژی متفاوتی باید به کار گرفته شود. زمانی که بازار در روند نزولی است، استراتژی مناسب این است که دارایی‌ها به سرعت فروخته شوند. همچنین، در بازارهای نزولی خرید در نقاط حمایتی و فروش در سطوح مقاومتی می‌تواند مفید باشد.
پایان بازار گاوی و خرسی چه زمانی است؟
تشخیص زمان پایان بازار گاوی یا خرسی به طور دقیق بسیار دشوار است و هیچ نشانه قطعی و فوری برای آن وجود ندارد. با این حال، برخی عوامل می‌توانند به تحلیلگران کمک کنند تا روند تغییرات را شناسایی کنند.
در بازار گاوی کاهش تدریجی اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار از اولین علائم است. زمانی که سرمایه‌گذاران به خرید دارایی‌ها بی‌میل می‌شوند و تمایل به احتیاط بیشتری دارند، می‌تواند نشانه‌ای از پایان روند صعودی باشد. علاوه بر این معمولا بعد از مدتی که قیمت‌ها به‌طور مداوم در حال افزایش بوده‌اند، یک اصلاح قیمتی شدید یا فروش‌های سنگین رخ می‌دهد. همچنین یکی دیگر از نشانه‌های تغییر بازار از گاوی به خرسی کاهش حجم معاملات است. در صورتی که پس از یک دوره طولانی‌مدت رشد، حجم معاملات به‌طور قابل‌توجهی کاهش یابد، این می‌تواند به معنای ضعف در بازار و شروع یک دوره اصلاحی یا نزولی باشد.
در بازار خرسی معمولا بازگشت تدریجی می‌تواند اولین نشانه از اعتماد به بازار باشد. همچنین افزایش قیمت‌ها پس از مدت طولانی نشان‌دهنده تغییر روند بازار است. علاوه بر این، بهبود شاخص‌های اقتصادی مانند رشد تولید ناخالص داخلی، افزایش اشتغال و سودآوری شرکت‌ها نیز می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت بازار به روند صعودی باشد. با این حال، تحلیلگران باید دقت کنند که تنها با توجه به تغییرات کوتاه‌مدت نمی‌توان به‌طور قطعی از پایان یک بازار صحبت کرد.
تله گاوی و تله خرسی
تله گاوی زمانی اتفاق می‌افتد که یک معامله‌گر پس از شکستن سطح مقاومت، وارد خرید می‌شود، اما قیمت‌ها به سرعت معکوس می‌شوند و این معامله‌گر در دام می‌افتد. برای جلوگیری از این تله معامله‌گران باید پس از شکست مقاومت، به حجم معاملات توجه کنند. تله خرسی نیز زمانی رخ می‌دهد که معامله‌گران تصور می‌کنند روند صعودی قیمت تمام شده است و وارد موقعیت فروش می‌شوند. در حالی که قیمت‌ها به کاهش خود ادامه نمی‌دهند و روند صعودی از سر گرفته می‌شود. برای جلوگیری از تله خرسی باید از فروش در هنگام کاهش قیمت به دلیل فریب احتمالی توسط روندهای کاذب خودداری کرد.
- در نهایت هرچند بازارهای گاوی و خرسی به طور متفاوتی عمل می‌کنند اما با داشتن استراتژی مناسب و تحلیل دقیق می‌توان از هر دو بازار برای کسب سود استفاده کرد. برای شناسایی بازار گاوی یا خرسی تحلیل‌ها باید بلندمدت انجام شوند. چرا که تغییرات کوتاه‌مدت معمولا به‌عنوان اصلاحات قیمت در نظر گرفته می‌شوند و نمی‌توانند به‌عنوان نشانگر اصلی روند بازار محسوب شوند.
