مارکت اوردر چیست؟ + راهنمای کامل استفاده از سفارش بازار در بازارهای مالی

مارکت اوردر یا سفارش بازار (Market Order)، یکی از رایج ترین و پرکاربردترین ابزارهای معامله‌گری در بازارهای مالی از جمله بازار سهام، فارکس و ارزهای دیجیتال است. در یک مارکت اوردر، معامله‌گر به دنبال اجرای سریع معامله خود است و حاضر است هر قیمتی که در آن لحظه در بازار وجود دارد را بپذیرد. هدف اصلی از استفاده از سفارش بازار، سرعت انجام معامله و اطمینان از اجرای فوری آن است. برخلاف سفارش محدود یا لیمیت اوردر (Limit Order) که معامله‌گر قیمت مشخصی را تعیین می‌کند، مارکت اوردر بدون تعیین قیمت، تنها به دنبال انجام فوری معامله است. این نوع سفارش اغلب برای معاملات پرحجم یا زمان حساس مناسب است، اما به دلیل عدم کنترل بر قیمت، ریسک بالاتری نسبت به سفارش محدود دارد.

• مقاله پیشنهادی: سفارش محدود در بورس چیست و چگونه انجام می‌شود؟

نحوه اجرای مارکت اوردر

مارکت اوردر به شکل زیر اجرا می‌شود:

1) ثبت سفارش: معامله‌گر مقدار دارایی که می‌خواهد خرید یا فروش کند را مشخص و سفارش خود را ثبت می‌کند.

2) جستجوی بهترین قیمت: سیستم معاملاتی پلتفرم به سرعت بهترین قیمت موجود در بازار را پیدا می‌کند. برای سفارش خرید، پایین‌ترین قیمت فروش و برای سفارش فروش، بالاترین قیمت خرید انتخاب می‌شود.

3) اجرای فوری سفارش: سفارش به صورت فوری با بهترین قیمت موجود اجرا می‌شود. اگر حجم سفارش زیاد باشد و با بهترین قیمت‌ها پر نشود، بخش باقی‌مانده با قیمت‌های بعدی تکمیل می‌شود.

4) گزارش نهایی: جزئیات معامله شامل قیمت نهایی، حجم و زمان اجرا به معامله‌گر ارائه می‌شود.

برای مثال، اگر قیمت یک واحد بیت‌کوین 112,000 دلار باشد و معامله‌گر بخواهد یک بیت‌‌کوین خریداری کنید، سفارش بازار در سریع‌ترین زمان ممکن با بهترین قیمت موجود اجرا خواهد شد.

مارکت اوردر در بازارهای مختلف

در ادامه به بررسی کاربرد و نقش مارکت اوردر در بازار فارکس و ارز دیجیتال پرداخته شده است:

مارکت اوردر در بازار فارکس

در بازار فارکس، مارکت اوردر برای انجام معاملات فوری و سریع مناسب است. در پلتفرم‌هایی مانند متاتریدر، معامله‌گر گزینه “Market Execution” را انتخاب کرده و حجم معامله را وارد می‌کند. سپس با کلیک روی “Buy” یا “Sell”، معامله بلافاصله اجرا می‌شود. در زمان انتشار اخبار اقتصادی مهم، ممکن است اسلیپیج (Slippage) رخ دهد، به این معنی که قیمت اجرایی سفارش ممکن است کمی متفاوت از قیمت مشاهده‌شده باشد.

برای مثال، فرض شود در جفت‌ ارز EUR/USD، قیمت خرید (Bid) برابر با 1.2140 و قیمت فروش (Ask) برابر با 1.2142 است. اگر معامله‌گر یک مارکت اوردر برای خرید 1000 واحد EUR/USD وارد کند، معامله بلافاصله با قیمت 1.2142 اجرا می‌شود. اگر حجم سفارش بسیار بالا باشد، ممکن است بخش‌هایی از سفارش با قیمت‌های بالاتری مانند 1.2144 یا 1.2146 پر شوند. این پدیده به دلیل وجود اسپرد (اختلاف بین قیمت خرید و فروش) و حجم سفارشات در بازار است.

مارکت اوردر در بازار ارز دیجیتال

در صرافی‌های ارز دیجیتال، مارکت اوردر به معنای خرید یا فروش یک ارز دیجیتال با بهترین قیمت موجود در دفتر سفارشات است. این نوع دستور برای ورود یا خروج سریع از بازار مناسب است. در صرافی‌هایی مانند بایننس، هنگامی که یک مارکت اوردر وارد می‌شود، سفارش با بهترین قیمت‌های فروش موجود در بازار پر می‌شود. اگر حجم سفارش بیشتر از حجم موجود در بهترین قیمت‌ها باشد، سفارش به ترتیب با قیمت‌های بعدی پر می‌شود تا زمانی که تمام حجم سفارش اجرا شود.

برای مثال، فرض شود در صرافی بایننس، قیمت فروش بیت‌کوین (BTC) برابر با 50000 دلار است و معامله‌گر یک مارکت اوردر برای خرید 10 بیت‌کوین ثبت می‌کند. اگر حجم فروش در قیمت 50000 دلار کافی نباشد، سفارش با قیمت‌های بالاتر مانند 50010 یا 50020 دلار پر می‌شود تا تمام 10 بیت‌‌کوین خریداری شود. این پدیده به دلیل نوسانات بازار و حجم سفارشات در دفتر سفارشات است.

مارکت اوردر در بازار سهام

در بازار سهام، مارکت اوردر به معنای دستوری است که به کارگزار داده می‌شود تا یک سهم بلافاصله با بهترین قیمت موجود در بازار خریداری یا فروخته شود. این نوع سفارش برای معامله‌گرانی که به سرعت بالا در ورود یا خروج از بازار نیاز دارند، مناسب است. با این حال، در بازارهای با نقدینگی پایین یا در زمان‌های نوسان شدید، ممکن است قیمت اجرایی سفارش با قیمت مشاهده‌شده متفاوت باشد.

به‌عنوان‌مثال، فرض شود قیمت فعلی سهم شرکت الف در بازار بورس تهران 10,000 ریال است. اگر شخص یک مارکت اوردر برای خرید وارد کند، سفارش بلافاصله با بهترین قیمت موجود در بازار اجرا می‌شود. در صورت وجود سفارش‌های فروش در قیمت‌های بالاتر، ممکن است سفارش با قیمتی بیشتر از 10,000 ریال پر شود.

مزایای مارکت اوردر

مارکت اوردر به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که با سرعت و دقت بالا به معاملات وارد یا از آن‌ها خارج شوند. به طور کلی، مزایای آن شامل موارد زیر است:

سرعت اجرای معامله: سفارش بازار تقریبا بلافاصله اجرا می‌شود (در صورت وجود نقدینگی) و نیازی به انتظار برای رسیدن قیمت به یک سطح مشخص‌شده نیست. این ویژگی به ویژه در بازارهای نوسانی مانند ارز دیجیتال اهمیت دارد، جایی که حتی چند ثانیه تاخیر می‌تواند منجر به فرصت از دست رفته شود.

اطمینان نسبی از اجرا: سفارش بازار، در صورت وجود نقدینگی، همیشه اجرا می‌شود؛ زیرا دستور به صورت فوری با بهترین قیمت موجود پر می‌شود. این ویژگی، برای معامله‌گرانی که نیاز دارند حتما در لحظه به بازار وارد یا از آن خارج شوند، اهمیت بالایی دارد. برای مثال، اگر معامله‌گری یک مارکت اوردر برای خرید 5 بیت‌ کوین وارد کند، حتی در صورت نوسانات کوچک بازار، سفارش وی به طور کامل اجرا خواهد شد.

مناسب برای معاملات پرحجم و زمان حساس: در معاملاتی که حجم بالا دارند یا زمان‌بندی اهمیت زیادی دارد، سرعت اجرای مارکت اوردر باعث می‌شود ریسک از دست دادن فرصت کاهش یابد. به‌عنوان‌مثال، در بازار ارز دیجیتال، هنگام انتشار یک خبر مهم اقتصادی که قیمت بیت‌کوین را تحت تاثیر قرار می‌دهد، استفاده از سفارش بازار تضمین می‌کند که معامله سریع اجرا شود.

سادگی و راحتی در استفاده: مارکت اوردر بسیار ساده است و حتی معامله‌گران تازه‌کار می‌توانند بدون نیاز به تحلیل پیچیده قیمت‌ها، معامله را انجام دهند. تنها کافی است حجم سفارش را وارد کنند و روی “Buy” یا “Sell” کلیک کنند. برای مثال، یک کاربر تازه‌کار در متاتریدر می‌تواند تنها با چند کلیک، بدون نیاز به تنظیمات اضافی یک جفت‌ارز را با مارکت اوردر خریداری کند.

معایب مارکت اوردر

با وجود مزایای قابل توجه، مارکت اوردر محدودیت‌هایی نیز دارد که معامله‌گران باید از آن‌ها آگاه باشند:

عدم کنترل بر قیمت: در مارکت اوردر، معامله‌گر نمی‌تواند قیمت دقیق اجرای سفارش را مشخص کند و باید با قیمت بازار موافقت کند. این امر به ویژه در بازارهای با نوسان بالا ممکن است منجر به اجرای سفارش با قیمت کمتر یا بیشتر از انتظار شود. برای مثال، در خرید بیت‌کوین با سفارش بازار، ممکن است بخشی از سفارش با 50000 دلار و بخشی دیگر با 50010 دلار پر شود.

لغزش قیمتی (Slippage): در زمان نوسانات شدید بازار یا هنگام انتشار اخبار مهم اقتصادی، قیمت اجرای سفارش ممکن است با قیمت لحظه‌ای متفاوت باشد. این تفاوت به دلیل تغییر سریع قیمت‌ها بین لحظه ثبت سفارش و اجرای آن رخ می‌دهد. برای مثال، هنگام انتشار آمار تورم آمریکا، یک مارکت اوردر EUR/USD ممکن است با 1.2150 اجرا شود در حالی که قیمت مشاهده‌شده 1.2142 بوده است.

ریسک بالاتر نسبت به سفارش محدود: به دلیل عدم کنترل بر قیمت، استفاده از مارکت اوردر نسبت به لیمیت اوردر ریسک بیشتری دارد، به ویژه در شرایطی که معامله‌گر به دنبال خرید یا فروش در یک محدوده قیمت خاص است. به عنوان مثال، اگر معامله‌گر بخواهد بیت‌کوین را حتما با قیمت زیر 50000 دلار بخرد، استفاده از سفارش بازار ممکن است او را مجبور کند با قیمتی بالاتر خرید کند، که باعث کاهش سود احتمالی می‌شود.

تفاوت مارکت اوردر و سفارش محدود

انتخاب بین سفارش بازار و سفارش محدود (Limit Order) بستگی مستقیم به هدف معامله‌گر، سرعت مورد نیاز برای ورود یا خروج از بازار و میزان کنترل بر قیمت دارد. مارکت اوردر سرعت اجرا و اطمینان از انجام معامله را تضمین می‌کند، اما کنترل کمی روی قیمت نهایی دارد. در مقابل، سفارش محدود امکان تعیین قیمت دقیق را فراهم می‌کند، اما ممکن است اجرای معامله با تاخیر مواجه شود و در صف سفارش باقی بماند.

با درک تفاوت‌های کلیدی بین این دو نوع سفارش، معامله‌گران می‌توانند ابزار مناسب را بر اساس شرایط بازار و استراتژی معاملاتی خود انتخاب کنند. برای مثال، زمانی که حرکت سریع بازار اهمیت دارد، سفارش بازار انتخاب بهتری است، اما برای کنترل دقیق قیمت یا کاهش ریسک لغزش، سفارش محدود گزینه بهتری محسوب می‌شود.

استاپ مارکت اوردر چیست؟

استاپ مارکت اوردر (Stop Market Order)، نوعی سفارش بازار است که تنها زمانی فعال می‌شود که قیمت دارایی به سطح از پیش تعیین‌شده برسد. به عبارت دیگر، معامله‌گر قیمت مشخصی را به عنوان «قیمت استاپ» تعیین می‌کند و وقتی بازار به آن سطح رسید، سفارش به طور خودکار به سفارش بازار تبدیل شده و فوری اجرا می‌شود. این ابزار به معامله‌گران امکان می‌دهد از فرصت‌های سریع بازار بهره ببرند و همزمان ریسک کاهش ارزش دارایی یا ضررهای غیرمنتظره را مدیریت کنند.

برای مثال، فرض شود معامله‌گری ۱۰ واحد بیت‌کوین دارد و قیمت فعلی آن ۲۵,۰۰۰ دلار است. وی می‌خواهد اگر قیمت به ۲۴,۵۰۰ دلار رسید، بیت‌کوین‌ها را فورا بفروشد تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود. در این حالت، می‌تواند یک استاپ مارکت اوردر فروش تنظیم کنید. وقتی قیمت بیت‌کوین به ۲۴,۵۰۰ دلار رسید، سفارش به طور خودکار به یک مارکت اوردر تبدیل شده و در همان لحظه با بهترین قیمت موجود در بازار اجرا می‌شود. این روش کمک می‌کند بدون نیاز به نظارت لحظه‌ای بر بازار، از سرمایه خود محافظت کرده و ریسک معاملات را کاهش داد.

نکات حرفه‌ای برای استفاده از مارکت اوردر

مارکت اوردر ابزار بسیار کاربردی برای معامله‌گران است، اما استفاده حرفه‌ای از آن نیازمند رعایت چند نکته کلیدی است تا ریسک‌ها کاهش یافته و عملکرد بهینه شود:

معامله در بازارهای با نقدینگی بالا: مارکت اوردر در بازارهایی که حجم معاملات بالا و نقدشوندگی زیاد دارند، سریع‌تر و با قیمت نزدیک‌تر به بازار اجرا می‌شود. نقدینگی بالاتر باعث کاهش تفاوت بین قیمت ثبت سفارش و اجرای آن می‌شود.

برای مثال، جفت ارز EUR/USD در فارکس یا بیت‌کوین/تتر در صرافی‌های بزرگ مانند Binance و Coinbase معمولا نقدینگی بالایی دارند و مارکت اوردرها در این بازارها دقیق‌تر اجرا می‌شوند.

استفاده از استاپ مارکت اوردر برای مدیریت ریسک: استفاده از استاپ مارکت اوردر به معامله‌گر امکان می‌دهد ضمن ورود سریع به بازار، حد ضرر و مدیریت ریسک خود را حفظ کند. استاپ مارکت اوردر زمانی فعال می‌شود که قیمت به سطح از پیش تعیین‌شده برسد و معامله فوری انجام شود.

ترجیح سفارش محدود در زمان نوسانات شدید بازار مگر در شرایط اضطراری: در بازارهای بسیار نوسان‌دار، اجرای مارکت اوردر ممکن است باعث شود معامله با قیمت نامطلوب انجام شود. در این شرایط بهتر است از سفارش محدود استفاده شود تا معامله تنها در قیمت مورد نظر انجام شود، مگر زمانی که ورود یا خروج فوری به بازار ضروری باشد.

برای مثال، هنگام انتشار اخبار اقتصادی مهم مانند نرخ بهره آمریکا، ثبت یک مارکت اوردر برای خرید EUR/USD ممکن است منجر به خرید با قیمتی بالاتر از انتظار شود؛ در این حالت سفارش محدود کنترل بیشتری روی قیمت فراهم می‌کند.

جمع‌بندی

به طور کلی، مارکت اوردر یا سفارش بازار، ابزار ساده و کارآمدی برای انجام سریع معاملات در بازارهای مالی است. این نوع سفارش به معامله‌گر امکان می‌دهد دارایی‌ها را بدون انتظار برای رسیدن قیمت به سطح مشخص، خرید یا فروش کند. مهم‌ترین مزیت آن سرعت اجرا و اطمینان از انجام فوری معامله است، اما به دلیل ریسک لغزش و عدم کنترل بر قیمت، نیاز به دانش بازار و ارزیابی شرایط دارد.

سوالات متداول (FAQ)