الگوی وایکوف چیست؟ + کاربردهای آن در بازارهای مالی

روش‌های مختلفی برای کسب سود از بازارهای مالی وجود دارد. یکی از این روش‌ها استفاده از الگوهای تحلیل تکنیکال است. یکی از الگوهای تحلیل تکنیکال به نام «الگوی وایکوف» توسط یکی از تکنیکالیست‌های بازار مالی معرفی شد. تحلیلگر این نمودار معتقد بود که بازارها از روندهای قابل پیش‌بینی و تکراری پیروی می‌کنند. بنابراین، افراد با پیش‌بینی روند قیمتی می‌توانند سود کسب کنند. بدین منظور معامله‌گران با کمک الگوی وایکوف (Wyckoff) به تحلیل تاریخی قیمت و حجم معاملات می‌پردازند تا بتوانند روند قیمتی را به درستی شناسایی کنند. در این مقاله به آموزش الگوی وایکوف، رویکردهای آن، چرخه‌های قیمتی و قوانین سه‌گانه وایکوف پرداخته شده است.

الگوی وایکوف (Wyckoff) چیست؟

ریچارد وایکوف یکی از تکنیکالیست‌ها و سرمایه‌گذاران برجسته آمریکایی قرن بیستم بود. او از سن ۱۵ سالگی وارد بازارهای مالی شد و در ۲۰ سالگی شرکت خود را تاسیس کرد. همچنین وایکوف از موسسان مجله وال استریت نیز بود. او با استخراج الگوی وایکوف (Wyckoff) از نمودارهای قیمتی به معامله‌گران در تحلیل و پیش‌بینی بازار کمک بسیاری کرد. در این الگو، بیشتر به شناسایی مراحل انباشت و توزیع قیمت‌ها پرداخته شده است. وایکوف معتقد بود که معامله‌گران باید توجه ویژه‌ای به شناسایی پول هوشمند داشته باشند. پول هوشمند به افراد تاثیرگذار و بزرگ در بازار اطلاق می‌شود که معاملات آن‌ها بر روند قیمت‌ها تأثیرگذار است. با تحلیل رفتار این افراد می‌توان روند آینده قیمت را پیش‌بینی کرده و نقاط مناسب ورود و خروج از بازار را شناسایی کرد.

رویکرد پنج مرحله‌ای وایکوف

معامله‌گران برای شناسایی بهترین زمان خرید و فروش در بازارهای مالی، از رویکرد پنج مرحله‌ای الگوی وایکوف استفاده می‌کنند. روش معاملاتی معرفی شده توسط ریچارد وایکوف شامل پنج مرحله است که در ادامه توضیح داده می‌شود:

1. تشخیص روند بازار

اولین مرحله از روش وایکوف، شناسایی و تشخیص روند کلی بازار است تا بتوان با بررسی میزان عرضه و تقاضا، آینده بازار را پیش‌بینی کرد. بنابراین، تشخیص صحیح روند کلی بازار از مهم‌ترین ارکان تحلیل بازار سرمایه و روش وایکوف به شمار می‌رود.

2. انتخاب دارایی‌

در مرحله دوم از رویکرد پنج مرحله‌ای الگوی وایکوف، تحلیلگر باید دارایی‌هایی که با روند بازار همسو هستند را شناسایی کند. به عبارت دیگر، در بازارهای صعودی، باید دارایی‌هایی که همزمان با رشد بازار در حال افزایش هستند، انتخاب شوند. البته در بازارهای نزولی دارایی‌هایی که برخلاف حرکت بازار عملکرد بهتری دارند، باید مدنظر قرار گیرند.

3. شناسایی دارایی‌های فاز انباشت و توزیع

هدف از مرحله سوم، شناسایی دارایی‌هایی است که در فاز انباشت و توزیع قرار دارند. با شناسایی دارایی‌های در حال انباشت، می‌توان سهم‌های مناسب برای خرید را انتخاب کرد؛ زیرا معمولاً این سهم‌ها در آینده افزایش قیمت خواهند داشت. همچنین، با شناسایی دارایی‌هایی که در فاز توزیع قرار دارند، می‌توان سهم‌های مناسب برای فروش را شناسایی کرد، چرا که این سهم‌ها معمولاً کاهش قیمت خواهند داشت.

4. ارزیابی دارایی

در مرحله چهارم، باید دارایی‌هایی را ارزیابی کرد که آمادگی تغییر روند دارند. در این مرحله قیمت، حجم دارایی و وضعیت کلی بازار باید مجدداً بررسی و تحلیل شوند تا فرد از مناسب بودن دارایی‌های انتخابی اطمینان حاصل کند.

5. انتخاب زمان مناسب برای معامله

آخرین مرحله از روش وایکوف، انتخاب زمان مناسب برای معامله است. پیش از خرید یک دارایی، معامله‌گر باید شواهد کافی از تغییر روند بازار به سمت صعودی شدن داشته باشد. در مقابل، پیش از فروش یک دارایی، باید شواهدی از تغییر روند به سمت نزولی شدن را کسب کند.

تحلیل‌گران با درک درست روند بازار و نمودارهای قیمتی می‌توانند با انجام مراحل گفته‌شده، زیان خود را کاهش داده و سود حاصل از معامله را افزایش دهند.

چرخه بازار در الگوی وایکوف

وایکوف بر اساس بررسی تعاملات عرضه و تقاضا، یک الگوی چرخه‌ای برای قیمت‌ها تعریف کرد. او معتقد بود قیمت‌ها همواره در این چرخه حرکت می‌کنند. استفاده از این چرخه به معامله‌گران در شناسایی روند بازار و نقاط احتمالی تغییر روند کمک می‌کند. همچنین، معامله‌گران می‌توانند زمان پول هوشمند را نیز شناسایی کنند. چرخه قیمت‌ها شامل چهار فاز انباشت، صعودی، توزیع و نزولی است که در ادامه هر کدام به تفصیل توضیح داده می‌شوند.

1. فاز انباشتگی (Accumulation Phase)

در مرحله انباشت، سرمایه‌گذاران بزرگ مشغول خرید و انباشت سهم‌های بازار هستند. هنوز قیمت به طور محسوس تغییر نکرده و سرمایه‌گذاران خرد از روی حجم معاملات، شروع این فاز را شناسایی می‌کنند. اولین مرحله از فاز انباشت، حمایت اولیه است که بعد از روند نزولی در نمودار قیمت شکل می‌گیرد. مرحله بعد اوج فروش است چرا که برخی افراد با تصور اینکه روند نزولی ادامه خواهد داشت، شروع به فروش دارایی‌های خود می‌کنند. پس از رسیدن قیمت به نواحی پایین‌تر، معامله‌گران شروع به خرید‌های محدود می‌کنند. در این زمان، پس از ریزش شدید قیمتی، دارایی شروع به افزایش می‌کند. البته، در مرحله تست ثانویه، قیمت مجدداً به سمت پایین حرکت می‌کند. این کاهش قیمت باعث گمراهی تحلیلگران می‌شود. پس از کاهش مجدد، قیمت با عبور از مقاومت رشد می‌کند. در این مرحله، قیمت از فاز انباشت عبور کرده و وارد مرحله بعدی می‌شود.

2. فاز صعودی (Markup Phase)

در فاز صعودی، قیمت پس از مرحله انباشتگی شروع به افزایش می کند. تغییرات قیمت به قدری محسوس خواهد بود که سرمایه گذاران کوچک نیز متوجه این روند صعودی می شوند. بنابراین تعداد زیادی شروع به خرید کرده که همین امر منجر به بیشتر شدن قیمت و افزایش آن به صورت پیوسته می شود.

3. فاز توزیع (Distribution Phase)

در مرحله توزیع، سرمایه‌گذاران بزرگ فروش دارایی‌های خود را آغاز می‌کنند. تحلیل‌گران به این مرحله از الگوی وایکوف، عرضه اولیه می‌گویند. در مرحله بعد، که مرحله تثبیت است، حجم معاملات متعادل می‌شود و قیمت در یک محدوده مشخص بین نواحی حمایتی و مقاومتی نوسان می‌کند. در این مرحله، پول هوشمند یا مرد مرکب قیمت‌ها را بالا می‌برد و تریدرها به اشتباه وارد پوزیشن لانگ می‌شوند. اما برخلاف پیش‌بینی آن‌ها، بازار وارد روند نزولی می‌شود. در مرحله آخر، یعنی خروج از فاز توزیع، قیمت‌ها شروع به افزایش کرده و به سمت سطح حمایتی حرکت می‌کنند تا این نواحی شکسته شوند. پس از شکست نواحی حمایتی، روند نزولی جدیدی آغاز می‌شود. در این فاز، پول هوشمند یا سرمایه‌گذاران بزرگ دارایی‌های خود را می‌فروشند.

4. فاز نزولی (Markdown Phase)

در آخرین مرحله، یعنی فاز نزولی، قیمت‌ها به سمت پایین بازگشته و روند نزولی آغاز می‌شود. پس از پایان این روند نزولی، چرخه قیمتی مجدد از ابتدا شروع به تکمیل شدن می‌کند.

قانون سه‌گانه در الگوی وایکوف

قوانین الگوی وایکوف بر سه اصل بنیادی استوار است که به تحلیل‌گران در پیش‌بینی دقیق‌تر کمک می‌کند. این سه قانون شامل عرضه و تقاضا، علت و معلول، تلاش و نتیجه است که در ادامه هر یک به تفصیل توضیح داده می‌شود.

1. قانون عرضه و تقاضا

معامله‌گران با استفاده از نمودار قیمت و حجم معاملات، از قانون عرضه و تقاضا بهره می‌برند. به این صورت که هرگاه تقاضا (خرید) از عرضه (فروش) بیشتر شود، قیمت‌ها افزایش می‌یابد و زمانی که عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قیمت‌ها کاهش می‌یابد. اگرچه این قانون به نظر ساده می‌آید، اما شناسایی دقیق تغییرات عرضه و تقاضا نیازمند دقت و تحلیل دقیق است.

2. قانون علت و معلول

بر اساس قانون علت و معلول، هیچ حرکتی در قیمت بدون دلیل نیست. در این قانون توضیح داده می‌شود که هر روند قیمتی علل خاص خود را دارد. به عنوان مثال، علت صعودی شدن بازار در فاز انباشت، حجم بالای خرید دارایی‌ها توسط سرمایه‌گذاران بزرگ است. همچنین، علت نزولی شدن روند قیمت‌ها در فاز توزیع، فروش دارایی‌ها توسط سرمایه‌گذاران بزرگ است. قانون علت و معلول به معامله‌گران کمک می‌کند تا علت روند قیمتی را شناسایی کرده و بر اساس آن نقاط مناسب برای ورود و خروج از معامله را تعیین کنند.

3. قانون تلاش و نتیجه

قانون تلاش و نتیجه بر ارتباط میان حجم معاملات و قیمت‌ها تمرکز دارد. به این صورت که در یک روند قیمتی ادامه‌دار، حجم معاملات و قیمت باید هم‌راستا و هم‌جهت باشند. برای مثال، اگر حجم معاملات افزایش یابد، این می‌تواند نشان‌دهنده تلاش زیاد برای ادامه‌ی روند و صعودی شدن قیمت‌ها باشد.

مزایا و معایب الگوی وایکوف (Wyckoff)

الگوی وایکوف یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال است که با وجود محدودیت‌هایی مانند دشواری استفاده و نامشخص بودن فازهای مختلف، مزایای قابل توجهی دارد. از مزیت‌های این الگو می‌توان به قابلیت اعتماد بالا در تحلیل اشاره کرد. همچنین، الگوی Wyckoff دارای قوانین مشخصی است که به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا استراتژی‌های معاملاتی دقیق‌تر و مؤثرتری طراحی کنند.

جمع‌بندی

الگوی وایکوف در تحلیل تکنیکال یک روشی برای پیش‌بینی رفتار بازارهای مالی، از جمله بازار سرمایه است که بر اساس تحلیل حرکت قیمت و حجم معاملات عمل می‌کند. هدف اصلی این الگو شناسایی نواحی توزیع و تجمیع است که می‌تواند به پیش‌بینی حرکت‌های آینده قیمت کمک کند. الگوی Wyckoff به تریدرها و سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با شناسایی حرکات قیمت و پیگیری پول هوشمند، تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. این الگو در تمامی بازارهای مالی قابل استفاده بوده و می‌تواند تحلیل‌های دقیقی از روندهای قیمتی ارائه دهد.