ارز مسافرتی چیست؟ شرایط و نحوه دریافت آن

بازار ارز همواره با نوسانات زیادی همراه است و عوامل اقتصادی، سیاسی و داخلی موجب تغییر قیمت آن می‌شود. تغییر قیمت ارز و نوسانات آن دغدغه‌­ای جدی برای کسانی است که قصد سفر به کشورهای خارجی را دارند. در این شرایط ارز مسافرتی می‌­تواند تقاضای افراد برای دریافت ارز را تا حدودی برطرف کند. ارز مسافرتی با نرخ دولتی ارائه می‌­­شود و معمولا قیمت کمتری از بازار آزاد دارد و به مسافران کمک می­‌کند تا هزینه‌های سفرشان را با نرخ کمتری تامین کنند.

ارز مسافرتی چیست؟

باتوجه به تغییرات شدید قیمت ارز در چند سال اخیر، ارز مسافرتی از سمت دولت و بانک مرکزی برای مسافرانی که قصد سفر به خارج کشور را دارند در دسترس قرار گرفته است. ارز مسافرتی با نرخ دولتی یا نیمایی قیمت‌گذاری می‌شود و معمولا به مقدار قابل توجهی از قیمت ارز در بازار آزاد کم­تر است. مسافران می‌توانند با ارائه مدارک سفر به بانک‌هایی که از سمت بانک مرکزی تاییدیه فروش ارز دولتی دارند اقدام به خرید ارز دولتی کنند.

ارز مسافرتی سالی یک بار (هر 365 روز) به هر فرد که واجد شرایط باشد تعلق می‌گیرد. مبلغ این سهمیه در سال 1403 برای سفر به کشورهای نیازمند به ویزا 500 یورو و برای کشورهایی که نیاز به ویزا ندارند نیز 300 یورو است. ایرانیان برای سفر به برخی کشورها به دلیل روابط دیپلماتیک، توافقات دوجانبه یا شرایط خاص نیاز به ویزا ندارند. این کشورها شامل ترکیه، مالزی، گرجستان، ارمنستان، قطر، ونزوئلا، تاجیکستان، کوبا و سری­لانکا هستند.

شرایط دریافت ارز مسافرتی

ارز مسافرتی تنها به مسافرانی تعلق می­گیرد که قصد سفر به یکی از کشورهای خارجی (البته نه تمام کشورها) را دارند. افراد برای دریافت ارز مسافرتی لازم است که واجد شرایط تعریف شده از سمت بانک مرکزی باشند که شامل موارد ذکر شده می‌باشد.

سن: ارز دولتی تنها به افراد بالای 12 سال تعلق می­گیرد.

تابعیت: فرد متقاضی باید دارای تابعیت ایرانی باشد. ارز مسافرتی به افراد دو تابعیتی و یا ایرانیان ساکن خارج از کشور تعلق نمی­گیرد.

سهمیه سالانه: سهمیه ارز دولتی تنها یک بار در سال قابل استفاده است.

لازم به ذکر است در زمان ثبت‌نام و همچنین دریافت ارز دولتی حضور مسافر الزامی است و سهمیه مسافر توسط شخص دیگری قابل دریافت نیست.

مراحل دریافت ارز مسافرتی

افراد برای دریافت ارز مسافرتی می­توانند به شعب ارزی بانک ملی، بانک ملت و یا بانک سامان مراجعه کنند. افراد در ابتدا باید درخواست خود را مبنی بر دریافت ارز به بانک ارائه دهند و هنگام خروج از کشور در فرودگاه ارز مسافرتی خود را دریافت کنند. در ادامه به مراحل دریافت ارز مسافرتی پرداخته می‌شود.

ارائه مدارک مورد نیاز: فرد باید مدارک شخصی و همچنین مدارک مربوط به سفر را به بانک ارائه دهد. مدارک شامل کارت ملی، گذرنامه (اعتبار حداقل 6 ماه)، رسید پرداخت عوارض خروج از کشور، فرم درخواست ارز مسافرتی، ویزای کشور مقصد (در صورت نیاز) و بلیت سفر می‌باشد.

واریز مبلغ ریالی ما به ازای ارز به حساب ارزی: بعد از ارائه مدارک به بانک لازم است که مبلغ ما به ازای مقدار ارز مسافرتی به حساب ارزی که به منظور نگهداری، واریز و برداشت ارز طراحی شده واریز شود. نوع ارز نیز باتوجه به کشور مقصد و سیاست‌های بانک مرزی انتخاب می‌شود. پس از پرداخت و تحویل رسید واریز پول به حساب ارزی فرد متقاضی می‌تواند حواله‌ی ارزی خود را دریافت کند.

دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه: شخص مسافر می‌تواند حواله ارزی خود را به باجه‌های بانکی مستقر در فرودگاه ارائه دهد و ارز خود را دریافت کنید. همچنین می‌تواند از خدمات ارزی یا بدون کارت خودپردازهای بانک که به در فرودگاه تعبیه شده‌اند برای دریافت ارز استفاده کند.

نحوه ثبت‌نام ارز مسافرتی

ثبت درخواست ارز مسافرتی به دو روش حضوری و آنلاین صورت می‌گیرد. در روش حضوری فرد باید به شعبه‌ی ارزی بانک مربوطه مراجعه کند و تمام مراحل را شخصا انجام دهد. ثبت درخواست آنلاین تنها از طریق بانک ملی در اپلیکیشن بله امکان‌پذیر است. مدارک مورد نیاز در هر دو روش یکسان است، اما در روش آنلاین تمام مراحل تا قبل از دریافت ارز به صورت غیرحضوری انجام می‌شود. در نهایت نیز پس از ثبت درخواست و خرید ارز، افراد می‌توانند ارز خود را در فرودگاه پس از عبور از گیت دریافت کنند. درضمن ارز مسافرتی فقط به خود مسافر تحویل داده می‌شود و در تمام مراحل می‌بایست که فرد حاضر باشد.

ثبت نام ارز مسافرتی به شیوه حضوری

شخص مسافر باید 7 روز قبل از تاریخ سفر به یکی از شعب ارزی بانک‌های ارائه دهنده ارز مسافرتی مانند بانک ملی، بانک ملت یا سامان مراجعه کند. متقاضیان بعد از ارائه مدارک و تکمیل فرم درخواست ارز مسافرتی می‌بایست مبلغ ریالی ما به ازای ارز را به حساب ارزی خود واریز کنند و رسید آن را به بانک تحویل دهند. درنهایت حواله ارزی را از بانک برای دریافت ارز دریافت می‌کند. مسافر در روز خروج از کشور با ارائه حواله ارزی و کارت ملی به باجه‌های بانک که در فرودگاه مستقر هستند می‌تواند ارز مسافرتی خود را به صورت نقدی دریافت کند.

ثبت نام ارز مسافرتی به شیوه آنلاین

برای سهولت در فرایند ثبت‌نام و همچنین صرفه‌جویی در زمان، بانک ملی امکان ثبت درخواست برای دریافت ارز مسافرتی را به صورت آنلاین نیز فراهم کرده است. متقاضیان برای دریافت ارز مسافرتی باید حداکثر تا 3 روز قبل از تاریخ سفر با شماره‌ای که به نام خود (مسافر) است در اپلیکیشن بله ثبت‌نام کنند.

متقاضیان می‌توانند در اپلیکیشن بله وارد صفحه مربوط به ارز مسافرتی شوند و مشخصات شخصی و اطلاعات مربوط به سفر خود را در این قسمت وارد کنند. مبلغ ریالی ما به ازای ارز مسافرتی باید از طریق درگاه الکترونیک پرداخت شود و رسید آن را نیز برای دریافت ارز نگهداری کنند. پس از واریز مبلغ و دریافت رسید کدی به عنوان شناسه فروش به متقاضی داده می‌شود. در روز خروج از کشور، مسافر با کارت ملی و شناسه فروش به باجه‌های بانکی یا خودپردازهای بانک ملی در فرودگاه مراجعه کرده و ارز خود را به صورت نقدی دریافت می‌کند. اگر متقاضی از سفر یا دریافت ارز مسافرتی خود منصرف شود باید حداکثر تا 10 روز برای ابطال درخواست ارز به یکی از شعب ارزی بانک ملی مراجعه کند.

تفاوت ارز مسافرتی و ارز دولتی

ارز دولتی یا ارز مبادله‌ای در میان مردم به دلار دولتی نیز معروف است و به منظور کاهش نوسانات بازار ارز توسط دولت تعریف شده است. قیمت ارز دولتی از قیمت بازار آزاد کمتر است. ارز دولتی برای هر فرد تا سقف 2000 یورو در نظر گرفته شده اما ارز مسافرتی تا حداکثر 500 یورو برای سفرهای خارجی به مسافران واجد شرایط ارائه می‌شود. ارز مسافرتی با نرخ کمتری از ارز دولتی در دسترس است. هر فرد تنها یک بار در سال می‌تواند ارز دولتی و ارز مسافرتی تهیه کند. اطلاعات بیشتر درباره ارز دولتی در مقاله ارز دولتی قابل دسترسی است.

جمع‌بندی

ارز مسافرتی به منظور سهولت در تهیه‌ی ارز برای سفرهای خارجی در نظر گرفته شده ‌است و از آن جایی که نرخ آن توسط دولت تعیین می‌شود نوسان کمتری دارد. این ارز به مسافران کمک می‌کند تا هزینه‌های سفر خود را با نرخ کمتری نسبت به بازار آزاد تأمین کنند. هر فرد واجد شرایط می‌تواند در هر سال یک بار ارز مسافرتی دریافت کند تا سفر مقرون‌به‌صرفه‌تری داشته باشد. شرایط ثبت‌ درخواست حضوری و آنلاین فرایند دریافت ارز را برای مسافران تسریع کرده و هر فرد چند روز قبل از سفر می‌تواند برای دریافت ارز اقدام کند. همچنین امکان دریافت ارز در فرودگاه بخشی از دغدغه مسافران برای جابه‌جایی پول را نیز حل کرده‌ است.