الگوی پرچم چیست؟ + انواع و استراتژی معاملاتی آن

در بازارهای مالی معامله‌گران با استفاده از الگوهای تحلیل تکنیکال روندهای قیمتی و اطلاعات مربوط به آن‌ها را شناسایی و استخراج می‌کنند. این الگوها به دو دسته ادامه‌دهنده و بازگشتی تقسیم‌بندی می‌شوند. الگوی ادامه‌دهنده نشان می‌دهد که بازار تمایل به ادامه روند فعلی دارد. به این معنا که اگر قیمت پیش از شکل‌گیری الگو در روند صعودی بوده، احتمال ادامه رشد قیمت بالا است و اگر روند نزولی باشد، حرکت نزولی ادامه پیدا می‌کند. از مهم‌ترین الگوهای ادامه‌دهنده می‌توان به الگوهای مثلث‌، پرچم و فنجان و دسته اشاره کرد. در این میان، الگوی پرچم در بورس و البته در دیگر بازارهای مالی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. در ادامه، این الگو و نحوه استفاده از آن در معاملات بررسی می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با سایر الگوی ادامه‌دهنده مطالعه مقاله «انواع الگوی ادامه‌دهنده» پیشنهاد می‌شود.

مفهوم الگوی پرچم در تحلیل تکنیکال

الگوی پرچم (Flag Pattern) یکی از الگوهای ادامه‌دهنده در تحلیل تکنیکال است که پس از یک حرکت سریع و پرقدرت قیمتی شکل می‌گیرد. این الگو پس از اصلاح موقت قیمت نمایان می‌شود و نشان‌دهنده فاز استراحت بازار پیش از ادامه روند قبلی است. اگر الگوی پرچم در روند صعودی تشکیل شود، احتمال ادامه صعودی شدن قیمت افزایش می‌یابد و در صورت شکل‌گیری آن در روند نزولی احتمال کاهش بیشتر قیمت تقویت می‌شود.

ساختار Flag Pattern شامل دو بخش اصلی است که در تصویر زیر قابل مشاهده خواهد بود. بخش اول همان میله پرچم (Flagpole) است که پیش از ورود قیمت به فاز اصلاحی شکل می‌گیرد. هرچه این میله واضح‌تر و همراه با حجم معاملات بالا باشد اعتبار الگو بیشتر می‌شود. بخش دوم، بدنه پرچم (Flag) است که قیمت در آن دچار نوسان شده و اصلاح کوتاه‌مدتی را تجربه می‌کند. این بخش معمولا به شکل یک کانال مستطیلی یا الگوی مثلثی ظاهر می‌شود. در این مرحله حجم معاملات کاهش می‌یابد و بازار برای ادامه روند آماده می‌شود.

معمولا الگوهای پرچم در بازه زمانی کوتاه‌مدت یعنی بین 1 تا 3 هفته شکل می‌گیرند که معادل 10 تا 20 کندل در تایم فریم‌های روزانه است. البته بسته به شرایط بازار و حجم معاملات، این بازه ممکن است کوتاه‌تر یا بلندتر شود. از آنجا که الگوی پرچم معمولا در میانه روندهای قوی شکل می‌گیرد، تکنیکالیست‌ها از آن برای شناسایی نقاط ورود و خروج در معاملات استفاده می‌کنند. ترکیب این الگو با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال، مانند اندیکاتور حجم معاملات و شاخص‌های روند، می‌تواند دقت تصمیم‌گیری را افزایش دهد.

انواع الگوی پرچم

الگوی پرچم نشان‌دهنده یک دوره تثبیت کوتاه‌مدت است که در آن قیمت در محدوده‌ای مشخص نوسان می‌کند و سپس مسیر قبلی خود را ادامه می‌دهد. الگوهای پرچم بر اساس شکل هندسی و نحوه حرکت قیمت در دوره اصلاحی، به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که در ادامه به هریک پرداخته خواهد شد.

1. پرچم مستطیلی

الگوی پرچم مستطیلی به این دلیل مستطیلی نامیده می‌شود که پس از یک حرکت شارپ قیمتی، ناحیه‌ای نوسانی به شکل مستطیل ایجاد می‌شود. در این الگو، قیمت در محدوده‌ای بین دو خط موازی افقی یا کمی شیب‌دار نوسان می‌کند. این خطوط، سطح حمایت و مقاومت موقتی را تشکیل می‌دهند و ساختاری شبیه به یک کانال مستطیل‌ شکل ایجاد می‌کنند. این الگو در دو نوع وجود دارد که شامل موارد زیر هستند:

• پرچم مستطیل صعودی

همانطور که در تصویر زیر مشخص است. در روندهای صعودی، پس از یک حرکت قوی قیمتی به سمت بالا، قیمت وارد محدوده‌ای می‌شود که نوسانات آن در یک کانال مستطیلی رخ می‌دهد. این محدوده معمولا کمی نزولی یا خنثی است. در نهایت، با شکست سطح مقاومتی روند صعودی ادامه می‌یابد.

• پرچم مستطیل نزولی

در روندهای نزولی، پس از یک افت شدید، قیمت وارد محدوده‌ای می‌شود که حرکت آن در یک کانال مستطیلی اتفاق می‌افتد. این محدوده معمولا کمی صعودی یا خنثی است. پس از شکسته شدن سطح حمایتی، قیمت به روند نزولی خود ادامه می‌دهد. در ادامه الگوی پرچم صعودی و نزولی قابل مشاهده است.

2. پرچم مثلثی

الگوی پرچم مثلثی پس از یک حرکت قوی قیمتی تشکیل می‌شود که نوسانات قیمت در یک محدوده به شکل مثلث قرار می‌گیرند. همانطور که در تصویر زیر مشخص است در این الگو، سقف‌ها به سمت پایین و کف‌ها به سمت بالا حرکت می‌کنند، به طوری که با گذشت زمان دامنه نوسانات کاهش می‌یابد. الگو پرچم مثلثی نشانگر فشاری است که در بازار ایجاد شده و معمولا پس از شکست یکی از خطوط مثلث، روند قبلی ادامه پیدا می‌کند. این الگو مانند مستطیلی دو نوع صعودی و نزولی دارد که در ادامه به آن پرداخته می‌شود.

• پرچم مثلث صعودی

در روندهای صعودی پس از یک حرکت قوی به سمت بالا، قیمت در یک محدوده مثلثی وارد فاز اصلاحی می‌شود. با نزدیک شدن به راس مثلث، حجم معاملات کاهش می‌یابد و پس از شکست سطح مقاومتی، روند صعودی از سر گرفته می‌شود. در ادامه تصویری از پرچم مثلث صعودی قابل مشاهده است.

• پرچم مثلث نزولی

در روندهای نزولی پس از یک افت شدید، قیمت در یک محدوده مثلثی نوسان می‌کند. این مثلث به‌تدریج کوچک‌تر شده و در نهایت، با شکست سطح حمایتی، کاهش قیمت ادامه می‌یابد. نمونه‌ای از الگوی پرچم نزولی نمایش داده شده است.

استراتژی معاملاتی الگو پرچم

استفاده از الگوهای پرچم در معاملات یکی از روش‌های موثر برای شناسایی فرصت‌های سودآور است. معامله‌گران با شناسایی درست این الگوها می‌توانند در زمان مناسب وارد معاملات شوند و از حرکت قیمتی بازار بهره‌مند شوند.

زمان‌بندی ورود و خروج از معامله: بهترین زمان برای ورود و خروج از معامله، پس از شکسته‌شدن سطح مهم قیمتی است. در الگوی پرچم صعودی زمانی که قیمت از سطح مقاومت عبور کرده و به سمت بالا حرکت می‌کند، سیگنالی برای ورود به معامله صادر می‌شود. همچنین در الگوی پرچم نزولی نیز زمانی که قیمت از سطح حمایت عبور کرده و به سمت پایین حرکت می‌کند، سیگنالی برای خروج از معامله است.

در روند صعودی وقتی قیمت پس از شکست سطح مقاومت (سقف پرچم) دوباره به آن بازمی‌گردد، این حرکت می‌تواند تاییدیه‌ای برای ادامه روند صعودی باشد. پولبک یا برگشت روند به سقف پرچم نشان می‌دهد که سطح مقاومت شکسته شده و حالا به حمایت تبدیل شده است. اگر قیمت به این سطح بازگردد و نتواند از آن پایین‌تر برود، احتمال ادامه رشد صعودی بیشتر می‌شود. همچنین در روند نزولی، نقطه خروج از معامله پس از پولبک زدن به کف پرچم است. زمانی که قیمت پس از شکست سطح حمایت (کف پرچم) به آن باز می‌گردد و نتواند از آن بالاتر برود، تاییدیه‌ای برای ادامه روند نزولی است و می‌توان وارد معامله فروش شد.

حد سود و حد ضرر در الگوی پرچم

در معاملات بر اساس الگوهای پرچم، باید حد ضرر مشخصی تعیین کرد. حد ضرر باید نزدیک به نقاط کلیدی مثل سطح حمایت یا مقاومت قرار گیرد. به این معنا که اگر قیمت خلاف پیش‌بینی حرکت کرد و الگو شکست، زیان به میزان محدودی باقی بماند و از ضرر بیشتر جلوگیری شود. در ادامه حد سود و حد ضرر در پرچم مستطیلی و مثلثی نوشته شده است.

حد سود و حد ضرر در الگوی پرچم مستطیلی

حد ضرر: حد ضرر معمولا کمی پایین‌تر از آخرین دره (نقطه پایین‌تر) در کانال پرچم قرار می‌گیرد. این نقطه معمولا در جایی است که قیمت به شدت در حال نوسان است و اگر قیمت به آن نقطه برسد، نشان‌دهنده شکست الگو است.

حد سود: معمولا حد سود در انتهای میله پرچم قرار می‌گیرد که به عنوان سطح مقاومت عمل می‌کند. یعنی مقدار افزایش قیمت پس از شکست الگوی پرچم، به اندازه طول میله پرچم خواهد بود.

در ادامه نمونه‌ای دیگر از الگوی پرچم قابل مشاهده است.

حد سود و حد ضرر در الگوی پرچم مثلثی

حد ضرر: حد ضرر باید کمی پایین‌تر از نقطه‌ای باشد که خط حمایت یا خط مقاومت شکست می‌شود. اگر قیمت از یکی از خطوط مثلثی عبور کند و در خلاف جهت حرکت کند، این نقطه می‌تواند نشان‌دهنده شکست الگو باشد.

حد سود: بعضی از معامله‌گران اندازه میله پرچم را از آخرین کف در ناحیه اصلاح محاسبه می‌کنند تا حد سود مشخص شود.

باید توجه داشت که اعتبار این الگو به چند عامل بستگی دارد. به این صورت که حرکت اولیه قیمت باید شارپ و پرقدرت باشد، در غیر این صورت، احتمال شکل‌گیری یک الگوی نامعتبر وجود دارد. همچنین، کاهش حجم معاملات در فاز اصلاحی و افزایش آن هنگام شکست ناحیه پرچم، از نشانه‌های تایید الگوی پرچم است.

در نهایت لازم به ذکر است الگوی پرچم معمولا به‌عنوان یک الگوی ادامه‌دهنده در نظر گرفته می‌شود، اما در برخی مواقع ممکن است به‌عنوان یک الگوی بازگشتی نیز عمل کند. بنابراین، تایید شکست سطح‌های کلیدی قبل از ورود به معامله اهمیت زیادی دارد تا بتوان از اعتبار حرکت بازار مطمئن شد.

سوالات متداول