ان اف تی (NFT) چیست؟ هر آنچه باید درباره توکن غیر قابل تعویض بدانید
امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی و استقبال زیاد مردم از دارایی‌های دیجیتال، ابزارهای بلاک چین مختلفی مانندNFT پدید آمده‌اند. ان اف تی نوع غیر قابل تعویض و انحصاری از دارایی‌های دیجیتال است که مانند سایر ابزارها بر بستر بلاک چین فعالیت می‌کند. با توجه به ماهیت ان اف تی‌ها می‌توان از آنها در صنایع مختلف استفاده کرد. برای درک ساده و قدم به قدم این مفهوم، ویژگی‌ها و همچنین نحوه خرید و فروش آنها با ما در این مقاله همراه باشید.
- مقاله پیشنهادی: ارز دیجیتال چیست؟
ان اف تی چیست؟
NFT که مخفف کلمه None Fungible Token است، در ابتدا بر پایه استاندارد شبکه ERC721 که استانداردی مشابه ERC20 است، توسعه یافت و به عنوان یک توکن خاص اتریوم شناخته شد. این توکن‌ها، نوعی ارز دیجیتال رمزنگاری شده هستند که به دلیل منحصر به فرد بودن، غیر قابل تعویض بوده و قابلیت جایگزینی یا تبدیل ندارند. در مقابل، دارایی‌های فیزیکی مانند اسکناس یا ارزهای دیجیتال را می‌توان جایگزین یا به ارزهای دیگر تبدیل کرد. NFT به زبان ساده نوعی توکن دیجیتال است که برای معامله‌ی اموال دیجیتال مانند عکس، موسیقی یا هر نوع فایل دیجیتال دیگر استفاده می‌شود. در حالت کلی NFT سند مالکیت یک دارایی دیجیتال را در فضای بلاک چین صادر می‌کند.
ارزش NFTها به دلیل کمیابی و اصالت‌شان است. اگر چه محتوای دیجیتال می‌تواند بارها کپی شود، اما ان اف تی به عنوان گواهی مالکیت اصلی عمل می‌کند. در واقع این نوع توکن‌ها، قرارداد هوشمند هستند که با استفاده از پلتفرم‌های متن باز خلق و تنظیم شده و پس از نوشتن، می‌توان آنها را به‌طور دائمی در قالب توکن، در شبکه‌های بلاک چینی مانند اتریوم ذخیره کرد.
- برای آشنایی با فضای بلاک چین و کاربردهای آن، مطالعه مقاله بلاک چین چیست توصیه می‌شود.
ویژگیهای NFT چیست؟
در حال حاضر ان اف تی‌ها باعث ایجاد تحولات بسیاری در دنیای دیجیتال شده‌اند، به گونه‌ای که مدل جدیدی از مالکیت و اصالت در حوزه‌های دارایی‌های دیجیتال را ارائه کرده‌اند. این تاثیرگذاری ناشی از ویژگیهای قابل توجه این توکن‌های غیر قابل تعویض است که در ادامه به برخی از آنها اشاره شده است.
منحصر به فرد بودن: NFTها بی‌همتا و منحصر به فرد هستند، به گونه‌ای که اگر کسی یکی از توکن‌ها را در اختیار داشته باشد، هیچ کس در هیچ جای دنیا مشابه آن را نخواهد داشت. حتی در صورتی که از یک تصویر دو NFT ساخته شود، با اینکه هر دو به محتوای یکسانی مربوط هستند، اما شناسه توکن آن دو متفاوت خواهد بود. البته این عمل عموما اتفاق نمی‌افتد.
کمیاب بودن: توسعه‌دهندگان این توکن‌ها توانایی تولید آنها را به تعداد کم یا تعداد بالا دارند، اما ترجیح این افراد تولید NFT به تعداد محدود و نادر و همچنین منحصر به فرد ماندن این توکن‌ها است.
تقسیم‌ناپذیری: ان اف تی‌ها را بر خلاف سایر رمزارزها نمی‌توان به واحدهای کوچک‌تر تقسیم کرد و همیشه به عنوان یک توکن واحد باقی می‌مانند. البته پلتفرم‌هایی هم وجود دارند که امکان مالکیت قسمتی از برخی NFTهای گران‌قیمت را فراهم می‌کنند؛ اما در این پلتفرم‌ها نیز خود NFT به بخش‌های مختلف تقسیم نمی‌شود و پخش‌کردن مالکیت بین چند آدرس، از طریق قفل‌شدن توکن اصلی در یک قرارداد هوشمند و صدور چند توکن معمولی (ERC-20) اتفاق می‌افتد.
مالکیت و قابل انتقال: مالکیت یک NFT را می‌توان از طریق تراکنش روی بلاک چین از فردی به فرد دیگر منتقل کرد. خرید و فروش این توکن‌ها بر اساس قراردادهای خاصی انجام می‌شود و قیمت آن نیز بر اساس منحصر به فرد بودنش محاسبه می‌شود.
دارای اصالت: قرارگیری NFT در بلاک چین باعث می‌شود که به سهولت بتوان از اصالت و متمایز بودن آن مطمئن شد.
گستردگی کاربرد: در حال حاضر این توکن‌ها در حوزه‌های مختلفی از جمله هنر، املاک و کالا‌های مجازی در متاورس (Metaverse)، بازی‌ها، موسیقی و بخش‌های متنوع دیگری کاربرد دارند. NFTها روزبه‌روز در حال ارتقا هستند و دامنه کاربردشان ممکن است در آینده از این هم فراتر برود.
حق امتیاز: توسط قراردادهای هوشمند می‌توان ان اف تی‌ها را طوری برنامه‌ریزی کرد که با هر بار فروش آنها، بخشی از قیمت فروش به آدرس سازنده اصلی ارسال شود. این قابلیت باعث می‌شود هنرمندان برای همیشه یک راه درآمد از اثر خود داشته باشند.
کاربرد ان اف تی‌ها در دنیای دیجیتال
همانطور که گفته شد از NFTها می‌توان در صنایع و حوزه‌های مختلف استفاده کرد، زیرا این توکن‌ها محدود به یک دنیای خاص نیستند. در ادامه برخی از کاربردهای مهم این توکن غیر قابل تعویض آورده شده است.
ثبت آثار هنری و کلکسیونی
هنرمندانی که در عرضه‌های مختلف از جمله نقاشی، طراحی، انیمیشن، عکاسی و… فعالیت دارند، می‌توانند آثار خود را به توکن یا NFT تبدیل کنند و به فروش برسانند. زیرا در این صورت اثر هنری دارای اصالت بوده و دیگر هنرمندان نگرانی در خصوص کپی و سرقت آثار خود نخواهند داشت. همچنین بسیاری از هنرمندان نیز، کلکسیونی از کارهای خود را با عناوین مختلف در بازار ارائه می‌کنند که هر کدام از کارها با توکن‌های NFT معرفی می‌شود و از سایر توکن‌ها متفاوت است.
صنعت بازی
یکی از کاربردهای بسیار مهم توکن‌ها در صنعت بازی و گیم است. با استفاده از این تکنولوژی می‌توان آپشن‌های موجود داخل بازی را منحصر به فرد کرده و در اختیار گیمرها قرار داد. به عبارتی ان اف تی در صنعت بازی موجب افزایش تعامل بازیکنان و همچنین ایجاد فضای رقابتی در بازار فروش می‌شود. بازیکنان حرفه‌ای می‌توانند از طریق NFT دارایی‌های خود در دنیای بازی را به بازی‌های مختلف انتقال بدهند و در فضاهایی که امکان خریدهای درون برنامه‌ای محدود شده است، از آنها استفاده کنند.
علاوه بر این فروش NFT در صنعت بازی روشی برای تبادل ارز دیجیتال نیز است. به این صورت که با استفاده از ارز دیجیتال، بازیکنان می‌توانند برای خرید و فروش وسایل داخل بازی که به صورت NFT هستند اقدام کنند. در این روش، ارز دیجیتال همانند واحد پول در بازی عمل می‌کند و می‌تواند به صورت منحصر به فرد تولید شود و محدودیتی در تعداد آن وجود ندارد.
دارایی‌های فیزیکی
از این توکن‌ها می‌توان برای دارایی‌های فیزیکی مانند خرید و فروش خانه و مستغلات و همچنین ماشین استفاده کرد. به این صورت که با استفاده از NFTها می‌توان هر نوع ماشین و املاک را با یک شناسه اختصاصی بر روی بستر بلاک چین ثبت کرد و به فروش رساند.
شناسه NFT اطلاعات کاملی شامل قیمت، موقعیت مکانی، ابعاد، وضعیت نگهداری، وضعیت حقوقی (پروانه ساخت و…) و دیگر جزئیات مربوط به املاک یا ماشین را در خود دارد. با خرید ان اف تی ملک یا ماشین، مالکیت دیجیتال آن برای خریدار تضمین می‌شود. همچنین این تکنولوژی با کاهش هزینه‌های انتقال و ثبت دارایی، فرآیند خرید و فروش را سریع‌تر و ارزان‌تر کرده است.
یک نکته مهم در ان اف تی‌ها این است که در حال حاضر هیچ دادگاهی آنها را به رسمیت قبول ندارد و افراد با ارائه این توکن‌ها در دادگاه نمی‌توانند مالکیت خود را اثبات کنند. در واقع این توکن‌ها برای دارایی‌های واقعی بیشتر مانند یک قرارداد دیجیتالی هستند و خیلی قابل اتکا نخواهند بود.
گران‌ترین و مهم‌ترین پروژه‌های NFT
در حال حاضر توکن Everyday: The First 5000 Days که توسط هنرمندی به نام مایک وینکلمن ساخته شده است، به عنوان گران‌ترین ان فی تی جهان شناخته شده است. این اثر اولین اثر هنری کاملا دیجیتالی است که در خانه حراج معتبر کریستیز متشکل از 5000 تصویر به فروش رسید.
در ادامه نیز از پروژه‌های مهم توکن‌های غیر قابل تعویض می‌توان پروژه‌های CryptoKitties ،Open Sea ،Async.Art Decentraland ،Ethereum Name Service ،Flow ،Origin Protocol و بازی‌های مانند Azure Heroes و AlterVerse را نام برد. هر کدام از این پلتفرم‌ها در حوزه‌های مختلفی مانند هنر، خرید و فروش گربه، ارائه خدمات دامنه و… فعالیت دارند.
نحوه خرید و فروش ان اف تی‌ها
خرید و فروش توکن در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه افراد قرار گرفته است و بسیاری به دنبال کسب سود از این فناوری هستند. NFT بر خلاف ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها عرضه نمی‌شود. در حال حاضر سایت‌های خرید و فروش زیادی برای توکن‌های غیرمثلی وجود دارند که Open Sea یکی از آنها است. این پلتفرم از بزرگ‌ترین وبسایت‌های معاملات توکن است. همچنین سیستم Lazy Minting تعبیه شده در این پلتفرم به کاربران امکان ساخت NFT را بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای، روی اتریوم می‌دهد. با توجه به اینکه سایت مربوطه طیف گسترده‌ای از انواع NFTها را به کاربران خود ارائه می‌دهد، ثبت نام در آن آسان است. به این صورت که کاربران برای ثبت نام در این بازار کافی است که کیف پول متاماسک خود را به آن متصل کنند.
در لینک ساخت ان اف تی مراحل ساخت این توکن به‌صورت گام به گام توضیح داده شده است.
نحوه قیمت‌گذاری توکن‌های غیر قابل تعویض
برای ارزش‌گذاری ان اف تی‌ها هیچ قانونی وجود ندارد. اما عواملی وجود دارد که بتوان با توجه به آنها توکن‌های غیرمثلی را قیمت‌گذاری کرد. اولین مورد قابل اشاره، نایابی و کمیابی آن‌هاست. اگر یک NFT دارای ویژگیهای خاصی باشد که سایر NFTها آن را نداشته باشند، معمولا ارزش بیشتری پیدا می‌کند. مورد بعدی، شهرت هنرمند یا مجموعه خالق اثر است. هنرمندان یا سازندگان مشهوری که طرفداران زیادی دارند، حتما علاقه‌مندان بیشتری برای آثار خود خواهند داشت و در فروش NFTها موفق‌تر از هنرمندان تازه‌کار یا کمترشناخته‌شده عمل خواهند کرد، از این رو باعث ارزشمندتر شدن ان اف تی می‌شوند. همچنین برخی از NFTها ممکن است دارای کاربردها یا عملکردهای خاصی باشند که باعث ارزشمند‌ترشدن آنها می‌شود. با توجه به آنچه گفته شد برای قیمت‌گذاری هر توکن با توجه به نوع آن می‌توان بسیاری از عوامل را نامبرد.
جمع‌بندی
همانطور که در این مقاله گفته شد، ان اف تی یک سند مالکیت دیجیتالی است که روی بلاک چین ثبت و ذخیره می‌شود و مالکیت یک دارایی دیجیتال خاص مانند آثار هنری، عکس، موسیقی یا ویدیو را تایید می‌کند. با توجه به اینکه این توکن منحصر به فرد بوده و نمی‌توان آن را با دارایی مشابه تعویض کرد، به آن توکن غیر قابل تعویض با توکن غیرمثلی نیز گفته می‌شود. لازم است بدانید که این فناوری کاربردهای بسیاری دارد و بدون محدودیت در صنایع مختلف قابل استفاده است. از مهم‌ترین کاربردهای آن می‌توان به استفاده از NFT در آثار هنری و صنعت بازی اشاره کرد.
سوالات متداول
ان اف تی به زبان ساده نوعی توکن دیجیتال است که برای معامله‌ی اموال دیجیتال مانند عکس، موسیقی یا هر نوع فایل دیجیتال دیگر استفاده می‌شود. در حالت کلی NFT سند مالکیت یک اثر دیجیتال را در فضای بلاک چین صادر می‌کند.
هر NFT در بستر یک بلاک چین مشخص فعالیت می‌کند. نحوه کارکرد ان اف تی به این صورت است که با ثبت یک توکن در یک بلاک چین (معمولا شبکه‌های قراردادهای هوشمند)، مالکیت آن اثر را ثبت کرده و در صورت تمایل، می‌توان به خرید و فروش آن پرداخت.
هر واحد از ارزهای دیجیتال معمولی ویژگی‌هایی مشابه سایر واحدها دارد و قابل تعویض و همچنین قابل تقسیم است، اما درمورد NFTها، هر توکن دارای ویژگیهای منحصربه‌فرد بوده و غیر قابل تعویض و همچنین غیر قابل تقسیم است.
