اندیکاتور DMI چیست و نحوه محاسبه و استفاده از آن در معاملات چگونه است؟
اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال به شناسایی نحوه تغییرات قیمت، روند بازار و نقاط مناسب برای ورود و خروج به معاملات کمک می‌کنند. همچنین با استفاده از یافته‌های حاصل از اندیکاتورها می‌توان روند بازار و تغییرات قیمت را در آینده پیش‌بینی کرد و با توجه به این اطلاعات برای انجام معامله اقدام کرد. یکی از اندیکاتورهای پرکاربرد در تحلیل تکنیکال، اندیکاتور DMI است که به بررسی حرکت و قدرت روند قیمت می‌پردازد. این اندیکاتور به معامله‌گران کمک می‌کند تا با شناسایی روند بازار، نحوه حرکت آن را تشخیص دهند و از سیگنال‌های خرید و فروش آگاه شوند. در این مقاله به معرفی اندیکاتور DMI، نحوه محاسبه، کاربرد، چگونگی استفاده در معاملات و همچنین ترکیب آن با اندیکاتور ADX پرداخته شده است.
آشنایی با اندیکاتور DMI
اندیکاتور DMI یا شاخص جهت حرکت‌دار، یکی از اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال است که توسط جی وایلدر در سال 1978 طراحی شده است. این اندیکاتور یک اندیکاتور دنبال‌کننده روند است و برای شناسایی جهت حرکت و قدرت روند یک دارایی در بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد. DMI با بررسی سقف‌ها و کف‌های قیمتی در نمودار، می‌تواند روند حرکتی دارایی را تحلیل کند و بر اساس آن سیگنال‌های خرید یا فروش ارائه دهد.
شاخص DMI دارای دو نمودار اصلی شامل موارد زیر است:
- نمودار DI+ که روند تغییرات قیمت را در روند صعودی و با جهت مثبت نشان می‌دهد.
- نمودار DI- که تغییرات منفی و روند نزولی قیمت را نشان می‌دهد.
این دو خط به تحلیلگران این امکان را می‌دهند تا فشار و قدرت روند و جهت آن را تشخیص دهند. هنگامی که خط DI+ از DI- عبور کند، انتظار می‌رود که پس از آن روند صعودی شود و سیگنال خرید به حساب می‌آید. عبور DI- از DI+ نیز سیگنالی برای روند نزولی و و کاهش قیمت و فروش است. تصویر زیر اندیکاتور DMI را در نمودار نماد خساپا نشان می‌دهد.
لازم به ذکر است که به طور معمول این اندیکاتور با اندیکاتور ADX به صورت ترکیبی استفاده می‌شود و خطوط DI- و DI+ نیز به نسبت آن بررسی می‌شوند. اندیکاتور ADX درواقع میانگینی از اندیکاتور DMI است و به آن میانگین شاخص حرکت جهت‌دار می‌گویند.
آموزش محاسبه شاخص حرکت جهت‌دار
اندیکاتور DMI در ابزارهای تحلیل تکنیکال قابل دسترسی است و افراد با مراجعه به وب‌سایت‌های ابزار تحلیل تکنیکال می‌توانند این اندیکاتور را در نمودار قیمت دارایی مشاهده کنند. همچنین تحلیلگران می‌توانند با محاسبه نمودار DI+ و DI- در یک بازه زمانی اقدام به رسم این اندیکاتور کنند. نحوه محاسبه اندیکاتور طبق مراحل زیر انجام می‌شود:
- محاسبه DM+ و DM-
این پارامتر برای اندازه‌گیری حرکت جهت‌دار است و حرکت صعودی و نزولی را محاسبه می‌کند.
2. محاسبه خط DI+
خط DI+ حرکت در روند صعودی قیمت در اندیکاتور DMI را نشان می‌دهد. در این فرمول، Smoothed یک پارامتر است که بر مبنای اندیکاتور محاسبه می‌شود و عدد آن متغییر است. همچنین مقدار اندیکاتور ATR در فرمول محاسبه نمودار DMI کاربرد دارد.
3. محاسبه خط DI-
خط DI- در نمودار شاخص حرکت جهت‌دار، نشان‌دهنده حرکت نزولی یا منفی قیمت است.
4. محاسبه ADX برای بررسی قدرت روند
معمولا در رسم اندیکاتور DMI، مقدار ADX نیز برای ارزیابی قدرت روند محاسبه می‌شود.
کاربرد اندیکاتور DMI چیست؟
مهم‌ترین کاربردی که این اندیکاتور دارد، تشخیص قدرت روند و جهت روند برای دارایی‌های مختلف است. بدیهی است که تشخیص روند در بازه‌های کوتاه مدت کاربرد چندانی ندارد و برای شناخت روند و تغییر آن در بازارهایی که ثبات دارند باید تایم‌فریم بلندمدت را در نظر داشت. تحلیلگران و سرمایه‌گذاران می‌توانند با تحلیل جهت و قدرت روند قیمت با استفاده از شاخص جهت حرکت‌دار، چگونگی حرکت روند قیمت را در آینده پیش‌بینی کنند. همچنین افراد با تحلیل اندیکاتور DMI و شناسایی روندهای نزولی و صعودی می‌توانند سیگنال‌های خرید و فروش را شناسایی کنند.
نحوه استفاده از اندیکاتور DMI در معاملات
اندیکاتور DMI برای تشخیص روند، پیدا کردن نقاط مناسب ورود و خروج به معامله و واگرایی در بازار استفاده می‌شود که در ادامه نحوه معامله با هر یک از این موارد شرح داده می‌شود.
استفاده از شاخص حرکت جهت‌دار برای تشخیص روند
در اندیکاتور DMI، خط DI+ قدرت حرکت صعودی قیمت و خط DI- قدرت حرکت نزولی قیمت یک دارایی را محاسبه می‌کند و این خطوط نشان‌دهنده قدرت نسبی خریداران و فرشندگان هستند. برای تشخیص روند باید خط DI غالب را مد نظر قرار داد. در شاخص حرکت جهت‌دار، به خط DI که بالای دیگری قرار گرفته DI غالب گفته می‌شود. قدرت خط غالب بیشتر است و انتظار می‌روند قیمت در آینده در جهت آن حرکت کند. اگر خط DI+ بالاتر از خط DI- باشد، خط غالب و روند صعودی است. در این شرایط قدرت خریداران بیشتر است و انتظار می‌رود رشد قیمتی دارایی نیز بیشتر شود. اگر در شاخص حرکت جهت‌دار خط DI- بالاتر از خط DI+ باشد، روند نزولی است. در روند نزولی، قدرت فروشندگان بیشتر است و پیش‌بینی می‌شود قیمت در جهت نزول حرکت کند.
لازم به ذکر است که هر چه فاصله دو خط اندیکاتور DMI از هم بیشتر باشد، قدرت روند خط DI غالب نیز بیشتر است.
پیدا کردن نقاط مناسب ورود و خروج به معامله با اندیکاتور DMI
زمانی که خطوط DI+ و DI- اندیکاتور DMI با یکدیگر برخورد کنند، می‌توان این نقاط را سیگنال خرید و فروش برای معاملات در نظر گرفت که در ادامه هر مورد توضیح داده می‌شود.
سیگنال خرید: اگر خط DI+ از پایین به سمت بالا خط DI- را بشکند و بالای آن قرار بگیرد، این حرکت نشان‌دهنده قدرت بیشتر خریداران است و می‌تواند یک سیگنال خرید باشد. تصویر زیر سیگنال خرید را در محل کراس خطوط اندیکاتور DMI برای شرکت پالایش نفت بندرعباس نشان می‌دهد. در نمودار زیر خط آبی برای DI+ و خط نارنجی DI- را نشان می‌دهد.
سیگنال فروش: اگر خط DI- از پایین به سمت بالا خط DI+ را بشکند و بالای آن قرار بگیرد، این حرکت نشان‌دهنده قدرت بیشتر فروشندگان است و می‌تواند یک سیگنال فروش به حساب بیاید. در تصویر زیر خط DI- (خط نارنجی) از پایین به سمت بالا خط DI+ (خط آبی) را شکسته و در نقطه برخورد دو خط، سیگنال فروش ایجاد شده است.
لازم به ذکر است که شاخص حرکت جهت‌دار یک اندیکاتور دنبال‌کننده روند است و به همین دلیل ممکن است در بازارهای پرنوسان با سیگنال‌ها با تاخیر مشاهده شوند یا سیگنال‌ها کاذب باشند. به این ترتیب می‌بایست تحلیلگران و معامله‌گران قبل از ورود به معامله، سیگنال‌های دریافت شده با اندیکاتور DMI را با استفاده از دیگر ابزارها مانند الگوهای تحلیل تکنیکال و اندیکاتورها تایید کنند.
شناسایی واگرایی با اندیکاتور DMI
واگرایی در بازار نشان‌دهنده احتمال تغییر بازگشت قیمت و تغییر جهت نمودار است. در تحلیل تکنیکال با استفاده از اندیکاتور DMI و مقایسه روند با تغییرات قیمت می‌توان واگرایی را در بازار شناسایی کرد. در ادامه نحوه تشخیص واگرایی صعودی و نزولی با استفاده از شاخص حرکت جهت‌دار پرداخته می‌شود.
واگرایی نزولی: واگرایی نزولی در شرایطی اتفاق می‌افتد که قیمت در حال افزایش باشد، اما خط DI+ در حال کاهش است. در این صورت قیمت افزایش پیدا می‌کند و از قدرت خریداران کاسته می‌شود. این می‌تواند نشان‌دهنده پایان روند صعودی و شروع روند نزولی باشد. به این ترتیب در چنین شرایطی افراد شروع به فروش دارایی در حال نزول می‌کنند.
واگرایی صعودی: واگرایی صعودی زمانی رخ می‌دهد که قیمت در حال کاهش باشد، اما خط DI+ در حال افزایش است. این وضعیت نشان‌دهنده این است که با وجود کاهش قیمت، قدرت خریداران در حال افزایش است. این امر ممکن است پایان روند نزولی و شروع روند صعودی را نشان دهد که فرصت مناسبی برای خرید به حساب می‌آید.
محدودیت‌های اندیکاتور DMI
شاخص حرکت جهت‌دار یک اندیکاتور برای شناسایی نحوه و قدرت روند است اما به دلیل اینکه با اطلاعات گذشته محاسبه می‌شود و بیشتر بر روند قیمت تمرکز دارد، ممکن است در برخی موارد برای استفاده از آن در معامله با محدودیت‌هایی مواجه شد. در ادامه به مهم‌ترین محدودیت‌های استفاده از این اندیکاتور پرداخته می‌شود.
- مقادیر DMI ممکن است سیگنال‌های خطا و کاذب تولید کنند، به‌ویژه زمانی که تحلیل فقط بر اساس این مقادیر صورت گیرد.
- تقاطع دو خط DI+ و DI- نمی‌تواند پیش‌بینی دقیقی از رفتار آینده سهم داشته باشد، زیرا این سیگنال‌ها بر اساس داده‌های قیمتی گذشته محاسبه می‌شوند.
- گاهی اوقات ممکن است تقاطع دو خط در اندیکاتور رخ دهد اما هیچ تغییر واقعی در روند سهم وجود نداشته باشد. در این شرایط اگر افراد بر اساس این نقطه سیگنال‌گیری کنند در معاملات خود دچار اشتباه می‌شوند.
ترکیب اندیکاتور DMI با اندیکاتور ADX
اندیکاتور ADX یا Average Directional Index میانگین روند صعودی و نزولی را محاسبه می‌کند و نشان‌دهنده قدرت یک روند است. این اندیکاتور با استفاده از DMI محاسبه می‌شود و شکل کامل‌تری از این اندیکاتور است. ADX معمولا در بازه ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند. ترکیب اندیکاتورهای DMI و ADX می‌تواند تحلیل دقیق‌تر و جامع‌تری از روند بازار ارائه دهد.
زمانی که اندیکاتور ADX مقدار بالاتری از 25 باشد، نشان‌دهنده یک روند قوی (صعودی یا نزولی) است و مقادیر پایین‌تر از 20 بیانگر بازار خنثی است. از طرف دیگر، اندیکاتور DMI با استفاده از خطوط DI+ و DI- جهت روند را مشخص می‌کند. خط DI+ قدرت خریداران و DI- قدرت فروشندگان را نشان می‌دهد. وقتی ADX عددی بالاتر از 25 را نشان دهد و در عین حال DI+ بالاتر از DI- قرار گیرد، این به معنی یک روند صعودی قوی است که می‌تواند سیگنال مناسبی برای خرید باشد. برعکس، اگر DI- بالاتر از DI+ باشد و ADX روند قوی نزولی را تایید کند، پیش‌بینی می‌شود که بازار وارد روند نزولی خواهد شد. استفاده هم‌زمان از این دو اندیکاتور می‌تواند دقت تحلیل را افزایش دهد و به معامله‌گران کمک کند تا از تصمیمات اشتباه در معاملات خود جلوگیری کنند.
اندیکاتور DMI مناسب چه معاملاتی است؟
اندیکاتور DMI یا شاخص حرکت جهت‌دار یک اندیکاتور دنبال‌کننده روند در تحلیل تکنیکال است. این اندیکاتور به بررسی روند حرکت قیمت می‌پردازد. تحلیلگران و معامله‌گران می‌توانند در بازارهای دارای روند از شاخص حرکت جهت‌دار استفاده کنند تا نوع روند و قدرت آن را شناسایی کنند و همچنین نقاط مناسب ورود و خروج به معامله را نیز تشخیص دهند. به دلیل اینکه تمرکز این اندیکاتور بر روند بازار است باید سیگنال‌های خرید و فروش با استفاده از دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال تایید شود تا افراد بتوانند با اطمینان بیشتری اقدام به معامله کنند.
