بیت کوین چیست و چگونه میتوان آن را معامله کرد؟
امروزه به دلیل افزایش شدید قیمت بیت کوین به عنوان محبوبترین ارز دیجیتال، بسیاری از افراد ترغیب به سرمایهگذاری و خرید و فروش این ارز شدند. اما ارز دیجیتال بیت کوین چیست و چگونه کار میکند؟ نحوه سرمایهگذاری در آن چگونه است؟ در این مقاله به این پرسشها پاسخ داده شده است.
تعریف بیت کوین
بیت کوین که به اختصار BTC معرفی میشود، اولین ارز دیجیتال مورد استفاده در جهان، یک توکن دیجیتالی است که میتواند به صورت الکترونیکی مبادله شود. این دارایی به شکل فیزیکی وجود ندارد. بیتکوین توسط شبکهای از رایانهها با استفاده از فرمولهای ریاضی ایجاد میشود. این نوع ارز را میتوان برای خرید کالاها یا خدمات با فروشندگانی که بیتکوین را به عنوان راهی برای پرداخت میپذیرند، معامله کرد.
بیتکوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که به کاربران این امکان را میدهد که مستقیما بدون هیچ واسطهای مانند بانک یا دولت، تراکنشهای خود را انجام دهند. این نوع ارز دیجیتال یکی از شناختهشدهترین ارزهای مجازی امروزی است که ارزش آن از زمان عرضه تاکنون به طرز چشمگیری افزایش یافته است. این دارایی ارزی برای هر کاربر در برنامهای به نام کیف پول دیجیتال ذخیره میشود. در حال حاضر پلتفرمهای بیشماری از بیتکوین پشتیبانی میکنند. به دلیل کمیاب بودن این رمز ارز، از آن به عنوان طلای دیجیتال یاد میشود.
تاریخچه بیت کوین
بیت کوین در سال 2009 توسط شخصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. هویت ساتوشی ناکاموتو هنوز تا به امروز تایید نشده است. اختراع این رمز ارز توسط ساتوشی ناکاموتو در پاسخ مستقیم به نارضایتی از سیستم بانکداری سنتی، به ویژه فقدان حریم خصوصی، کارمزدهای بالای تراکنشها و توانایی دولتها و موسسات مالی در افزایش عرضه ارز بود که منجر به کاهش ارزش و بحرانهای مالی شد. بحران مالی 2007- 2008 پسزمینه تلخی را برای ایجاد بیتکوین ایجاد کرد و خطرات کنترل مالی متمرکز و نیاز به سیستمی را که بتواند حاکمیت مالی افراد را تامین کند، برجسته کرد.
در سال 2009، بلاکچین راهاندازی شد. در آن زمان این رمز ارز هنوز ارزش پولی نداشت. اولین بلوک در بلاکچین، بلوک جنسیس نام داشت. در 22 می 2010، اولین معامله اقتصادی بیت کوین انجام شد که در آن زمان دو پیتزای پاپا جان به ارزش 25 دلار با 10000 بیت کوین خریداری شد. قیمت این رمز ارز از زمان آغاز به کار این دارایی دیجیتال در حال افزایش و کاهش بوده است. در طول سال 2022 با افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو ارزش این ارز دیجیتال به شدت سقوط کرد، اما از آن زمان ارزش این ارز بهبود یافته و امروزه (در اواخر سال 2024) به بالاترین حد خود رسیده است.
چرا بیت کوین ارزشمند است؟
این رمز ارز ارزشی مشابه سایر ارزها دارد، زیرا برخی مایلاند آنها را با کالاها، خدمات و ارزهای موجود مبادله کنند. با این حال، قیمت این رمز ارز از زمان معرفی آن در سال 2009 چندین بار کاهش و افزایش تصاعدی داشته است. بسیاری این نوسانات را بیثباتی میدانند. در واقع قیمتها به دلیل عوامل متعددی از جمله شرکتهایی که از ارز حمایت میکنند یا حمایت نمیکنند و حتی گفتههای افراد مشهور در مورد آن، افزایش و کاهش یافته است.
با این حال، این رمز ارز به دلیل دارا بودن ویژگیهای ذیل ارزشمند است:
- این ارز دیجیتال محدود به 21 میلیون است.
- تا هشت رقم اعشار قابل تقسیم است. کوچکترین واحد، ساتوشی، معادل 0.00000001 بیت کوین است.
- این ارز در کیف پولهای دیجیتال ذخیره میشود و به راحتی قابل حمل است.
- فیزیکی نیست، بنابراین نمیتوان آن را از بین برد. با این حال، اگر سخت افزار، نرم افزار یا کلید رمزنگاری کیف پول مربوطه گم شود، ممکن است به خطر بیفتد.
- همچنین با استفاده از بلاک چین و کلیدهای رمزنگاری در برابر جعل احتمالی محافظت میشود.
مزایای و معایب بیت کوین
این رمز ارز دارای مزایایی است و به دلایل زیادی محبوب است:
مدیریت غیرمتمرکز ارز: این رمز ارز از طریق شبکه غیرمتمرکز با خارج کردن بانکهای مرکزی و دولتها از بازی ارزی، ارزش خود را در طول زمان بهتر حفظ میکند.
معاملات ناشناس یا نیمهناشناس: ناشناس بودن نسبی بیت کوین نیز یک ویژگی بزرگ برای بسیاری است. برخی از طرفداران (مانند برخی از آزادیخواهان) دوست ندارند زمان استفاده از این ارز دیجیتال از سوی دولت یا سایر مقامات به راحتی ردیابی شوند. با این حال، چنین ناشناس بودن به این معنی است که این ارز میتواند برای فعالیتهای مجرمانه نیز استفاده شود. البته سازوکار این ارز تعابير امنیتی را حفظ میکند.
عدم امکان تقلبی بودن: یکی از دلایل محبوبیت این رمز ارز آن است که جعل آن به دلیل سیستم دفتر کل بلاک چین که تراکنشها را بارها و بارها تایید میکند، دشوار است.
افزایش محبوبیت: این رمز ارز بسیار محبوب و یک وسیله نقلیه معاملاتی مرسوم است. در واقع ماهیت محدود بیتکوین باعث شده است که قیمت بیتکوین در دهه گذشته بسیار بالاتر باشد، هرچند که نوسانات قابل توجهی دارد.
این ارز علاوه بر مزایا برخی معایب نیز دارد که در ادامه به آن پرداخته شده است:
نیاز به انرژی بسیار: ماینرهای بزرگ کامپیوتر برای کار به انرژی زیادی نیاز دارند. تولید برق گران است و محیط زیست را آلوده میکند. بر اساس شاخص مصرف برق بیت کوین کمبریج، اگر این رمز ارز یک کشور بود، تا نوامبر 2024 به عنوان بیست و چهارمین مصرفکننده برق در رتبه 24 و از نظر انتشار گازهای گلخانهای در رتبه 63 قرار میگرفت. اینها اعداد بزرگی برای یک ارز دیجیتالی هستند.
نوسان شدید قیمت: این رمز ارز سابقه طولانی مدتی ندارد. قیمتها به سرعت بالا و پایین میشوند و افراد مشهوری مانند ایلان ماسک تنها با ارسال توییتها، میتوانند ارزش آن را افزایش یا کاهش محسوسی دهند.
بدون بیمه: صرافیها و کیف پولهای این رمز ارز توسط نهادهای دولتی بیمه نمیشوند. برخلاف حسابهای بانکی، اگر اتفاقی بیفتد، بعید است که افراد بتوانند بیت کوین خود را پس بگیرند.
محدودیت در تعداد سکهها: طبیعتا تعداد سکههای این رمز ارز محدود است و این موضوع استفاده از آن را با مشکل جدی روبرو میکند. در واقع با تعداد واحدهای ثابت، بیت کوین انعطاف لازم برای مدیریت یک ارز در سراسر سیستم را فراهم نمیکند.
نظارتهای دولتی: دولتها که پیشتر نسبت به ظهور ارزهای دیجیتال نسبتا کند عمل کردهاند، امروزه بسیاری از آنها به مطالعه نحوه تنظیم آن میپردازند. برخی از کشورها، مانند چین، آن را به طور کامل ممنوع اعلام کرده، در حالی که برخی دیگر در حال بررسی سازوکاری هستند که بتوانند آن را قانونگذاری کنند.
بیت کوین چگونه کار میکند؟
بیت کوین با یک دفتر دیجیتال توزیع شده به نام بلاک چین ساخته شده است. بلاکچین نوعی دفتر کل عمومی محسوب میشود، به این معنی که یک سیستم دیجیتال برای ثبت تراکنشها و دادههای مرتبط در چندین مکان در یک زمان است. بلوکها در زنجیره بلوکی، واحدهایی هستند که حاوی دادههایی درباره هر تراکنش، از جمله تاریخ، زمان، ارزش، خریدار و فروشنده و کد شناسایی برای هر صرافی هستند.
بلاکچین به گونهای طراحی شده است که هک کردن سیستم یا جعل دادههای ذخیره شده در آن را بسیار دشوار میکند و در نتیجه آن را ایمن و غیرقابل تغییر میکند. هر رایانه در یک شبکه بلاک چین دارای یک کپی از دفتر کل است. اگر یک بلوک تغییر کند، تمام بلوکهای دیگر در دفتر کل توزیع شده باید تغییر کنند. بلاکچین یک فناوری غیرمتمرکز است، به این معنی که توسط هیچ سازمانی کنترل نمیشود.
بیت کوین در یک برنامه کیف پول دیجیتال در رایانه یا گوشی هوشمند ذخیره میشود. کیف پولهای رمزنگاری شده، یکی از بهترین راهها برای حفظ امنیت این رمز ارز هستند. همچنین انواع مختلفی از کیف پول وجود دارد. مردم میتوانند این رمز ارز را از طریق انتقال کیف پول خود به کیف پول بیت کوین برای دیگران ارسال کنند. تراکنشهای بیت کوین کارمزد کمی دارد که به استخراجکننده بیت کوین پرداخت میشود. این کارمزد بسته به عواملی از جمله سرعت تایید تراکنش این رمز ارز میتواند متفاوت باشد.
استخراج بیت کوین به چه فرآیندی میگویند؟
بیت کوینها زمانی ایجاد میشوند که رایانههای موجود در شبکه تراکنشها ارز را تایید و پردازش میکنند. این ارز به قدرت پردازش زیادی برای حفظ شبکه و برق زیادی برای راهاندازی رایانهها نیاز دارد. در حالی که تعداد بیت کوینها محدود است، هر بیت کوین کامل را میتوان به واحدهای بسیار کوچکتر تقسیم کرد. در عمل، بیت کوینها به کسری از یک سکه تقسیم میشوند تا پرداخت مقادیر کمتر را برای کاربران تسهیل کنند. به بیان سادهتر جهت سهولت در سرمایهگذاری بیت کوین، این رمز ارز به قسمتهای کوچک تقسیم میشود. بنابراین یک بیت کوین را میتوان به طور رسمی به صد میلیون قسمت تقسیم کرد که هر قسمت به افتخار بنیانگذار مرموز، ساتوشی نامیده میشود.
استخراج بیت کوین فرآیند ایجاد بیت کوینهای جدید با حل مسائل ریاضی بسیار پیچیده است که تراکنشهای ارز را تأیید میکند. استخراجکنندگان از نرمافزاری استفاده میکنند که به ظرفیت پردازش آنها برای حل الگوریتمهای مربوط به تراکنش دسترسی دارد. در ازای هر بلوک، تعداد معینی بیت کوین به آنها تعلق میگیرد. در ابتدا، استخراج این رمز ارز بر روی پردازندهها یا CPUهای رایانههای شخصی انجام میشد که هستههای بیشتر و سرعت بیشتر در نتیجه سود بیشتر به همراه داشت. پس از این، اکثر استخراجکنندگان بیتکوین شروع به استفاده از سیستمهایی با چند کارت گرافیکی کردند.
زمانی برای هر کسی امکان استخراج این رمز ارز وجود داشت، اما با افزایش استخراجکننده سختی شبکه افزایش مییابد، در نتیجه ماین کردن دشوارتر میشود. برای این کار دسترسی به رایانههای قدرتمند و مقادیر زیادی برق ضروری است.
راههای استفاده از بیت کوین
این رمز ارز اغلب به عنوان یک گزینه پرداخت یا به عنوان یک سرمایهگذاری جایگزین استفاده میشود. به عنوان یک روش پرداخت، بیتکوین میتواند برای خرید کالاها و خدمات استفاده شود. اگرچه تعداد فروشندگانی که ارز دیجیتال را میپذیرند، هنوز محدود است. از طرفی به عنوان نوعی سرمایهگذاری، افراد میتوانند در بیت کوین سرمایهگذاری کنند.
چگونه میتوان بیت کوین خرید؟
برای استفاده از این رمز ارز فقط به چند ابزار ضروری و اطلاعات کافی نیاز است. افراد در ابتدا به یک کیف پول رمزنگاری نیاز دارند، نرمافزاری که به آنان امکان ذخیره، ارسال و دریافت بیت کوین را میدهد. در مرحله بعد، دسترسی به اینترنت بسیار مهم است، زیرا این رمز ارز کاملا آنلاین از طریق شبکه غیرمتمرکز خود عمل میکند. در نهایت، مردم میتوانند بیت کوین را از طریق صرافی ارزهای دیجیتال، خریداری کنند. صرافیها یکی از محبوبترین روشها برای خرید بیتکوین هستند، زیرا شرکتهایی هستند که افراد را قادر به خرید و فروش از طریق راهاندازی یک حساب کاربری میکنند.
افراد میتوانند این ارز دیجیتال را مانند یک سهام بخرند و نگه دارند. برخی از افراد این رمز ارز را برای مدت زمان طولانیتری خریداری و نگهداری میکنند، برخی دیگر ممکن است پس از افزایش قیمت به سرعت آن را به فروش برسانند و برخی دیگر به دلیل انتظارات از افت ارزش آن، ممکن است به جای نگهداری، دارایی ارزی خود را بفروشند.
قیمت بیت کوین چگونه تعیین میشود؟
قیمت بیت کوین دقیقا مانند قیمت سهام یا سایر ارزها براساس عرضه و تقاضا تعیین میشود. عواملی که میتوانند بر عرضه و تقاضای این رمز ارز تاثیر بگذارند، شامل پذیرش بیت کوین توسط شرکتها و افراد، تمایل سرمایهگذاران، سیاستهای پولی بانک مرکزی، تورم و نرخ ارز خارجی میشود.
چه چیزی بیت کوین را از ارزهای سنتی متمایز میکند؟
در مقایسه این رمز ارز با ارزهای سنتی مانند دلار، یورو یا ین تضادها قابل توجه است. ارزهای سنتی توسط دولتها و بانکهای مرکزی عرضه و کنترل میشوند و به دو صورت فیزیکی (سکه، اسکناس) و دیجیتال (شماره حساب بانکی) در دسترس هستند.
با این حال، بیت کوین توسط هیچ مقام مرکزی اداره یا صادر نمیشود و از کنترل دولتها یا نهادها مصون میماند. ارزش آن به هیچ کالای فیزیکی یا اقتصاد یک کشور خاص وابسته نیست. این رمز ارز در یک شبکه غیرمتمرکز عمل میکند، جایی که تراکنشهای آن توسط فناوری موسوم به بلاک چین ایمن و تایید میشود. بلاک چین امنیت و اعتماد را در شبکه بیت کوین تضمین میکند. این رویکرد غیرمتمرکز، بیتکوین را به یک ارز جهانی و بدون مرز و عاری از نفوذ هیچ نهادی تبدیل میکند.
نتیجهگیری
در این مقاله هر آنچه لازم بود در خصوص محبوبترین ارز دیجیتال گفته شود، تشریح شده است. نکته مهم آن است که هنگام تحقیق و ارزیابی هر نوع سرمایهگذاری، تعیین اینکه آیا با افق زمانی، شرایط مالی، تحمل نوسانات و ریسک ضرر افراد مطابقت دارد یا خیر، بسیارمهم است. اگر فردی تصمیم به خرید بیت کوین و سرمایهگذاری آن داشت، باید زمانی را برای آموزش در مورد داراییهای دیجیتال اختصاص دهد، برای نوسانهای قیمتی قابل توجه آماده باشد و فقط مقداری از پول خود را در این ارز سرمایهگذاری کند که اگر آن را از دست داد، برای او مشکل جدی ایجاد نشود.