کندل چیست و چه کاربردهایی دارد؟

در دنیای مالی، نمودارهای گوناگونی برای بررسی قیمت‌ها و پیش‌بینی روند آن‌ها وجود دارد که می‌توان در این میان به کندل‌ استیک‌ها اشاره کرد. کندل یک نوع از نمودارهای قیمتی است که با کمک آن می‌توان چهار داده قیمتی را برای یک دارایی در یک دوره زمانی مشخص نشان داد. کندل‌ها در بازارهای مالی دارای کاربردهای بسیاری هستند و اطلاعات مفیدی را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند. در ادامه این مقاله به شناخت ساختار کندل و همچنین ویژگی‌های آن پرداخته شده است.

• برای آشنایی بیشتر با سایر نمودارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال، مقاله انواع نمودار در تحلیل تکنیکال پیشنهاد می‌شود.

تاریخچه کندل

اولین بار کندل در قرن 18 توسط مونهیسا هوما یک معامله‌گر ژاپنی برنج مطرح شد. او پس از بررسی‌های فراوان کشف کرد که عرضه و تقاضای برنج در بازار طبق یک الگو قابل پیش‌بینی است. او این الگوها را کندل استیک نامید. مونهیسا با استفاده از الگوها می‌توانست قیمت آینده برنج را تا مقدار زیادی پیش‌بینی کند و تاجران بسیاری را شکست دهد. پس از آن استیو نیسون الگوهای شمعی ژاپنی را به دنیای غرب معرفی کرد و این‌گونه الگوهای کوتاه مدت قیمت، دوره‌ جدیدی از الگوها را تجربه کردند. از آن به بعد نمودارهای شمعی تبدیل به یکی از پرطرفدارترین نوع نمودار تجزیه و تحلیل رفتار قیمت شدند.

کندل چیست؟

کندل در زبان انگلیسی به معنای شمع و کندل استیک به معنای شمعدان است. علت نامگذاری این نمودار به دلیل شباهت شکل آن به یک شمع و فیتیله آن است. در واقع کندل ابزاری برای نمایش اطلاعات در رابطه با حرکت قیمت دارایی است. همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، این نمودار نشان‌دهنده قیمت‌های بالایی، پایینی، بازشدن و بسته‌شدن دارایی در یک بازه مشخص است که در ادامه هر کدام توضیح داده شده است.

1. قیمت بازشدن (open): قیمت دارایی در ابتدای بازه زمانی
2. قیمت بسته‌شدن (close): قیمت دارایی در انتهای بازه زمانی
3. قیمت بالا (high): بیشترین قیمتی که دارایی در طول بازه زمانی مشخص به آن رسیده است.
4. قیمت پایانی (low): کمترین قیمتی که دارایی در طول بازه زمانی مشخص به آن رسیده است.

در حالت کلی عبارت شمعی به دو مبحث متفاوت اما مربوط به هم اشاره دارد. اولین و رایج‌ترین مبحث، روش ترسیم اطلاعات بازارهای سرمایه برای استفاده در تحلیل نمودارها است. بخش دوم نیز هنر تشخیص ترکیبات نمودارهای شمعی و تعریف‌کردن این ترکیب‌ها است. در ادامه به بررسی ساختار کندل پرداخته شده است.

ساختار نمودارهای شمعی در تحلیل تکنیکال

به طور کلی هر نمودار کندلی از یک بدنه و دو سایه تشکیل می‌شود. بدنه (Body) نشان‌دهنده تفاوت میان قیمت بازشدن و بسته‌شدن (پایانی) در یک روز است. همچنین دو خطی که در ابتدا و انتهای بدنه قرار دارند، سایه (Shadow) نامیده می‌شود و نمایان‌گر بیشترین و کمترین قیمت سهم هستند.

بدنه در نمودار شمعی

در نمودارهای شمعی، بدنه را به رنگ‌های مختلفی نشان می‌دهند. بدنه می‌تواند به رنگ سیاه و سفید، پر و توخالی و همچنین سبز و قرمز باشد. زمانی که قیمت پایانی بالاتر از قیمت بازشدن باشد، بدنه کندل سفید، توخالی یا سبز خواهد بود. در مقابل نیز بدنه سیاه، پر یا قرمز نشان‌دهنده پایین‌تر بودن قیمت پایانی از قیمت بازشدن است.

البته لازم به ذکر است در سایت‌های مختلف می‌توان رنگ دلخواه برای کندل‌ها انتخاب کرد و مطابق سلیقه خود عمل کرد.

روزهایی که اختلاف بین قیمت بازشدن و بسته‌شدن زیاد باشد، روزهای طویل یا بلند نامیده می‌شوند. به همین ترتیب روزهایی که اختلاف بین قیمت پایانی و بازشدن کم‌ باشد، روزهای کوچک یا کوتاه نام دارند. لازم به ذکر است که نامگذاری بر اساس طول بدنه انجام می‌شود.

سایه در نمودار شمعی

سایه‌ها به صورت میله‌های افقی هستند که دامنه نوسان سهم در طول یک دوره زمانی مورد معامله را نشان می‌دهند. روزهایی که نمودار شمعی دارای بدنه کوچک و سایه‌های بالایی و پایینی بلندتر از بدنه است، فرفره نام دارد. برخی از تکنیکالیست‌ها عقیده دارند که سایه بلند به معنای بازگشت روند قیمت و سایه کوتاه نشان‌دهنده افزایش قیمت در آینده است.

تصویر زیر نمایی از یک کندل استیک را نشان می‌دهد.

انواع کندل‌ استیک‌ها در بازارهای مالی

تاکنون در رابطه با کندل و نحوه ساختار آن آشنا شدید. لازم به ذکر است با توجه به تغییرات قیمت، کندل‌ها را می‌توان به دو نوع صعودی و نزولی تقسیم کرد. به عبارتی رنگ کندل نشان‌دهنده مفاهیمی برای تحلیلگران است که در ادامه به توضیح آن پرداخته شده است.

کندل صعودی (مثبت)

اگر در یک روز معاملاتی، روند قیمتی مثبت باشد و قیمت بسته‌شدن بالاتر از قیمت بازشدن دارایی باشد، کندل به رنگ سفید یا سبز نشان داد می‌شود. به این کندل، کندل صعودی گفته می‌شود.

کندل نزولی (منفی)

هنگامی که روند قیمتی در یک روز معاملاتی رو به کاهش باشد و قیمت پایانی از قیمت اولیه کمتر باشد، کندل به رنگ سیاه یا قرمز نشان داده می‌شود. این کندل، کندل نزولی نام دارد.

تحلیل کندل‌ها در نمودارهای قیمتی

تحلیلگران تکنیکال و معامله‌گران در صورتی که قادر به شناخت ساختار این کندل‌ها و درک محدوده قیمتی آن‌ها باشند، می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند و به عنوان استراتژی‌ها معاملاتی استفاده کنند. بنابراین تحلیل و روانشناسی این الگوهای شمعی کار بسیار مهمی در تحلیل تکنیکال و سایر بازارهای مالی محسوب می‌شود.

نمودارهای شمعی مشخص‌کننده فشار خرید و فروش در یک بازه زمانی هستند. بلندتربودن بدنه کندل نشان از بیشتر بودن فشار خرید و فروش و کوتاه‌بودن بدنه کندل نشان از وجود ثبات در بازار است. ایجاد سایه در یک کندل، به این مفهوم است که معامله‌ای خارج از بازه قیمت بازشدن تا بسته‌شدن انجام شده است. در مقابل نیز، عدم وجود سایه بیانگر اطمینان قوی خریداران یا فروشندگان برای خرید آن سهم یا دارایی است.

لازم به ذکر است هر چه قیمت پایانی به بالاترین قیمت (High) نزدیک باشد، قدرت بیشتر خریداران و احتمال شروع یک روند صعودی قیمتی را نشان می‌دهد. از طرفی نیز هر چه قیمت پایانی به کمترین قیمت (Low) نزدیک باشد، فشار فروش بیشتر بوده و خبر شروع یک روند نزولی در قیمت را می‌دهد. در حالت کلی کندل‌های مثبت بیانگر فشار خرید و کندل‌های منفی بیانگر فشار فروش هستند.

الگوهای کندل استیک

از کنار هم قرار گرفتن چند کندل، الگوهای کندل استیک پدید می‌آیند. این الگوها یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شوند که می‌توان از آن‌ها در تمام بازارهای مالی از جمله بورس، ارز دیجیتال، فارکس و… استفاده کرد. بیشتر این الگوها در خطوط حمایت و مقاومت و برای پیش‌بینی بازگشت روند به کار برده می‌شوند. در ادامه به تقسیم‌بندی این الگوهای کندلی پرداخته شده است:

1. الگوهای بازگشتی صعودی
2. الگوهای بازگشتی نزولی
3. الگوهای ادامه دهنده

الگوهای بازگشتی صعودی

کندل‌های برگشتی معمولا بازگشت یک روند را نشان می‌دهند. الگوهای بازگشتی صعودی در انتهای روند نزولی قرار گرفته می‌شوند و نویددهنده تغییر جهت روند قیمتی به روند صعودی هستند. تحلیلگران با مشاهده این الگوها، باید نسبت به موقعیت‌های فروش خود محتاط عمل کنند. کندل‌ چکش، ماروبوزو صعودی، ستاره صبحگاهی برخی از مهم‌ترین الگوهای بازگشتی صعودی هستند.

الگوهای بازگشتی نزولی

برخلاف الگوهای بازگشتی صعودی، این الگو در انتهای روندهای صعودی دیده می‌شود و بیانگر ایجاد روند نزولی است. بنابراین با دیدن این الگو می‌بایست نسبت به موقعیت‌های خرید خود محتاط بود. کندل‌های مرد دار آویز، پوشای نزولی، ستاره عصرگاهی از مهم‌ترین الگوهای بازگشتی نزولی هستند.

الگوهای ادامه‌دهنده

الگوهای کندل استیک ادامه‌دهنده به الگوهایی گفته می‌شوند که خبر از ادامه حرکت قیمت در جهت روند قبلی می‌دهند. کندل‌های تشکیل‌دهنده این الگو تمایل به حرکت در جهت روند قبلی خود دارند. از مهم‌ترین الگوهای ادامه‌دهنده می‌توان به الگوهای دوجی و فرفره اشاره کرد.

در مقاله آموزش کندل شناسی به شناخت کامل الگوهای بازگشتی و ادامه‌دهنده به طور کامل پرداخته شده است.

جمع‌بندی

تحلیل کندل‌ها و الگوهای کندلی از ابزارهای ضروری برای تصمیم‌گیری زمانی در بازار محسوب می‌شوند. هر معامله‌گر برای تشخیص رفتار و روانشناسی بازیگران بازار نیاز است از این کندل‌ها بهره‌مند شود. استفاده از این کندل‌ها و ترکیب با اندیکاتورهای تکنیکی باعث کشف موقعیت‌های بهتر و اخطارهای معاملاتی دقیق‌تری می‌شود و معامله‌گران را به سمت کسب سود بیشتر سوق می‌دهد.