الگوی هیکاکی در تحلیل تکنیکال چیست؟
افراد به کمک نمودارهای موجود در تحلیل تکنیکال اقدام به معامله می‌کنند. چرا که به واسطه‌ی این نمودارها الگوهای بسیاری به وجود آمده‌اند، که یکی از این الگوها، الگوی هیکاکی (Hikkake) است. معمولا این الگو به معامله‌گران، بیشتر در روندهای قیمتی کوتاه‌مدت، برای تشخیص زمان ورود یا خروج از بازار کمک می‌کند. معامله‌گران به الگوی هیکاکی inside bar false breakout نیز می‌گویند. به دلیل آن که این الگو در ابتدا حرکتی خلاف روند اصلی قیمت دارد. بنابراین اگر معامله‌گران از الگوی hikkake به خوبی آگاهی نداشته باشند، دچار شکست و زیان می‌شوند. هدف از نوشتن این مقاله آشنایی با الگوی هیکاکی، انواع آن و استراتژی معاملاتی آن است.
الگوی هیکاکی چیست؟
الگوی هیکاکی (hikkake) اولین بار توسط چسلر در سال 2003 مطرح شد. این واژه در زبان ژاپنی به معنای قلاب، شکار یا تله است. علت استفاده از این واژه، ماهیت گول‌زننده‌ای است که الگوی هیکاکی دارد. این الگو خبر از تغییر جهت روند حرکتی قیمت می‌دهد، البته با شرایطی که در ادامه به آن‌ها پرداخته خواهد شد:
در الگوی هیکاکی باید دو کندل ابتدایی الگوی هارامی را تشکیل دهند. «در الگوی هارامی بدنه کندل دوم به صورت کامل توسط کندل اول پوشانده شده است، البته برخی معتقد هستند نه تنها بدنه کندل دوم بلکه سایه‌های آن نیز باید توسط کندل اول پوشانده شود.» لازم به ذکر است که قیمت کلوز (Close) کندل اول و دوم تفاوتی ندارد، بالاتر یا پایین‌تر از قیمت آغازین (Open) دیگری باشد. کندل سوم الگوی هیکاکی باید نقطه پایانی (Low) و سقف (High) پایین‌تری نسبت به کندل‌های قبل خود داشته باشد. همچنین ممکن است در ادامه کندل‌های بعدی یعنی کندل چهارم، پنجم نیز نقاط شروع و پایان کمتری نسبت به کندل‌های قبل خود داشته باشند، یا ممکن است شروع تغییر روند باشد.
در آخر لازم به ذکر است، نقطه بسته‌شدن آخرین کندل بالاتر از سقف کندل دوم است. که در تصویر بالا نیز قابل مشاهده خواهد بود.
انواع الگوی هیکاکی
الگوی هیکاکی به دو صورت صعودی و نزولی در نمودار قیمتی دیده می‌شود، که در ادامه به هر یک از آن‌ها پرداخته خواهد شد:
الگوی هیکاکی صعودی
همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد، دو کندل ابتدایی الگوی هیکاکی را الگوی هارامی یا (Inside bar) تشکیل می‌دهند. «در الگوی هارامی نکته‌ی مهم، پوششدهی کاملا کندل دوم توسط کندل اول است.» کندل اول اگر صعودی باشد، کندل دوم نزولی خواهد بود. همچنین برعکس آن نیز صادق است. لازم به ذکر است که، معمولا اولین کندل در هیکاکی صعودی، کندل سبز یا صعودی است. در این الگو کندل سوم کف و سقف پایین‌تری نسبت به کندل قبلی خود خواهد داشت. ممکن است یک یا دو کندل دیگر نیز با کف و سقف پایین‌تر نسبت به کندل قبلی خود تشکیل شوند. سپس روند تغییر جهت داده و صعودی می‌شود. باید توجه داشت آخرین کندل الگوی هیکاکی باید بالاتر از سقف کندل دوم بسته شده باشد.
الگوی هیکاکی نزولی
دو کندل ابتدایی الگوی هیکاکی نزولی نیز مانند صعودی، الگوی هارامی را تشکیل می‌دهند. همچنین صعودی یا نزولی بودن این دوکندل اهمیتی نداشته و فقط باید صعودی یا نزولی بودن آن‌ها خلاف یکدیگر باشد. معمولا شروع هیکاکی نزولی با یک کندل نزولی و قرمز است. در این الگو کندل سوم با سقف و کف بالاتری نسبت به کندل قبلی خود تشکیل شده و ممکن است یک یا دو کندل بعدی آن نیز به همین شکل نسبت به کندل قبلی خود (با سقف و کف بالاتری نسبت به آن) تشکیل شوند. آخرین کندل که یک کندل نزولی خواهد بود که پایین‌تر از کندل دوم بسته شده است.
لازم به ذکر است که الگوی هیکاکی نزولی کمتر از الگوی صعودی آن در نمودارهای قیمتی مشاهده می‌شود.
سنجش میزان اعتبار hikkake
در بازارهای رونددار میزان اعتبار الگوی هیکاکی نسبت به بازارهای بدون روند افزایش پیدا می‌کند. همچنین تمامی الگوهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال مانند الگوی هیکاکی، زمانی‌که در نزدیکی سطوح حمایت یا مقاومت تشکیل شوند، دارای اعتبار بیشتری خواهند بود. در ادامه حجم معاملاتی نیز ابزاری مهم برای تشخیص میزان اعتبار الگوها از جمله الگوی هیکاکی است. می‌توان از اندیکاتور RSI برای تشخیص میزان اعتبار الگو نیز استفاده کرد. به این صورت که اگر با آخرین کندل الگوی نزولی، RSI از سطح 70 عبور و در الگوی صعودی از سطح 30 گذر کند، اعتبار الگو بیشتر خواهد شد.
استراتژی معاملاتی الگوی هیکاکی
در تحلیل تکنیکال استفاده از یک الگو برای انجام معاملات توصیه نمی‌شود و برای تصمیم‌گیری بهتر باید از ابزارهای دیگری مانند اندیکاتورها، میانگین متحرک و… کمک گرفت و با آن‌ها الگو مدنظر را صحت سنجی کرد. سپس فرد مطمئن‌تر وارد معامله خرید یا فروش در راستای کسب سود می‌شود. در ادامه به استراتژی‌های مورد استفاده در الگوی هیکاکی پرداخته شده است:
استفاده از استراتژی بریک اوت در هیکاکی
پیش‌تر به استراتژی بریک اوت پیش‌تر پرداخته شد، در واقع اگر معامله‌گر در جهت شکست اولیه دست به معامله بزند از این استراتژی استفاده کرده است. همانطور که گفته شد کمترین یا بیشترین مقدار کندل دوم می‌تواند گزینه‌ی خوبی برای معامله باشد.
استفاده از استراتژی هوک در الگوی هیکاکی
در استراتژی هوک، افراد به نقاط برگشتی کوتاه مدت در الگوی hikkake تمرکز دارند. در واقع معامله‌گران به وسیله این استراتژی به دنبال نقاط قیمتی هستند، که قیمت به طور موقت در جهت مخالف حرکت کرده است. آنان در این زمان دست به معامله می‌زنند. چرا که همیشه قیمت در جهت روند اصلی خود مانند اصلاح قیمتی حرکت نمی‌کند. به همین منظور، اگر روند اصلی بسیار فرسایشی شود با استفاده از این استراتژی افراد می‌توانند بازدهی خوبی داشته باشند.
استفاده از استراتژی شکست کاذب در hikkake
معامله‌گران با استفاده از استراتژی شکست کاذب نقاطی که باعث پیش‌بینی نادرست می‌شوند را شناسایی می‌کنند. برای مثال انتظار می‌رود نمودار قیمتی در جهت پیش‌بینی شده حرکت کند، اما تغییر جهت می‌دهد. دقیقا همان جایی‌که اکثر افراد دچار اشتباه می‌شوند. الگوی هیکاکی با شکست کاذب سطوح حمایت یا مقاومت تشکیل می‌شود. در این راستا اگر افراد بدون دقت به باقی پارامترها مانند حجم معاملات، با امید به ادامه‌دار شدن روند دست به معامله بزنند، دچار شکست یا زیان می‌شوند.
مزایا و معایب الگوی hikkake
الگوی hikkake دارای مزایا و معایبی است، که در ادامه به هر کدام از آن‌ها پرداخته می‌شود:
یکی از مزایای الگوی هیکاکی فرصت‌هایی جدیدی است که پیش‌رو معامله‌گران قرار می‌دهد. چرا که این الگو جزو الگوهای کمتر دیده شده است. همچنین الگو hikkake را در بازارهای مختلفی مانند بازار فارکس، کریپتو و… می‌توان پیاده و از آن استفاده کرد. الگوی hikkake به افراد در راستای شناسایی شکست‌های کاذب در معامله کمک می‌کند.
یکی از عیب‌های الگوی هیکاکی را شناسایی دشوار آن در نمودارهای قیمتی می‌توان نام برد. همچنین اگر به تنهایی از این الگو استفاده شود، احتمالا سیگنال‌های نادرستی به معامله‌گران خواهد داد.
جمع‌بندی
معمولا معامله‌گران الگوی hikkake را کمتر می‌شناسند، از همین رو فرصت‌های زیادی برای معامله‌گران آشنا با آن ایجاد می‌کند. این الگو در دو نوع صعودی و نزولی در نمودارهای قیمتی مشاهده می‌شود. در این مقاله استراتژی مربوط به هر نوعی از آن تشریح شد. همچنین استراتژی‌های مورد استفاده دیگری در الگوی hikkake مانند بریک اوت، هوک و شناسایی شکست کاذب در نمودار نیز بیان شد. در آخر افراد برای شروع معامله به وسیله‌ی هیکاکی باید با دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال صحت سنجی کنند، چرا که تنها با تایید یک الگو نباید دست به خرید یا فروش زد.
