drawdown فارکس چیست؟ راهنمای کامل نحوه محاسبه و انواع دراودان در فارکس
دراودان (Drawdown) در فارکس، معیاری برای سنجش کاهش سرمایه از بالاترین نقطه ثبت‌شده (Peak) تا پایین‌ترین نقطه پس از آن (Trough) است. این شاخص که به صورت درصد بیان می‌شود، نشان می‌دهد یک حساب معاملاتی یا یک استراتژی چه میزان افت را قبل از رسیدن به اوج جدید تجربه کرده است و به عنوان ابزاری حیاتی برای ارزیابی ریسک و پایداری استراتژی به کار می‌رود.
- مقاله پیشنهادی: فری مارجین در فارکس چیست؟
محاسبه drawdown فارکس
دراودان از طریق فرمول ساده زیر محاسبه می‌شود. در این فرمول، اوج سرمایه (Peak) بالاترین مقداری است که حساب به آن رسیده و دره (Trough) پایین‌ترین مقدار حساب پس از آن اوج است.
درصد دراودان = (اوج سرمایه – دره سرمایه) ÷ اوج سرمایه × ۱۰۰
Drawdown (%) = (Peak Equity – Trough Equity) / Peak Equity * 100
فرض شود یک حساب معاملاتی از ۱۰۰,۰۰۰ دلار به ۱۱۰,۰۰۰ دلار رشد می‌کند (اوج جدید). سپس، در اثر چند معامله ناموفق، موجودی حساب به ۹۵,۰۰۰ دلار کاهش می‌یابد (دره).
- اوج سرمایه: ۱۱۰,۰۰۰ دلار
- دره سرمایه: ۹۵,۰۰۰ دلار
محاسبه دراودان به این صورت خواهد بود:
(110,000 – 95,000) ÷ 110,000 × 100 ≈ 13.6%
بنابراین، این حساب یک دراودان ۱۳.۶ درصدی را تجربه کرده است.
drawdown فارکس و اهمیت درصد بازیابی حساب
نکته بسیار مهمی که اغلب نادیده گرفته می‌شود، این است که درصد سود لازم برای بازگشت به نقطه اوج، همیشه از درصد دراودان بیشتر است. این رابطه ریاضی نامتناسب است؛ یعنی با عمیق‌تر شدن دراودان، سود مورد نیاز برای جبران آن به شکلی فزاینده افزایش می‌یابد.
- یک دراودان ۱۰ درصدی به حدود ۱۱ درصد سود برای جبران نیاز دارد.
- یک دراودان ۲۵ درصدی به حدود ۳۳.۳ درصد سود برای جبران نیاز دارد.
- یک دراودان ۵۰ درصدی به ۱۰۰ درصد سود برای جبران کامل نیاز دارد.
این واقعیت ریاضی، اهمیت کنترل کاهش سرمایه در معاملات فارکس را دوچندان می‌کند.
انواع دراودان در فارکس
هرکدام از این دسته‌بندی‌ها، جنبه متفاوتی از ریسک را نمایان می‌کنند.
- دراودان مطلق (Absolute Drawdown): این نوع دراودان، میزان افت سرمایه را نسبت به سرمایه اولیه می‌سنجد. مثال: اگر سرمایه اولیه ۱۰۰۰ دلار باشد و حساب پس از مدتی به ۹۵۰ دلار برسد، دراودان مطلق ۵۰ دلار است، حتی اگر قبل از آن به اوج ۱۲۰۰ دلار رسیده باشد.
- حداکثر دراودان (Maximum Drawdown – MDD): این شاخص که مهم‌ترین نوع دراودان است، بزرگ‌ترین افت سرمایه از یک قله (Peak) تا دره (Trough) را در کل دوره فعالیت حساب اندازه‌گیری می‌کند.
- دراودان نسبی (Relative Drawdown): این معیار، بیشترین درصد افت را در یک بازه زمانی مشخص نسبت به موجودی ابتدای همان بازه نشان می‌دهد. در واقع، منظور از دراودان نسبی، سنجش افت در یک بازه زمانی خاص است، در حالی که MDD بزرگ‌ترین افت در کل تاریخچه حساب را نشان می‌دهد. مثال: اگر حساب در ابتدای ماه ۵۰۰۰ دلار باشد و در میانه ماه به ۴۵۰۰ دلار برسد، دراودان نسبی آن دوره ۱۰٪ است.
- دراودان شناور (Floating Drawdown): این مفهوم به افت سرمایه ناشی از معاملات باز که هنوز بسته نشده‌اند، اشاره دارد. این عدد با نوسانات بازار دائما تغییر می‌کند و نشان‌دهنده ریسک لحظه‌ای حساب است.
| نوع دراودان | مبنای محاسبه | کاربرد اصلی |
|---|---|---|
| مطلق | سرمایه اولیه | سنجش ریسک نسبت به سرمایه‌گذاری اولیه |
| حداکثر (MDD) | بزرگ‌ترین افت از قله تا دره | ارزیابی بدترین سناریوی تاریخی یک استراتژی |
| نسبی | موجودی ابتدای دوره | مقایسه عملکرد و ریسک در بازه‌های زمانی مختلف |
| شناور | معاملات باز و جاری | نمایش ریسک لحظه‌ای و مدیریت پوزیشن‌های فعال |
نحوه کنترل drawdown فارکس
اگرچه دراودان بخشی جدایی‌ناپذیر از معاملات است، اما می‌توان با یک استراتژی مدیریت ریسک منسجم، عمق و مدت آن را به شکل موثری کنترل کرد.
- تعیین سقف دراودان حساب (Setting Drawdown Cap): یکی از تکنیک‌های پیشرفته، تعیین یک سقف افت مجاز برای کل حساب است. این مفهوم که سقف دراودان حساب یا گاهی «حد ضرر حسابی» نامیده می‌شود، به این معناست که اگر کل سرمایه به درصد مشخصی از افت رسید، معاملهگر باید اقدامات از پیش تعیین‌شده‌ای را (مانند کاهش حجم معاملات) انجام دهد.
- مدیریت حجم معامله (Position Sizing): موثرترین راه برای کنترل drawdown فارکس، محدود کردن ریسک در هر معامله است. یک قانون رایج، ریسک کردن تنها ۱ تا ۲ درصد از کل سرمایه در یک معامله واحد است.
نسبت Calmar برای تحلیل پیشرفته‌تر ریسک
برای ارزیابی جامع‌تر عملکرد، دراودان باید در کنار سایر شاخص‌های آماری تحلیل شود. در این راستا، نسبت Calmar یکی از بهترین ابزارها برای سنجش بازده تعدیل‌شده با ریسک است. این نسبت از تقسیم بازده سالانه بر حداکثر دراودان (MDD) به دست می‌آید.
نسبت Calmar در واقع میزان بازدهی به ازای هر واحد ریسک (که با حداکثر دراودان سنجیده می‌شود) را نشان می‌دهد. کاربرد اصلی آن در مقایسه عملکرد استراتژی‌های معاملاتی یا مدیران سرمایه است؛ به عنوان مثال، اگر دو استراتژی بازدهی سالانه یکسانی داشته باشند، آنکه نسبت Calmar بالاتری دارد، با تحمل ریسک کمتر و ثبات بیشتری به آن بازدهی دست یافته و در نتیجه گزینه برتری محسوب می‌شود. این نسبت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات منطقی‌تری بر اساس بازدهی تعدیل‌شده با ریسک بگیرند.
استفاده از نسبت Calmar در کنار سایر معیارها، تحلیل بازدهی را بهینه‌تر می‌کند. نسبت بالاتر نشان می‌دهد که یک استراتژی به ازای هر واحد ریسک، بازدهی بهتری ایجاد کرده است.
Calmar Ratio = بازده سالانه مرکب تقسیم بر حداکثر دراودان
Calmar Ratio = Compounded Annual Return ÷ Maximum Drawdown
جمع‌بندی
درک عمیق drawdown فارکس و مدیریت فعالانه آن، مرز بین موفقیت بلندمدت و شکست در بازار فارکس را مشخص می‌کند. این شاخص فراتر از یک عدد ساده است و به عنوان آینه‌ای تمام‌نما از پایداری استراتژی، میزان ریسک‌پذیری و ثبات روانی معاملهگر عمل می‌کند. با پیاده‌سازی یک استراتژی مدیریت ریسک کارآمد و تحلیل عملکرد با معیارهایی مانند نسبت Calmar، می‌توان اثرات منفی دراودان را به حداقل رساند و مسیر را برای رشد پایدار سرمایه هموار کرد.
پرسش‌های متداول (FAQ) درباره دراودان در فارکس
خیر. به دلیل نوسانات ذاتی بازار، تجربه دراودان اجتنابناپذیر است. هدف یک معاملهگر حرفهای، حذف دراودان نیست، بلکه مدیریت و کنترل آن است.
این موضوع کاملا به تحمل ریسک فردی و ماهیت استراتژی بستگی دارد. با این حال، بسیاری از معامله‌گران حرفهای سعی می‌کنند حداکثر دراودان خود را زیر ۲۰ تا ۲۵ درصد نگه دارند.
ضرر (Loss) معمولا به نتیجه منفی یک یا چند معامله بسته شده اشاره دارد و یک رویداد قطعی است. در مقابل، دراودان مفهومی گسترده‌تر است و کاهش ارزش حساب از آخرین قله را می‌سنجد. این کاهش می‌تواند شامل ضرر تحقق نیافته معاملات باز (دراودان شناور) نیز باشد. به عبارت دیگر، ممکن است حساب معاملهگر بدون بستن هیچ معامله‌ای در ضرر (ضرر نکردن)، دچار دراودان شناور شود.
بله، ارتباط مستقیمی بین این دو وجود دارد. اهرم بالا مانند یک شمشیر دولبه عمل می‌کند؛ همان‌طور که سودهای بالقوه را افزایش می‌دهد، زیان‌های احتمالی را نیز تشدید می‌کند. استفاده از اهرم بالا باعث می‌شود نوسانات کوچک بازار تاثیر بزرگ‌تری بر موجودی حساب بگذارد و در نتیجه، حساب سریع‌تر و با عمق بیشتری دچار دراودان شود.
