اندیکاتور ویلیامز (Williams %R) چیست؟ نحوه استفاده از آن

معاملهگران با استفاده از تحلیل تکنیکال، گذشتهی قیمت را بررسی میکنند تا روند آن را در آینده پیشبینی کنند. در این راستا از ابزارهای گوناگونی مانند اندیکاتورها کمک میگیرند. طراحی هر اندیکاتور، نتیجهی نگاه تحلیلی خاصی است که طراح آن به رفتار قیمت داشته است. در این میان بعضی از اندیکاتورها، تلاش میکنند قدرت و جهتگیری حرکت قیمت را در لحظه شناسایی کنند. یکی از این ابزارها شاخص Williams %R است که بر پایهی نگاه تحلیلی لری ویلیامز طراحی شده و بهدلیل سادگی در استفاده و دقت بالا، مورد توجه تحلیلگران مختلف قرار گرفته است. معاملهگران میتوانند با بررسی موقعیت اندیکاتور ویلیامز %R در ناحیه اشباع خرید یا فروش، تصمیمگیری بهتری در خصوص زمان ورود یا خروج از معامله داشته باشند. در این مقاله به آموزش اندیکاتور ویلیامز (Williams %R) پرداخته شده است.
مقاله پیشنهادی: «اندیکاتور چیست؟»
تعریف اندیکاتور ویلیامز (Williams %R)
اندیکاتور بیل ویلیامز R% یک اسیلاتور (Oscillator) است که برای سنجش شرایط اشباع خرید و فروش در بازار بهکار میرود. ساختار آن بر پایه مقایسه قیمت بستهشدن فعلی با بالاترین قیمت ثبتشده در یک بازه زمانی مشخص (معمولا ۱۴ دوره) بنا شده است. خروجی این محاسبه، نوسانی است که بین سطوح ۰ تا ۱۰۰- تغییر میکند. برای سهولت در تفسیر، مقادیر این اندیکاتور معمولا به صورت منفی نمایش داده میشوند. با این حال بعضی از معاملهگران در هنگام تحلیل نمودار، علامت منفی را در نظر نمیگیرند. شکل ظاهری اندیکاتور ویلیامز %R در تصویر زیر نمایش داده شده است.

اندیکاتور مورد بحث در تحلیل تکنیکال برای شناسایی نواحی بازگشت روند و نقاط ورود و خروج از معامله مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه معنای قرارگیری اندیکاتور ویلیامز R% در هر محدوده بیان شده است. برای مثال قرارگیری این اندیکاتور در محدوده ۰ تا ۲۰- نشاندهنده وضعیت اشباع خرید است که در تصویر زیر قابل مشاهده خواهد بود. همچنین به کمک اندیکاتور ویلیامز R% میتوان قدرت روند را ارزیابی کرد. برای مثال عبور این اندیکاتور از پایین به بالای سطح ۸۰- میتواند نشانهای از آغاز یک روند صعودی باشد که به آن در ادامهی این مقاله بهطور کامل پرداخته میشود.

نحوه محاسبه اندیکاتور ویلیامز R%
محاسبه اندیکاتور ویلیامز R% بر پایه بالاترین و پایینترین قیمت است. بازه این اندیکاتور معمولا ۱۴ دوره در نظر گرفته میشود و فرمول اصلی آن بهشکل زیر است:

هر یک از پارامترهای فرمول بالا در ادامه توضیح داده شدهاند:
- Highest High: بالاترین قیمت ثبتشده در بازه n دورهای
- Lowest Low: پایینترین قیمت ثبتشده در بازه n دورهای
- Close: قیمت بستهشدن در دوره فعلی
- n: تعداد دورههای مورد نظر (بهصورت پیشفرض ۱۴)
در این محاسبه، خروجی همیشه عددی منفی است که بین ۰ تا ۱۰۰- نوسان دارد. برای مثال اگر قیمت بستهشدن دقیقا برابر با بالاترین قیمت ۱۴ دوره گذشته باشد، مقدار اندیکاتور صفر میشود. همچنین اگر قیمت بستهشدن برابر با پایینترین قیمت باشد، مقدار آن به ۱۰۰- میرسد. با در نظر گرفتن فرضیات زیر محاسبهی اندیکاتور Williams %R در دوره 14 روزه به شکل زیر خواهد بود:
- Highest High برابر با ۱۵۰۰
- Lowest Low برابر با ۱۲۰۰
- قیمت بستهشدن فعلی برابر با 1350

کاربرد اندیکاتور Williams %R
اندیکاتور ویلیامز R% برای تحلیلگران بازار ابزار مناسبی جهت شناسایی نواحی اشباع خرید و اشباع فروش است. این اندیکاتور در بازهای بین صفر تا منفی صد نوسان دارد و نوسانات آن مستقل از سرعت رشد یا افت قیمت خواهد بود. قرارگیری اندیکاتور در محدوده ۰ تا ۲۰- نشاندهنده وضعیت اشباع خرید است. از سوی دیگر، زمانی که عدد شاخص در محدوده ۸۰- تا ۱۰۰- قرار گیرد، بازار در ناحیه اشباع فروش قرار دارد. در چنین شرایطی احتمال وقوع بازگشت قیمت یا تغییر جهت روند افزایش مییابد. سیگنالهای اندیکاتور Williams %R بهویژه هنگام خروج از نواحی اشباع، در شناسایی احتمال تغییر جهت روند اهمیت دارند. بهعنوان نمونه نزول شاخص از سطح ۲۰- به سمت پایین (خارج شدن از ناحیه اشباع خرید) احتمال شروع یک روند نزولی را افزایش میدهد.

شناسایی نقاط خرید و فروش
در ادامه کاربرد اندیکاتور Williams %R برای شناسایی سیگنال برای خرید و فروش ذکر شده است:
- در روند صعودی، خروج از ناحیه اشباع فروش (عبور از 80- به سمت بالا) میتواند به عنوان سیگنال خرید تلقی شود.
- در روند نزولی، خروج از ناحیه اشباع خرید (عبور از 20- به سمت پایین) نشانهای از سیگنال فروش خواهد بود. این مفهوم در تصویر زیر قابل مشاهده است.

بررسی قدرت روند
لازم به ذکر است زمانی که مقدار اندیکاتور مطابق تصویر زیر ابتدا از سطح ۸۰- عبور کرده و وارد ناحیهی بین ۸۰- تا ۵۰- شود و سپس از ۵۰- نیز به سمت بالا حرکت کند، نشانهای قوی برای آغاز یک روند صعودی خواهد بود. در نتیجه سیگنال خرید صادر میشود. این وضعیت معمولا نشاندهنده افزایش قدرت خریداران در بازار است. در مقابل، اگر مقدار اندیکاتور ابتدا از سطح ۲۰- عبور کند و وارد محدودهی بین ۲۰- تا ۵۰- شود و پس از آن به پایینتر از ۵۰- سقوط کند، به عنوان یک سیگنال فروش معتبر شناخته میشود. چنین الگویی نشاندهندهی افزایش فشار فروش و احتمال آغاز یک روند نزولی است. توجه به این نقاط عبور (بهویژه در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال) میتواند در بهبود دقت تصمیمگیری معاملاتی موثر واقع شود.

در بازارهایی که جهت مشخص و روند قدرتمندی دارند، ویلیامز %R ممکن است برای مدت طولانی در ناحیهی اشباع خرید باقی بماند، بدون آن که نشانهای از برگشت روند باشد. به عنوان نمونه، مطابق با تصویر زیر اگر نمودار قیمت مقاومت را بشکند و همزمان اندیکاتور ویلیامز %R در محدودهی بالای ۵۰- نوسان کند، میتوان این همزمانی را نشانهای از تداوم روند صعودی دانست. در چنین شرایطی تمرکز روی موقعیتهای خرید محتملتر خواهد بود و حتی ممکن است امکان ورود به معاملات بلندمدت نیز فراهم شود. بهویژه اگر اندیکاتور بهطور پایدار بالای آستانهی ۵۰- باقی بماند.

شناسایی تغییر جهت روند
یکی از کاربردهای مهم اندیکاتور بیل ویلیامز R%، شناسایی تغییر جهت روندهاست. این اندیکاتور با نمایش قدرت روند قیمتی، امکان تشخیص نقاط بازگشت را فراهم میکند. مطابق با تصویر زیر زمانی که نوسانات اندیکاتور از محدودهی اشباع فروش یا خرید خارج میشود، میتوان آن را بهعنوان یکی از نشانههای احتمالی برای تغییر روند تعبیر کرد. برای نمونه، اگر قیمت پس از تشکیل دو کف متوالی شروع به افزایش کند و همزمان مقدار ویلیامز R% نیز از ناحیهی اشباع فروش خارج شود، این همراستایی میتواند بهعنوان هشداری از تغییر روند نزولی به صعودی در نظر گرفته شود.

همچنین از اندیکاتور ویلیامز R% برای شناسایی تغییرات روند قیمتی به کمک واگرایی نیز میتوان استفاده کرد. مانند تصویر زیر در شرایطی که قیمت همچنان در حال کاهش است اما مقدار اندیکاتور بهتدریج افزایش مییابد، واگرایی مثبت شکل میگیرد. این واگرایی نشاندهنده کاهش فشار فروش و تضعیف روند نزولی است. در چنین وضعیتی اگر قیمت بتواند از آخرین نوسان صعودی عبور کند، میتوان آن را نشانهای از قدرتگیری خریداران در نظر گرفت.

در نهایت با وجود تمامی کاربردها و استراتژیهای، توصیه میشود که از ویلیامز R% در ترکیب با دیگر ابزارهای تحلیلی، مانند میانگین متحرک یا خطوط روند، استفاده کرد تا احتمال صدور سیگنالهای کاذب کاهش یابد.
فیلتر اندیکاتور ویلیامز R%
فیلتری که در ادامه نوشته میشود برای فیلتر کردن سهمهایی است که ویلیامز آنها بیش از 25- است. در واقع این فیلتر نشاندهندهی افزایش فشار فروش خواهد بود.
true == function ()
{
var BestamoozMax = [ih][0].PriceMax;
var BestamoozMin = [ih][0].PriceMin;
for (var ipos = 0; ipos < 14; ipos++)
{ if (BestamoozMax < [ih][ipos].PriceMax)
BestamoozMax = [ih][ipos].PriceMax; }
for (var ipos = 0; ipos < 14; ipos++) { if (BestamoozMin > [ih][ipos].PriceMin)
BestamoozMin = [ih][ipos].PriceMin; }
BestamoozW = (BestamoozMax – (pc)) /(BestamoozMax – BestamoozMin) * -100
(cfield2)= AdvRoundColor(BestamoozW,1)
if(BestamoozW > (-25))
return true;
}
()
استراتژی اندیکاتور بیل ویلیامز R% و سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال
همانطورکه پیشتر به آن اشاره شد کارایی اندیکاتور ویلیامز %R زمانی به سطح بالاتری میرسد که در کنار سایر شاخصهای معتبر مورد استفاده قرار گیرد. یکی از ترکیبهای پرکاربرد، همراهسازی آن با اندیکاتور MACD است. در این ساختار، ویلیامز R% با تمرکز بر نواحی اشباع خرید و فروش، نقاطی را مشخص میکند که ممکن است پایان یک حرکت قیمتی را نشان دهند. از سوی دیگر MACD به بررسی قدرت و جهت حرکت بازار میپردازد و نشانههایی از تغییرات مومنتوم ارائه میدهد.
هنگامی که سیگنالهای هر دو اندیکاتور در یک راستا ظاهر شوند، احتمال صحت آنها افزایش مییابد. برای مثال مطابق با تصویر زیر اگر ویلیامز R% از منطقه اشباع فروش خارج شود و بهطور همزمان در MACD یک تقاطع صعودی رخ دهد، میتواند بهعنوان تاییدی قوی بر احتمال آغاز یک روند صعودی تفسیر شود. در مقابل، همزمانی خروج از ناحیه اشباع خرید با تقاطع نزولی در MACD هشدار بازگشت قیمت را معتبرتر میسازد.

در نهایت Williams %R مانند دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال، زمانی بهترین عملکرد را ارائه میدهد که در ترکیب با دیگر اندیکاتورها یا ابزارهای تحلیلی مورد استفاده قرار گیرد. استفاده هم زمان از میانگینهای متحرک، خطوط روند میتواند اعتبار سیگنالهای دریافتی را بهطور محسوسی افزایش دهد.